De Lingua Arabic*t <ùr Sa
cam ab Ægypto ad tPetum Gaditanum, per totam Barbariam & per
omnet terras quae inter mare Meditcrraneum & mohtém Atlàntem inter- ,
jacent (exccptis Maroceenfibus 8c quibufdam in partibus Ulterior ibus in- j
colis veteribus Africams ) fad a eft vulgaris Scvernacula, aliqudntum i
tamen corrupte & Diàledis varia, tefte dodifs. Breerwoodo. ‘ Imo in
perfia 8c regnd magni Mogul, Indi® variis Provincüs, a'püd Japonen» ^
fes item, Cbirifehfcs, Tartaros, Abyffinos, otanefque fete infulas Ori- :
entis, radices àltas fig it; ità uc,~ quod olitti dfc Latina refpedu Grate® 1
dtdum erat, idem de G rxca âliifque omnibus pr* Àrabicâ difci poffit* |
anguftis limit ibus cômprehertfas e(Te -, 8c iis curtara effe fupéHeftilèm. !
Ubi vemacula noli e ft , in Scholis üt Latinâ & G rxca àpüd nos ï pu- ,
eris addifeitur , & pro eruditorum lingua habetur • nec tantum j
Chriftiani qui in ter Muhammedanos difperfi vivunt, fed 8c Judxi Sama-
ricani & Pagani bac lingua utuntur. Inhanc Scripturam facram tranftu-
lerunc tarn Judxi quam Chriftiani, 8c tefte Scaligero Epift. ad Huber-
tum Syri Maronitz Licurgias fuas 8c Diurnalia duplici lingua legunt,
Syriaca vetuftiflima 8c Arabica, quiaSyriacam non nifi d o d i intelligunt,
Arabicam vero habent vernaculam. #
5. Eleganciam lingu® in verborum apta fignificâtione, copia, luavi-
tatc orationis eiucere, docet Erpenius Orat. 1. Dfc lingua Arab. Gab.
Sionita de moribus Orientalium cap. 13. 8c a lii, quibus addere licet pu-
ritatem ab alienis mixturis libérant. Verborum. copia tanta eft ut 8c
Grzcam 8c Latinam Fuperet, qu® inopes pr* hac videri poffunt. Scribic
Jof. Scaliger Epift. d id a , Lexicon domefticum à fe compoficum fuiffe
ex autoribus Arabicis quod ex viginti mill ibus vocum conftabat, quarùm
radicales non poflunt effe pauciotes odotnillibus, quern tamen numerum
multo excedunt Lexica Arabica poll Scaligerum édita Gigg®i 8c Oarifs.
Golii. Imo ipfe Scaliger Epift. 2 7 5 . q u* eft ad Martinum Lydium feri-
.bit fe ex Arabtcis autoribus collegiffe s io o o . vocabula, quorum themata
ad minimum funt 4000, 8c add it, JSt cum hac copia quam inopes [mus nos
non fugit. Cl. Pocockiusetiam in d id isfto tis p. * 33- dick Arabes itit-
menfam fu* linguae latitudinecn pr*dicare,quam cantarn effe voluntut nUl-
lus nifi Spiritu Prophetico illuftratUs univerfum ejus ambitum comprehen-
d a t , nec quMquam eo unquam pervenerit, ut omnes ejus the&uros
exhauriret.
6. Tanta copia alias linguas fuperat ut unius rei appellàtiones variai
earumque explicationes voluminis integri materiam przbeant. Leonis
noihina habent quingenta, Serpentis ducenta, mellis. 80. de quibus integrum
iibellum feipfit Firauzabadius. Enfis vero appeHationcs teftàtur
idem e fle fupra mille, quas in libroà fe compofito enumcravit. Empha-
fis vero 8c apta vocum fighificatio, rerum ipfarum naturam pleneex-
primentes, phrales pbrro 8c formula tanca gratia 8c venuftate pollent,
utGraecorum cum bis collai® 8c Latinorum gratis ingrat
® videri poffint. In hac tamen copia vocum compofitionem non
agnofeit ; omnia tamen linguartnh aliarum compofita pfene eiprimir •
maxima conjcrgationum varietate, quibus fignificationis Vis mujttfm va-
riatur. Facilitas vero tahta eft, tefte eodem Erpento, (qüi iritet in-
ftauratores hujus lingo® in Europa merito primas tenet ) ut fi quis
quotidie paucas boras ei impendent, inter 4 vel 5 feptimanas lingu®
fundamenta addifeere pofiit, 8c brevi laudabiles progreffus fitciet : muL
to enim faciliorem vult efTe Grxca vel Latina, ctiàm Hebràîcà, cujUs1
difficùltates 8c anomalias 8c pumftorum mutationes fere ignorât. Unde
vix tot voces irrégülarés in uniVerfa hac lingua habentur quot in unij
co Vet. Teft. libro. Àdéô ertim regularis eft ut régulas babeat ple-
rafque tales, qu® omnium linguarum pauciffimas habent exception«.
