gronden voorkomende, domein der Regeering zijn, hebbeninde
Gouvernementslanden van Krawang een groote uitgebreidheid; maar
bet zijn meest zoogenaamde wildhoufc-bosschen - onder welken naam
alle bosschen van welken aard ook begrepen worden, die niet ge-
heel of grootendeels uit djati-boomen bestaan. De djati-bosschen
bezitten verreweg de grootste waarde, en daarom is hun onder-
houd en exploitatie in de verordeningen omirent het boschwezen
met bijzondere zorg geregeld. Geheei worden ook de djati-bosschen
in Krawang niet gemist; maar men vindt ze alleen in de hoogere
en drogere streken. In 1 8 6 6 z i j n door de Regeering in de districten
Sindang Kasih en Adiarsa onderscheidene perceelen voor geregelde
exploitatie aangewezen , en met de djati-bosschen in Tjeribon en de
Preanger voorkomende tot een afzonderlijk boschdistrict vereenigd ).
Maar ook van de wildhoutbosschen in Krawang zijn een groot aantal
afgebakend, gemeten, in kaart gebracht en onder het beheer der
ambtenaren van het boschwezen gesteld. Reeds in 1871 is dat
geschied voor 52 boschperceelen in de districten Tjabang Boe-
ngien, Krawang en Adiarsa, terwijl in 1878 nog drie wildhoutbosschen
in Adiarsa en een in Wanajasa daaraan zijn toegevoegd!). Ook
in de particulière landen van Krawang komen zoowel djati- als wildhoutbosschen
voor, maar zij behooren, gelijk overal op die soort
van landerijen, aan den landheer, die alleen van het hout dat
hij uitvoert, eene recognitie aan het Gouvernement betaalt.
De betrekkelijk geringe beteekenis van Krawang is ook oor-
zaak, dat de groote postweg niet over deze residentie, maar om
hare zuidgrens heen door Tji Andjoer, Bandong en Soemedang
naar Tjeribon loopt. En dit is dan weder eene reden, waarom zij
minder dan andere residentiën bereisd wordt en bekend is. Echter
heeft zij rechtstreeks gemeenschap met Batavia längs den
ouden Krawangschen weg, die als zijtak van den grooten postweg
te beschouwen is , en dien wij in het tweede hoofdstuk tot
aan de Tji Taroem, op dat punt de grensrivier, hebben leeren
■) Staatsbl. 1866, n°. 77.
2) Staatsbl. 1871 n°. 168, 1878 n». 42. Vgl. aver de djati-bosschen D. I ,
bl. 148, en over het beheer en de exploitatie der bosschen de ordonnantie van
14' April, 1874 (Stbl. n°. 110), of het nitstekend overzicht bg de Louter, Hand-
leiding, 4i0 vv.
kennen l). Wij zullen n u , om met de natuurtooneelen en andere
merkwaardigheden die Krawang aanbiedt, nader bekend te worden,
dien wegen zijne voornaamste vertakkingen door deze residentie
volgen.
Na de Tji Taroem met de veerpont te zijn overgestoken, zetten
wij voet aan wal te Tandjoeng Poera, een punt dat in den
tijd der Compagnie bekend was door de veldschans, daar opge-
worpen om de grenzen van Batavia te dekken Deze is echter
in 1810 gesiecht3), en daar hier niets bijzonders meer valt op
te merken, zetten wij dadelijk de reis voort naar de slechts paal
verder gelegen voormalige hoofdplaats der residentie, die den naam
Krawang met haar gemeen heeft. De weg derwaarts loopt längs
de Tji Taroem , zonder echter hare kronkelingen te volgen. Te
Krawang zijn eenige Chineesche handelaars gevestigd; overigens
heeft het plaatsje zijne beteekenis grootendeels verloren, sedert
de zetel des bestuurs naar Poerwakarta is overgebracht. Doch
alvorens den grooten weg te vervolgen, willen wij vanhier een
uitstap doen naar de Tegalwaroesche landen. Yan Krawang gaat
een zijtak van den weg, de Tji Taroem snijdende,. zuidwaarts,
naar het slechts twee palen verwijderde Teloek Djambi, de
hoofdplaats van het tot die landen behoorende district Soema-
dangan. Dit district vormt het noordelijk, gelijk Tji Ampel het
oostelijk, Tegal Waroehet westelijk en Kandang Sapi het zuide-
lijk deel dier uitgestrekte landen, die thans allen te zamen aan
den Chinees Tjoe Tek Hai behooren, of altbans te zijnen name
staan. In de omstreken van Teloek Djambi is het terrein vlak.
De plaats ligt te midden van uitgestrekte suikervelden, die weder
door sawahs omringd zijn, en heeft op eenigen afstand ten westen
de rawa Tji Salak.
Yan Teloek Djambi gaan twee, niet altijd of overal voor rijtuig
bruikbare wegen uit, de eene zuidwestwaarts naar Tegal Waroe, de
andere zuidoostwaarts naar Tji Ampel, de hoofdplaatsen der gelijk-
namige districten. Het terrein begint zuidwaarts van Teloek Djambi
*) Boven, blz. 67.
5) Dl. XX, 393 , 475; vgl. Batavia in deszelfs gelegenheid, I. 12.
3) T. v. N. I. I I , 1. 439.