ço De Lingua SyrUca, is- ScmturxTêrfmihüs Syri
irinris rnnftac tum ex Eoifto-turn etiam habere Syros editionis recencioris conftat turn ex Epifto- (JWatthai Hebrao,;h; Syriat
lis Judæ. 2 Petri, 2. Sc 3. Johannis, quas ex bibliotheca Bodleiana
cdidit D . P ocockius, tum ex A po calypli, quam ex bibliotheca Scalige-
rana deprompfitLud. de D ieu , & ex hiftoria de muliere adultéra Joh. 8.
ou * in antiqua editione non habentur fed ex pofteriore adjeda funt, tum
ex exempiari altero Syriaco MS. Eyangeliorum apud eundem D . Po-
cockium nondum e d ito , de quo in Præfat.-ad editionem fuara Epift. Syr.
De quibus Epiftolis à fe editis hæc habemus ex Prafatione, \ A quo aut
quando in ïmguant Sjriacam tranfiata funt ht EpiftoU fupra vires mas
difcjuijïtio eft. "Unum tantum monere licet, Dionyfium quendam (ita/e
vocat ) qui Commentants Syriaçis has una cum cateris Canonicis &
Afti* trdpoft. &■ Apocaljpfi iüufiravit, in T r a f at. ad 2 Petri monere,
ç jL ) L ) Epiftolam fecundam Petri non fuifie
verfam in linguam S t ram cum libris qui dicbus antiques redditi funt tideoque
non invtniri ni(i in trahfiatione Thomt Epi]copi qui cognominatus eft ddera-
cleenfts (ecttndum nomen Heraclea civitatis fu t . fHuts fuerat Thomas ifte
‘ vel qmlisejus verfio compertum non habeo. Hoc fcio, Verba quae textu
tor urn qui commentant ur more adducit certo argutreeam ab bac noftrajtjlo
multo difcrepaffe . Vnum h a b e t cumnofter interpret {quod & t n
fibres dim a C larifi. tViâmanftadio édités fieri folet j ajfixa nomenebus Juse
anniflat, ifte per A - . ? partictilam ( quod annon etiam in Apocaljpfi it a
fe habe at videndum) ejferat • idem fcpe fa f l it at um i» alia ( quam mihi com-
municavit vir quidam dofliffmus) 4 Evangeliorum ver fo n t , quam etjt
cum ilia qua pridem doflorum manibus teritur non contendam adsquandam,
neutiquam tarnen contemneudam arbitror , Gracam certe mages xj1 itof'a
exprimere conatur] eafie re tua videbitur{Deus modo otium & vitam fuppe-
ditaverit) u ti aliquando lucem videat operam dabo. Hoc tandem cenfeo ißam
q'unm innuit Dionjfins iftam, nrftram vtro antiquam c it er or urn librorum
interpretatiouem ftjlo mages r e ftrrt, quodut dijudicare pojfit quacunque ex
interprets fuo citavit Dionjfius fide lit er excerpfi, & in nous per liter as b . A .
(Syrum alter urn dénotantes) indicavi.
