De Lingua Syriaca, & Scriptures Verfionibus Syrîacis. 1j r o l e g . X I T T f
de numéro variarum leftionüm prziertim in Hebrxo aliqua iîtcôntïo>
verfiai uc ex iis, qux fupenus à nobis difta func plane apparet. <
i i . Üt textuum Originalium veftigiis preffius infiftit Syrus interprJ;
quam Vcrfiones a l i * , fie ob lingux affinitateni Hebrsam magis emphJ
tice & proprie exprimit. Habet enim Hebraica lingua præaliis (utin
Prolcgom. De lingua Hebraica oftenfura e ft) idiocilmos, proprietates
& emphafes fuas, quasvix ulla alia plene exprimerc & aflequi poteft.
Syriaca vero vel Chaldaica præaliis propius ad H ebrzam a ccedit, ica ut
à quibufdam tantum dialeao differre dicantur, Hoc agnovit Balütùs I
Hexam. in verba Gen. 1 .2 . Spiritus D e i ferebatur fuper aquas, ubiSy.
rus ut Hebr. vocem r* fflrn p exprimerec, eandem vocem forma Syriaca
[ Q\ ..» Sn retinuit, i . 'incubabat fivefovebftut avis fuprapullos. Gen,
2 .7 . Hebrsum plafmavit, viz. ut figulus lutum fingit,j exprimit pet
^ Â ^ e j u f d e m fignificationis. Lev. 19 .26. Hebr. y o ru n H1? ne *ugmt. j
mini Syrus empbatice exprimit cum vertit | £ L i .û J]i
ne auguremini per avem alatam five aves , quia per -ves divinare eft
auguni fpecies. Nuro. 5 . 18« Hebr. CD,”l”lKQn C3 ’0 aqua
tes} Syrusufumiftarum aquarum explicat dum vertit )_—
aqua ferutatrices, &c. Non negandum tarnen aliquando in vernone
. Syriaca verba quaedam deficere, ut Lev. 1 1 . 10. Num. 9 .6 . aliquan.
do redundare , ut Gen. 34. 15* Exod. 9 . 28. Levit. 10. 1. iliud fit
ex librarii, plerunque errore , hoc explanationis gratia paraph rail
ftice. . v . .
N. Teftamentum , quod G rzco idiomate feriptum a viris quibus
Syriacnm erat vernaculum, Syriafmum paffim fapit. Unde & LudJ
de D ieu Przf. in Harm, trium linguarum affirmât Phrafium qua paflim
in Novo Teftamento occurrunt verum fenfum vix aliunde quani ex Sy-l j
riaco petendum efle. Phrafin enim Evangeliftarum & Apoftolorum
Grxcam effe nemo dixerit: & facilius foret Europiis Platonis & A-
riftotelis elegantiam. imitari •, quam Platoni & Ariftoteli Novum Tefta-I I
mentum nobis interpréta» ; quia fcilicet fanfti viri Syriace concepe-l I
runt q u* Grarce feripferunt , & linguae vernacul* emphafin peregrinis
verbis indiderunt. Unde iliud Georg. Amyrx ex Widmanftadio, Pals,
ftinum iliud dicendt genus in facris libris quacunque lingua promulgate
implicatum infidet, ut Marcus Evangelifta non magis Latine, veijJ
hannes & Lucas Grace feripfifie , quam vel P. Terentius Afer Comoe|
dias ad Punies , vel Judzus Philo feriptafua ad Hebraic* diftionis nor-
mam direxifle videantur. Przterca multa funt verba pure Syriaca in
Novo Teftamento Grate. & Lat. relida qu* fine Syriac* cognitionc
explicari non p oflunt, ut Matthl 5. [ o j raka, de cujus fignificationc
labor^nt interprètes lingu* Syriac* ignari , cum apud Syros
idem fit quod homo v i l is , contempt u t , abjefius , Math 6. J. J Q&iQ
divitia,c. 16. 1 7. [ jO i ^ 2 filiu t colttmba. Marc. 7 . 1 1 . j in jO f l l
oblatio. Mattb. 2 7 .4 6 . ». dtferuifti me. Marc. 3 . 1 7 . t i x j l
A * j filii t0nitrui.M3.TC. 5 .4 1 . UibOftP puellafurge. Ad.Uji,||
