<P < I jO V E Q j l B 1 A . Cap. VIII
m
T T T ^ dd"
: n a ju r - ia 'ró r r a v j p ï ? H a ’r n q « f tê o
ohiotum'wpcjfm cdvitttis M ad ,potUriun
: r n j - i n ü 'n n a « n p S g g ;— ’s '? a n j i e T T ?
: ans ya-bij . 'blpi . sips o « oa'bM
.Audite* * .carde ieteiligite Haïti ft jafÊutiam (impWIntelllBiri
ïyatü : ab u-an D'b'Dai nmy crsns U’arç
oïó labiorujn apertio Sc s loquar tximia quoniam
’n s ÿ nnsQ-i ran « trTJj— ’s
3 meum palatum loquetur ' »eritätem Qiiia
I I I r-unj. n o « “ ^
cloquia omniâ juftitia I ' .impietas meorü labioru
■nQs_l?3 p*$a : ytün '•nsip
reda jpfa Univerfa‘ .Mpaan & , pravum eis in
1'«
3intelligent! refti ipfaUniterfa ... . - ....
ppa1? o râ 0*73 : s?jj>§j Hns: ara
’•jpio— H : n j n , jM tp f
n r a n r a i ü r a : n r a : v in n a n y n i
’3« : r a —Étü? «V D’x s n - ^ D i o u ’jso
n & ‘ habits i fapien
:i« a « niara rnyni nony 'n^Dö.noprj
viam &,«laiitntm 8c,Giperbiam :malum habere odio DOMINI Ti
Tjra.1 1 jpèÿ! n t ö i n n x iitr f i i r r n s n j
ego"* Sffènita &',confihum Mbt ” .odivi \frvtrfit<uum os SC , malai
\:« nnä-irn r r a jp '1? pntoto ra s n iv a i.y n
t m S R K i B p ’3 'h n n
r a ? c a n to
tes Ego" ’
’3 ' ; pnx ippin’
•terri ju f cts omnés mdgaifici Se
: Y")« ^ â t ô 'H p D ' ï p
p:^!£p’ n ntôQi
■an« ran« a«
rn « r i 33i— “uôy
aüro fr« rneusfruQ
V-nno «13
ft*'tot* -defto argento pa
n i «3 : " ir a : Wöjo
. .judlcii femitarùm 'medio il
Semit .juftitia & ,durabiiit fubftant
Up : nprai pny jin
rpriâ
■«nsiani 1301
:.03!ôp r r r n : Ä & npnx
.replàô-eorumthé&nros „_ ... .
isboïi M p n a j B.v ons brunW
fuaöpera” ante :'his'vi*!' prindpiura’ ,'tneacqmfivit DÔMINU
v b y a a c n j ? . 1 j - n n ’oe s n q j g r - t i r p
I à , habui ’ feculo
-■'OTpo iox"io 'rap: n S l y o ; ïx o
1 f o n t e s «o « fum fofniaU ‘ ' voragines- m l n
nirya pss SSISp nipnn—p«a : Y-}«
facies ad ; dient îtfixi montes Antequàm ' .aquis aggravatajoc
ysb «apn cansi p n ® : e re r-isg p
nw n i r?s rflpa» m V -ij :. 'Jibbln myar
•otbit fail«
: San mnsit jjtn ï
Verfio V U L G .
In fummis excelfisque verti-
cibus fupra viam, in mediis
fcmit is flans. Juxt a portas civitatis
□ in n T A R G U M
in iplis forib* loquitur,
dicens; O viri,ad vos clami-
& vox mea ad filios homi-
n. Intelligite parvuli aftu-
n, Sc infipientes animad-
vertite. Audite, quoniam de
rebus magnis locutura fum : &
aperientur labia mea, ut refta
prxdicent. Veritatem medi-
tabitur guttur meum, & labia
mea deteftabnntur impiü. Jußi
funt omnes fermones mei,non
:ft in eis pravum quid, neque
perverfum. Re£ti funt intelli-
gentibus, & xqui invenienti-
bus fcientiam. Accipite difci-'
plinam meam, et non pecuni-
am: döfirinam magis, quàm
aurum eligite.Melior eft enim
fapientia cunftis pretiofifli-
: et omne defiderabile ei
poteft comparari.Ego fapientia
habito in confilio, et
eruditis interfum cogitationi-
bus. Timor Domini odit malum
: arrogantiam,et fuperbi-
am, et viam pravam, et os bilingue
deteilor.Meum ell con-
lilium,et xquitas,mea eft pru-
dentia, mea eft fortitude. Per
•reges regnant, et legum
conditores jußa decernunt
Per me principes imperant, et
potentes decernunt juftitiam,
Ego diligentes me diligo : et
qui mane vigilant ad me, in-
venient me. Mecum funt divide
gloria,opes fuperbx.et
juftitia. Melior eil enim fru-1
dlus meus auro,& lapide pre-
tiofo,& geniminamea argen-
ele£to. In viis jußitix am-
bulo, in medio femitarum ju-
diciijlltditem diligentes me.