D e Apocalypfi Syriaca a Lud. de Dieu édita h *c inter alia apud ilium
legimus in Pr<tf. Confcriptus eft (codex quern fecutus e f t ) manu eleganti
C7* vert Syriac a , fed ab hoc noftro char all ere fates difcrepanti. cAfaronita-
rum manus efie videtur qua in fcribendis Epiftolis utuntur, ubi ce 1erlores
jnagis comparas dr fapt implexas ftbi invicem literas adhibent. Vocales
additas non invenimus nifi paucis in locis ubi expreffas reperies. V°.r]uum
diftinfliones proprie habet nullai, ut nec capitum , nifi qua a Ledore quo-
dam nefcit quo noftris numeris ad/cripta fu n t, S entent iarum tarnen diftin-
[hones habet varias , quarum quadam longiores alia breviores périodes
difcernere videntu r , quas nos non gravate omifimus,&c. Effe hanc Syria-
cam a Graca tranflationem nullut dubito , & cuivis phrafin conferenti id
facile liquebit, undefaftum eft cum Syri articule tmphatico careant qui
Gracorum articulo prapofitivo 0 » t3 refpondeat, quern Hebrai per fuum n
exprimant j felicifftme hie nofter potius quam ut emphafin articuli Çract
omit ter et pronomen tertia ptrfona OO v e l OO fub ftituit, quaalioqui
proprie valent vel d urit, in quo quidem nofter hic libellas longe
luxuriat magis quam qui antehac b N . Teftamento edits\ fuerunt. Authorem
verfionis ignoramus, feriptoris vero nomen in calce libri reperimus , ubi
fe (fafparum nuncupat natum )>L{ çbO tempus vero feriptionis
fubticet. fJMirum fane cum 7Ç .T eft amentum ab Ignatio Patriarcha
Antiecheno per Mofén Meridinaum è Mefopotamia Sacerâotem in Occident
em mitteretur, in S j ri am repertandum , imoin gratiam Syriac arum
Ecdeftarum Vienna anno 1555 imprimeretur , Apocalypftn una c um zE -
pift. Pétri, fecunda ac tertiafohanniSyr.ee non Epiftolafudz defuiÿe ifo r -
taß'e quod ut olim tta & tum apud omnes Orientù Eecleftas ifta S . Scriptu-
rnrum partes communiter nondum recepta e fient f extitifie tarnen certum efti
fie enim tVidmanfiadius in editione Viennen/i hi Traf, ad Epfiolas Canonicas
quas ab ipfo vulgatas habemus. Reliqua, inquit, S . S . S. Petri, Johannis
dr Juda EpiftoU una cum Apocaljpfi etfi extent apud Syros tarnen in exempt
aribus quafecuti fumus defuerunt. Poftea' adj'icit, Ad of en ilium Meri•
dinaumqui in Mefopotamiam abierat r ever fur um, & reliquat illas Epfto-
las cum Apocaljpfi allot ur um , dr allot as fuifie licet haflenus non éditas.
Poftevinus in Apparatu dicit Epiftolas illas cum Apocalypfi à Maronita
acceptas per Balthafarem Ettelium JefuitamLatinasfadas e fle, quas excepta
Apoc. fe vidiffe L. de Dieu affirmât. E t quod verba quadam
citât Amyra Qrammatica fua p .z q i.e x Apoc.c.y qua in Apoc. afe editac.7.
v. 14 fror fus rodem modo fehabent. Si autem [ufpicetur quis hos libres non
fa fl os ejfe Syriacos nift poftquam Maronita /« Romano Pontifid fubjecerunt,
contrarium faltem de Apocal. inde confiât, quod & a Çracist qua Pontificii
fequuntur, exemplaribus , dr à Vulg. Latina, quam illi authenticam fece-
runt, pajfim multum abeat. Poftea multa fubdit de pundandi ratione contra
Treméllium & Boderianum.
14. Ex didis liquet praeter vetcrem & antiquam editionem Ve t,& Nov.
Teftamenti alias dari, unam ex Graeca Veteris,plures N ovi •, Reftat ut quae-
dam dicamus de Evangclio Hebraico fecundurn Matthaeura, quod Syriacum
fiiifle, lingua Judæorum vernacula feriptura,licet charadere Hebraeo, fupra
in nui mu 5. De hoè inter alios Charnier. T om .i. p. 4 2 1. Mercerus in Notis
adPagnini Thefaur. radice Ajin, &Praef. in verfionem fuara. Gomar. in
D iflerc.dehoc Evangelio, p. 1^7. Hotting. Thef, Philol. 1.2 . c . i . S ed .5 .
p. 518. Lud de Dieu in Matth. 1 . 1 . & 15 . » 7. Maldonatus in Matthäum,
pracipuè H. Grotius in Matth. 1. ex quo quaedam fupra habùimus, quibus
haec hoc loco ex eodem fubjicimus : Evangelium fuum S . CMatthaum
He brake, i. Çyriaci, fcripfifie ita conftanter apud veteres, quibus de hac
re veritas melius quam nobis innote feere pot er at, tr adit um eft, ut nullus plane
fit dubitandi locus : non enim audiendi funt qui fpurium efie volunt & Patres
à P api.i deceptes fuifie, nec minus certum eft, Wud quod a Munftero
primum d" a Adercero poftea ttrfiu* editum eft, non efie tjf/lattb ti fed a re-
centioribus quibufdam Judais in Hebraicum (ermonem converfum, quedadeo
das um eft ut nullis indigent argument if. Sicut autem tSPfarcus uftss -eft
CtS~ - . .. , P R .O L E G . 'X n t f
OHatthai Hebrao, i. Syhaco codice, ita M arci libroCjraco ttfut tf t~ f^
quifquis is fuerit, Matthäi interpret (jracus nam q«a Aiarcus ex
thao deferipferat, idem hie iifdem verbis pofuit, nifi quod quadam a Matc\
Hebraico aut (fhaldaico loquendi genere exprefia prupius ad Cjraci form^if.
