u i 6
l i l I hm
mil i l
il
R
B i H i l
tn j n w
• calamo in
■ù'fltzr r v f ê
itiain ) proddent
HID1
jê\Jp\
, loculo de Î
D 'ip 1
:irt& jautlScât
'll! *
irfeiD’.
H ä iniui?!\
luraéram Tupef'ilium
t jn a 'H y i r r ç i r
b n i a ^ b i n
n i t ü 1
.fe incürvabunt
J> eum•deponent,&
n •inn'â’i.
g âg sfâ
“H y C3 'y iü l3 n 't i n i ® tü R n n i n u i -na i
„D,«; tsu im.î.m l'feulu » .p.loram W l j n W
’y « o r s '3 a V i y n n P t i i s i . H H » a 7
mon.1 fA Annun.iars ' » V hcot nou» .D m « * » , * « *
n 't ii s iD T 3 0 ; P 1? ? 3 | ® P 'P ^ î f J S I
meûConfiiîum (dicent : f.Üa fun. non qn» qmdam S S^noviIUmum |
TOU 3 0 8 toW - sV -H t iS l p O g H
orienté éb Vocam" M n.eem'.olunlKS omnemnt >«*■
h n i p o f ^ jp - a ÿ m ’ ? ? ? . s a p J f t f l
'm 3 T K i8 i r a y iti'8 p r p o j i j É ö 1
me rd" Audite iiUud fidm'éliim %foroivi i'iiilud iddueim. «Um
i!7 8 -"îyp® î ru iu y 8 n Ts<
feel Appropinquate , "ijuIKtià* 4 »«fa- . J »rde " î * ” “
W P : m p n s n a 'p i r n n 2 7 K B S
r fielet moram no. me. Mue » "i fe elon»ibtt ion .m m »M W
- i r o n s * r u m in i p r n n 8 7 ' d j r i ï
* • • ■ •mein)""gloriain H M if.luton Sjinnin dibo»
: ’n r o s n i j p t i r f l n j i J i n j w a W R
C A P . X X V II. 10
• terrain fede , Babel filia virgo pnlverem fuper Cede ft.Defcende
î n 8 7 - , a® H i s T B ^ j T B iB i rH y '? i p i 1 f f ij
tenèram te voctbunt ‘adjicies non quîl : ChVdim filia folium non
’—pmi Ä i d a ^ Ä S ? ' 3 a ' " 3 * ? T i ? 8D 3 -p 8
w » . ’ *«,:f.r'inanin,ol.’ » ' , - l « Toile .delieitanr St
. ’ ■ m a s n o p u n j n q r n . ’fli? ' T i
J u i S i é Reedïbitu, i .démin." mot ,m~. depe difeooperr
î i t f in y H a n :n l 7 n r T 3 y p l ç - '? S 7 3 i y ’$ » £
VJSΗî 8*7i n S 8 3 3p d <""18717 0 3
SanÓus eju» nomen exércituum DOMINUS nofter Redemptor Jxm>
4tüH p totii n f t q s K § | - ■Ë | | j É « n ™
•.ChVfdim filîa , tembrdfivtttm in intraft , mo« Sede
î üD^tüBTiâi ’ fcôi o o n 'o .v
.Ifrael
; à s Â
. adjici
’n s s p ; n i p t e ^
eosâedi& jmeam hirêdita'tem côntaminayi ,meum populum contra
CDjnw ’ftVru ' 'ÖÏ- w k
renem1 foper , mifèricordias eis ’ pofuifti non : tua manu in
" t f t r fw o ' ü n i fr-V r7 o iy ~ s 7 f l | S
„ „ iérnlu» In t'diïmEt ..ilde" tnumJngnni w n U l
ÎITOd W ) S S S iB ; 7 8 P 7J?p ip u p p
éSidierîineqni.fnnniéorrdpn ban piuerer non"utideo tta .
m a i »V T iiV 'H y n V s n o ir ro 1? i y n 7P3
: ' " i ........... .htrjm noeiffimi
: n n n n s
E S A I A S .
V e r f i o V U L G .
C a p .X L V I I ,.
L A T .
