en de vogelnestklippen van Tinapan, dat nabij de Samarangsche
grens op eenigen afstand rechts van den weg gelegen is ') , alleen
niet belangrijk genoeg schgnen om ons tot een langen tocht in
die riohting te doen besluiten, willen wij ons thans van Blora
rechtstreeks naar het verder zuidwaarts gelegen Randoe-blatong
begeven. Ofschoon de afstand van Blora tot dit districtshoofd-
dorp niet minder dan 19 t paal bedraagt, voert de weg längs
geene enkele plants van eenige beteekenis. Het district is bijna
geheel met kalkheuvelen en djatibosschen bedekt; doch maar al
te zeer blijkt ook hier, hoe juist de schoonste plekjes djatibosch
door de bevolking voor den aanleg van tegalvelden vernield zijn.
De bewoners van dit gewest schijnen van oudsher, wellicht om
zieh aan de drukkende blandong-diensten te onttrekken, bij
voorkeur een meer zwervend leven geleid en de samenwoning in
geregelde desa’s vermeden te hebben. Het gevolg van den door
haar gepleegden roofbouw is , dat de uitgestrektheid die nog
wezenlijk fraai bosch bevat, in dit district zeer gering is 2).
Omtrent het kalkgebergte dat zieh ten zuiden van Randoe-blatong
over de grenzen van Madioen tot aan de Solo-rivier uit-
strek t, valt voornamelijk op te merken, dat het een groot aantal
holen b ev a t, die alien door ontelbare vledermuizen van de
geslachten Nycticejus, Rhinolophus en Vespertilio bewoond zijn.
De meet dezer dieren vermengt zieh met de deels uit alluvium,
deels uit vergane rotsen ontstane aarde, die den" bodem dezer
holen bedekt. Reeds voor de komst der European en in Indie
wisten, zoo men wil, de bewoners dezer streken uit die aarde
salpeter te bereiden 3). De verbinding van het dorp Randoe-
blatong met Koewoe in de residentie Samarang hebben wjj reeds
vroeger leeren kennen 4). De afstand van Randoe-blatong tot de
grens bedraagt nog 11J paal.
*) Te Mechelen in Bijdr. t. d. T. L. en Vk. v. N. I. XXV. 170.
') Cordes, de Djatibosschen op Java, bl. 171.
*) Junghuhn, Java, II. 423; vgl. Crawfurd, Diction., art. Nitre. Wan-
neer de laatste verzekert dat sendäwä, de naam van salpeter in Jav. en
Mai., „a purely native wordÄ is, dan zal hij daormede wol Gen niet-JSui'opeesch
bedoelen; want het woord is inderdaad Sanskriet en afgeleid van den naam
van het landschap Sind. *) Boven, biz, 509.
Van Randoe-blatong 2£ paal längs den weg naar Blora
teruggaande, vinden wij aan de rechterhand een kronkelend,
voor voetgangers en ruiters geschikt en 1 4 | palen lang p a d ,
dat naar Ploentoeran of Tjepoe voert, de tegenwoordige hoofd-
plaats van het district Panolan, dat echter zijn naam ontleent
aan een voormalige hoofddesa, die verder zuidwaarts is gelegen ‘).
Het district Panolan is minder dor dan de overige districten
van Blora; het is ten zuidoosten door de uit Madioen komende
Solo-rivier tegen het Bodjonegorosche district Padangan begrensd,
en wordt besproeid door niet minder dan drie van de weinige
noemenswaardige bijrivieren die deze stroom in het Rembangsche
opneemt: de Kali Kedoean, waaraan hooger op Randoe-blatong
gelegen is en die de Solo-rivier even boven Panolan bereikt; de
Kali Grobogan, die den weg van Randoe-blatong naar Ploentoeran
op ongeveer gelijken afstand van die beide plaatsen snijdt,
en de Kali Batokan, die tot aan hare vereeniging met de Solo-
rivier , een weinig beneden Ploentoeran, de oosteljjke grens vormt
van Djepon en Panolan tegen Tinawoen, het eenige Bodjonegorosche
district dat aan den linkeroever der Solo-rivier is gelegen.
Ofschoon tusschen Panolan en Ploentoeran de kalkheuvelen zieh
tot aan den oever der rivier voortzetten, bevat het district
Panolan. toch ook eenige vlakke streken en is het alleen in zijne
noordelijke helft met djatibosschen bezet.
De Solo-rivier heeft te Ploentoeran eene breedte van 250voet
en eene zandachtige bedding, die bij lagen waterstand soms
gedeeltelijk droog ligt; aan haren tegenovergestelden oever ligt,
wat verder oostwaarts, op 1$ paal afstands van Ploentoeran, de
desa Padangan, het hoofddorp van het reeds genoemde gelijk-
namige district. E r is hier over de rivier geen brug geslagen,
maar men passeert haar met een vlot. Zij levert met hare sterke
kronkelingen, haar vaak met prauwen bedekt watervlak, hare
vruchtbare en boomrijke oevers en de talrijke dorpen die haar
') Ploentoeran moet, als de oude kaarten eenigszins te vertronwen zijn,
ongeveer op dezelfde plaats liggen waar in Valentijng tijd Tritrepoe stond,
dat hij (IY. 1. 39) beschrijft als een aanzienlijke plaats, metfraaienpasar,
twee moskeeen en 4000 huisgezinnen.