norm am emoKvit, dt cujus verfionis ab ipf»fihriftianifmi iniiiaper EccUpA
recepta autoritate ac fide dubitare nefas arbitror. A t vetus iuudfNa^,^,
or um Beraa habit antium quod a f t confultum tranflatümque fuifie traJi r
Hieronymus, arbitror omnino ex ipfo M ai thai codice fluxifie, quod ab ifÄ
conftantijjfime afieveratum fuifie tradit idem Hieronymus. Addit EpiphJ
. nius ( fed quod non injpexifie apparet) fuifie penes ipfos Evangelium M*t\
that plenijftmum, quofi aliis argumenta confirmatur. Nam Tfazarai jßj
erant progenies eorum qui primi in Talaftina Chrifti fidem erant ampfixi. |
unde nomen Nazutraorum Ulis addit ur quia Chriftus Nazar aus vocab*tMt\
tsAfl.z^. 5 ■ ut & Uli qui lingua Graca Chriftum funt Ample x i difli funt\
Xficiatii A ff. n . 26. Addit Epiphanias hes Nazaraos jusfie propagi„e„\
eorum qui divinitus admoniti funt Hierofolymis Pellam difeedere.
tempore. Quadam tarnen a LflLatthao non feripta, fed auditu pfwpjJ
paulatim a Nazar sis afiuta tfie probabile eft, unde diver fit as inter ipform\
Hebraicum & noftrum Cjracum, ut hiftoria de Adulcera Joh. 8. W km
difla Chrifti qua apud lgnatium ad Smjrnaos, Hieronjmum, filementcJ
per mantes tradit a, in Evangeliis tarnen non feripta, ut Hind Afl.io.^y.
E bionit a etiam, quorum ut commune cum N azarais £ vangelium citat Hie
ronjmus, quadam ttfte Epiphanio detruncarunt ut Nazarai addiderur.il
Genealogiam enim Chrifti & hiftoriam in Johanne ad B ape i f mum Chrifti A
Johanne deleverunt, in hoc fimiles Lftlarcionitis qui Evangelium Luca cm\
Catholicis commune habuerunt paucis mutates, qua Marcioni non arridebm,\
NazaraiveroinhocfoloareliquisChriftianis difereparunt quod ritus M
daicos obfervabant e x antiqua confuetudine quam Apoftoli pro tempore tohrtl
runt; unde ab Irenao inter Hareticos non numerantur. Ex his & aliis con>!
cludit vir dodus Hebraicum illud Nazaraeorum Evangelium, quod fepe
laudat Hieronymus, efle idem ac Ebionis fed, ut r ed e judicavit GeiafiusJ
ab Ebione maculatum. ' '' I
15. Ut vero de tempore & äuthoribus quando vel a quibus fads fue-l
runt Verfiones iftae dicamus, Veterem five Simplicem Vet.Teft. contendunt|
Syri fadam ex parte, tempore Salomonis in gratiam Hirami Regis Tym
viz. Pent. Jof, Jud. Ruth. Sam. Par. Prov. Cant, canticorura & Job. d
liquos libros tarn Veteris quam Novi converfos tempore Abgari Regis Sy.