Imo facilitas tanta ut fine Msg ftro .addifci pofiit, Scaliger Epift. ; 0 x.
I ad Steph. Ubertum, 'Quod unicum fufertrat mihi proj/tgium eo ufus
fum, Ht meipfo Magiftro uterer, ({Udndoqui’iëm melierem nunc i f ci non
potui. Idem habet Epift. 3^2. De his vero qui plura fare defiderat,
legat Erpenium afiofque qui hxc latius profecuti funt. Accedimuf adati-
litatcm qu e ad fcopum noftrum maxime facit.
7. U tilit ie s longe ih'axim® ex multis confpiciuritur, q3® àpud Er-
! penium Orat. i ? 8c 2. De lingua A rab, prxeipue vero aptid Cl. Hôt-
! tingerum in A,naled. Differt. 2. dé Heptapl. Parifienf. 8c DifFert. 6.
de-'ufu lingu* Arab. & ‘D . Pocock. Specim. Hift. Arab. 8c alios fijfe
récertferitür. Nps fiiimna rerum capita perftringemus. I. Etfi abfque
cognitione lirigue Hébrat®, ut quibulUara placet, Arabica addifei pofiit,
nemo tàmen Hcbræ® perfeftionem fine Arabica afièqui poteft, cum mul*
j tit voces ih Scrtptura Vet. reperiantur, q u * ab Arabicis lucem acci-
piunt , in quibus exdein radices Ltrigua Verô Hebrsa ‘licet olim vO-
! cabulis msgis numerofa, mutila tamen & exigua fua parte in V e t . Teft.
j tiantum home e x t it , üûde ex'A rabica, quam integtem habemus, fupple-
j ri 8c explicàri débet. Mtiltic etiam rddicés Hebraic® comniuriés funt
cum Arabicis j 8c vocabula Hebraica qü* feme! vel bis occurrunt in
Ve t. Teft. ex cotifuetudine fernionis Ardbici éxponenda efle ftatuit '
j inter alios Aben Ezra Comment in Cant cantieorum, Unde ex He-
i bneorum feriptis confiât (at vere obfervavit Cl. Bochartus) quod Rabbi-
j ni,cum iisaqiiah.erec,adhanclinguamutadfacramanchoram confilgiant,
8c felicius téXtum Hèbr. expliéaiTent fi ÀrâbiCx periciotes fuifienç. Hinc
j illüd Ximchi Præfat. in iib. Rad. ap'ud Magiftros habetur qnod lingüam
didicerint ex lingua, ijubd éxpliCat de Hebratcarum vocurri quarundam in-
tçlligentià éx Arabifmo, ht Pfal. 54.2 3. projice dm» tn'nm, né-
fciebàrtt quid pér “p n 1 fignifirtiretiir donee ex Arabe niercatore audi*
Ÿifleht càpe -“p iT oms tùum & ïmpone CÀmelo. Dodifilmus- Pôéocki-
j usinSpecim. Hift. Afab.Nod* p.20'3. feribit qubd innumeris pêneàli-
j orum Scrîptorum 8ction panels Sçfrpfcbtx teftimoniis hoc cônfirmàtur, &
■ quod non folum Rabbinifed 8c Chriftiatii dotftotes téxtum Hebr®ub f®pe
! ex Arabifmo explicant, urîde hanc libi libertatem indulgendo illudProv.