ager fanguinis. Plura talia occurrunt A d 5. 1.1
& 9 .3 6 . Joh. 1 .4 7 . i Cor. 1 6 .2 2 , & alibi. Imo nomen Domini noftriII
‘inevf Syriacum eft w b p , Sc nomen Mefiias quod Grsci H
Latini retinent eft Syriacum JLho unfix* à u u j fcho Ungert. Ma-jl
ximam itaque utilitatem hujus lingu* ex antiquiffimis hifee Veri onibus I
colligimus | quia cum ipfi N . Foederis Scriptores hac lingua fibi vernacula I
primum Judxis & aliis circumvicinis populis cceleftia oracula promulga-1
r in t , & poftea Graeco idiomate confcripferint, Syriafmi tarnen gufturaj I
ubique retinent. M o ipfi Domino Sc Salvatori vernacula erat, quam I
una cum lad e macerno fuxit, in qua voluntatem Dei & exprefla vit* I
s tem s promifia unigenitus D ei filius orbi revelavit. Hanc facro ore con* I
fecravit, in h*c dodrinam Evangelicam tradidit, in hac Preces ad Patreffl I
obtulit, m yfiena mundo abfeondita aperuit, Paths de ccelo vocem audivit, II
ita ut dicere pofiimus
Lingua hottsinum eft lingua nobilitata Dei.
Et ut quidam cecinit de Syro lexicographo.
2{os doeet hie unus Numinis ore loqui. '1
His accedit quod dodorum lingua inter Chriftianos per totum fere I
Orientem fit , ut ex Liturgiis Sc Officiis divin is con fiât, quz> utj|
diximus , in hac lingua ubique fere peraguntur. Etfi vero hodie ■
paucis circa montem Libanum oppidis vernacula f i t , olim tarnen an-1
tequam Muhammedana impietas Orientem invaferat, locis plurimis m l
ufu populari fuit. Poft Mubammedem quidera lingua Arabica in w l
fuperftitionem fuam exaravit, per ejus propagationem & Muhammrl
danorum vidorias in locum Syriac* aliarumque linguarum vernacu-1
larum introduda eft, ut jam dicemus, ita tarnen ut Syriacam pt°r* I
fus eradicare non potueht , fed facra adhuc in hac celebrentur. I
Praeter h z c multa Veterum feripta in feripturam Commenta»* in oit I
‘lingua e xtant, ut magni Ephremi , Jacobi Syri aliorumque , qu3CJ
partim édita funt partim in Bibliothecis delitefcunt , telle Poitevin» I
in Appar. Georg. Amyra , Widmanftadio & aliis t nec tantum I
Theologiam fed ad Philofophiam , Mathematicam, Hiftoriam ompi* I
umque atrium & Scientiarum libros evolvendos plurimum conferre hujus 1
lingu* feisntiam apud ejus peritos ita liquido confiât ut non ncceflarium II
fit de ea plura adjicere.
ero Eutychis harefin de una in Chrifto natura abjecerunt, ut de
1 eftatur Vitriacus_ Hift. Orient, cap. 76. & ex confcffionibus ipforum,
k in Bibliotheca Patrum liquet. Ab his mifius erat Motes ille Meridi-
; îaeus qui Syriacum Teftamentum, typis imprefTom Vienna, fecum re-
lortavit ; ipforumque Liturgiam habemus ex Syriaca in Latinam con-
rerfam opera Andr. Mafii, q u* in Bibliotheca Patrum fub nomine Ana-
>hors Bafilii habetur. IV . Copti vel Coptit* (qui in religione Jacobi-
:*) per Ægypcum in facris linguam Syriacam ufarpant, tefte Botero
Sc aliis. Poft ledum vero Evangelium lingua Syriaca legunt idem Ara-
jica, qü* hodie ipfis fada eft vernacula. Liturgiam vero habent Seven
Patriarch* Alexandrini qu* ex Syriaca verfa eft per Fabricium Bode-
rianum. Patriarcham Alexandrinum agnofeunt, cujus fedes eft Cayri.
