stapelplaats van de koffie die uit de Preanger längs de Tji Tan-
doewi wordt afgevoerd. De voormalige kofBepakhuizen te Kali
Poetjang zijn evenals die te Tji Gangsa aan de Wijnkoopsbaai
ingetrokken. Bandjar is door een 33 palen langen weg ook recht-
Btreeks met Kali Poetjang Verbünden. Deze weg loopt door het
district Koeasen of Kawasen *), en over zijne hoofdplaats Tji
Langkap, die 17 palen van Kali Poetjang en 16 van Bandjar
verwijderd is. In dit district worden op verschillende plaatsen
minerale en zoute bronnen aangetroffen 2).
Eindelijk voert van Bandjar een 20 palen lange weg over Tji
Maragas naar Manondjaja, de hoofdplaats van het regentschap
Soekapoera en de zetel van den Regent. Deze weg loopt over een
heuvelachtig, gedeeltelijk woest en eenzaam terrein, niet ver van
de Tji Tandoewi, en gunt op sommige- punten een blik op de
smalle dalkom waardoor zij zieh hären weg baant, terwijl aan
hare overzijde hooge bergen den horizon beschrijven, waaronder
de Tjerimai zieh boven al de andere verheft. Manondjaja ligt
in het district Pasir pandjang, op kleinen afstand van de Tji
Tandoewi en van de grens van het district Tasik Malaja, het
eerste van de afdeeling van denzelfden naam, die de zuidelijke
helft van het regentschap Soemedang uitmaakt. Manondjaja biedt
niets bijzonders; want de kleine verzameling van een heilig man
te Bandjar afkomstige relieken, die er vertoond wordt, is te
onbeduidend om onze aandacht bezig te houden; maar op een
afstand van l paal van de negerie heeft de Regent een niet
onaardig buitenverblijf 3).
De afstand van Manondjaja tot de negerie Tasik Malaja be-
draagt slechts zeven palen. Ook op laatstgenoemde plaats wordt
een verzameling van relieken vertoond, die slechts den naam van
oud roest verdienen en met die van Manondjaja in onbeduidend-
heid wedijveren. Overigens bevinden wij ons hier in een welva-
*) Vgl. D. I I , bl. 406. 2) Nat. T. v. N. I. XIV. 225.
3) Voor Soekapoera zijn de aanteekeningen van Koorders in Bijdr. t. d. I.
T. Ld. en Vk., 3e Volgr., IV, bl. 369, schier mijne eenige bron geweest.
Over de ondbeden te Manondjaja zie Brumund, Verhh. v. b. B. Gen.,
XXXTTT. 105.
rende en volkrijke streek, waarvan ook het verbazend drukke
verkeer op den pasar van Tasik Malaja getuigenis geeft. Het
landschap waardoor men rijdt, is vlak, vriendelijk en goed be-
bouwd. De weg i s , geljjk in vele streken in het Soemedangsche,
met djati-boomen beplant, die hier tamelijk goed voortkomen. In
noordwestvyaartsche richting zet zieh van Tasik Malaja de weg
over drie palen afstands voort naar Indihiang, de rijke pake-
mitan van het eerstvolgende, mede Indihiang genoemde district.
Deze plaats wordt door het riviertje Tji Pates , waarover een
steenen brug ligt, in twee deelen gescheiden en strekt zieh uit
over eene lengte van wel twee palen. Men vertoont er eene op
een koperen blad gekraste piagem, benevens een paar oude pa-
jongs en andere halfvergane prallen, als bewijzen der aanstel-
ling door een vorst van Mataram aan een der voorvaderen van
het districtshoofd verleend. Belangrijker zijn eenige overblijfselen
uit den Hindoetijd, waaronder een lingga de eerste plaats inneemt.
Zij liggen 24 paal ten westen Van dit dorp op den heuvel Wan-
kelang, die tevens een schoonen blik over den omtrek aanbiedt.
De districten der afdeeling Tasik Malaja, met uitzondering
van Singaparna, waarover straks nader, volgen op elkander
in de richting van het zuiden naar het noorden, Het derde is
Tji A w i, weder met een gelijknamige hoofdplaats, die, ofschoon
de streek houtarm is, eenige goede houten huizen teil, en
weder door haar geheele voorkomen van de welvaart der bevol-
king getuigt. Op het punt waar de grens tusschen Tji Awi en
het ten noord westen daaraan palende district Malambong op de schei-
dmg tusschen de Preanger en Tjeribon uitkomt, ligt de berg Tjakra
Boewana, waarop de Tji Tandoewi ontspringt. Tji Awi en Indihiang
liggen dus in de groote westelijke helft der dalvlakte die zieh ten zuiden
van den Tjakra Boewana uitstrekt en door de Tji Tandoewi
doorstroomd wordt. Aan de westzijde wordt die vlakte begrensd door
de laatste vulkanische dwarsketen van het oostelijke Kendeng-ge-
bergte, die aan den Roejoeng begint en dit dal van het ten westen
gelegen plateau van Garoet scheidt. Bij den Telaga Bodas, die
ligt op het punt waar de grenslijn tusschen Tji Awi en
Indihiang aan zijn westelijk uiteinde tegen de oostgrens van
22*