riae, cura & folicitudine Thaddaei aliorumque Apoftolorum. Sic Sioniu
Praef. in Pfalm. Syr. ex Soa^edo quodam Epifcopo Hadethienfi antiquo
apud Syros feriptore. Fatetur tarnen ibidem Sionita quorundam Syrorum
fententiam efle, Totam Vet. & N o v . T eft. Verfionem fadam fuifle tem-j
pore S. Thaddati (quern Addaeum vocant) & Regis A b g a ri; priorem v^
ro fententiam probabiliorem judicac, quae mihi mulco improbabilior vide-j
bur. Nam primo Ty ri & Pheenices incolae communem habebant cum Judz-J
is linguam, Hebfaeam fcilicet, ut fupra oftendimus. Quorfum itaque Verfionem
defideraret Hiramns librorum in linguam fibi vernaculam cura inj
eadeai extarent. Si enim aliqua efFet differentia inker Tyriorum linguam-
& Judaeorum, D ia led o tantum diferepabant. Deinde nulla extabat verlio
librorum V e t. Teftamenti ante natum Chriftum praeter Graecam vffi 0 «
fatis ni fallor fuo loco planum fecimus, praeter iftas Jonathanis & Onkeliin;
Judaeorum gratiam fadas • nec aliarum ulla extat apud Judaeos memorii: li,
haec Tyriorum extitiflet'non eflet tam ahum de ea filentium apud anu-[
quiores Judaeorum feriptoresquos latere non potuitjimo quantum debit
per Salomonem fäda verfione gloriarentur Judaei, qui qualibetcaptaoc-
cafione nihil non fingunt quod ad gentis fua? gloriam faciat. Praetcrea apud
quofnam fervata fuit haec antiqua Salomonis verfio ? non apud Judaos qui
earn non agnofeunt, nec apud Chriftianos, quorum nomen multis poll fe-
culis inauditum. A n vero T yriorum tanta eflet cura de libris facris Jud®).
■ rum fervandis ? Tandem dialedus qua extant Biblia Syriaca aperte clamat
multis feculis poft Salomonis tempora hanc verfionem ortam efle, imo
poft Chrifti tempora. Lingua enim Judaeorum ut & Syrorum viemo-
rum erat pura Hebraica ante captivitatem Babylonicam, at haec verlio
feripta eft lingua ex Chaldaea & Hebraea mixta, quae & Syriaca com-
muniter dida eft, & Judaeis circa Chrifti tempora vernacula fu it ; imo una
eademque dialedo omnes libri in hac verfione Vet. & N ov. Teft. fcripii
funt, non quidem alii lingua Tyriorum fed omnes Syriaca quae eadem ettl
cum ilia Judzorum. Vaniffimum itaque eftcommentum de antiquitate
tanta hujus verfionis, nec quicquam valet probatio quam a ffert ex Eph4
ubi Paulus verba hzc citat ex Plal. 60. dona dedit hominibus non fecun-
dum Hebraeum, Graecum vel Latinum, fed fecundum Syri^cum exemplstj
OT-aO & dedifti dona hominibus, unde I
infert proculdubio Apoftolum ufum fuifle Syriaca verfione quae Apoftojis
antiquior erat. Sed proculdubio probabilius eft ex Apoftolo haec verbi1[1
tranftulifle Syrum Interpretern, non ex Syro Apoftolum: vetum hie Apo*
ftolum ut faepius fenfum non verba Hebraica vel Graeca attendifle,
ad myfticum fenfum deChrifto verba traheret verbum n p 7 *n ^an^‘ *en u
lumpfit, quod non mirum, cum quae dare volumus, accipimus uc demus,“
eft videreExod.25.2. & i R e g .i7 10. quareSc per tKCd^ety vertitur J0“'
2 2 .2 2 . Jer. 23. 30. .& fic fumpto verbo, 3 valebit propter. Opcirneau-1
temChrifto locus hie convenit qui a Patre dona accepic quae horoimbaJ
difpertiretur. Haud itaque tantae antiquitatis eft haec verfio , nec aulim
dicere ä Marco fadam, aim multar Nov. Teft. partes poft ipfius mortem
feriptae fin t ; obiit enim teile Hieronymo De feript. Ecdef. & alii* a,jn<?