4 iQai confettis aurum de faccu-
lo, & argentum ftaterâ pon- (
jderatis ; conducentes aurifi-
(cetn, ut faciat deum : & pro-
7|cidunt, & adorant. Ponant
lülum in humçris geftantes, & _
jponentes in locô fuo : & fta-
-Ibit, àc 'de locô fuo non mo-
jvebitur jfèd &-cûm clamave-
jrint ad eumi non audiet : de
jtribiüatione lion falvabit eos.
81 Momentote iftud, & • confun- :
Idamini : redite pr*varicato-
91res ad cor. Recordamini pri-
•loris feculi, quOniam, ego fum
iDeus, &nbn eft ultra DeuSj
iölnec eft ’ fimilis meî : Annun-1
jcians ab exordio hoviflimumi
6 ab initio qüa; necdum faöa
‘ Tunt, dicens j^pnfilium meum I
kbit, & omnis-voluntas mea
Set: Vocans ab Oriente a-
yem5& de terra longinqua vi-
rum voluntatis, meat, & locu-
tus fum, & adducam illud : b
creavi, & faciam illud. Audi-
:e me duro corde, qui longé
1 eftis à juftitia. Propè feci ju- '
(litiam meam, non elongabi-
ur, & falus mea non morabi-
ur.Dabo in Sion falutem, &
n Ifrael gloriam meam.
C A P . XLVI I .
r DEfcende.fede in pulvere,
Argo filia Babylon, fede in
:erra:non eft folium fili* Chal.
iæorum, quia ultra non voca-
2 aeris mollis & tenera. Tolle
nolam,- & mole farinam : de-
auda turpitudinem tuam, dit
cooperi humerum, révéla c’ru-
> ra, tranfi flumina. Revelabi-
tur- ignomina tua, & videbi-
:ur opprobrium tuum : ultio-
nem capiam, & non.refiftet
4 mihi homo. Redemptor nofter.
Dominus exercituum no-
y men illius.Sanftus Ifrael. Sede
tacens, & intra in tenebras,
filia Chaldxorum : quia non
vocaberis ultràDomina regno,
g rum. Iratus fum fuper popu-
Lum meum, contaroinavi hx-
reditatem meam, & dedi eos
in manu tua : non pofuifti eis
mifèricordias : fuper fenem
aggravâfti jugum tuum valdé.
7 Et dixifti ; In fempiternum ero
domina : non pofuifti hxc fuper
cor tuum, neque recorda-
ta es noYifiimi tui.
V e r f i o G R . Æ C A L X X . I n t e r p .
Cum Tranflatione LATINA*
j S s i * g # * Q
vtUu , *} ttfymioy Of (vye* , tuent iu pondéré, & conduce»■
sa fyy, ^ >tiSwcrófJfyoi ^jmyoov troin-
tmv jpesrT0ÎH7W, ^ tw-fysrtt m&mttuiwtnv
(*)«tt/Toï<- AIßfioiv äutJ (O n
(UVj K) WÓJÊWJ'Ttft * lAt 3 WT9
Hü n to trou MV, nérM, i (itl \ *j
i®f (it)««k /3ofiry ir&i «tuTÎr» * f f l (&)
HaaKvtnf, m i i&tiiïv « 'pnCOC**1/
l MrM<ô>m tout«, jÔç«k«Çâts, /alyrtimn
o I mnbccnifAtvoi i t/bspi-fan JttyOfd
1 YLtù [unSn'T* T* v&rcptthm m eut»&>
oTi iy# »ifu S 5to<> K) «K Ifsrr jra *“
3 ptè, ’Av*7}-4Wbfflr vr&Tcpov t* if^*7« trek
(*) >Lj CflUtTlhie^l * ïl.1.®1"
me y (a) i l Atm h |3ouA» (UV çïirntu, xal
r or*i'7tt om ßißovK<&[*<u> iroinm ’ KctAtwr
xj$$m iva'loMv * t7Hvfo,}$ m i ytjc *óp-
païtv ircpi Sv ßiChh^j/xcu, *tActAM®# j
Keu nya.yoii ÏKfifftt Kai ivoUf*> »y*-
jpy ixirivi ^ cu®^0“ 'T^f óJ'k «w-
2 'Ax5<Wt4 MOV 01 Ùm^aMKOTK Tïlr Kctfj'i-
I tu, ei /Mxpet* axo 7nt J'iKcuofvvnf- H y
ytra. TÜv <hxMo<rvvtw (uv, $ rhv ^)7wewtr| (eWj ^ . ,„c | |
itiv traf «fd? v ß&JVJjS. of t,iuv ’ facitrn. Dedi in Sion falutem If-
Ccrnv.ru T<p Tt£9S»1a «f J'ó^a.try.a., raeli in gloriam.