V. Indi five S. Thom* Chnftiani, cujus przdicatione ad fidem di-
cuntur converfi : qui pum Patriarch* Mozal in Ecdefiafticis fubditi
erant, poftea fuafu Portugallcnfium Pontifiei Romano fe fubjecerunt,
quem hodie agnofeunt, retentis antiquis ritibus & dogmatibus, poftea
vero etiam Romanos ritus ita amplexi funt ut Liturgiam à Neftoria-
nifino repurgatam adhuc in lingua Syriaca retineant, ut teftancur Pofle-
vinus, OforiuSjC^tr. Èt ex ipfa Liturgia liquet, q u* in Bibliotheca Patrum
habetur, qu* ex lingua Syriaca in Latinam verfa elle ibidem af*
firmatur. V I. Hifee tandem addendi Chriftiani qui infulam Zocotoram
extra finum Arabicum inhabitant : utrum Jacobit* fint an Neftoriani
variant aatores -t hoc tarnen certum eft, ipfos obedientiam deferre Patriarch*
Mozal & cultum publicum habere lingua Chaldaica vel Syriaca.
Ex hoc calcuio liquet prscipuas per totum Orientem Chriftianorum
! Ecciefias, longe lateque propagatas, Scripturas Sc officia facra lingua
Syriaca legere & celebrare, unde magna utilitas lingu* hujus cmergit,
cum tot tantxque Ecclefix olim florentes, hodie vero fub Muhammeda-
norura tyrannide gementes, per totum Orientem hanc linguam in fa
cris retineant. Etfi vero olim in Hærefes mifere prolapfi fe à reli-
quis Ecclefix Catholic* membris fepararunt, unde jufto D ei judicio fub
Infidelium jugo oppreffi ferviunt, qui ipfis dominantur, e x continuis
tarnen calamicatibus edofti & fapientiores redditi, (e ft enim Schola
Crucis Scola Lucis tandem corum mifertus Deus mifericordiarum pater
eos ad reâam fidem fanamque mentem rejeâis antiquis erroribus re-
duxit, ut e x eorum confefiionibus per Mafium ex Syriaca exprefiis, in
Bibliotheca Patrum, cuique patet. Idem etiam ex Confeffionibus Coptita-
rum,Indorum, reliquorumque Orientalium, Abyfiinorum, Armenorum
q u * apud Baronium jDamianum à Goes, Pofievinum & alios extant,omnibus
eft videre.
Tandem ad ufum lingux Syriac* deventum eft ejufque utilitatem, qu*
fane magna eft ; cum in hac antiquiflimz Bibliorum verfiones extent, &
to t Ecdefiarum Orientalium, quæ Europsas numéro xquant, fi non fupe-
rant, facra celebrentur, ipforumque feripta & commentaria in hac lingua
exarata fint.
I. Quod fupra de Judxorum Paraphrafibus Chaldaicis diximus, multo
magis de Chaldaica five Syriaca Chriftianorum verfione dicendum,maxime
de antiqua five fimplice: ut in fpeculo faciem nativam textuum Originalium
finefucooftendit, ficeorundem integritatem teftimomo fuo confirmât:
Hebræum enim & G rxcum j^t* *oJk plerumque fcquitur, quos magis ex-
a&e refert quam ulla ex vetuftis tranflationibus : Ex hac enim Verfione
nullo negotio vanitas fententix eorum luce clarius oftenditurqui textus
Originales corruptos efle clamitant, ita ut pro régula fidei & verfio-
num norma haberi non poflint. Confultantur loca in quibus Hebrxum
V. & G rxcum Nov. Teftamenti corruptos efle feribunt, & clare apparebit
ex hac Verfione ita leâum efle in H ebrzis & G rzc is codicibus Apoftolorum
temporibus, vel cum fada fuit b z c Verfio, prout nos hodie legimus,
(quod facile cuivis conftare poflet qui Biblia noftra legit, &textumcum
verfione hac conferee) Fruftra D . Morinus. probare nititur poft Chrifti &
Apoftolorum tempora ante & Hieronymum Hebrafcos codices corruptos
fuifle, cum concrarium ex hac verfione liquido conftec. Generaliter enim
cum Heb. convenir, etiam ubi Vulg. Lat. vel a li* Verfiones ab Heb. dif-
crepant, u t G en. 3 . 1 5 . & 1 1 . 1 * . Deut. 2 3 .1 7 , 1 8 . & 32. 42. aliifque
locis pluribus. Quod plane oftendit Hebraicos codices ita olim habuifle
cum fada erat bxc verfio, etfi fortafie cum f a d * erant verfiones LXX vel
Targumica, quidam codices, quos fecuti funt iftarum verfionum autores,
aliter in iftis locis legerunt. Imo ubi Judxi, (cum textus ob ambiguitatem
varie legi poflet) cam fecuti funt ledionem q u * Chriftianis minus fave-
bat, oftendi poteft ex hac verfione olim Hebraicos codices fenfu plane
Chriftiano omnes legifle, ut in celebri illo lo co , de quo fzpias diximus,
Pfal. 2 2 .1 7 . ubi contendunt Judxi legendum efle ledum fuifle olim
V liO confiât ex Syro, qui vertit Q .^ ).a foder un t. Çum vero ab Hebrxo
diflert Syrus , cum aliis antiquis Verfionibus convenit, ut Gen. 4 .8 .
