De Ungut Hebraic*, gus tnùcjvittte, <&c.
ftis vocalibus & acceOtibus, (licit ; .J«oiJ ail u h xfpiam a ff am ta aathia.
ticii libri, U ia e rum e t, valid, miratar, fxpereffe, qui M a l iumamqm-
m m f e r io aàofttnqtndam traditional
Rabbiaicam, m l adttn iugcnii, v el , x contra dictudl fiadio JcrlPJiÿe
& c . Mcrcerus vir Hebtaice inCgmter doétus, & Theologus rnagm judicii,
cui omnes £ai fecuii linguarum periti palmam memo deculerc, in
Gen. 16. 13 . h ie habet, Holim quidem tiatcrta Maferetharum jadicio
niedere, qui communicMa inter f t Bibliorum liBitat, non f a t magno, at
verifimile eft, jadicio, cam doBieffem, eft in Scriptnris e x tra !« !, Bikini
i S S a adhibatre. Vtrum.nbi aliud feifuo fuadet, f t uhn r iegatur, quam
m feripfermt prefertim f t nihil de literie matetur, fed tantam alltt
punBÙ d im e 'aligna legatar ; non refermidarm nb illoram jadicio dependent
qui id piacnlnm hand jadicarint. Htc vjdeimis, Mercerum non
tantum fenfiffe punäa a Maforethis testui appolita faille s fed, cum a -
liud fenfus fuadeat, ab ipforum lefiione recederc licerc •• quod quidem
auftontate aliorum codicum , & antiquorum interpreium, vel e i ran-
öne evident! aliquando fieri pogë, cor.cedo : non veto quembbet pro
arbitrio Maforethicam leffionem rejiceve poffe. Poteft emm punftano
effe opus induftrite human* .- lcdio tarnen, q u* per punfla fignihca-
tur itivin* prorfus authoritatis ; nec hominum arbimo fubpcienda.
Nam ut optime Joh.Dmfius.de rcifia leftione lin g fan ö . C.+. rxahamfeni
liter 'll coavi fant ; figura Era p,fieri,re,, & poft Hlerenmi atattm.
Toll Gcrh. Voffius, vir, in quo fumma d od r ina, lunatum judicium, & |
masna animi modeftia convenere, lib. 1. de arte Gram. c. 31. drat,
Pun ft* vocalia,quibus in Hebrais hodie unmurfionge ejje ^conlonarum ngu-
tisjrecentiora : fan, mteres ea iguorarum. Et poftea,Vatde asst,m e ,, rat,, ja -
rit aaiarbitrantar,i!lis Mofem Pentatenchuns cxarajfc, mlBfdram faltem
S I P fynama magna He afo, fuiffe. Et lib. 2. C.8. d= Accentibus
ait quod Htfirti firo admodum accentue adferipfere, & demum poft
Honorii lmteratorie sempora. Et paulo poft addit, quod ar, punBamnt,
a Bin J fchsr perfeBionem fnani eft confecata-Calvinas in Zach. 11 .7 .J e » ,
quanta indnftria, vmres feriba panlia excogitaran, , cans jam lingua
non effet tarn commanU & familiaris afae. S « ergo fanBa n,titrant,
v el prorfut rejiciant, eerie count emm j adano & ratline : fed tarnen
habendao eft aliqui, del,Bn,. S i en,ns l,gamut htc, proditores, m l-
lus eft fenfus • ft leramus, funiculos, nulla liter a mutatnr : interea mu-
tantarda, pmBa. Cam erg. id neceffari. poftale, res ipfa.m ir« car interpret,,
ita ferviliter paff, faersn, f , regs, at.nen fpeBarent Prephsta
fenfam. Ad eundem modum Mercerus in B e n . 18. 3- job . 23. 6-Amos.