in conducen-
tes aurificem feceruht opera ma-
nuum, &• incurvait adorant ea:
•portant illud fuptr humerum,
& vadunt : G autem poftemt
illud in locâ fuoj trwiet, non
movebitur: &, quifqukclama-
verit adipfum,nonexauditt ; de
malis non falvabit' eum. £Mt-
mentôte harm, & ingemifeite :
agite panittntiam, qui errâftù:
rcveriimini torde, Et memèh■
tote priorum i feculo ; quoniam
ego(umDeiu.v & non eft ultri
prater me : Qui annumio priüs
noviffima, antequîm fiant: &
fimtd compléta font. Et dixi -,
Orne conftlium meum ftabit : &
cunSta, qua dehfjtravi, faciam ,*
de terra longinqua ea de qtùbju
cogudvi: ioquutUt fum, & ad-
duxi : cfeavi, & ftci : addu\
xi ilium, & profperavi viam cjut.
Auditrme,qai perdidistù cor,qüi
longé e(lù à. juftitia'. Trope feci
61 meam: & falu-
t eft, tardare non
.MS-A.nt^ojTyrf«, (t) « u rS .fO ^ *>?»•’> (») *? (•»)****»>
(k) (tUTct ipi&u, (a)Hä0* (mv n ßtvA»1 (f*) irr
K E
D i t
l K at*^«3», itidtovv Ür TÎIv y tw
v& SvyiTtip B«Cua®f©", (<t) Ktdtovv me
■ t il? yltu Ovjivip X*A«ftti»r, i v unvre
vçj&Snm xtoibitMeu «f*AÔ utù Tgufcpi.
a ActCs (Avtov, aMovv a.hdj^v, mov.in.V'f.tu
t3 ng.’irutiMMfr-i CfiV, Av<tnttb.v\i<u t*c
oroKiic, iriotrpt ricurty-m, Stà£nSi tro^
J WfiVf ' ’Av*w.Mt$n<TMu w Cov>
yturiffovTtu ci ovoiJiop.ot Qov * tJ J'Îkmov
2tcQov fJi-^oftai, ovKtTi p i ■m&S'r* av-'
4 Spôwotf. (ß) 'O pvai^Joi C* nvv& rt*-
< ßaaS, ovofxtt ‘turnir>A}4@- Ta"£^îiA. K«ât-
ffvv tÿt-Ttutyvypcirn, «ôïASt me t à Cfto-
T@-(f)&vytTtp X«tAcfiofmv> qvmti (ail xAM"
t Map i%ys ßctfiKeiitf. ïlapei^ivâiw Un r$
A«tri (tov, ipititat Thv xAn/yvofAav (mv.
iyoiJbxsf, (y) ivnsù «$ rilv X"& G0*'»
Qv ÿ in i<h»xg,f ivTolc UÏ&, n orptaßv-
7 Ttgpv ißifuuat riv Çvylv QpiJp*. K<u
Saretf, EÎj ràr cuarct taoyM Af^pvtra. i t
htbnfttt mum or Tÿ MfJ'i<pÇfiv,vJ'i t/utr
j <â»t TÄ ï%ti».
CAF. X L V tU
I JEfcende, fede fuper terram,
virgo filia Etéylonit ; ftde(a) in
terram, filia Cbaldttorum : quoniam
nequaquam ùltri apponêrû
vocari mollis, & tenera. ToUe
molam : mole farinam: révéla
(b) operimentum tuum : dénuda
canos :difcooperi tibias : tranfi
flumina : Tevelabitur ignominia
tua : afparebunt opprobria
tua. Quod juftum eft, de.teau-
feram : nequaquim ultri tra-
dam bominibtu. (c) Qui eruit
te, Dominas Sabaotb: nomen ei,
Sanfttu Ifrael. Sede compuntta,
ingredere in tenebras, plia Chal-
daorumineqteaquam ultra iloca-
beris Eortitudoregni. Iratus fini
contra populum meum : (d) con-
tminafli bareditatem meam. E-
godedieosin manum tuam: tu
vero non dedifti eis mifericor-
'diam: fini aggravâfti jtfgum
y aidé. EX dixïfli,In tetemum
ero domina. T^on intellexiflt bac
in corde tuo, neque recordata es
noviffimorum.
