ï E S A 1 J S . C a p . I.
i n w 1 2 0 V e r f io V U L G . V e r f i o G R Æ C A L X X . I n t e r p .
C A PU T I. t*-t E X T Cum Tranflatiohe L A T IN A .
□ W v v i rm n vJw n iniBS iiTyaiM^n
^ôÂan, , ’Huarijahu' dlibt- !»
ÿ ? û in ’pin: in*Q a n v y g p g
t i ä
w a
* .Jehudah
'jw iv bvatfw atf. : rnirp
,mïpjfcnï Filios ' left locütus DOMINOS
TJQûp iKSl b’33 w n ir r
& , faû polTefforenj ' bos Cognovit one contra funt przvari’cati
iiün>_ -inip nia; yn; • ’a wais
intellexit non me" populus,cognovit' non Ifrael : fui domini prxfepe
iptoiynsy 'as y i', sV^s-iio’ l'^ya dos
e r p in i. j'y 133 a y . t-w n 'U l 'in
eccruntiraici,I?6 MINUM dereiiquerunt : corruptoribus filiis
-ixw m in o n s $à9 j ’ aTynrço Djja
juid .tetrorfum fe alienaverônt , Itraeï Sandum
r-iç rty : u n s n u Ss-ito’ si'yp'ns
tudinem ad caput omne ? defiSmem addetis , ad'huc percutiemini
.ynÿ xis-rS y rn ç is'D'n Hy e n
-i;jj co in non caps» ad ufque pedis planta A .infirmum cor omne &
a n n O’j's wsn—tyi b jp jjo t ^n n yV V yi
■vein sVi ni---- th nnu nyoi nyern yxs
foKenV«ftr*civitatM , delbhu eeduTetu ".oko in 'udliù nec*
- zr, c n n y ^nànrc oyyys »jayynyyysyi
nantiji n n s a ’yysh’-ii by^uy oynn ysiys
un.inae.ilum lieue Sijon filiâ de.dinjuetllr Et ' isiienorum'everdu t i l
.r-opy lyxTO i-n n u i :a n ;n ? a n n 3
: r n r é : n ’y ? r -ra ippy n y t o ç a c r o p
, fmm tu favcrflitèin'nobis reliquilfet exercituum D O'M IN U S Nifî
uyD3 in to ub n’rtln rnâyx r-rtrt’. ’^î1?
Audite .füiflemus aJïïmilatt' Hamorah ïpfi ,fuiflemus Sedom ficut
waiy : w w r-no yy" -U’jn anpy
legem percipite auribus ; Sedom gvbemaines DOMINI vetbun
r n i n w w tn c h id ’u ^ p . - r n j r r— - q -i
mult-tudo mihi quid Ut .Hamorah populus noftri Dei
- ÿ i ’ÿ n -ffl'j :r-n h y . a y
efcenjîombm fum Satur ?DO MINUS Ace/ , veftrarom viâîmaru
niV y 'nyaiii n jrn coTrai
fanguin*em& : fingu'mm adipe & , ariétu
a 'ip a p i a n s a n i û'iono a'Tni a 1!?1»
d ni«")'? -u o n PTOsn»1? D^inyï
MS I : nsn Dbi
rfa abomina'tio fuffimentum
•m n a y m n n ü î?
S j bpi«- »1? î^npp iô p naaji a jin Æ
_ ; r - n s y i
p D I ’Q n s î
î ^ i t ü T im ü ^ i n is 'D in
TC U V m m T a r g u m
P R O P H E T I A
I S A I Æ .
C A P . I.
y IS IO Ifai* filii Amos, qua
vidic fuper Juda & Jerufale.in
dieb* Oziz,joathan,Achaz,&
Ezechiz, regum Juda. Audite
cosli, & aurib* percipe terra,
quonia Dns locut9 eft. Filios
enutrivi,et exalcavi:ipfi autera
fpreverunt me. Cognovit bos
pOffeflorem fuu ,& afinus prz-
fepe domini fui : ifrael autem
me non cognovit, & populus
meus non intellexit. Vz genti
peccatrici, populo gravi ini-
quitate.femini nequa,filiis fce-
leratis : dereiiquerunt Dnm,
blafphemaverunt Sanflu Ifrael,
abalienati funt retrorfum.