et thefauros eorum replearo,
Domin9 pofledit me in initio
viarum l'uarum, antequàm
{quidquam faceret à princi-
pio. Ab xterno ordinatafum.
Sc ex antiquis antequàm terra
fieret. Nondum eranc abyffi.
jet ego jam concepta eram ;
needum fontes aquarum eru
perant: Needum montes gravi
mole conftiterant : ante
colles ego parturiebar : .
hue terram non fecèrat
flumina,et cardinçs orbis
Verlîo G RÆ C A LXX. Intern^
7 Cum Tranflatione LATINA.
Nam fuper cxcelfas fummitalcs
eft, & inter mediant fttmtmm
■petit. «4pud portm enim #o-
tentum afftdet„ (b)& in imroiti-
btu canitur : Vos o homines adlus
hornmrn. liiielligite (imputes
a ftutiam : & qui non babetis
difeipiwam, (c)apponitttor. Ex-
audite me : (d)prttclara ehim di-
cam, &profertmi Ubiis relta :
£>uoniam veritaum mediiabitur
guitar meum: abomituta aw cm
coram me labia mendacia. Ctlm
juftitia omnia verba oris mei : ni-,
M (e) ipfts pravum, neque (ƒ)
tortuofum. Omnia (g)jr*fen-
tie inteUigentibus, & reita inve-
nientibHtJeiehtiam. Accipite di-
fciplinam, & non argentum, &
fcientiam fuper aurum pnobatum,
Melior enim fapientia lapidibtu
Xh) pretiofts : omne autem pre-
tiofum non tft ülâ dignum. sgc
fapientia inbabitavi (i)confili-
urn, & fcientiam, & (!{) cogi-
tationem ego invocavi. Timor
Domini'odit ( l ) injuïïüiam,' &
contumeliam, & fuperbiam, &
rim malorum : (m) odi ante«
ego percer fas vias malorum. Meum
eft fonfilium, (n) & fecuri
tas,meaprudentia, & mea{e)for-
titudo. Per mi reges regnant.
& dynafta (p) fcribuntjuftitiam.
Per me (q) magnates magnifican-
tur : (r) & tyranni per me rienem
terram. Ego me amantes diligo
& quarentes me ( f j inventent,
Divitiu, & gloria (t) mi hi eft.
& (jO pejjcjjio multorum, & jh-
ftitia. (x) Melius me pro fruih
percipere fuper aurum,& lapidm
pretiofutnji & mea genimina me-
liora argèhto eiedt. In v'iis (jj
juftitia ambulo, it inter ftmitas
juftiftcatipnisvcrfor : ut (ÿdi-
ptbuam amantibtume fubftanti-
am, et thefauros eorum implearr,
bonis. Si (at) annmiavero vo-
bit, qua in diem fium : mentor c
ro, qisa a feculo, numerate, (aa]
Doniimu conitdit me initium v i
arum-fuarum in opera fuit: Ann
fccitlum f undavit me, inprinci-
pio; anleqtiam terram fclcerctj E
antequfim abyffqs conftitueret
priufqulm procédèrent fontes a
quorum. Antequim montes cotto
carenturjet ante omnes coUes(bK
genera me. Dominas (cc) fe cit
regioneSj et inhabitables, et
fummmes habitat as ejus quafub
E*} yàp oV v'4M»y cttcfaioity, t<tyn-
yfteny ‘jjU’ 7flCav îçmu. t ritfgjs yàg
crvKcuf JUu&fùv atOftJ'geiu, t iy >J
\Jbif vfuétf). t ?T f t » ay&gwuet mu&-
MhS, t y.ai o&ît/scu ijai'iy ptyîiy î)0tg
âySpâvay. t Non«t7i nKttyfit ,m»ovgyl-
y, t oî -J iwaif ilrQi hhidr naf/lav.