2. 12. & annotat. in Targum. Mai. 2. Theod. Bela. lib. de refia lin-
fitiac G r x c x pronunciatione, ab Hcnr. Steph. eduo. an 1587. Non emm
dub it0 ('inquit ) quin ante punBa vocalia ab Hebrats Grammaticts, di-
v viniffim certe invente, excogitata, (quod paß Hieronjmi atatem comgn,')
A le lh idem Prorfus Ulis atque caterü genttbus finuertt. Chamierus
Panftrat 1 12. c 4. n. 15. dillingmt inter vocalium fonos & figuras:
& vocales', w a d ' f in « , femfer fuijfe afferit : nam confinantium abjque
vocalibus ufus nullus : de figons vero, vel (ut ille loqmtur) pElurts,,di-
cit fe nolle cum ullo contendere : nam fojfe concede codices antiquitus
n n fniffe panliates. In banc fententiam concedunt Lutherus ad fmem
libri Sehern Hammeph. Pellicau. pratf. in Pentat. Zuingerus p rr f. in
Ffaiam - cuius verba funt, Hrbraornm litera aiisjaando earxernnt »
libn, notit laas param civslinr Rabbini fnxernnt & fnppofntranf.
ssaod non tantam hint colligitnr, ejrnd & D . Hsmnjmn, nnllam pror-
fa , eorant mmionsm façis, & vstaftifftsms soram codscts.tslamfi nam
habsan, ea, anas, alistnaads, samsn non habniffs, cam ,x «rama,,, dsffilandau,
tarn ex ft,a ,amm, ieprehudnar: fed ml hmc maxmt, ya.d
■ vocalibus nune/nam ' tara,, ea hngaa. » emm a n t, », o . Cr
« „nnqaam eis défaisant, qaamvu bn noett, ,n spa,but ta confinant,,
fine vecalibnt co.ftipantur, mdeamar contra vemu , fed vulgar, fa,,
ei, dmcuUnadejufmodi &c- quamb ft Gcrman.eea r le,b ,d,ft,care,
jam Hclvetii legerem Flafch, Saem Tluafch , Jthan flaifch Crc. qaam
interim endem man,rem originale,Sqna, ,fift rad,cal,, mcan,,) & fnbftan-
liter* • ufu k it nr conftabat hujus generis leüiOpquum Vants caUmitu-
tibus & cattivitttibus dicit prorfus exoletamejfe. Idem fentiunt P. Phagius
ad Tare Gen 47. 24. Drufius ad loc. difficil. Pent. c. 25. Pifcator
Schol. I d Gene?7 15- 8. P. Martin. Technol. p. 58- ^ de p.iei;>
Gram 1 i - c 7. IfaacCafaub. Erpemus, Sixtin. A mam. Mayer. Philol.
fiera. Qiiibus 'adjungere poffum Reverendiff. Ugerium at, „am,hr, et
Toh Sebïênum, virum en fcriptis fans notum-, qui fapiusmihi affirmarunt,
i t huius efse fententise : & vix fere quemquam n o n , qui judmum cum
eruditione Hebraica conjurant, qui aliter fentrt. Ante hos idem fenpfe-
re Reuchlinus, Picus Mirand. LyraiRomanat vero Ecclefiae hodie doftores
fire omnes, Bellarminus, Serranus, Salmeron,Villalpambs, Morinus,
&c Omnium vero hoc argumentum accuratiffime traftavit Clarils.
T ud CaDell. libro de punftationis arcano revelato : cujus leâio omnes
fere’ a oraciiidicio iiberos in hanc fententiam pertraxit. Arnoldus Boo-
tius vir Hebraice d o«us, & qui calamum contra Capellum in alns
acriter ftrinxit, fate tur, fe alterius fententi* fuifse, deceptum practerfa
annquicate libri Zohar : at en leflioue libell. Capelliam, fententiam
mutafee Non pofsum itaque non miran, virum doâum in C m . 4m
Hebr. afserere, Lud. Capellum folum efse in hac caufa : cum rin q u it
quam fit folidae in Hebraicis doftrinac, qui a Capello diftert.
30. Ex tot itaque, tantorumque virorum fuftragus, viderhus, nec no-
vam nec iinfiularem efse fententiam de novitate punäorum. Cum tarnen
adhuc fmt viri baud infimi fubfellii, qui pro punûorum antiquitate,
tanquam pro aris & focis, pugnant,praecipua utriufqw: partis argumen-
ta Droferam, cum folutionibus eorum qu* mihi infirmiora videntur ;
omnia leaori pio & prudenti fubjiciens. Qui vero plura debderat,
addiaum D . Capelli librum eruditum & elegantem remitto. Argumenta
vero pr*cipua contra punftorum hodiernonun antiquitatem &
auaoritacem divinam, hac font. .