Neronis Apoftoloruni vero tempore, vel per quofdam iplorum difcip“10
vel a viris Apoftolicis fadam efle, p rater Matonitas & Syros, apud quo 1
conftans & non interrupta yiget hac traditio , teftaritur etiam vi
d o d i, Widmanftadius, Tremellius, Troftius in Praefationibus, G , I
nerus in Mithrid. p .1 3 1 . Ab Apoftolorum aliquo fadam baud jacii I
concefferira, lie enim divinam & parera cum reliquis libris facris habef
autoritatem, quod nemo hadenus affirmavic: ab Apoftolicis ve^2 v'
fadam concedo, quod, prater traditionem generalem Ecclefiarum D rl
talium, cm mulcum in hoc tribuendum , cum nulla ratio clari in cpn_ I
P gÖ LE G .XIII.
liumaSertur, etiam ex infitis argume'ntis probatur in ipfa verfione qua
W gnam ejus antiquitatem teftantur. fn antiqua enim editione non extant
r iitote » Petri, 2. & 3.^ Johannis, Judæ, Apocalypfis, ùt ex exempiari
„fimo à Widmanftadio editö conftat, & ex lcriptonbus Syris, qui teftantur
[,as partes in antiqua editione non verfas fuifle, ut ex verbis Thoraa Hera-
lleenfis q u z à D . Pocockio citata jam adduximus liquet, dum de 2 Petri dt-
[ityiion verfam fuifle in linguam Syriacam cum libris qui diebus antiquis
ijiiti funt. nndecollegi videtur fadam efleantequam Csmon librorum
Dï lingua Syriaeà, in' SiïiptHrd Wrfmihs Symïà.
Teft. communi Ecclefiarum confenfu con firma is effet, cum de bis
■ piftolis & Apocalypfi certum fit apud anciauos dubitatum efle. De hifto-
ja etiam Adulter* quam nunc legimus Joh. 8. uc & de verficulo 1 Joh.5.7.
adhucin antiquis quibufdam Græcis exemplaribus non habetur, utvir
e eil in noftris ledionibus G r* cis , ohm difeeptatum fuit, licet ex recen-
_-i verfione Syriaca, de qua jam diximus, in noftris libris fuppleça funt-
irivero tefte Gregorio Scboliafte Syro editionem Simplicem five An-
[iquam tantum publice legunt, unde probabile eft in exemplaribus ipfo-
fcm publicis adhuc deeffe. Idem Gregorius affirmât Interprètes qui
ïifli erant ab Adi Apoftolo & Abgaro Rege Aurhi, ad Pa|*ftinam
laduxiffe Scripturam ab Hebraica in Syriacam. Verba ejus fubjiciam,
Lûrabûû 000? )r J J'rxa^ j.~bo
•La.^bhS) .[-Sa’ähSaS) q.»j
l a j o j - J - ü * .2 L b o u o j o f t ü o ü 2 j
toiyofl J— j— U l] Ç.— SO O j)lS sÄ .jj
a j J [.ax*x a j vaxj.jj oo) y ts-a
ç l j Is+jî o*r^LXO C .—S1.9.L q.w.28l| }—
|._ar r\ , N ^— b o o .)£s .a o> u o i
Tfalmus decimus de d
Utibm in gente qui injuria ajficiebant quos inter fe habebant pauperes
m ’sce in exempiari mannferipto portio eft Pfalmi noni, Jaco
jgrr de Aurhi fee dicit, Interprètes Uli qui mißt erant ab Adi Apoftolo &
^ftgaro R ege Aurhi ad Palaftinam, er traduxerunt Scripturam ab He
l/c4 ad Sjriacam, quum poft hanc fententiam, Uc feiant Gentes fe ho
wies eite, invenifient, T almum decimum ab illo loco incept fie ex
mmartint, & in quibufdam exemplaribus Hebraicis femper pro Aw-Jäa^ä
fteamenturn iucitur. In quanta véro Cxiftimatione erat h *c verfio ollen
■ dem Scholiaftes Syrus Pfal. 15. quod licet Armeni è Gneco tranflu
■ int, cum - Syriaco tarnen poftea contulerunt exemplar eorum , &
L d fingulis in locis cum Syriaco concordare feccruot. Verba ejus funt
J o l [ u ' i U U JJf . ( * 0 .^3 ,‘ f t i o
^°r° 01— ^-° uoiala»k3
not* tft quod etiamfi e Cjraco tranftulfrunt Armeni, tarne» cum Syr
W Co P°ße* contulerunt exemplar eorum | er illud fingulis in locis con-
Wtd-ire fecerunt.