Super quo percutiavos ultra,
adaentes przvaricationem ?
omne caput languidu,etomne
cormoerens. A planta pedis
ufq; ad verticem,non eft in eo
fanitas: vuln9,et livor.et plaga
tumens, non eft circumligata,
nec curaca medicamine.neque
fota oleo. Terra vettra de-
ferta, civitates veftrz fuc-
cenfz ig n i: regionem veftram
coram vobis alieni devo-
, & defolabitur ficut in
yaftitate hoftili. Et derelin-
quetur filia Sion ut umbraculu
in vinea, & ficut tugurium in
cucumerario, & ficut civitas,
quz vaftatur. Nifi D5s exercituum
reliquiifet nobis femen,
quafi Sodoma fuiflem9,et qua.
li Gomorrha fimiles elfemus.
Audite yerbum Dni.principes
Sodomoru; percipite auribus
leg£ Dei noftri3popul9 Gomorrha:.
Quo mihi multitudinem
vi&imaru veftraru,dicit Dns f
plen9 fum : holocaufta avictu,
et adipS pinguiu, et fanguine
vituloru, et agnoru, et hirco-
u.nolui. Cum veniretis ante
:onfpe£tu meu, quis quzfivit
hzc ae manib9 veftris, ut am-
bularetis in atriis meis? Nt
uis ultra facrificium fru-
lira : incenfu abominatio efi
mihi. Neomenia,et fabbatfi.
:c feftivitates alias non feram,
.niqui funt coetus veftri;
N A T H A N .
'm s c a j f rw y ' b ' l o b iy n ; a f iiS m m ,- ! <ü js 'y j n s i y ioM -o f f jW n s a p Èis ’n’xsi 'eyb 'finisnun' -o îyn s;ot} îypai : min'.rmn sjybo in;pm’.
man |':a jinb ’nny Ss-iio' rr a 'py 'mVa \\ n s ’tuna eanjj.ia mya-insn
y VsTiO’ TMjjjn snis snoni n’:a\ Nintn »T : ’lO’Da r r a ])iSi ijjYmgn
i i o ’y p D y i s n p n s ’iy y ’i : ’n r a s y a n n y y 3 n p s s y ’a y ’n l^ n y i o '7 t i’‘?8
t ’j y p n y n a ^ s i i ü ’s y s i . s a ’n n N y n a i s ’w n s i’a l n i s y p s iN i n ’n a N t ö ’j?
pm i ‘7snip’nï<ü’yynynn3 ixi3 ’msjnVianripy!) pnnnnis rli’3ni.]’3’3n
r h l y s y y ÿ n n y y n a ’D y p ÿ snD p n sV : ^ n m s y i in im n n p s > < ; t f '3 . im ’-nisi
‘lisi’nnyisaynssia : ’nabbyisno sin. by inrsoinDssbi’bnbbi’apia
ts i78pDnosnByi’3lna ibyms pnnau’anpiinbD’nbnnaD’biyniinyn’b
i pyns : s®*® ^uasb jlnb pat sy 'is snairnb jnana sbi. linpnw yppsi
nsnx jinnmyi n n ; ]bpria t-snay lO’yapb toyns nu nTp.’ I'P'lli? ^n x
to spnay snybapy p’xnsnsipynnsnsisi : psyyubnminabnntqoip
ysbibs ; nbyyn’xnsnnpy’nryps’inna N ’siypa sninyabD-wymiapim
DUp sipsyn |’pln spay n’s ’.Hanna sai’si spb nssis nlsax yajcnaiB nnto
iB’ailin ’m iy n sjp iB b ty ’H SD p n a ib ’a p : ^ x 'n s i s . n H o p ’p n y p is p n a s i's
syynsbinnQyDybynnpn’miynsayspnbsnsnnpsbin’Xsnnp'piobsiy
□n)j’p’aB3nni)inann;yynppn’y3iyynns;0’sinip nayp nrs’ppa ’pnp