EtoaKovmTt faov, Qtyjà yàg ifS, 1
iy {ttjcivoiozo Smi yphtmv oghti. t wOT/ *■
Kn&itty (tiMTtitm b pipvy% you, t iftJl-
huyyiy* ÿ ivavuiny iyS '%*Xrt
Mît* J)y.cuo<rûvns mtLvm t* {ft) p(i/m-
.% to rSjUÄTof you j t icTir {y) itWToii
Qmmov ov<fi U) çptLyy*Ma)<h(. "t ii^r-
ârrtct. jo'tPffvntoim, t >y ophà uue
djeifftutun ySyiv. t Acéfere vreu^ay
y il àgyvetor, t nui yaaty ykrig fêvoiov
XiJbxjfMtqxipoy. {*) t KftioJ0y jS Qofia
fciSuy mokv7t*o>y, t ttav $ vîputv vx «t-
àsnnc Rtv. T’Eyî n Copia ttÿ.71-
nlwaaa ftovhtiv t >y yrSatr, tijïvvoiiw iy i
tertf.xiotty.hu. t $6C& xueipv- paooi à-
Jinlccr, t vCtiy 7* ty iSt§onfcmiew >y ocTài
irovnféôv ' t ytylonrg. $ iy# iliçyany.%-
vas ôj'ii xg.Kuv. t ’Ey ri ftovxù iy àatpâ-
Ma, "t syb ç&vtwt, iyb $ iyyt. ^
iyn ftaoiMs ftatnxdioun, t >y oi Jlwaçty
ygâpccat fntcuoovytut. t A/’ iy* ytyca-
Vit ytyaxvvovTcu, t 7vgyvtoi J'e’ iyS
nçcyniat ync. t’Eyl Wj iy l pihurro
ytirS, t oi ÿ iy i Çhtovtsj {Q £gno
flAÏT©- ty ■ J'b^a iyol slsrap^«, t
xtÎwk ToMwy ty Sinatoovyn. t 6»AT<oi
iy i KOfari^tàtu varif p&voiov iy Aiâoi
j riyt oy (n>, t 7A ÿ tua ‘ftuynyam xpelosa
dgyteiov sxA«xto. ^ ’Ey SJbtc Jitccuoovwt
réearaa7a, ' t >y àvaytooy TglCaiv {&) Jî-
tcueiya'l©-âyaçpipoyat“ ^Vlv«
iyi àytmâmy Smaffyv, ty Ttsà hnoavççv;
tarray iynXrtao àjadvy. > idy àyayyi
tyir 7a tÿ.8’ »ytestv yroyfya, ysnyo-
tahoe» 7à c1% aiay& àet-hyntnu. J kvet&
ÏKvo'iyt àgx»y bStov aun etc ïpyt axm
t Tig) to atay@- ihtytxlaoi yt, * (/) «
àgx? 'V# w T«y yùS orotntm , ' Ket
■35*3 to 7tèf etÇvosouç mohurcu, T <ofl 7,
ar&txhiiy rà< mijàf oV üJitTttv. t H©
ogn îtyaâkiïat, T ar& iTl may rat
nay, ’ftyvtf. yi. t Kvet®- ewofno
lyàomrKV, t iy ècxpa 0)tti/ft/Jc
•f (*) VZ3-’ i&yZtt.