MS.A. (a.) MoiAdt «s TÎ Qdt©- Svyehvg Xa^dktaiv, (ß) Elorty ô fv-
aifjfy’oi O toyi'nig (y)«« X"?*
' i n j y p u n n T a r g u m T o n a ï h a n .
n3D sVn’! H’*7 Tyyi nsyp p )8 jHpn spisoa ksdpi d^d prn p; sipoy 8n
' d a S ^ i i - r t a - T l v i "iiâar^i
f>!7 n ? 7 8 : ' r r i p i i ’ 8 ’? p r r W w ö ' ,V, «VW| P « n ' t | 8 7 u n IT ?
? al? B
1,3, D,pni ,ÿn nas 8T,pyri8 sH j o lM 8?id^ s'jis \p tgm : 'JO "Q n'js
t]iy? 't e nijn’s 1? sw a p «ojV} Swpar
M B W’ag :miays^sinrai^ÄMn’Nrisn1?1? ? 'çwuçnaç’»
ansH'ïà ;p8ia3yn'sVppisiprnf^nsJ?inpisanp 4 snrcio l'P’nPisay
* r 1 *■' ...................... î • ï'n r a io in H s n to ’?
in
^ n D ^ n i s V T a n '1? * ^ w « ^ o ^ » r * 7 > . ’a'i7>3mn
nn's^ Tny'oip ’^yisynp ’V'PR : 8p3spi v q y v flîi7p’.7.ps'pln
y f t f n B w 1' l É S É i 1 \ n '83ï ''83p7S : 8ti38'J3pT3\7/3®8iT3py7Sri887;p3nUy71Sy’J^p’3nni
, j»'çini8V " ^ ’S7 !3 t T ï '.« V ? 0 ? ’,iwl H h B :‘387ton8®’’ipn'n®
1 r i’’7 p n 8 p s y ip m ’r o p n s n 'p s s ’a y Sy n ’u p t j jq /p n s ’p n T 1? î ' -1?®
-,nyjVWn’rpb’n8p4y5n"!98i : 87nVTnpP™pn883DVyppri-iiin'l7y
; m b h  n p 3 7 8 v h f i i *>81% « v të té t '
P a r a p h . C h a l d . V e r lio L a t in a .’
Ecce popull colligunt aurum de marfupio, 62 argentum in nateris pond?
rant ; conducunt argentariiïm ut faciât fibi deum} adorant 8e ferviunt eu
Tollunt ilium in humerisfuis, 8e portant ilium, 8e deponunt ilium in locum
fuum, in quo fie flat, ut de loco fuo nequeat moveri: eeiam interro-
gant eum, 8e non refpondet eis j de tribulatione fua non falvabit eps.^ Me-
mentote hujus, 8e confortamini; 8e revocate prxvaricatores in animü.Re-
cordamini priorum qux à feculo hint, quia ego fum Deus, 8e non eft ultra
Deus abfque me. Annuntians ab exordio in finem, 8e ab initio qu*
necdum fa£la funt : dicens, Confilium meum confirmabiturj 8e omnera
voluntatem meam faciam. Qui dicq ut congregarem captivitatem ab
Oriente, 8e adducerem publicè ficut avem velociflimam de terra longinqua
filios Abraham dilefti mei : et jam locutus fum 8e etiam adducam il-
lud, prxparabô illud, Faciam quoque illud. Obedite verbo meo robufti
1 corde, qui longé eftis à juftitia. Propè eft juftitia mea, non elongabitur, &
fai* mea non impedietur. Dabo enim in Sion faluté, in Ifrael laudé mea.
D C A P . XLVII.