convenit Syriaca cum Samaritapa, Grxca Sc Vulg. Lat. Exod. 12 .40 .
cum G rxca, Samar. & Arab. Deut. '2 7. ult. cum Samar. Gen.;6 3. [Sc
8 . 7 . cum Vulg. Lat. &c. H*c vero, ut fupra diximus, cum aliis Verfionibus
harmonia non arguit Hebraici textus depravationem vél cor-
ruptionem, prout arguunt Epicurei & A thei, fed variantem tantum co-
dicum antiquorum ledionem, viz. Interprètes illos aliter legifle in codicibus
quos fecuti funt, idque in rebus levioribus qu* ad fidem &
mores non fpedant, quam legunt codices Hebrxi hodierni, de quo
fupra plene difTeruimus, varias vero codicum lediones tarn in He-
braicis quam Grxcis voluminibus nemo eft qui hodie negat, liest
P R O L ë GiïïJÖ
VV
De Lingua Arabica, & Scriptuné Verfionibus Arab'xii. v-«**
^ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ P R O L E G ,
L f Arabia ftegtone. 4. De lingua Arabica. 3. Ejxs antlquitas. Quam antiqui Arabum C harafieres. CMuhammedes liter as ignoravit. 4. Lingua
? jirab. atnflituao. 5. Elegant ia. 6. Copia, Smphafis^ addi/cendi facilitas. 7 ■ ..'Utilitas ad explicationem vocum Hebraicarum. 8. A d rit us & ceremonias I in Scripturis intelligendos. 9 , 10. InTheologia. 1 1 . A d errore s ^JMuhammedanorum refutandos. 12 . In aliis feientiù & facultatibus. 13 . In
Geographia, Hiftoria, Poe f i , Peregrinationibus. 14. De Academiis & 'Bibliothecis Arabum, libromm copia, & c . I J. De Scriptura Verfionibus
; jn b ic is . SaadU totius Vet. T eft. l6 . De Tentateucho Maurorum per Erpenium edi to. E t D.Tocockii exemplari Arab. lib. Re gum. 17 . D t
I Verfionibus Arabicii Chriftianorum, totius Scriptura. Deeaq uaextat in ‘Bibliis Parifianis. 1S(on tjje eandem qua Hieronjmi temporibus extitit.
• 18. Duplicemfuife Verfionem apud Chriftianos Arabicam. Vnam eAntiochenam five Syriacam, alteram Ahxandrinam five tÆgjptiacam. 19. T>e
i aliis Verfionibus Pentateuchi. -2o. De Verfionibus‘Pfalmorum. 21. D e M S . tArab. Trophctarum Seldeniano. 22. De Verfionibus Arab. Evange-
I iiorum. 23 .D e reliquor um liborum JSfoyiTeft. Verf, zsfrab.
i P i Rabiam nobilem Afi* partem finu Perfico, mari. Rubro & IndicO
fere circumfeptam efle, nifi quod ejus pars Syri* contigua earn. Afi* con-
neflit cx Geographia notum eft. Olim Sabaca dida à Sabi Chufi filio
Lhacni nepote, qt quibufdam videtur. Alii probabilius à Seba vel’Saba filio'
foâaitfs vel Jcdanis filii Heber, Schemi pronepotis, Sabzorum, qui poftea
Arabes didi. originem ducunt, inter quos d odiff. Bochartus, G eogr. Sacr.