i 30.3 t. a i p b s exAràbum diateifto ihutuatum éxplic'at per Arabicum
j Rex quemfetjuiturpopulus fu u (,8c p. 154192.ubi illud E f6 5 .1 1 . UO»
! quod interprètes multum vexaVit.ex Arab. p Ia /« pro Idoli nomine cxplicat
ipturoe V e r jiom b tis A ta b ic ïs . IJ R O L E G . x i
ln G en. t . 1. tres voces notât Erpenius 8c alu qu* ab Arabica
piunt, Ç a ’ ri'f Deus àb j j f cbluit, vel adoravit, D ’QW coeUm
Arai). exce/lere vel eminere , /erra ab humik ÿ
depretfum ejfe. Amos 5.2 5 . voeetù Arabicam effe 8i
notàre ftatuuntKamius in L exica * Aben-ezra &ali|^ maxime vero k
libris POeticis A rabifmi occurrùnt} præcipuein librb Jobi, quern Arskn
Tbedlogtim- vocat B ibliafldet, de q u a Hier. Prxf. teftàtur magnam habe«
cum A rabica lihgua cogiiatlOnem. Inftantias varias coHegit doftifs. Hoç.
tingerüs Thefaur. Philblog. 1. i . c. i . fe d .3- p 5 o 6 ,& c . Job.35. i<5.|vjji
& 36.31* , tihde nomen ”133 mdgnta, mul tus, .vox.qu* non alibi
nifi in Jobo extat in V . Teft. at apud • fu it magnut, vel pouns]
Arabas frequentiflimum cft verbum c. 4 1 .9 . f 'V D 'W fterrili
tatio ab Arab. fi.ernuUre • v ér f n ; E 3vT rU fCmeI extra Jobj
invénitur', at apud Arabes frequehs ; uridé ex Arabica çOnfuetudine ï a
denduih. Plùrimàs iftiufmodi vbecs obfervat idem vir doftifiimps, {
piromifit Bochartus fe idem in libro Jbbfadurum. N ec tantum voces fed {
phrafes Arâbicas ibi eft ihvbftlte , ut cap. 4 t . 24. Nectahtùmin Vei,
Téftamento Hebraicb fed in N . Syriâco 8c G r * co ùfum habet Arabia
mus. A€t. 13 .8 .. ’êavV ^ hiülti pütàtit ideth ë(Te cüih Arabico
feiens. Gai. 5. 12. in \erfiohe Sÿriacàvox occafto ab T ••
ArabitO J i ^ occafionem pretbui deducunt. Matth. 9. □ i u y àiemones po-j
tius ab Arab. IcX ^ quahi â b -n® detivâti vult Lud. dé Dieu,
quantam utilitatém in N. T i adfert Arabic® lingu® cognitio in Notis ad
N . T . pfténdit. .
8; I I. Rituum 8c Cèremoniarum frêquens mentib ip Scriptüris, mari*
me in V* T . occurrit, quarum ratio, non nifi cxScriptorum Oriental
lium, maxime Àrabicorum , libris peti pbteft, ut quodÈzech. 21.21]
legimus de rege Babylonix fiantt in hivio a i divinand’um per fagittas, &cj
explicat D. Pbcotkius Specim. difto Ih Ndtis p. 3 28, &c. oftehdtns a^d
Arabas in.ufu fuiffe hune rhum fuperftitiofum divinandi per Sagittas,
jufque veftigia apud Muhammedanos hodie raanere. D. Hotting«..
Hift. Orient. 1. 1 . cap. 8. p. 197,8«:. idem probat de ritibus quibuldam
in Lege Judæis prohibitis vel conceïïis, quos ex Sabarorum vel hierum
Arabum, quorum inftituta contraria erant, confuetudine illuftrat
ex Lev.21.1. Ne calvitium in capite fuo decal varent 8c barb® extremitatcoi
raderent,, 8c incifuram in carne fua facerent. Cap. i j .7 . De nonedendo
carne fuilla. Cap. 19.26. & Deut. 18. 14. Con tra magos, àûgures,
cantatores. Cap. 17 . 7 . D e facrificanilo Q ^ T y 'Ô damonibut hircot
forma apparentibus. Cap. j 1. De carnibus animalium licitis -, quas Sabril
prohibuerunt. De Phyladtériis Lev. 2 .1 3 . De Facrificiis fale condiendis
fine melle 8c paqç fermentato offerendis, De aaorindo verfus ôccidenteo
Exod. 28.42 . D è Sacerdotum femoralibus tegehdiscum offer rent, curai
Arabes Veteres nudi facra fua celeorarenx. Lev. | î ! 1 0 .8c 2 0 .3 . De efu
fanguinis prohibito, quem Sabxi edebant. Num. 2 8 .15 . DeHifcoid
Novilunio offerendo. Deut. 22. 5. De ihuliere ut non Ihduac vertes viri,
De non tradneendis per ignem liberis. Levit. 19. 25* D e çomburendis
trium annorum primorum frugibus : 8c aliis id genus. In quibut
omnibus Sab*orum 8c Arabum Tdololatrarum inftitutis .contrariai
przeepta Deum dediffe, ne quid cum Idololatris commune habe-,
ret populus fuus , ex Arabum a'.iorumque monimentis demonlira-
tur.