B 7 . Verfionem vero alteram qu'c ex Græco Vet. Teft. exprefla eft
B r a millenoS annos fadam effe fupra ex'Mafio oftendimus, unde priorcm
pi longe autiquiorem fuiffe c.redendum eft. Imo quaedam adhuc extant
jmplaria Syriaca N. Teft. fupra mHlenos abhinc annos confcripra, quod
per ex literis viri d odiflïmi Florenti* commorantis accepi, qui in Bibli-
Seci Ducis Florentine affirmât -fe vidiffe plures libros Syriacos N o v . Tef
jp quorum quidam illam æcatem fuperant, e t dodifs. Lanfiiiïm Danum
miper Cataloguai librorum MSS Orientalium bu jus Bibliotheca: con
et, haec inter alia arinotafle & feripta rdiquiffe I. Scamno 1. cod
^ e r o 40. Evangelia 4. Syriace fine punflis vocahbus ante annos 925
” empe anno AleXandri 1038. i . juxta Epochamvalgarem Syro
tmn & Orientalium ad noftrum computum deduflam anno Chrifti 7 27. Ini
■ |4W«r Harmonia Èvangelica Eufebii Pamphili : liber eft in folio per
Æftenui.. Eodem Scamno cod.num. 5 6. Evangelia ^.Syriace literu capitali-
v°calibns feripta ante annos 1066. anno nempe A lexanin
licÀE 0CrL;-anri0 Habetnr & in hoc codice Harmonia Evange-
■ T T ™ Ammonit cum mimâtnrisÇquc etiam in codicefuperiore funt)
jÊ P V lit fim ü vm m Vtt. & N m . Trfi. f iic c p é x v
"didiffime & -optime confer vat ns • unum tant ut
Eodem Scamno cod. n
ixftimabilis eft,
h . . .7 ;.....- - . - — «-.38. Evangelia ^. Syriace maxima antiquita-
^ A f-p p e ttfdem literis quibus prima feripta, fed quia in fine;defànt qùa-
Ptyjtcert0 affirmed* pofium. ‘Hadenus Langiiis. Prstereà
ombus variisXeri & -Ketib à. Maforethïs annotatis plane conftat
pllL rim corifedam effe Vet. Teft- verfionem, ciim ilfas
'■ Syr“ s W & p t& r '& .aliquando r 3 Kçri .ab.quando
k |h I * ' Prouc in codice fuo j.egerat, cum Judaei femper rJ
s A n l » “ î " ÿ ,UOt' ^ J ’finnt quidam verba Syriaça
bôms H f fV’ T e " • ®r3cco .vaprimit Evangelrfta à Syrjacis hùjtié vér-
vj® ,nerre’ papttam :6c a b a b o j écç.
f t jfe în f Un[le a^ runt: feripta rfi efle hanc vérfîbnemloingiqr-cpoftApo-
hÆ , " r ° ; fi“ 0 mutatio tanta lingu* Syriac* fieri poffet. Ad
^ g u p ra?. ‘replpPo°nnf|uumin ddeeddiimmuuss,. vi‘ z. "Ve rf"io nem 'hanc non feriptam fuiffe
^*er^o°^lymitanà fed Antiochena,undeh*: diverfitas oriri potuic.
tiwèm ahî^ r e'-ar* verbo Dei & alii nullam fieri hujus Verfionis men-
OiwitaliK aflCl<lUOs Patres & feriptores Eeclefiafticos qui in regionibus
r**erfion S feripta varia reliquerunt, & qui omnes Scriptuâ
l l | . es * Editiones diligenter conquifiverunt.: Ad hoc vero refpon-
ex”1' a^ urnePCo Ptoharenc Targumim Child iica non circa Chrifti
Piero C,ll:i e <iu'1 eorum nullus yetemm meminit, nec Origenes'nec
1 nyraus, ad quod argumentum fupra refponiimus -, addo etiam
veteres Seriptores Græcos & Latinos qubniih'raôntltnénka ad nos venerûnc
S riacam linguam ignoraffe , nec multum neceffariam duxïffe linguarum '
Orientalium cognicionem.! Hièronÿmum linguz'Syriacæ ignarum fuiffe
ex Gennadlo refert Widmanftidius, quod in Cacalogo feriptorum Ecçle-1
fiafticorum Jaeobum Nifîbeni civitatis Èpifcopuro , feriptorem Syrum I
egregium , praétërmiferit, quia fcilicet in linguam Gr*çam nondum erat !