11 . c. 15.46. 30. ubi fufe oftendit contra veteres, qui ftatuunt Jedanis po-
Seros fedes habuifle circa Cophetem amnem India, eorum plerofque in
Arabiz Felicis vel Aromatifcr* interiora fecieflum fecifle ibique habitafle,
d quod ex hift. Sacr. G en .10. clare demonftratur. Dicit enim Mofes eos
labitafle à M efa qua venis Sephar montem Orientis. Mefa auteni vel Mufa
feat portus celeberrimus àd mare Rubrum,unde iter erat ad Sepharitas po-
Eilos interioris Arabix, & Sapharerat eorum metropolis, ut ex Ptolem*i
fab.&Plinio 1.6 c.2 3.patet.Intei' eos conftatSabzos metropolim habuifle,
fomine Saba vel Seba, ut Diodorus, Ptolem*us,aliique Scriptores antiquil-
Bni tradunt, eandemque efle quam ab eo nomine vocant Strabo I .i6 . Plin.'
L Mariaba velMeriaba, quod à verbo r*Q" l rabba dominari dedùcitur,
hde nomen quafi dominorum fedes five metropolis, prout & Saba
|c Arab. vel U m vel derivatur, quod eminere fignificat, quia
bm fitu turn potentia 6c dignitatecæteris anteibant Sabzi. UndeàGeo -
Bapho Arabe Clim. 2. part. 6. fafiaptia & fuptrbia dicuntur Arabes
nioi excellere. Hzc urbs, q u* non multo poft Diluvium condita putatur
Kaba Jedanis filio, aquis fubmerfa eft ex rupto aggere quem in medio
mritatis extruxerunt, altum viginti ulnas, ad aquas excipiendas utinre-
ionem vicinam derivare poflent ad libitum, unde incolas omnes, qui Ho-
ie rit* didî, Sc czteris omnibus fuperbiores erant, demerfos, urbemque
Berfam narrat ibidem Geographus Arabs Nubrenfis. Hie regnavit Regina
Ha qu* à longinquo venerac ad audiendam fapienciam Salomonis. Reges
Kilim fuos & Reginas temper habuerunt, nunquam aliorum jugo fubditi,
rc ab iis qui orbi dominabantur fuperati, adeo ut foedera cum Romauis
Lnquam fociis inierint, ipfos nunquam ut Dominos agnofeebant. Divi-
Itur communiter in très partes, Felicem, ubi aurum, gemmz Sc aromata,
|ttr*am,&Defertam. Ipfi in $ difpefeunt, Titianam, Nagiedam,Higia-
pm. Aroudam&Jaminam , de quibus non eft hu jus loci dicere. Arabes
[idi ab Arabia, h z c vero à regione in qua folitudines vaftx & cam-
fcftria multa, quod Hehraicum fignificat. Saraceni vero did i non
mar ah, quod ab omnibus rejedum, riec à farak^furari j quia fix-
jaces, ut communis eft opinio, quafi hoc nomine infamiam fibi crearent,
Id ut multis oftendit C l. Pocockius Specim. Arab. pàg. 2 ,3 . à V I j j
markjm oriens , quia Arabes Orientales erant, przfertim Judaeis. S : ~
Inde Arabes Jer. 4 9 .2 8 . filii Orientis. Ut vero Sabzi & alii
■ danis pofteri qui Amanitz vel Homeric* didi,incerioris A rabi* partem,
kc Septentrionalem.quam Defertam vocant,incolebanc cum aliis ilmaelitz,
B Ifmaele Abrahamt filio o r t i, qui & ab Hagar ejus ancilla Agareni vo-
lintur, qui poftquam Arabum linguam didicerant, nomen commune cum
Bliquis Jedanis pofteris habuerunt, ita tarnen ut bi fé genuinos Arabes hat
i yelint quafi naturales & natos, reliquos vocarint
j XX+ha vel ‘- J j.c Arabes fa d o s , u t& d e ju d z is
pimus Hfth. 8 . 1 7 quofdam Judzos fados qui veris Judzisopponuntur.