MS. A. U) avolyu {ft) Keffa/tm'(y)\v ivrois (/) 9p*^a.\Sjtfl
(ê)t at-mrtuqS&u tSJntnv p&Jtriov àgyvgiov. Kgecuop ({) aógntfounr
tjtfteiv. ITa«t® - (h) rrohùv, tä ÿ ifxà •fan/M-m xetojoy eigyjglov (h)
flKauooiftii (/) tapi n 7>)v ylw oroinocu, (x) -Csof y.
s ^ n j ? 1 s a a a ’y r i S j ) i ^ M H k n y a i n n ' s s m s S y s n o i È n a
« - a n s : t - ioe j ’M b y 'b jjiiU ’i j j n a j 'j a b î r n n a s i s r a n ç p 'y im s  y m i
! t - q s s bV o a s n n n a iT S ibd î y a ç : iln a b a j f e n o : ’W '. s ^ n i a 'i y '-ja ii
S iijto f 'O T t - e y iK B ^ p s S iB q . : w r f t p i n 'a ï s S b a a i
aiïsV l’bi j^p» : t-top yi vhm» nna n 'b i jtm ’l’a’? lust^nipisai
îüb aji r<Bp3 î^nina ib’3p : î^ny’i ’3 praxa pVsbpx'-inipanaa
oyia *-ai î-inaa '?’? !? snapn t-taçs Sioa : ts:;jp ^Dr.-fja Mny’T
î- u s s t o ç d ^ n ' y n n i ^ y H ' . s n i a n j ) n ’i x s n a 3n î> ! :s : n b - n s s b
r-MK spd Kyyn naisi f^nç'a kito t-t^n*n >tmt| snai’a spd ”_n snbnx
'P'bç'.pyba’Dbat-HpsSioa : jfirnai'-Sii'li rÿ;31’at!jri’S.~in tsSjftji
snw’ampnpnVa'aapipaaaaraaa'iai sis Visa : snipaxa sntiasjs
vibraiiumaffys-ijpiï^nny : 'Mnaxi'. 'bpnapaa phsi'anasanis!»
t<;aj spd p ’nbbyi pinais m u jai sjpd sana je H | paa ; t^rjpaxi
Mns’wsPti ct ph iis! ; sp-ia'b'açuasjsNabnpsnpixnsnnnsa
ai : aj’lip ’lia ly a -ipjaïr^’n’"ra<i)Ha’:saan ii1» : ssbaspnnd'Di
uns Mb -iy : t-ans n n , pa-tç jif m'si'n ]a nP|?nnM Maby carj{
lyam Mb *iy anp : M;aa piày p>ya ]Hn: Mbxayi n'TVnN'alnrr
: ^ a n a M a B y a i ’ni;’b m M ÿ n 8 i a y M b i j ; - î n à a r K M n n p a i p v n i i
In capite collium prope viam confiftit, & in medio femitarum flat. Et
in foribus in introitu civitatis , & in ingreffu portarura canit & dicit.
Ad vos ô viri clamito, & vox mea ad filioshominum. Intelligite in-
, fipientes aftutiam, & ftulti intelligant in cordibus fuis. Audite quo-
I certa loquor, & eloquium oris mei refihim. (Jupniam verita-
meditatur os meum, & abominantur labia roeà impietatem. In
juftitia enim funt omnes fermones oris . mei,. neque eft in-e.is pravum,
nec perverlum. Omises verb funt manifefti viro intelligenti, & re-
£li his qui expetunt fcientiam. Sufcipite difeiplinam meam, & non
argentum 3 & colligite vobis fcientiam magis quàm aurum. confla-
tum. Quoniam melior eft fapientia lapidibus pretiofis, & nihil eft!
qüod ei comparetur. Ego fapientia habitttvi aftutiam : & fcientiaroj
& confilium invenio. Timor Domini odit malum, fuperbiam 1
elationem, et viam malam, 8c. os perverfum odio habui. Me-
1 eft confilium, & cogitatio, & intelligent & fortitudo. Per
: reges regnant, & potente* ungo juftitia. Per me principes
imperant , & duces , omnes judices in re£litudine. Ego
difigentes me diligo, & qui manè cónfurgunt ad me, invenient roe.
Divitiar & gloria mea funt, öpes & fubftantix, & juftitia. Melio-
funt frudlus mei auro conflato, & auro obrizo 3 & proventus me-
magis quàm argentum eleftum. In via juftitix ambulo, in medio)
femitarum judicii. Ut hxrèdicare faciani diligences me ahnos multos, :
& cellaria eorum impleam., Dqminus creavit me in principio creaturx
fux, &ante opera fua ab initio. Ante feculum prxpqrata fum, ab
initio antequàm effet terra'. Et antequàm effent abyfli gçnita fum, &
antequàm effent fontes, moles aquarum. Antequàm mornes defixi ef-
fent, 8c ante colles condita fum. Antequàm faceret ttrram & flu-!1
mina, 8C vertieem pul veris orbis.