converfus, ut jam diximus. Obfçrvat tarnen G . Amyra Pr*ludio4. ex i
Hieronymi Cacalogo obfeuram fieri mentionem verfionis Syriac* in eo- i
dem Cacalogo cum de Ephremo Edeffenae Ecclefi* Diaconodicic quod
aa tant am venit claritudinem ut poft leflionem Scripturarum ( i . lingua Syriaca
edicarum) publice in quibufdam Ecclefiis ejtufcriptà (ut nunc etiam !
maxime apud Maronitas in Officiis diyinis) recitentur. Quicquid yerJ !
fit de hoc Hieronj’mi teftimonio, certum eft Syriaç* verfionis apud multos j
veterum Græcorum & Latinorum fieri mentionem. Bafilius magnus Hom.
1. in Hexam. ad G en. 1. 2. ex Syro interprété vim vocis H S m o exponic" |
quern locum fupra adduximus. Ambrof. Hexam.l.i. c.8. in:eundemlocum I
citât Syrum h is Verbis , Denique Syrtss qui vicinw Hebrao tft & fer moue
confonat & inplerifque congruitfie habet, E T . S P I R I T V S T) E £\
F O V E T A T A Q V A S . Procopius in Exod 22. memorat Syrum
vertifle excutite, vacuifacite, mndid.ra.-n. Theodorecus in cap 2 J on* I
Syros codices c itâ t, u t& in Pfal. 1 0 4 ,1 1 3 , 1 1 6 . Chryfoftomus in Pial.
94. & Heb. 1 1 . Syri codicis etiam meminit S. Augullinus De civitate Dei
1. 1 5 . c. 13. ubi feribit, errorem de annis Machufalem non omnes codices ■
invafifle, fed quod in tribus G r * c is , uno S yro, & uno Latino ipfe rede
deferiptos inveniffet. Ad h*c fspiflïme ? sm e n t io n e m habemus in |
antiquiflimis Sçholiis Græcis qu* ad editionem Romanam ut&noftram j
LXXInterp. annotantur, ubi legi poffunt, ut G en .4. n . & u . 3; Exod.
1. 13. S*pe etiam in iifdem Scholiis ex antiquis Scriptdribus éitatur
Syrus in terpres, ex Diodoro G en. 2 7 .2 9 & 3 2. 2. Eufebio G en. 31. 7.
Melitone G en.22.13 . aliifque, quorum loca plura collegit vir dodiflimu$ |
D. Hottingerus Analeft, 2. p. 106. &c. In antiquiflimo codice M$. Card. -
Barberini Prophetarum minorum, ad cujus margincm annotantur cxipfis
Hexaplis Origenis, omnibufque yerfionibus Græcis LXX Aq. Symm.
Theod. &c. vari*lediones,inven>o mentionem n 2tîji« in Hof. 1 1 . 4M1Ê
ex ipfîs ledionibus variis ex MS. deferiptis & in ulc Tomo noftro im-
preflis eft videre. His etiam adjungere licet antiquos Scriptores Syros nec I
dodrina nec fandita^e Græcis in feriores, ut Jaeobum Syrum qui C o n - !
cilio Nicæno interfuit, qui in textum Syrum varia ediditcommentarla & 1
alterum ilium ( ut G reg. Nyffen. in vita e jus) Magnum Ephremuraqüi I
univerfam S. Scripturam Syriace iiluftravit, & verfionis Simplicis ex He- !
b ^ o m eminit, quorum monumenta apud Syros extare & hotiffima efle
affirmât Amyra Pr*Iud.ult.cum apud Occidentalcm Ecdef.nihil fere eorum
habeatur. Tandem Thcodoretus 1. 5. De curand. G ræc. a ffed. dicit fuo
fecùlo facros codices in omnes Ünguas tradudos fuiffe, ! quarum plures
ibidem numerat. Omieto quæ antea adduda funt de d uplice editione Syra
ex Greg. Arab. Scriptore & ex Soadedo Epifc. Hadetbenfi, &c. Ex bis
plene ni fallo r, conflit quantum à vero aberrant qui afferere audênc!