9. III. Maxima vero in Theologïa utiütsts exfurgit ex verfionibus Ara*
bicîs V e t , 8c Nov. Teft. qàarum qûacda'm fatis àntiqux , omnefque
Scripturam fat is illuftrant, 8c ad fenfum geriuihnm eruendum multum
conferunt , h t qui eas cura textibùs Originariis 8c àlife Verfionibus
antiquis iri noftris Bibliis Cbnferte volüerit, Vel Annbtaciortcs Lud.de
Dieu periegerir, plabe perfpiciet, ùt v .g . Matth. 6 . 11 . verba ilia in
Oratione Dominica tiv âfré* npHy riv ‘Wsitriov * vertit Arabs ut Syrus
LiU iAOi fW t f t néeej/itdtü nojlrk. Heb. 7. ubi Melchifedec di-
. citur effe , fine.pâtre & matre , ita reddit, cujHi\
nec pater recenfetitr nec mater. O ïl. 5 -6 . ixx* Tiçfoc J)' 'Hylnhu «vspy*-1
fbfin( reddidit Arabs fidei qua per charitatem perficitpr. 1 nfinita tâlia pro*
ducere lic et , ubi textus dubius, perplexus 6c difficile multum iltejj
ftratur.
10. Quarto ufus etiam lingu* Arabie* in Theologia magnuseftdum ;
hiftoriam Ecdefiafticam tam Chriftianorum quam Judxorum illuftrat; j
Chaldzorum, Sabzorum 8c Orientafium dogmata explic-at, niulcaque I
p ro fertquze x Grxcis 8c Latinis fcripcoribus cognofci non polfunc. In
Oriente reperiri omnia Chryfoftomi opera Arabice teftantur*quidam,item j
Bafilium, Eufebium, Gementem Alexandriftum, ejufque multa qu® in
Græcodefiderantur. ImO'Patres pêne omnes Arabice in una Bibliothecal
in Ecde.fia Halebi cujufdam extare probant ex oculato tefte qui iis ufus eft, I
utnildicamdeCanonibus EcdefixNicxnz q u* Arabice extant in Biblio;
thecaOxoriienfi. Höc tantum monere lib et, cautione 8c judicio opusI
efle in libris quibufdam Arabicis perlegendis qui vel Vuppofititii
incautos decipiendos, vel falfo antiquitatis vélo prztenfo mulca falfa& I
inepta habent, 8c ad errores palliandos à quibufdam edun'tur, quaüs ^
ille à viro fane linguarum perito fub Etuycbii nomine Patriarch*
andrini initio mötuum noftrorum edi tus, ut -Ecclefiz noftrx poliriara I
8c regimen enerva’r e t , ubi contra-omnium Hiftoriarum fidem affirmât nu-1
givendülus 8c fiftitius autor per. ducentos annos. poft S. Marcum null»* I.
fuiffe Epifcopos à Presbyteris diftindlos in Ægypto , 8C Patriarchal
Aiexandrinum per Ëresbyteros eteduto & confecratom fuiffe, & Per|
Presbyterqs folos omnia peragi folita qu* pöftea per Epifcopos tranf«^
Hint. Quznam vero fides fabulofo ifti Scriptori (quifquîs fuerit) haben-
dzfic v6l ex hoc p atet, quod idem autor afferere non verctur mille W
feopos Côncilio Niczno interfuiffe ; cum ex omnibus Scriptoribus Gff
cis 8c Latinis, quorum m ulti eodem K rapore v ixerunt, quidam, Conciü0
• ixi.tcrfuerant)
roT e g . X i v . 'Jbe L in g u a ji r a b ta c a ,
tférîïïerunt, conuuunt conlenlu teftàtiliimum fit', Epifcopos tantum 318.
y fuiffe. H*c vero apponere placuit ut .quamnam fidem mereatur iftud
triptum conftalet. Commentum Vero illud de Presbyteris & E'pifcopis
Jene refutavit vir dodiffimus Joh. Morinus libro de Ordinationibus
Ekcrc. 7. cap. 7 . queni cctafulat quiplura defiderat.