I c ^ v m . <P 3 ^ * 0 f i l 3^ S I A .
Verfio S Y H I A C A cam laterpretatione L A. T 1 H A.
^ .O * J L S * r » t ^ o .1 j p p S ^ 1 » “ Ui“
J ,/g ' .♦ - o 9 . v m m •• y 4 Vjft . 7> .* s.y y 9 •» • 9 >» i* " jl Et ad januas ore
. ^ - v û û b , K- . l »^0 ?0 I ^ û Ao ÈSO i f 1-O ^ .A.vo^O o u i P - î M portarum urbium fe.oftentat, ac dici
|_j '! , t^ .m ,r .n .jL c L b Q jp vQ ^ io iS .r o J î * . u.-^oo . p ] j-*V°
^ 0 0 3 CAA^2 L io o .|-J ^ j l ^ b û i o oo> jL-y-iV*-? • • * , vo o u = i i s a v ^ r 1
|Lû-û-#îJo * i L o i i i v J - ^ o % o i o a 2 i j-J ) p ^ o o » )!s a .û û ^ . jL o j - ô l
Iri appelle» e g o ,& ______
am : Uc intelligant parvuli
wotpèrtes judicio Cognofcanc >in corde
j Audité me, quia ver Uni loquar, &
's mei xquitas, Veritatem enim
iplaturos meum, & abominanda fu
o me labia mendacia. Juftitia funt
gverlitas. Et oinnia aperça funt ei qui p
pit ea.et refta funt ei qui ea feire cupit.
pifedifeiplinam, & non argentum:&
vobis feientiâ prx auro pur o: Quoniam
ftancior eft fapièntia âuro puro, &
pciinis,& nihil eft illicomparàndum. Eg
’ aftutiam,& feientiâ arque
* . j - i û o » i . o JIJLo-2) ç jOu û . ü i o a 2 > c jS io ç - .o u ii3
J o |L o y ^ o o .^ > a -o * | - ^ D p J ?
r f f • , )J iO û r p u o i * , [ 1 x± sd p o i ? J so o ^ 9 a ^ - ^ . l - S L i a o
: U /. • - V •# ^ p 9 y o, priencia ereavi auutiam,oc icieiuru aiquc
M l p»v*>o é - p 4
0 £ ' v 9-9 . 9 -9 , 9 9 <f» 9 v -9 9 r . P r i f ^ hrerfurii ego deteftor. Meum eft confilium,üc
ILo j L nP I----- )2S-â-2>,5Lo O p ^W ^ ^ o a r in a .m e a e f t prudentia,&mea fortitudo
• ^ o‘^ v 4 -9 9 .9 9 " 9 t, ’* 9 9 m . . fl?roptermer'egesrégnant, & principes edi
uOI * .Ù J ? L*XIO Lû*£iO» L b c a 2 lO J-w^oJo JLcÈO)OUnt juftitiâfPermeprxfidês’pteffinc.af ina-
'J 1 ' .# - 4 * - - * m4r . , f gnatcs,omnefque judices xquitaris. Ego dep
i j l p i o . p p o ? p j o . H a . a » ° ? ■ ^ a i K : r , n«^ M W f e
0^* 0 .971 s k v •••9 ÿ .f» 1» <1*9« 7 . v * ». 0 : rt 9 v jt> ,^jantiqua*, atque juftitia. Etfrudlusmeimêli-
Lx û> ) L j?> » .jL a ru îJ1 U -.1 .O O L ^ a o J.XOyO*,0 très funt auro püro,& provenais mei àrgen-
' r * &' ‘ ^ 9 0 9 ^ * *9 t* m ‘oi. 9 * ? v «.9 *9 feoele&o. Periterjuftitixincedo, & inme-
I I . k I l“ L 'I j. J do. oc_t u . l s -• 5"| t a , JVo U L o a .* . u u i w. a. u • .# V- * * * > v< ! ' i O T P lW Wr*"elig*e°n 1te«s® *m“ e™,fp”eiisu&dleco“ r:i lmU tthPefau®ros împlea.