40. Primum ducitur ex litens Samantams, quas eafdem nuise cum
antiqûis Hebræis ante Captivitatem, fupra fufe probavimus ; puncta
____ P r o l e g . In 1
vero vocaka nulla agnofeunt Samaritani , nec in libris ipforum
MSS. auc antiquis eorum ficlis, a regibus Ifraelis percuffis, ulla pun.
ftorum vocalium' veûigia apparent. Nam ope trium literarum - , quasi
matres leElionis vocant, quæque antiquitus pro vocalibus habit* funt,I
libros fuos facros legerunt, & hodiç legunt î nec ex hac caufa (ex hac I
inquam, non ex aliis), aliquid difcriminis inter ipforum exemplaria,
hodierna Hebraica, ad hùnc ufque diem emanavit. Conftat quidem cx
Hiftoria facra,poft abdudas decern tribus, & novos colonos in eorum fedes
a SalmanafTare introduftos, cumaleonibus novi incol* in.feftarenturl
quod verum Dei Ifraelis cultum igno rarent, milTum-a rege facerdo.
tern, qui ipfos in veri Dei cnltu inftrueret : unde, licet cum Idolis J Deum tarnen dicuntur coluifle. Sacerdotcm vero hunc aliud Legis exemplar,
quam quod charafteribus Ifraelitarum ulitatis, & , qiiibus Lex a
Mofe tradita, deicriptum, ad eos detulilfe, nemo fanus cubitare poceP.|
Non potuic enim modum colendiDei ipfos docere, nifi ex libro Legis :|
nec ex alio exemplari, quam quod in ufu communi erat, ilium eos dc.
cuilse, leviffima rationis umbra fuadet. Aliud enim novis & igno.jJ
charafteribus ipfum deferipfifse, ab omni ratione abhorret : cum ex h.J
floria certum fit, Samaritanos legem recepifse -, & tandem, abjectis idoj
lis, Deum verum, eumque folum, coluifse, (non tarnen fine fchifmate,) j
Templumque Hierofolymicani *mulum in monte Garizim erexifse. 1
4 1 . Secundo, ex praxi hodierna Judxorum in Synogogis ab ultima
antiquitate obfervata, idem evincitur. Ubi volumina facra, qu* populo
publice prxleguntur, .fine pundis, accentibus, vel verfuum diltinftiom.J
bus, exarata fime : ut fecundum morem antiquis temporibus ufitatumj
Mofis ipfum u/]iy{*po, quod in area repofuum e ra t, adumbrarem.j
Nam prxter libros typis excufos & punftacos, unum habenr volumen
Legis in fingulis fynagogis peculiari modo deferiptum , circa columel-
lam convolutum, quod in area, peculiari affervatur, ferico coo pert cm,!
Sc auro ac gemmis ornatum : quod in magna apud eos veneratione
eft. Cum vero ex area pro ferunt, ut. ex eo aliquid legatur, magnal
cum reverentia traftant j populufque cum j'ubilo & àcciamatione, no-j
norem, (tantum non divinum,) ipfi tribuit ; poft leftionem vero ea-
dem cum pompa & reverentia in arcam reponunt. Hoc yero volumen
non pundatum, volunt ipfum Mofis. volumen in area Dei jufliifer-
vatum referre, quod (fatentibus plerifque eorum Dodoribus) erat pun-
d is deftitutum : imo ponunt quidam ipforum, Mofis * v o , extra con-
troverfiam, figuras vocalium & accentuum nondum fuifse^ & h a c decau-
fa librum ilium in Synagogis hodic fine notis in Moiaici exemplaris
memoriam, feribi. In hanc rem Rabbinorum teftimonia profère D. Bust.