, 11. .V.*Theologis etianvutilis-efthujus linguae feientia ad Muhamme*
anorum errores de.tegendos 8c refutandos, 8c ut populi Orientales fedudi
‘ decepti ad Ecclefiam reducantur, quod fiepi non poteft fine illius
[nguse cultu 8c feientia, qu® unaeft.communionis noftr® cum. iftis gen-
jbus inftrumcntum. Quomodo enim' lucem iis qui in tenebris fedenc pr*-
Ure poffumus, . vel errantes in viam revocare, quando lingu® ipfis fere
uinibuc in ufu ignorantia laboramûs ? unde nec deliria 8c impofturas
■ feudoprophet* ipfis detegere, nec veram fidem ipfis lingua fua verna-
|la proponere poffumus. In hoc fàne exeufari nonpoffunt Chriftiani
brumque Antiftites quibus f in d iflïm * ift* c a r* non funt co rdi, quorum
heuria fadum e f t , . ut exiguam meffem hadenus habaerit Chriftus
n iislocis. 0 In hoc.fane laude digni itli qui improbo labore linguam om-
liutn difficillimam,, Cbinenfem, didicerunt, ut in deviis errantes Chinenfes,
8ponçnfes, 8cc. in veram falutis viam ducerent.
|:j î . Ut in Theologia fie in omnibus aliis feientiis 8c facultatibus infig-
em utiiic?tem adfert j. In Philofophia, Hiftoria, Jurifprudentia, Poefi,
hilologia, maximam vero in Medicina, Geôgraphia, .Mathefi, in qui-
as varu extant libri , prxter impreffos, MSS. qui fi ederentur multum
idc lacis affulgerer. In Medicina autorcs habent célébrés, quorum libri
■ ateim editi partim MSS. habentur 5 Aviccnnam, (qui vulgo Princeps vel
Kûftor primarius dicitur, qui decennis liceràs humaniores didicit, 8c ante
^num-i8 totam iywKWwiuJ'iiay percurrerat, quo fpationcunicamnp-
bm integram dormiiffe feribunt, 8c toto die ftudiis vacaffe, nifi quod
fm rtodus aliquis difficilis o ccurreret, adcemplum fe contulerit dubii ex-
Jicationem precibus à Deo petens) Mefuem.Rafin, Serapionem, quorum
ben omnium teruntur manibus qui in hac artc dari evadunt. Trccentos
los magni nominis numerat Rafis in opéré fuo, quod five ton-
\ensdicitur, in Linguim Latinam olim verfo. Sane ita exculta erat hxc
I* apud Arabes > ut fcriptum reliquerit vir dodus neminem per cranfen-
Medicinàm afpexiffe qui A rabie* linguz cognitionem artis illius pro-
ÿforibus neceffariam effe non confiteatur. Summara vero artis Mcdicæ
Triciam attigiffe Arabes Medicos vel inde colligere licet, quod in feipfis
l:is fu* experimentum dederint v it* fu * prolongatione, cum aliiad
j , ut Avicenna, ali* ad 130, ü t lb n Z o a r i, tefte Averroe, aliiad
0 , ut Coffus , tefte Êlmacino, vitam prodnxerint. Nec tantum in
klenica Medendi m ethodo, fed 8c ih Chymica, quara in praxi plerique
[die cum altéra jungunt, célébrés extitere Arab es, ut liquet ex G e-
jre 8c aliis, ex quorum feriptis vulgo haud notis hodierni Chymico-
ïroi myfteria artis fuz prxcipua hauferunt. In Matbematicis ita
Ifignes fiiere Arabes 8c tô t ingenii fui reliquerunt monumenta, J turn Graecos , tum alias omnes nationes fuperare videantur,
fcorum integrum exhibet Catalogum Kirkerus in Suppl. P rodr. cap. 8.