IP 'pnynsinnsb ins jins ny : jmj ’pnp>!iyn >sb pbsyn pnpi pnasi pm
;3Hpsp’:snnppnsnpsbiispinNib : ’nniyspnsbi’n’pbiiaTpsnyan
nibypb p3’ym I’pysi >jb psipyinp jW.rOT.V3TE^*i prjnp
Ù 'a n s i’p y in y a iü n lb x
gregationis veftrz, quoniam non relinquitis pen
O p s ta -/} Iuj «JVy 'Hixaioi {jjf ’A/uSft
/ H A Xp TUf ’lotiJkidf it, HAT A 'itgfV-
lA^j OV jSuffM««’O^fov, ^lati^Aft,
$ GO ’E^exiot/, oi iCAtrihdimr
<? 'hsJkieti. -Aitove it, itartty
yn, %ti wet©- thaAnny, *Ti»j lyivrn-
7a AVToitti/u iiSivimv. VE-
}fOI (lodf Tiv KTtlTAfdflOV, ^ OK©* T»V
pctTthv tb xxielov cum * J't fu
x tyt»} $ S A«iS< fu « Cfumtuv. Ot/cti
Id'i1©- AwfpruAoy, Kctli 7i&np»{ a//^v-
~ cmiffM. flroyHfipr, qol avo{mi,
Mtrcire rlv aveioy, )y TntgvfyiouTt Toy
Ajcovm I(T£$tHA. Tl i n TAuynTi o&tr-
TldiVTiS AVOfXldy i <9Am X.S^aAH ci{ rro-
'0r, K, ITAtTA HOfJ'lA «5 Kvmlw ' ’A*0
nJ'Sr tut (j8) xtfAA»f, in fay In aum
AOKXn&A, 1176 VfAVfiUt, KT< fJ.llh a BTt
iphiy/jalyovisa' in f a fiAhAyfM
Zh&HVAi, B7£ 'ihajoy, i r t i&.mJ'iop.otf.
'H ynvfJff Ifhu©-, ai Tohnf uytd}S yrv-
exxcwsvi ’ rhy %i&tv Vfffiof«5mov vfxay
a>h07etoi jgtTit&i'sunp avti)y, XfVgVfiea?)
yj.TifpAjjfj.tv» -fal hAay A>h0Tfiuv. ,EJ'-
J»TttX«^^H(TtT<u n ZvyctTHg "Sidy, «5«
Qp.lwi ly Afj.mhavifit, d f o-m&yuhAxxov
^ 0 C,XU*&'It*) " f TOhlf TOh/OgKOVjji-
vn. Ktii « ful HVU&- QaGau& iyKATi-
htvtv nfj-ly tmtpfMy tvrSocIbfut a.y iyi-
rnSufjfy, £ a t TiptoppA av (y ) dpuiuSti-
fti/l. Av.Xfd.Ti hijfiy HUttOV,Ag^OVTi{ 2o-
J'i/juv ‘ a&trtytTt v'opwv Stv, hctif To-
fiippctf. (<T) Tf put wAn^©- rff Stoiay
vfjuy , hiyn xJet©- ; Thiigm «Vi oAon
KtWTUfjdiav Kttav, it, f'iap Afvuy £ ax-
fJA TAvpay ^ Tgiyuv v /S#Aofxeu, OvjC
av Ip^ii3s otpSluJAi fjoi ’ tIt y d f
7 WpSyufiSvi WB7HP
Trip Avhnv fjov i 'B&&)itnak. ’E«ty(e)^e-
fHT8 QtfJ.ljk.hty, fJATAloy fjVfllAfJJto IZJi-
hvyftA (J.u fa . r i i yov/tlutlaj vuay, xl
m m m ...................................
*^0fJU * PH
E S A I A S
. it, «fiiççjv fuychluj «X
, ^ ÀpyÎAVy
CAP. I.
V ISIO, quam vidit p[tut
filim ~Amos) qium vidit (a) con
trn Judxam, & coiurtHierufo
lem, in regno O^ue, & Jootbm
& ^icboTj & Excite, qui re
gnaverunt in fudte*. Audi,cce
lm-, & attribut percipe, terra
quia Dominât locutut eft -, Filio
(b) gcnui, & exaltavi: ipfi au
tem Ipreverunt me. Cognovit bos
poffejjorem, & afinus prte/epedo-
mins fui: Ifrael autem me non cog-
tunk : & populut (c) me non
intellexit. Vie gens peccatrix,po-
pulus plenus peicatis, femen ne-
quam, filii (d) fcdeili : dereliqui-
fits Dominum, elf ad iracundiam
concitâUit Sanftum ( e ) If/ael.