Efcende 8e fede fuper-pulverem regnum congrégations Babylom*;
fedëin terra abfque folio inclytô regnü Chaldxorumj quia non.vocabunt
te ultra tenerâ 8e delicatâ. Sufcipe infirmitatem,ic ingredere in fervitute,
revela gloriâ regni tui. Contriti funt principes tui, dilperfi funt populiex-
ercitus tui,migraverunt ficut siqux fluminis. Difcooperiatur confufio.tua,
8e videatm-quoque ignoroinia tua. l®ion€ perfeftâ capiâ ex te, 8e muta-
bo judiciü tuum afiliis hominum. Redemptor nofter De9 exercituum,nome
ejuSjSariû* Ifrael. Sede taçens,8e ingredere in tenebras,regnum Chaldxorum;
quia non addent vocare te fortitudiné regnorum. Iratus fum contra
populum meum, prophanavi hxreditatem meam, 8e tradidi eos jn mank
tua: non es impleta miferationibus fup eos: fuj fenem aggravâfti fubjeéti-
onétuam nimis. Ét dixifti: IntEternumero forticudo regnorum î aclnuc
non pofuifti hxc fuper cor tuiÿD,necjeçord3ta es finiseorum.
cXTx l v i i . e S A I A S .
V e r lio ÿ 1 A L A ç u m ln t e p p r e t a t io a é L A T 1 M ~ Â ,
9 9 y ‘ %9 < * Y 9 * ‘ lu ••* 1> 9 y y . o y
ç o V ^ f o - ç ^ 01- l-S o fio o ; a o i ;
xo ö i ^ i v a ' V p i ^ . * . o i î . ç A y " » i S |ô . o i î . ^ i î o ^ t
9 * h, 4» 9 J S® m ,,9 • • -t» VV* m ' * -a m , \ y y
iB ] 0 .O lü s -a o j çVD / 3-ÛbQ2x ji|ô .ClZS^bOÎ OLix CL'S. (
<i* 9 • y * ln V9 •* I» * h, * . 9 o V * * ^ .
ç— çï w \pO ti> s JJo . vQ©Cifc
|Ô L ^ > .‘| - 3f L i f ) . ç C ) ( i v i o j a o y a j l f * . va a a . " î , ^ ” j j o . 1 o î L . ' j ô . o i . â L { ô
^ • « 0 .) ^—^ ] p ] |< W » o * . u l o p j j . A x o o L
| V S « . ) j J r â ^ au j ^ o t A a o . f j ] JU»
j tL i s o tS f | > 4 J j.
. t * * * ' y taf T À ' V . - r . . i t. * . I ’ ’ i : 5 , ,‘ i I
J l o a u j ) ç » U SU * ., l - a j t . UJL^A. s . t u a A 'n a i L * , | if \ tO,j • . |-J
3 V i lp i a u j lo _ |-jj> ;a 2 > \ a ^ o i l a \ i f ô .-r L a l / ^ x ô i e u a o • . )&*£>> u l â ^ T ? ) t s J z f o *
)K - 7» . o l s ^ " ( p S a . ^ ! v S * s L o u l c u t * , * p o * y oJlÂ-Q * 1
o o L y o a j o a j J )j , J . i i 0 j a à I p a . • | J . j f a a L A LpA
^ u _ a .iß * . J Û s .û i a . i ô ô Jfr1u r a a o Cf-—.'.—ntTj,
J J o '. ) L _ i a L u .a jL b o ‘c a ^ A » . , u a L , 'c u .
u i i a a . . |, o J S s 3 u a t * J - . p » ^ p o p S * u s a
99’ —y _ y 9 y -gaa i In -y ,.9 y» lu K T9 — y V b 9 In
, ] L a j , . a a
vo o i _ . l x a . J j o - , t * a j ^ ) a 3 v o ! j f t s . t ó s » » . |o . c L o ip I . a j a L
JJo f i X s à * } - U l t i m i * ’‘u A -M A . f ‘j ü -oe .jA ô û iî'
. _________________ - B r " t - r p a i l f J)o
His qui deCepti prodigünt aurum è marfupii
fuis, aut argentum in biîance appendunt, tut
confiatore mercede conduâo, deum con
ficiunt, adorant eum, 8c precantur ilium
Deinde geftantes eum fuis humeris, 8c ci»
cumagentes cum, demum collocant in loco
fuo, exquo loco furgere ncquit:oravit etiam
ilium, nec exaudit eos, nec eripit illos ex an.