■ 13. In Geôgraphia plurimos habent Arabes Pcolemzo accuratiores.
Bniel Abulfeda in Syria Rex in opéré fuo nobili Geographic© tre-
f c t is abhinc annis feripto , quod Diredorium Regionum vocavit &
■ ■ plurium Bibliochecis habernr, criginta citât Geographicos auchores A-
Tbes. Extat 8c Geôgraphia Nubienfis Arab. 8c Latine à Gabriele Sionita
|ca , à dodis multum,probata. Hiftorias etiam habent, tefte Erpcnio,
bn can:um Grzcorum 6c Romanorum , fed 8c Affyriorum , Chaldzo-
p , Perfarum, Tartaro.rum, Jùdzorum.Ægyptiorum, Africanorum,
r ; In Poefi vero tantum excelluerunt uc plurcs numeret Poetas
labia quam omnes. reliqu* nationes: Sexaginta numerat principes
lit affirmât Erpenius) -lub quibus infiniti alii inferioris fubiellii: 8c
jrcdibilem effe eorum poefis fuavitatem, eleganciam, harmoniam, 8cc.
ftr pfic Leo Africanus. D od ifs . Poe. Spec. Hift. Arab.p. 1 5 7 ,1 5 8 , i f 9,
Puemncis tpforum lingu* confervacionem adfcribit cum literas ne-
t : qu® reliquis przftantiora à Rçgibus inter repofita erant,
7 ilia ndrifïim® famæ Poemata L Àlmoulekat d ida, quafi
|fenf4 , eo quod in templo Meccano honoris caufaappenfa fuiffe feran-
Etde tribus, folenniteramicisgratulari folebant, de., cum puer na-
jretur, cum pocta apud illos in clarefceret, 8c cum equa.pullum ;gene-
Pum peperiffet. -PFætcreo a lia, quantum in Philofophia naturali, in
^ralibus, ^Politicis ^ .Philologicis .przftiterint. Grammaticos habue-
11 A rahes diu ante -Judzos, qui Gramniaticas conficere coepc-
■ mtcnmArabes defierint. Tandem quantum facit ad peregrinationès
» c lmgua, inde confiât, 'q u o d .hujus ope totum Orientem , magnam
|ica& Eur()p*.partem peçagrare quis,poterit, ubi in xegionibus mul-
p m inveniet vernaculam - ubi vero noa.eft vernacula, vix in u llaurbe,
fe° vel dom© non inveniec unum vel alterum qui hanenon callet : unde
, ell. .de ling. 12 . p. 83. AmpleElatur hoe lingua beneficium, quo cum
f*Hro’ *Æg1pto, Sjro, ‘P erfa, Turca, Tartaro, Indo , & ut Çemel
m > ftre in toto terrarum orbe-fine interprète converfari valeamtu , quo
mos autho-et. G4* difciplinas poffimus nofirès bominibus traders, omnes
t iT* Scripturarum gladio confédéré , -eos e x tpforum
refeüere--, tûtiui or-bis commercio unius lingua cognition? ,uti.
bn" ^ eceft<lUod'mircturquis ipfos inartibus8c Tcientiis tantosfeciffe
pgreilus, cum poft-ipforum imperia dilatata raultas habuerint Acadc-
Bibliotheeas infinhis libris fnftrudas, quodqueannisabhinc
t . ls.cum feeda apud G rzcos8cl.atinos regnaret barbaries, apud Ara-
.c " S “ 11" ^ erarUlTi ftudia-e-xculca fuerint. Academias habuerunt plu-
’ Aiaroc^rrî* ^effum» Sept®, Hobbedæ, Conftantinæ. Tunetuni, Trithhfnm
fXan~r‘£< >Aleairo, Bafor 8cGufa, in quibus millia ftudioforum
lira taCD La -Uin‘ ,In Africa fuiffe 50 Academias teftàtur Joh. Léo
J o S Bibliothecas non -tantum libris Arabicis inftrudiffimas, fed
ki ou‘°^U-n ^ ff»ac'P °rum Jibros Arabice tradudos habuerunt 4 unde
q 1 injuria temporum vel apud nos perierant, velvmutilati extant,
p t r i f tu r a ÿ e r jm u b m J r à h 'x h . - M
integri fervati fuhr, inter quos Titi.Liv ii dpera, Paprfi quofdam libros
Mathematicos, Ariftotelis, aliorumque qu*nqbis perierunt, • fuppleri &
inftaurari poffe affirmant. J o f .Scaliger Epift. 361 ad Stepb. Ubertum1
fOuicquid Latini fcripfeyunt, poft quam injcitit, fua monuit Arabum iu-
duftriqt id totum Arabicis accept um referre debentf cPhilofophi>m, Aiedi-
cinam> AAat hematic am. Nam nullum Graçum Scriptorem habemus, quem
in Arabicam linguam prim, âeinde ex Arabica in Latinam tranftatum non
legerint. Pcolomxi magnam Syntaxin prius ex Gr®ca Arabicam, ex Arabica
Latinam fadaln tradare coeperunt. Sic Eudides prius Arabice,deinde
Latine converfus 'tamdiu inter nos obtinuit donee capta C onflàntinopli
exules G rx c i nos relidis lacunis ad ipfos fontes convertere docuerunt.