JPuid adbut percutiàminiaddentes
(j) tniquitatem ? Omne caput in
labore, & omne cor in meteorti
A pedibus ufqite ad caput,non efi
in eo integrity, (g) neque vul-
nus, neque livor, neque plaga tumens.
Non efi (b) malagma importer,
neque oleum, neque aUigatu-
rat. Terra veßra defertä, civitates
veftra igne juccenfie. Regionem
veftram in conSptffri veSroaliem
dévorant earn: & defolata eß,fub-
verfa 3 populU alienit. Der chaque
titr pita Sion, ficut tabernaculum
in vbtea, & ficut pomorum cufio-
dia (;) in cucumerario, ficut civitas
expugnata. Et,niß Dominus
Sabaotb reltquijfec nobis fernen-,
quafi Sedoma falli eftemus, &
quafi Gomonbx,fimiles efftm*. Audite
verbu Domini,principes Sodo-
mprum: attendee legt Dei,populus
Gomonba. £>uo mihi multuudi-
nmfacrificiorum veftrorum, dicit
Dominus? 'plenusfm bolocau-
ftis arieium : & adipcm agno/um
& fangumcm taurmum, & birco
rum (k.) nolo : Neque veniatit ,ut
appareatit mibi. Qiits enim quafi-
vitbacdemanibusveftris? Cal-
case atrium mettm non apponetis.
Si affermis fimilam-, vanum in-
cenfum, abommtio mihi eß. Nio-
MS. A. (•),H0,««¥ ercfpms. (<*) *Ayas, t (*) lyi^T^dm-n ...
ÇAhnf, HT* TfAVfXA, »7« fu»A®4 (?) QvKvH&.Tq> {y)ofj.otd^t(AfJ. (ƒ) Tl
ifJOl (<) féfHT» fJ.OKsifjlJh.hlY,
Ï a r a p h . C h a l d . V c r i l o L a t in a .
PRophetia Efaiz filii Amos^quam prophetavic fuper viros Juda, & ha-
bitatores Jerufalem in diebus Oziz, Jotham, Achaz, Ezcchiz, regum do.
mus Juda. Audite coeli, qui commoti eftis,quando dedi legem meam populo
meo 5 & aufculta terra, quz contremuifti a facie Verbi mei, quoni-
am Dominus locutus eft. Populus meus domus Ifrael, quosvocavifiliosj
dilexi eos, & honorificavi eos , & ipli rebellaveruntin verbum meum.
Cognovit bos emptorem fuum, & afinus przfepe domini fui 5 Ifrael autem
non didicit ut feiret timorem mei: populus meus non intellexit ut
convetteretur ad legem meam. Vz eis qui vocati funt populus famous, &
peccaveruntjcongregatioelcäa, & multiplicaverunt dcliöa: cognomi-
nati funt fernen eledum, &maleegerunc ; didii funt filii dileäi, & cor
ruperunt vias fuas -, dereiiquerunt cultum Domini Jjj deteftati funt timorem
Sanöi Ifrael,& propter opera eorum prava averfi funt,& fedii funtretror-
fum. Non animadverterunt,dicentes: Propter quid percuffi fumus ? adhuc
addunt peccare, nec dicunc: Quare omne caput languidum; & omne cot
mcerens ? A reliquo populo ufque ad principes, non eft in eis qui perfe.
dtus fit in timore mei: omnes funt contumaces,& rebelles j comquinati
funt in peccatis, ficut plaga ulcerofa j non dimittunt fuperbias fuas, nec
defiderant agere poenitentiam, neque funt in eis jufticiz quibus protegan.
tur. Terra veftra deferta, civitates veftrz fucccnfz igni: terram veftram coram
vobis populipoffidenteam, et propter peccata eorum deferta eft, d
vobis tranflataeft ad alienos. Et relinquetur coetus Sion, ficut umbraculu
aea, poftquam vindemiarunt eamj ficut tugiirium manens in cucume-
poftquam legerunt cucumeres ab eoj ficut civitas quz obfidetyr. Nifi?