■ 2. Poll linguarum divifionem per mulcaTecula intra Arabia terminos
|elicuic & conclufa eft Arabum lingua, pura tarnen & line alia rum mixtura
annos prope ter mille.. Poftea vero circa annum Chrifti 600. intra an-
pftos iftos limites coardari dedignata ampliores fedes nada eft, cum pau-
Bannis tertiam fere orbis veteris partem pervare r i t , exorto impoftorc
Bo Muhimmede, cujus dodrina, in Korano lingua fibi vernacula config-
I * pauio prifl totum invafic Orientem & Occidentis pärtem : hinc una
religione & imperio Muhammedanorura longe lateque lingua Arabica
I univerfam fere Afiam , magnam Africz & Europ* pattern propagata
|'cj nulla poft confufionem Babylonicam tantum terrarum tradutn occu-
pnte. Nam fpacio 60 ann. à Chriftianis eripuerunt Pal*ftinam,Syriam,Ar-
Niam utramque, Afiam minorem,Perfiam,Indiam,Ægyptum .Numidiam,
Prbariam, Lulitaniam, Hifpaniam, Icali* partem, Siciliam, Candiam, C y-
[rum, &c.
3> Hanc Linguam vero commendant Antiquitas, Amplitude, Elegan-
cum addifeendi facilitate & utilitate maxima. Inter antiquiflimas me-
jto réfertur, utpote ex matricibus una, qu« poft cladem Babylonicam,
{oil tot feculorum decurlus, falva & incorrupta permattfic. Cum enim
yucuiqne genti in rebus fuis,, nifi contrarium oftendi poteft, credendum
It. Arabum feriptores celeberrimi originem fuam ad Jedanem Heberi
|'Umreferunt,quosproducitdodifs.Bochartus part. I .I . 2. c. 15 . undepguam
fuam-aliunde non habuifle, fed à Jedane fine mutatione continua-
l m» eredehdum eft, przfertim ,cupi mixturam nullam aliarum Gentium
p i ipfis fadam tradant Hiftori*, nec ab aliis v idis vidorum linguam
pifcere coadi fine- quas caufas efle potilfimas mutationis linguaram
r cec experientia. Cum Hebrxa etiam gffinitas plane indicac ab ipfa
ortam fuifle poft linguarum divifionem. Unde Gefherus in Mithrid.
pag. 93. excepta Hebraica & Chaldaica omnibus antiquiorem facie.
Et Jofeph. Scaliger Epift. ad Hubertum Arabifmum' prifeum adhuc!
confervatum efle feribit, nec magis differre, Arabifmum vernaculum a
prifeo, quam Pidonifmum ab aulicörum Gallorum fermöne. Quod
vero de lingua Arabic* antiquitate dixi , nolo de eorum literis &
feriptura inteliigi, quas multo rccentiores efle oftendit D . Pocock. in no-
tis ad Specim. Arab. pag. 154.. 1 5 5 ,1 5 6 . Dialcdos etiam inter eos plu-
res fuifle probat pag. 150. diyerfa enim erat lingua qua locuti Hatnyai
& Arabes puri ab ilia qua ufi Koraifhit*, & in qua confcriptos eft AIco-
ranus, qua locutum efTe Ifmaelem primum volunt. Idem D.-Pocockius.
etiam monet p. i 53. quod dé lingua tamlate patente periifle aliquid nemo
mirahiturqui quam nuperum fit apud illos fertbendi inventum perpende-
rit, cujtfs primum inventorem ex Hiftorico Ebn Chalican oftendit fuifle
Moramerum filium Morz Aubarienfis, quod noil multura ante ortum Mu-
bammedanis contig it: Hoe Vero intelligendum de Koraifhitis aliifque
Jflaemitarum tribubus, cutn apud Hymarienfes in confeflo fit antea notam
fuifle artem feribendi, charaderes vero erant multum ab iis quibus Arabes
utuntur diverfi, quod genas feniptur* vAlmofnad dixere, literis
in ter fe implexis minimeque diflinftis, quis vulgodifcerc non permitte-
bant, nec cuipfam nifi poft impetratam veniam iis nti. Scribit idem Ebrt
Chalecan cum primo evulgari cceperit Alcoranus non repertum in uni-
verfa regione Yamaniqui Axabice feribendi vel legendi peritus erat. lln-
de Sc Shareftanus Celebris apud ipfos autor feribit ante Muhammedem
duas fedas fuifle; ‘populum libri, qui literas norunt, viz. Chriftianos
& Judzo s,qui Medinam incole bant, & Idiot as, qui Meccam habtarunt Sc
literas ignorarunt. Ipfura vero Muhammedem fuifle turn feribendi turn
legendi ignarnm omnes ftatuunt, unde ipfum vocant Ljl/iJ (a a j
2 (abeyan Ommian. i. Prophet am illiteratum, pag. 156. Chara&cres vero
a Moramero excogitati, & diu apud Arabes retenti, erant valde rudes,
quales Kufienfes vocant, quos in librorum titulis & Iapidibus infculptos
videre e f t : nec aliis deferiptum olim Alcoranum teftancur folia aliqua antiqua
literis femiuncialibus in pergameno exarata, qu* dodiffimus
J. Gravius ex iEgypto fecum attulic. Elegantiores iftos quibus jam utuntur
non nifi trecentis annis fere poft Muhammedem ab Ebn Mulkacon-
cinnacos j deinde ab Ali Abu Bonah ad perfedioncm perdudos, teftatur
Hiftoricus fide dignus febn Chalecan. Quod vero farta teda fervatafic
h*e lingua Poefi Arab, aferibit idem d odifs. Pocockius, quod late pro-
bat ex eorum Scriptoribus. Fuerunt enim poëmata eorum Arabibus Pan.