1. depund. antiq. ex Aben E z r a , libro Zohar. R . Afaria. rEphodscof|
Mufcato, 8t aliis : qu* apud ipfum led o r inveniet. Idem dicun t interh
Jud*os C a r r * i , qui inter traaitiones etiam pundationem rejecerumj
& Cabalift*, quorum hoc effatum eft, Legem datum fuijfe totaminpA
unius plOS five verficuli, id eft, fine ulla libri, capitis , v e r fu sfilin g
nis, vel pertodi diftinttione. Nec tantum Legem ita deferibunt, fed eti-;
am,tefte A b . Ezr. ftatutum o limfuit, librum Efther* itaferibendum
quern £tiam in Synagogis die peculiari una ledione abfelvunt. ;; -Hâbco
ego tale volumen Either*, conftans ex multis membranis confutis, fu-j
per columellam convolutis, hoc modo feriptum, fine pundis, accentibus,
vel diftindionibus : verfijs enim, ut verba fingula, folo fpaciolo, non I
duobus pundis, diftinguuntur. Imo probat D . Buxt. ex Ephodxo, & aliis,I
librum Legis pundatum apud eos prophanum e ffe , etiaih fi pundatio-|
nem erafermt j Sc quod liber, in quo verfus per duo punda diftinguuntur,
profanus eft. Ex his itaque confiât, Judxos publice teftari per libros in
Synagogz ufum feriptos, punda ab initio non fuifse. Confirmatur etiam
hoc argumentum ex hiltoria Chinenfi : ubi référant Jefuitar, qui in
China vixerunt, prxfertim Semedo. 1. 3. c. 13. fudaerum Sjnugom
quafdam repertas fuijfe -, (ft penes eos fuijfe librum Legis Hebraicum, «•
re annos 600 (ft amplius fine punBis vocalibus deferiptum : fudm
vero iftos de Çhrifto nihil unquam audivijfe : ( unde liquet, ante ejusdl
ventum, eos illuc appulijfe-,) imo ncmen fuaaorum ignorabantfed Jfrailim
fe effe dixerunt. Vnde probabile eft , eos reliquias quafdam fuijfe M
cem tribuum, qui »bduBi erant : nam poft illud temfus nomen Ifraelm
rum in ufu vulgari non erat, f id fudaorum, at fupra obferyatum f/?|
Quaedam tarnen funt, q u* hie reponunt pundorum patroni. Primo, hoc
fieri ob difficultatem pundationis, ut feribarum labori confuleretur. Hoc
vero vanum eft. Qjiis enim credet, laboris feribarum rationem ullam
habitam effe in publicis his voluminibus, q u * ut facrofanda venerm-i
tur-, cum alia voluminahabeant ob privatum ufum, punctis defeript*-I
Certe h*c ratio contrarium potius probaret, feil. Synagoga* librum,
punctandum effe, reliqua fine punctis feribenda. Secundo, dicunt, duple*
exemplar Lcgis feribi pocuiffe pro duplici charactere, unum charactere vulgari
fine punctis, alteram facro cum punctis. A t hoc de duplici chH
ractere commentum fupra rejecimus ; & qui h*c fingunt, fe proprusj
pennis configunt. Quid enim, an charactere vulgari fiv e pröphano volumen
illud Synagogx facrofanctum, quod tantâ veneratione pfofequM'
tur, feriptum fuerit ; charactere vero facro libri ad ufum popularetal
expofiti? quam infulfum hoc & fibi contradictorium ? Tertio, it**lue|
respondent, hoc argumento probari tantum, Mofis puriCIi
adferipta non fuiffe, non vero Efdr* -, quia feil, libri hi Synagoga*]
rum, Mofis exemplâr, non Efdra, reprxfentanr. ■ Dico vero, utrumq^j
inferri, nec a Mofe, nec ab Efdra, puncta affixa fdifse. De Mofe concoj
dunt. A t fi credidifsent Judxi, Efdram Sc viros Synagogx luagny, (|#1
ter quos erant Prophet*^) puncta exemplaribus addidifse, fe jure divin0]
ad codicum fuoram punctationem adftrictos fuifse exiftimarent. ^ Etfi vcj
ro exemplaria comm-nia fine punctis , ad feribentis taedium ‘ fubleVH
dum, feribi perimfifsent : hoc tarnen, quod pr* rcliquis fanctum n>*
buere, omnibus numeris perfectum, & punctis ornatum, publice lege"1
dum propofuifsent. Cum vero contrarium *ab ipfis faftum videama j
annon hinc confiât, fe non exiftimafse, punfta divina auâontate
v e la Mofe, vel ab. Efdra, textui appofitai Hoc argumento fatis
ter probari punäorum novitatem fatetur Arnold. Bootijis, qui
?R O tE G . III. De Lingua Hebratt i.