| J ^ | ^ L o j f c , 3S o * .)L ^ ^ mm nia opera fua,Et a rite fecùla condidic me,
' > , p .. 9 y V---9 <n . y 9 ry .. « * y " y 9 9 • . . 9 **. ^ l& ab iotciq,& anteqùam faceret terra, An-
, lbsô? . ôo)Z>sAl.J*iûO. )’t -0-01 ( ^ O m^ )i-,^ -Cu*?)?[tequam effentabyflî.genita fum,& anteqùam
’■«' ’ ^ & . • *’ •• # ^ •“ - * 9 p . [effent aquxinfontibus. Et anteqùam firma.
JO^O £ o c * . y ô o ù J s * o O i o p L i . p 9r o £ 0 • .C iL ÿ C t S B
yooouj JJpo . } \ yi?'oo\L vooouj jj'j-I* . j-ij f pyA» jo^o ^oo • ) r^°|nmUra pulveremorblS' ^
X û b ôrr2 i L tjL»*,o .JJAu q j - l j j ’ \ .TiA j JfjJL ^ .& JL £ a L f ) b J o i J ] p " ° *
Verfio
o |^ j| cXaXI ^9-^=xJ Lgjüf * t-jU jp J) J,
IXÛJI * /\Xâ p-gJ La! y (*yA Ip * byçXj
C-d1 J *LÜl\*^> i^j)l \nJjpA.*ujQ I (*yJ*
• ^cXJJ 0-j.Cs /XJ^Xmsjo ^ ^ÿXSt OwX-o L^.3 * JcXxj ^V4-3
fÿjjo AâÿXji La!
I Ovà»(3J| ü! CPhcXJIj
< - ^ ^ a k ! | U J jaaij U
-Sj-L» Ov-oxjl (Xô L1 CJLJjJdj P ^C 3 J| jüâxA JJ* jjL Ù l Cxftj: /vXAA,a.*^lxl| j& A
* v±J^.A1 J XX,XxxJ ^ j (J, ^ A.JpA-1! I
.^(XJj Ov^| 1/1^ pJzxJ jJiXatJJ QJ^cXjÜlA I
iJ^zLÀs il* JcXxJI^ C pX JI cXj^ J I Lutil ^ ^ c X J l a
J, M * c h il l i <_^kdj| J-.2â[ o ilU o Ia * ^J-Ö l jx fO s <-*AtX)| ^
^A’JîIa /VaA3 JcXxJ! lx*} JcAxJI LJLJfab
i p ! ^ iy * y i^ £= = > t\jj * p 3 J ^ l y j l - a J L p.Ê==p2L| c_>|cXj <j | * > J p ^ | p.à j^x£= > ^<1*1
J va3 J, j.X3 *)UfI ,3 A3jJ ? ^ cXj c5vlLa. UtXcrl
o l'v jA ^ * bUIi! i^ xxxj o l * -^ 2 l Ol I ç u â j o f
w
T om .III. ’ » ÂLoüJI (^vî) a^ ID
eft prudentia, mea potent
ant reges, & fcribitnt potentes jufti-
■ Per ™ magni ficaturfama magna
& i me pendent principes' terra
Ego diligo eos qui me ddigunt & qu
funt opis, & gloria, & acquißtio uti-
htatum multarum, et juftitia. .Qitare
colligite me, et iccipitemepo-iisquam
awum et gemmas ptetiofas : quoniam
Jruges mea funt prafhmttores auro eleclo.
Igo pér viatA juftitia incedo, et in meto
viarum juftitia converfor.Ut eredam
: impleam thefauros eorum bonis. Si
icipiam exponere vobis qua punt ftn-
gulis diebtu, memorare res quas prapte-
ravit ifeculü, Dominus creavit me ini-
tum viarum fuarum impcnhtu fuis ante
feculum. Fundavit me in principio,
antequim terra fieret, Ét anteqùam ere-
aremur abyffi , anteqùam erumperent
fontes aquarum, Et ämequam .fimxrtt
montes, et ante colles omnes fecit me.
Dominus fecit regiones inhabiiatas, et
ades babitatas pro creattira qua eft fuit
Ÿ y