deft«, ultimus fapienti* eorum terminus, & c . Sane ut apud Cambro-
Britannos Bardi, apud Gallos & Bricannos Druides ante literarum ufum
omnia antiqua Gentis monumenta carminibus tradidcrè, ita Poetx.apud
Arabes, uc Sc apud G r z c o s , omnem eorum Theologiam Sc literatu-
ram pofteris traduxerunt. Nam inter exteras Poefeos laudes hoc ponunc,
quod lingu* confervatio & fermonis proprietas& clegantia ei debcatur.
Unde poëmata Arabibus Commentariorum vice, quorum bencficio im-
perturbata fervabatur Genealogiarum feries, ne oblivioni traderentur
res geftz memoria d ignz, & è quibus lingu* peritia hauriebacur, uc ex
Ibn Phares apud Jollalodinam idem refert Pocockius Not. pag. 158.
Antiquitatem etiam probat ipfa feriptura Vet. Tell, qu* omnes qui extant
libros antiqiiitate fuperat, in qua mult* voces Arabic* repertz,,
(u t poftea oftenderaus) przfertim in libris Poeticis, & inter hos in
omnium antiquiffimo Job, cujus hiftoriam plerique ad tempora Mofis
referunt, de quo teftatur Hieronymus przf. ad Danielem, quod plu-
rimam habec cum lingua Arabica fociecatem, unde Przf. In Job feribit,
Tranfiationem fuam nullum exveteribus fequi interpretem-, fed ex
ipfo Hebraico & Arabico Jermone, & inter dum Syro\ nunc verba nunc
fenfum, nunc utrumque refonare.
4. Amplitudinem quod actinet, extra anni folifque vias fuper Ga-
ramantas & Indos protulit imperium, ut obfervat Erpeniusl Per jm-
menfos enim terrarum traftus ita propagata eft, ut hodie fere extre-
mos Orientis & Occidentis terminos conjungac. Ubicunque. enim Mu»
hammedana fuperftitio pervenit, vel Muhammedanorum arma viftricia
gentes fubjugarunt ibi lingua Arabica vel paulatim vernacula fafta eft,
linguam nativam oblicerando, vel pro doftorum lingua habita e ll, cum
fuum Alcoranum in alias linguas tranferri nefas putanc MuhammedamV
ne fcilicet profanetur. Unde & preces Sc officia publica Arabice le-
gunf, & in eadem jura reddunt provinciarum reftores. Habeo tamen Al-
corani exemplar nitide deferiptum cum .verfione interlineari Perfica mi-
nio deferipta, a Muhammedano proculdubio fafta. Forrafle enim Per-
fte, qui a Turcis pro Hzrecicis habiti, in hoc a majorum ,inftituti<
feceflerunt. Hinc omnium linguarum latiffime propagata Grzcam (qua
olim (ut hodie Sclavonica vel Illyrica) per Grzcorum arma & arte
terrarum magnam pattern occupavit) multum fuperat 4 & non tantun
per Anatoliam (licet cum G rx c a & Sclavonica permixea) & Armeniam
fed Sc in partibus Orientalibus Cilici* ultra fluvium Pyramumi u
Si in Syria, Mefopotamia, Palzftina, Arabia, vËgypco, & inde per Afri >
A * i^acit