Typographicam quidam arcem non permittunt Muhammedani, quamdi-
cunt caufam effe divifionum 8c omnium H*refium, libros tamen MSSi
habent in omni feientiarum genere plurimos. '. In Bibliotheca Feffana
feribunt libros fuiffe 32000.- In Bibliotheca Regis Mauritania? quam
in fuam Laurentianâm transfer« juflit Rex Hjlpaniarum anno 'Cnrifti
i6 to . erant hbri 7800. nec tantum apud,Arabes fed etiam apod Chriftia:
nos tum publice tum privatim Bibliothee* extant innumeris libris Ara-
bicis^ replet®, ut Laurentiaoa ilia in Efcuriali, quarum Catalogum exhi-
buit Rav. in fpecimine Alcorani ; Lugdunenfis quorum Catalogue extat *
Bavarica, Vaticana. Medi.olanenfis, Palatina, Wittenbergenfis, Ha^Iiaca,
Oxonienfis quam MSS.‘ libris Orientalibus locupleravic Reverendi/fimhg
iftius Acadeoe * .Cancellarius, Guil. Laud Archiepifcopus Cantuarienfis,
qui tan tara librorum MSS. copiam ex omnibus mundi oris conquifitam»
Hebr. Chald- Syr. Arabicorqm, Perfkorum,Aimênorum, Ægyptiacorum
Chinenfium, Turcicorum, c. in Bibliothecara iliam transferendam edra-
vit, ut vel foli magnam Bibliothecam conftitucre poffent. Non eft itaqûe
quod conqueri quis debeat de librorum Arabicorum paucicace, cum tot
ubique extent, plarima etiam ereda fiat five officin® T y pographic*
turn Arabic®, turn aliarum linguarum Orientalium Rom®, viz.
Medicea, Mediolani Borrhomza, Parifiis Savariana, 8c Vitreyana, Leyd.x
Raphclenginna Sc Erpenica, Londini noftra, ex quibus libri multi Arab ia
prodierunc, plurefque indies, bono cum Deo, prodituri. Stipendia publica
in Academiis Profefloribus lingu* Arabic* à Regibus aliifque viris nobi-
liffimis décréta, Parifiis, Roraz, Cantab rig. Oxon. Ante annos 300 iq 1
Concilio Viennenfi fub Clem. 5. celebrato fancitum eft Decretum de
linguarum ftudiis inter quas Arabica nominatur, quod poftea Martinas v.
renovavit, cujus foopus primarius erat Mahumedis impofturas detegere
8c refbtare.