.imo alterius erat fententi*, Epiff contra Capell. de Textus Hebraic!
[jftoritdce, fed . 46. - ,
42. T e r tio , non défunt inter JudxÖS dodifsiipi , qui huit ferttenti*
übfcribunt. Etfi enim ïudxorum teftimonia p ro 'advêrfa parte paruih
ionderis habeant , cum domeftica fint, Sc in propria caufa ab iis pro-
fcda, qui qui^libét .fingunt, quod àd gehtis fu* gloriam facit : ta-
fien contra fe vel ùhiüfe réftimonium maximum momentum habet, Sc fex-
ientis aliis pi^xferfi debet, Elias vero Levita, Gramtfiatlcuh inter ipfos
[odifsimuS, non nude affirmât, fed multis arguméiitls probat, punda
locafia hbh ab Efra, fed a Tiberienfibus Maforethis brigihem habuifse;
'liofdue fui gregis Rabbinos adducit fibi conféntienté*, lib'rd quem de
llafoirä fcripfit : tb i vàpis'rationibus probat, a Tihefienfibüs Mafo-
Lhis pöft Talmud excogitata effe, circa annum inundi jUXca xram
udafeah» 3989, qui erar Chrifti ^öo.’, Frei hac ' ftntentia dtat Ab'en
:fram ,' Rabbinum in ter eos magni fiominih, qui libiro Elegantiarüm
iribit, S'apientes Tiberiadis pro norma (ft Canone UBionis habendi funt.
tationètn ' ver« reddit, quia ab its funt Maforetha, ' a qiiibus to-
Am punBdtionem acceptmus. Non dicic, Maforethas Tiberienfes pun-
\n ordinafse, vel inftäurafse, ut quidam refpondent ; fed totam pun-
:ationem ab iis acccpfam referr : unde voeât eos principium, fontem,
ft fundament um otnms punBationis. ' Et' Comment, in Exod. 25. 31.
'efiatur fe vidiffe ipfos fibrös Tiberienfium, quös pundavferunt. Vidi, in-
Juit, libros, quos examirirfveVunl fapientes Tiberiadis, ift de quibus ju~
[averunt quindecim ex fenioribus eoruin i quad ter diligenter confidera-
* omnem diBionem, omnem punBationem, (ft mdmquamque voccm
in & defeBivam : (ft ecce feriptum erat fod irr diBione •’ “MMJ’n
l y nonftc inveni in libris Hifpania (ft Gallia, nec in ultramarims. A-
fps etiant profert Elias, qui cum Aben Ezra confentiunt, feil. Kimchi
L Michlol. & R . Jehudam Levitam. Videtur quidem Aben Ezraqui-
lifdam, alibi adferibere verfuum & didionum diftindionem Efdr*, li-
[ec dubitanter loquatur ; at punda vocalia darc afcrjbic Maforethis
berienfibus. . . .. . ... . .!