guftiis eorum, Memineriris horum, & ani-
madvertjte, mentéque perpendite O fcele-
rati. Memineriris priorum qux à feculo fa-
fta fuqt, quöd ego fim Deus, 8e nullus prx-
terea fit pratter me De*,hullûfque fit mihi pari
Qubd à principio indico poftrema,& ea qux
nondum fafta funt multb ante prxdico.confi-
|Jium meiim ratum facio, & omnera yolunta-
mearn perficio : Vocoab Orienté volu-
a^8e à terra remotiffima virü confilii mei:
iCgo loquor,8e quidé adducâtformavi, 8e qui—
dem faciâ. Audite me duri corde,remoti |
ftitia: In procinâu eft ut vçniat juftitia |__
& fal> ea nequaquâ diu morabiturjda b o que
in D Siouefjilutem, 8e Ifraeli gloriam meam. CAP. XLVI I ,
Efcende, ac fede liiper putverem virgo
filiaBabelisjfedehumi filia Chaldxorumtnon
im ad eft folium: quia nequaquam vocabunt
deiflçeps Tenerâacdelicaram. Accipe mo-
lara, mole farinamjretege vélum tuum, tonde
canos tuos: Detege cruratua,8e appareatig.
riinia tua : egomet fuppliciü de te fumara
: firlam quenquam in te jrruerç. Servato
noftri nomen eft Dominus potens, Sanéf3
Ifi'aelis. Sede in ftupore, ingredere in tene-
bras filiaChaldxorum -, quia nequaquam vocabunt
re deinceps Fortiffimam regnorum,
Iratus populo meoquôd polluififent hxredi*
tatem jqeam, tradidéram cosinmanus tuas :
tu vero millâ erga eos ufa .es dementia, quin
fuper fenes aggravâfti jugum tuum vphemen-
ter. Et dixifti, In perpetuum ero poteiitif-
fima : & hxc animo non perpendifti, neque
recordata es finis.
V e r f io <I{_A B I C A c u m 'J H t e r p r e t a t io a e L A T I N A .
o | p d ! J , Aâ ü JI f j j j . L^AcXJI (y ,iX Î:I.O j]L i> L p ,iu .^ > L J g jJL jJ f l. 0
* : | / vxa^> jl o Lu j I ^ , iZ jJ - J Û L
.6^ -? s o L o sw^-r. s ' * * . ^ j 0 ^ o >■ a ^ ^ Tum humeris fui
U s ” - nuss>'i~~ * ~ ~ ~ " "„o * " ' ' " » 7 ^ ^
<\*j> h-jLajV^V! c sAäJL^ I ^ c ^ J L ^ L « c i* ^
K l ^ J |f’l, <J$ ^.acXJI
c L a j < ^ p \ c-4 ? L 1 ! J y i a I # ^ ^ 5 # * Ua»
* / xAXIL^ô ^ /vAftA.a. * * d v J J
* ^ (3 ^ x x i ] * * c U Û I »
^ c X c d s - J jA j J c X x J j I i-XaX J pjb j a-Ij Ü) \j&] (3^XAVm| ^
* L—3yAA/J| ^ LaiaJi l I * t*W«J 1
t * *
I ^ p^ÜaJ) ,3 3 -wi.c^.j ^ j l / /\a j! ^ tjcXxJJ L ÿoî ^ uwJ â | *
£)] ^ ( X j j AsmJ 0 ^ 1 S t S i
* ÇjP-sSlfXsM * JjU l! y *. * * v i l y S U w (Osa I
^ 1 J I a ^^*(LA1 <\x J cXo-! * o \< j |J.XAXJ 1
* ^ a l j!gXÀ^=3.J) / u .j | L / v j ü j 3 # / vaaLm ^
p3 .* vilcXj 3 * ^o.X/1 ^ ^ tî\XlJ ipâ C\ x j
S'r pj^ * tXj'yj /VwAJj CJfrirral clj.3^ ^ }c\ a. cLlflJ * p*y>la3Û
Sede ajptfibut
Cbaldaorum: nequaquam vocaberis in
poflerum7{obur regni.Excandueram ca
tra populum meum, propbanaveram pi
reditaicm meam, &tgo tradideram et.
manum tutm; tu verb non exbibuifi,
—' mifericordiam, hap jugum fenispra-\
termodum aggravdfli. Etdixifli, Ero 1
iomina in perpetuum :& non confide-
MM bac animo tuo, neque meminifli
f poftremal
i f t i
Uliij
p l l p . : '
i f l l l l
i(l11l!
mi