25 Reftat ut de verfionibu« Scriptur* MSS. vel impreifis dicamus, &
de exemplaribus infpccie, quibus ufi fumus in hac noftra Edicione. I, Inter
Judæos tranftulit totum vetus Teftatnentum in Arabicum idioma
R Saadias quern Gaon per cxcellentiam appellant. Gapnes, i. e. excel-
l e n t e erant Scholarum Babyloni® Redores, duravitque h®c dignités
Rabbinica quamdiu durarunt Sc-hol* B abylonic*, quibus delecis circa annum
Chrifti 1040 evanuit h xc dignitas,8c pofteri fimplic.iter Rabbini d id i
funt. Hie itaqoe Saadias Gaonum unus apud fuos celeberrimus circa annum
Chrifti 900. Vetus Teftamentum ex H ebrzo in A rabicum, literis vero
Hebraicis, tranftulit, in ufum Judxorum qui longe laceque per imperia
Saracenorum, qui per arma widricia Religionem 8c Linguam Arabicam
ubique tunc temporis propagarant, difperfi vixerant. Hujus verfionis
pars rantum, fc. Pentateuchus,hadenos lucem vidit, quern typis edide-
runt Judxi Conftantinopoli, centum abbinc annis in folio una cum text©
Hebrzo, Targum Onkelofi Chaldaico,-8c Jicobi Tufenfis (Tawofi vulgo)
Perfico, literis tamen Hebraicis excufo. -Hujus tneminit Abejnezra variis lo-
cis,Gen. 2. E x o d .i2 .^ r . legem d.icit iplum explicaffe jlingu'a A rabica &
charadere Arabico,de czceris Scriptur® libris, an eos cranftulerrt,filet,ut 8c
Gedalias,qui etiam legis tantym meminit. Dodiffimus Erpenius Pr.tfat.
fua ad Arabicum Pentateuc hum, Fabric. Boderianus P rzfat. in Nov. Teft.
Syr. 8c D. Pocockius Spec. Arab, p 365. affirmant ipfum totum Vetus
Teftamentum in fermonem transfiidiffe Arabicum, promifitque Erpenius,
fe totam edituruen, quod antehac przftitiflet, fi Deo vifum fuiffet vitam
ejus prolongaFe, «t morte erepto immatura hadenus caremus ilia ver-
fione, excepto foJo Pentateacho. Habet etiam D . Pocockius, prout mihi
Mtulit, ahos quofdam Vet. Teft. libros p rxter Pentateuchum verfionis $ä-
adian*. De hac verfione nocatur SasdiamDpe Paraphraftem potius quam
Interpretern nudum agere, 8c à verbis & phrafibus H ebrxis interdum lon-
gius recedere, Sc in Pencateucho modo Onkelofum, modo 7 0 fequutum,
modo ingenium fuum, Judaicum fc. unde 8c ab Aben Ezra reprehenditur,
G e n . î. in tranflatione nrbiam, beftiarum, volatilium, lapidum, 0-c. in
quibus reddendis (cum ipfis non fit verqacula lingua H e b r j dodioribus
Rabbinis aquam hærereconfiât. De hac vero veefione, przfertim Penta-
teuchi, qui plura volet legat Iuculentam D , Pocoekji przfationera variis
ejufdem iedionibus pr*fixam, Tomono ftro ultimo. -- .
t 6. II. Prxter verfioncm Saadiz,habent etiam Judxi verfipnem Penta-
teuchi Charadere Hebrzo,.in Mauritania olim editam, quam ex-BihliothcJ
ca Jof. Scaligeii ebaraderibus Arabicis typis çdiditLugd. Batav.i 622. Erpenius.
Scaliger in Teftamento librum qptimz vocat not®, 8c Saadi*
præfert Erp . loco cit. quod preflius verbis.Hebraicis .infiftit 8c totidem
fere Arabicis exprimit, locis quibufdam xxceptis obfcurîoribus, in quibus
à verbis nonnibil recede, fed ita ut ad fenfum magis incliner eumque cla-
rius exprimât. Hane yeroxdidit-Erpenius fine Lar. ipterprttacione, cujus
rationem reddit quod cum ad verbunl ,fere Hebrxum.exprimât, B. A ri*
Montani verfio interlinearis vice trardlationis effe ,pofiit, quz fl alicubi I
ab ea diferepat, quod in locis quibufdam ambiguis & difficilioribus contin- j
git, illic fe led o r modice Arabifmi periius expediet, maxime adhibit©
Lex. A rab, quod fi ipfe Deus vitam concefferat editufus erat Erpenius,
ipfö vero detundo. Lexicon Arabicum omnium abfolutjffimutn edidit Sc
eruditionis 8c virtutum hzres Clar. Golius, qui ipfi in miinere fuccelfit,
inter primarios hujus lingu* Profcffores merito numerandus.
D e hac Verfione obfervatur audorem exemplari Hebrzo à noftris co*
diabus alicubi diverfo ufum/piffe, quod ex quibuldam locis, Gen. 50 .19 .
Exod. 12.8. & 23.*7* liquet, £p,m nirais rigide in Hcbrzis vocibus interdum
e xp r im e n t