43 . Quarto, ex feriptpribus Talntuaicis & Cabalifticis Äntiquis idem
. obacur. Nam in toto Talmude, tarn in Mifchna, quam in Gemara,
Jfatentibus ipfis pundorum affertonbus) nulla eft pundorum mentio,
Bcc ullius accentus nomen vel figura. Unde altum illud filentium in
[aftis illis voluminibus argumentum yàliduni fuppeditat, eorum compi-
pcoribus punda prorfus ignota fiiifse : prxfertim cum in locis plu—'
fimis occalio fe obtulit ; imo neceffarium fuiffec, illorum mentionem
cere, fi tune extitiffent,'feil, cum contröverfia erat de vocabuli ali-
jus ledione, quod pundis deftitutum varie legi poterat. Nain fi
&nctatos codices habuiffent, punctacio controverliam diremifftt,' u£ in
Ifai, 54., 13: ubi hodie legitur =1’^ *1^31 (ft omnes filii tut : notant
n Talm. in difput. ad finem libri Beraehoth; non legendum
(ed hoc e lf, non filii tui , fed adijicatores tui. Hic certe
febuerant dicere non legendum q’Ä cum Carnets, fed ^ ’33 cum ChP-
■ m : Sc vocales nominaffent, fi taies aliqùas habuifsent. Sic alibi le-
torem admonent v ari* ledionis, ditendo, ne legas fic *13*? fed f i c .^ n
lec aliud- addunt, quo pronunciatibnis varieras, unde fenfus diyerfi o-
luntur, diftingui poffit. Facile eft ex auditu differentiam percipere
nter Dabar Sc Deber ; fed hoc feripeo exprimere. non poterant
jb defedum . pundorum : itaque très literas tantum repetunt ;,
: intelligat ledor, ifta repetitione pronunciationem ufitatam non effe
quendam.. Aliquando tarnen, ut, ledorem juvent, Väü vel Jod dtdi-
|ii fuperaddunt i certe fi punda habuifsent, nihil facilius fuiffec ea ad-
Ibere Sc addere, ne legas "Q*l cum duplici Carnets, fed Deber
duplici Sxgol. Aliud habemus in Maffach. Bava Bathra c. 2. ubi
fcab dicitur interfecifse prxceptorem fuum, quod doenifset ilium legere,
leut. 20. 12. ”131 Zacher, mafculurri, pro >31 Zecher, memoriam. Et-
fifvero hoc fit figmentum Rabbinicum, probat tarnen, Dodoribus Tal-
Tudicis punda nbn innotuifse. Si enim punda affixa fuifsent, nec Jo-
| o , neç prxceptori fu o , errandi cäafa aliqua fuiffec : & Taimudici
pcalium Carnets & Segol mentionem feciffent •, vel vocalium figuras
Bdidifienr. Verum eil, Mafor* & traditionuin mentîoném fieri in Tal-
|ude .- fed Ma fora verfatifr non' tantüm circa punda vöcalia, fed cir-
mùlta alia -, Circa literas & diftioncs, circa qUas Maforeth* priores
. ante-Talmudici muha notarant : neC tota Mafofa fimul nata e ft,
3 variis fetulis ante'& poft Talmudem a variis audoribus compilata, ut
pines agnofeunt. DC Cabaliftis etiam antiquis ancè-Tâlrtiudicis ob -
fvatur, qui myfticas Scriptur* expofitiones fedantur per literarum per-
btationôm, Gematriam,' & Notaricon ; unde Scripturam in variés tor-
lent fenfusr', ridiculosf plerôfqoe & ineptos, aliquando impios, quod
Riftcria fua, vel potius aniles fabiflasf, ex folis Uteris five confonis nau->
|nt, nulla ex pundis & accentibus ; quod plane probat, puada il-
pm temporibus non extitiffe-, vel cost norf fenfifse, punâa a Deo-per
pfem vel Efdram profeda fuiffe : cum CX iis, Sc eorum numéro, o r -
p e, & figùrisÿ non miriüs, quam ex confonis, myfteria fua extraxifi
f t , fi divinam audoricate'm in iis agnoviffent. Q ^e vero a quibufJ
Pn ex l;bro Zoh'ar & BaFilr afferantur, quern antiquifsimftfm efse volunt-,
Bllius roboris fu nt, Curt recente'ttr efse, & mille poft Chriftum annis
lituifse conftet : ut videre licet apud D . Buxtorf. lib; de abbCcVia-
^is, in de quô pôfthac plura. Niigatur vero plane nûperus quidam
fiptor, qui,uc probet antiquos Cabaliftas etiam ex punctis myfteria' haù-
|5r> adfert quxdam ex R. Jof. Gecatdla 1. 2. qiiem tafnenébdënrpa-
Wapho agnofeit, non ante annos ducetttos vixiffe.