apud nullos Scriptores veceres verfionis Syriac* mentionem ullam fieri. - ’
■ 3. De verfiône Syriaca teftatur Sipnita, quod ut femper in fumma
veneratione & authoritate habita erat apud omnes populos qui Chaldaica
five Syriaca ucuntur lingua, fie publice in omnibus eorum Ecclefiis anti-
quifilmis, conftitutis in Syria , Mefopotamia, Chaldza, Ægypto,
& denique in univerfis Orien,tis partibus difperfis ac diffeminatis
accepta & Ieda fuit. N e c ; tantum in hac lingua Scripturas legunc
fed & Liturgias & Officia divinà celebrant, etiam iis in Ioa> ubi lingua
Syriaca hodie non eft vernacula, licet ex Liturgiis ipfis & refponfis1
populi longioribus fatis conftet Liturgias iftas cum primo, in ufu i
effe coeperunc vulgo notas & intelledas fuiffe. Affirmât quidem Gene-
brardus fidenter facis Chrori. 1.3 . ad annum Chrifti 32. omnes Orientales j
facra fua lingua Hebræa ceîebrare, cura tarnen nec rationem ullam nec i
Scriptoris unius autoritatem qua affertionem fuàm roboret adducit, unde
quam à vero aliéna fit h*c affertio fa.tis conftat , nifi per Hebneam in-
telligat Syriacam, vel Syro-Chald*am, quim ip Novo Teftamento fæpiiis
per Hebraicäniintelligi oftendimus. E t licet ipfi daremus Apollolos qui,
poftquam Ecdeiias plantaranr, primas Liturgiarum formulas fine dubio*
inftituerunt , primam Liturgiam inter Juid*os converfos in ipforum
lingua vulgari inftituiffe, h *c tarnen^ ut ex fupradidis patec, non erat!
Hébrza p u ra, fed Chaldaica vel Syriaca ex .Chaldaica & Hebraica mixtai
& compofita. Qdl vero hac lingua facra fuf celebrant, ut à dpdils.
Brerewoodo recehfent,ur, funt j . Idpronic* jn monte Lib ano, à Marone
viro fanftö ita difli ,' prout e? Præfatione ritualis'libri'Maronita-
rum Jiquet, qui Monafterio ampliffimo in monte Libano præpofitus erat,
; non ab Hzretico Marone, prout affirmât Morinus lib, De .prdinationibus 1
P«ef«. ad Ordinariones Maronitarum, & alibi. Ha bent ifti Maronit
« Patriarcbam' ; qui federn Patriarchalem pletumque habet in monte
Libano, aliquando in Tripoli ; Scripturas verb & cultpm publicum lingua
Syriaca five Maronitica celfebiint, eijiani poftquam Pontifici Romano
reconciliati funt, & obedientram e f prafticerunt, lingua fcilicet qua
olim Omnibus Vulgaris e ra t, & adhuc in v ic i f quibufdapi Sc pagis per
montem ;Llbanum vernaoula manet. Liturgias etiam habenc Petri, Ja-
côbi & X y ft iceftePoffeyinô Appar; Sacr.verbpMaronit. I I. Nefto’riani
àNeftorio Hererefiarcha olim d id i , cujus tarnen Hærefes hodie ejuralTe
videntur, qui magnaip partem Orientis (licetcumMuhammedanis & paga-
nis mixti) hodie Occupant: nam prætcr regiones Babylonia, Aflyriæ,'M e-
fopotami*, Parchi* Sc Medi* in quibus frequentes degunt, etiam longe la-H
téque ex parte Septentrional! ad Cathaiam,& ex Auftrali Indos verfus pro-
pagantur. Patriarcham habent in urbe Muzal ad ripas Tigridis in Mefopotamia.
III . Jacobit* d id i à Jacobo Syro, qui magnus erat Eutÿchia-
norum hærefis propugnator circa annum Chrifti 530. cujus feflatores
multi hodie confpiciuntur in Syriam, Cyprum, Mofopotamiam, Babylonian),
Palæftinam difperfi. Patriarcbam habent, poftquam ah Antiochena ju-
' rifdidione fe fubduxerunt, cujus fedes eft in urbe Caramit, antiqua Mefo-
potami* metropoli, qui fe Patriarcham Antiochenum vocat. Antiquam