fuperexcedens bonitas Domini exercituum reliquiflet nobis redemptio'
neminmiferationibus fuisj peccata funt in nobis prop ter quz quafi viri
Sodomx periffem9,& quafi habitatores Gomorrz confumpti e(Tem9.Sufci.
pite verbum Dni principes,quorum opera funcmala, ficut principum So-
domzjaufcultate legem Dei noftri populi, quorum opera liroiliafunt populo
Gomorrz. Non eft beneplacitum coram me in roultitudine vidtima-
1 veftrarum, dicit D ns: faciatus fum abundaniia holocauftorum arie-
i,& adipe pinguium,& fanguine taurorum, & agnorum,& hircorum:
quia in eis non eft beneplacitum coram me. Cftm venitis ut appareatis in
confpedtu meo, quis quzfivit hoc de manibus veftris, ut veniatis ad con-
culcanda atria mea/^ Non addatis ultra offerre oblationem ex rapina; facrificium
abominabile eft coram me,& neomeniz & fabbatha coetus con-
veftra, ut exaudiatur oratio veftra in tempore congregationis veftrz.
C a p .I .
E S A I A S . . A .
^ V e r f îo S Ï ^ I A D A c u m I n t e r p r e ta t io n e L A T I J\ A. ______________ ____ _
' 1 1 P R O P H E T I A i s A i Æ
ft h . . 9„ ^
a » ^oLo-»o
J * -j * y»O ujl-Äi J4a *
l A : k ^ ' , ' ^ 2. vt& Lm oL o -.v o l ^ l a -o L
j t o o ; o i l l^ » r ^ o ^
* . ^ i i ; j k a * S c i ^ . ? k > j O P ^ a o j
iL o f i S j i j l ^ r ° r f - f r } °
& c V - o ä " o h a s e d oLojO
^ V •• „ ■ ^ * - n y .. ^ 90 y§| IP . ,9 • *r 9 Ar m ■*
■ \ a f ,o -jVolT; k i Lo .-l.r»?’ ^ •b*''So * * 1
cyô |A a d a l . d f ( î ^ i c a - v o L i i r a *
, . n ,-H j ’IL'oso .k h .^ x û k i n a o o _ .iS j à c ih xQ-2LznoL Jj * .^.ll
trT C A P . I. V Ifio Efaiz filii Amos, quam vidit de Ju-
la & de Jerufalem, in diebus Oziz, Jothanf,
Vhaz,& Hezeciz règum Judz. Audite coeli,
Ifaùfcùltit terra:nam Dominus loquitur. Fi-
enutrivi & exaltavi, ipfi autem perfide
necum egerunt. Agnofcit bos 'pofleflorem
, & afinus przfepe domini fui : at ifrael
ignofcit,& popul* meus non animadver-
... Heu gentem peccatricem, gentem ini-
]uitate gravatam, femen facinorofum : filii
:orrupti, dereliquiftis Dominum,& irritaftis
Sanftum lfraelis,& retrocefliftis: Quorfum
rapularecis ultra, & ampliùs erudiremini ?
Drone caput dolore, & omne cor moérore
langues : A planta pedis ad cerebrum ufque
non eft in eo locus fanus : vulnera,cicatrices,:
& plagz tumentes non fuerunt confolidata,
nec obligata,nec oleo emöllita. Terra veftra
devaftata, civitates veftrz igne exuftz, terrain
veftram afpicientibus vobis deverant alieni,
]& eft defolata veluti ruina ab extraneisfafla.
Et relifta eft filia Sion ut tugurium in vinea,
ut pergula in cucumerario, & velut urbs ob-
fefia. Ét nifi Dominus exercituum refervâf-
fet nobis fuperftites iftos, ficut Sodoma efle-
mus, & Gomorrz compararemur. Audite
fermonem Domini principes Sodomorum,&
aures przbèce legi Dei noftri popule Gomor-
rz. Ad quid mini cedic multitudo facrificio.
rum veftrorum? dicit Dominus :fatur fum ho.
locauftis arietum ; adipe faginatorum,& fanguine
tauronim,agnorum,& hoedorum non
obleftor. Cùm ad videndum facicra meam
venitis,qui; hzc poftulat è manibus veftr
conculcetis atria mea ? Ne pergatis affeirê
mihi oblationes vanas, fuffitum qui eft mihi
abominandus : initio menfium & fabbacho
coetum convocatis, at non comedb fraude
8e coaftu parta. .
x ? M _____________ -
* V e r f io J ® A é 1 C A c u m I n t e r p r e t a t io n e L A T I N A.