l g Quinto, argüunt ex Keri ,& Kecib, q u* marginibus Bibliorum
lorarcortfm adferibuntur ; de quibus pofthac diftüri fumus peculia-*
Idifsercasrone. De origin'e Corum difputant nonnulli : antiqua else
ItunV e ff > nam quorundam meminit Talmud". -Sire-vero referantur
■ traditibbCrfi c monte. Sinai, & a'd ipfos librofutn facrojrünï fcriptOJ
». ut nugantur Jsd*i -, five ad -vatias codicum1 lectiboes / quod tte
; ejüs anticjuitatè^ ’àfc- _____________ :_____ â$_
plerifque verifsimum eft arguriientum firmum pétitûr, puntta .tunc
non extitifse, quia omnia Vèrfaiitur circa literas five conforiantes, ut
vo can t,'ne unum circa puncta vocalia vel accénrus in quibus tamcn
facilior eft error fcrib*, :guam in literls , & major excmplarium varie-
tas inde ôriri poIséc. Prxter hot v erb , multa' alia funt circa Keri Sc
Ketib obfervanda,:qiix puhctbriim liovitatem aperte p r o b a n t . i.PUn-
d a , q u* r f Ketib, five voci intra cextum appbnuntur, nbn habent pund
a fibi propria affixa, fed puncta q u * ad vofcem marginalem fu b k e ri
pertinent .- quo' lector monetur, vocem in margin« legendam efse;
fed cutn punctis q u* fiint in textu fub Ketib. A t quain indigna h*c
funt divjno auctore, ut puncta fub Una voce in textu ponàntur ad
aiiam in marginepertinentêm? Qois fan* mentis credet, talcm pun-
ctationem aSp. Si efic; v ê la fcriptoribus Sp. S. afflatis? Nam, fit val-
dc abfurdum eft varias iftàs lectiones lue ris fcriptoribus afcriberè, qua-
'fi nefciifsént Erdrâs & P rophet*, quænam füérit vera lectio libro*
rum a feipfis feriptoruni. ita non minus abfurdum e ft, hanc punctationem
ipfis attribuere ; cum potius fi a fcriptoribus facris ortum
duxifsent.veram lectionem,(marginalem fcil.)intra textum pofuifsent, &
puncta ejus propria fubjecifsentiejecta planed téxtu voce, quam men-
dofam else noveranc * certe nuhquàtn appofuifsent vocibus in textu
puncta, cuip quibus nunquam legi debent, nec poterant. Ex'empla,
cum ubique pfcr Biblia occurrant, non opus eft adferre; 2 . Obferva-
runt Maforeth*^ qùinquevoces effe, qu* in textu fcribUntur, fed nofi
leguntur, quia abundant : unde Sc nulla punda fibi affixa habent*,-
ut Jer. 51 . 3. T T P fcribitur in textu, fed non legitur, nêc pündâ
ëi fuÜftituuntur. In aliis vero locis, vbces fçptcm, qu* non feriburitut
în textu, fed fpacium vacuum reliriquitür : legùncur tamen, folis pund
is vocalibus, adfcriptis firiè litéris j ut Jer. 31: 34. pbft S S ’fâJ fpà-
Cium vacuum rêfinquitur fine Confonàntibus : in marginë veto poni-
tur vox, q ù* lëgen.da eft,cumpùndis in têxtu. 3. Va ri* funt voces,
qu£ irf textu divifim, quafi du* efsent ,-ponuntur • de quibus ho*
tatü'r m- fharginé conjunâim, ut una v o x , legendas : & e contra,
quxdam fu n t , qu* conjundim in textu feribuntur, & in itiarginë
notantur divifim legendas effe. Vide exemplum prioris, Jèr. 6. 29.
pro D H ©Sü ; pofterioris, 2 Chrbn; 34.6. CDH’n i "irpi
pro 4 * M ult* voces funt in textu, qu* obfçoenidres, vel minus
caftx, vidëritur tnagiftris iftis, qui Spirifu S. fapientiotes videri volunr,
q u * in têxtü femper fùërunt ; pro quibus alias notarunt in marginc
legendas : vôcem vè'ro in textu, quam non legendameffe volunt, ali-
enis pundis afficiunt, eîs fcil. qu* voci marginali propria funt, uc
2 Reg. 18.28.' pro E3 '*T*)n monent in mârgine legendum ô n t O ï ,
Ex his vëro aliifque ejufmodi, luce clarius demonftratùr.pûndoram
audores non fuifse Efdram -vel feriptores facros. Anne: cnim. illi igno-
raverint, quxnam voces feparatim, quxnam conjundim legend* lint f
A n punda vocibus figenda docuerint, q u* aliéna funt, & verborum in,
margine propria | C u r non votem,' quain legendam volucre, cum fuis
pundis feripferint, vel in textum pofuerint, idemquè fecerint, feparan-
do q u* divifim, conjungendb q u* conjunctim legi debuerunt ? A n ne-»
fciverint ‘ feriptores fac ri, quxnam voces vél liter* redundarent vel de-
ficerënt irf Tex tu? A n quifquatn v erb , Cui fanum finciput, credet,
verbis, qu* obfcoena his bonis viris cenfentur, Spiritum fanctum puncta
appofuiffe, q u* ad vocem honeftioremin margine ab audacibus homun-
cionibus nOtatam pertinent ? CUm omnibus fabulis Talmudicis cre*
dam, etiam hifee affenfum bru turn adhibebo.
45. Sexto, ex pundorum & accentuum numéro, officio, ufb, & no-
minibus variis rationes’ depromit D . Capellus contra eorum antiquitatem
: quàs fufe profequitur libro laudato; Punda vocalia faciunt 14.
vel 1 5i quinque longa, quinque brévia; quatuor brerilfima,- Schëva
fimplex unicum, & compolitum triplex ■ quibus addunc Raphe, Daghcs,
Sc Mappic : qu* omnia à fâcris fcriptoribus ufurpata,- nemo fibi facile
perfuaferit : cum, poftqûam' lingiïa Hëbr. vernacula effe defiit, inventa
fuere ad textum fecilius legendum. Nam naturalës vocalium foni non
funt plures, quam qUiiïque j nec fere apud ullas nationes figurx diftin-
d x vocalium kmgarüm vel brévium inveniuntur, nifi. fortaffe apud G rx -
co s , qui 7 nümërarit : quarum tamen (») & (») âb ( t ) Sc. (0) figura
olim non diferepaffe, probant Seal, in Enfeb. digreff. de liçeris,. ad annum.
i 6 fy . Vbffius dé Artë Gram. 1. 1. & alii. Nec profodiæ Hebraic*
olim .iûferviiffe has* nota^ liqUet, quod non tantum libri Metri-
ci, utPfalmi, Cahtica, &c. fed Sc rèliqui Scriptur* libri his pundis fi-
gnati funt f neé quxnam fuerit profodia antiqua Hebraica, quifquam
hodie expiicarê potuit , cum periiffe penitus plerique ftatuant. Nec qui,
carmina Hebraica annis abhinc fêxcentis compofuerunt ; ullam habuere
rationem vbcalium longarum'vel brévium, fed decern illas pro longis
ufurparunt, & folas raptas pro brevibus. Et fàtentur pundorum adfer-
tores prxeipui, vocalium fongarum & brcviüm diftindionem non fpe-
date profodiam, vel fyllabarüm quantitatëm : fed quodlongas adhibeant
in fyllàbis fimplicibus, q û* uno cOnfonante, & u n i vocali confiant^
breves, ùbi gemina.co'hfôha'-iii fÿllaba Compofita pef unam vocalëm co-
pulatur. Nec apud'.antiqüof Maforethas occurrunt pundorum vocalium:
nomina, prætër Patach Sc Carnets-: (fub illo cornprehendentés Segolp
quod vocatur Patach parvum’ j' fub hoc Tféri,’ quod Carnets. parvum
appellant: ) nec alia nomina o c ë u r r û n t n i f i apud Grammari-
cOs, qui non ante y'oo, vel ad furnmum 6o a annos -feripferint.
Quis yero credat r pünâà ; fuiffe, ab Efdr* tëmporibu$, & .per mille
annhs nominibus Catuiffe, Cum fiterarutif nbmina fupra ter mille cOn-
ti'nuatâ'fint, & hodië eaderli manent f Ref^ànderfc vero, fieri j>olïc, ut
nomini' febus pofteriorà fiht : at certe, ut res," q u* in quotidian©
ufû fo n t , per tantufn tènipbris intervallurir, nominibus careanr, qui-
b'us dignofcantùr, plané incredibile' eft. Si-, vero dicas, antiqua
nomina mhtati effe, & rfovi i Maforethis impofica ; hoc . gra»
ris' dieitu? .* j'fnb' eon-Cra àpertam ratiohem cum nulla in Mifcbna,.
Ù M