* w -
J ! auI
tXJVl J ,\ LuJ æ 1
iiy x A « ^ > 1
« ç-Us?Yl * * ( J j i j d l * ,
* T jjl k£= £ S 3, « 3 ÂjayTpI ^ ^
L ^ f K l l l l * ‘M > * r b i
' f j X * d k j à - z - c * y r r ^ U 5 J l y ^ ï c iY * u e > ^ l
j . 1 1 ^ . ^ i H i f d l i i * :
: ^ a ! v * 11 Ù * ^
J Ü ^ \ J \ ä ^ % • Ç - J
’p S Ù * i i i Ç % ‘ u - * * % * r V Ç f i ü ^ /UT ^ ’ ^
If. o\ -iCL 3, ~^JS\ QjkÛL. * r » 4 ^ J ^
• " " . . . . . J n .0 -r 6 !? *sr»s s o * - ’
m % 0 : v
( J Q f »(S ■* u * . L ÂU1 j b * p
Ù 4 * l i o j y f e s ;
ß 1 " ** ^ 'f ^ 1 ^ , 1 o si'- f t st oSk :^
J , ÔI * ^ 9 9 9 - ^ ^ e r ' < f r ^ '
p & J ^ 4 y y ^ y 9 . u $ x > * ‘ 1>j A s ^
INITIUM
P R O P H E T IÆ E S A I •*
propbiia, cujus benediâiones perpetui
& ad attrna fecula fuper nos
montant. Amen.
CA PU T P R IM U M.
T ext us primus.
V I S IO quam vidit Efaia filitu
Amos, quam inquam vidit d e jw
Jerufalemfub regno Oÿa, Jo
thami, Abaxj, & HtTfcta, qui régna
int fuper Judaam. Audi O calum,é
tfcuUaO terra, quia Domina* nir?Fi
lios gcnui & even, ipft verb fefellt
rmt me. Cognofcit bos poffcfforem fu
um, & afinus frappe aimiai fui -, Ifrael
autem non cognovit me. Va gémi
peccatrici, populo pleno peccatis, pro-
geniei ptffima, plus fctUratis : dereliquiftis
Dominum, & ad iram p'ovocâ-
[tu SanElum Ifraelis. Ad quid veibo-
remini ulterius ? augeretis impietatem.
Omne caput dolens quidem eß, & omni
moerens. A pedibus ad verliceM uff,
eßvulnut,neque ulcus, neque plagi
enfin, cui non fie impofitum malagma,
oleum, nec fafcia. Terra veßra ;
ßabitur,urbes veftra igne fuccendem
& regionem ve'Jram devorabunt alieni'.
coram vobis : vaftata &. defolata eft ab
aliénas. Et remanfu plia Sion quafi te-
ftudo inv'mea, quafi eufiodia pomorum
m cucumerario, & quafi urbs obfejjj.
Dominus txercUuum refervilfct no-
bu reliquiae , evofißemus quidem ut
Sodoma, & fimiles cfjcmus gémi Go-
.morra.Audüt verbum Domini Oprinci-
pes-Sodomorum, & aufcultate legem
Dei 0 popule Gomorra. Quid eß multitudo
facrificiorumveßrorum apudme i
dicit Dominus : plenus quidem fum bo-
locaußit arietum : adipcm agnorum , &
fanguinem taurorum atque bircorum n
lo. Et quando venitis ut comparerais 4
ram me, qtàfnam bac poftulav'u è n
nibut veßrii ? ife ampliils conculci
ades meas. Etiamfi obtuleritis mibi fir.
laginem vtmam et incenfum,deußabUe eß
apud me. Initia menfium ve firor Si, fabba -
tha veßra,& dies vtfier celeben'tm', funt
ibi imolcrabilia : Jejunim vtßrm.
* LgLcLOh! Ovwi A i