T E SM T L I
' n'miftranies i rdiquo populo in Atrio inferiori cdnflituto quid c e lto ts digiiii
»fficerentur honoribus ac rcvereptid. _ . . . . .
G A P . XXXVI.. V. 38. E t per fingula Gazophylacia oftium & c . ] In Hebr.
.ft n n n s v H31U 7 l . V o l n n s aptrtionem, oft mm, januam.JcneJtrAm, ngni-
ficat, idnempequod apettumell, vel luci, excipiend*, vclquo lngrediantor Sc
eerediancur homines. Atque fi vim vocis penitils infpiciamui,facile nobis indi-
eabit quid hoc loco in noftro xdificio reprxl'entet, cujus inceriores mun poftibus
diBinfli fun:, qui fomicibus defuper cUuduntur, J s itu r fpitmm lijud inunj
quod in muro iperitur fob fafnice inter poftes, merit!. ac proprid vocis n n s
nocione indicabitur. Numetum autem fingularem ibi diftributive fumi apnflime
intcllexit Vulg. Perfingula Gazophylacia oftium, i.e . pftia.fingula ,tn
bus h.e. inter frontes vel femicoiumnas, port arum, qu* pones port« « uni-
verfi Atrii exornabaht. Jarhi, Sunt, inquic, verfus nonnull* appellantes la-
tera Portarum Frontes. Apt* (inquic Villalpandus j Rabbi ille frontes for-
tarttm tradic dici ca« qu* ad lacera portarum funt. Sunt enim 10 tnbus la-
teribus Acrii interioris tern* port*, frontibus utrinque munit*,juxta quas crane
Luteres, quoram difpofnio in veftigio Atrii interioris videri poteft. t o lava-
bant bolocaufta} Levic. 1.11,13, prxeeperat ut holocauftura immolaretur ad latus
Altaris, quod refpicit ad Aquilonem, atque ut inteftina ejus 8e pedes lavarentur
aqua. In huuc lavandarum vittimarum ufum fecit Solomon decern Luteres
*neos, five Conchis.quos pofuit partim circa portam.Aquilonarem, acqmnos
illis ordineex adverfo refpondentes ad portam Auftralem, ut liquet ex 1. Reg.
. . . gj i Paral. 4 .6. Porro chm Gazophylacia in fupenore contignatione ac-
que in fingulis intercotamniis fingula fuper fomicibus veftibulorum Atrii excru-
fta effent, id modo concifa quamvis oratione teftatum habemus, in fingulis intercolumniis
Atrii interioris conchas lingulas extitiffe, in quibus holocaufta la-
vabantur. Non eft prxtermittenda ( inquic Villalpandus Yinterprecacio alia,
qu* planiorem multo ac faciliorem loci fenfum reddat, ue lermo fiede thala-
mis fenis portarum, qu* & ipfa Gazophylacia dicantnr, haud repugnantibus
Hebrxis, Grxcis, Sc Latinis yocibus. Per lingula ergo Gazophylacia oitrum-
eracin frontibus portarum, h. e. fingulis ex iis thalamis oftia aperiebantur inter
frontes. quorum oftiorum initio meminic Propheta, affirmans Angola oftia
iioeulis ex adverfo oftiis refpondiffe, v. ij , Atque »d oflil thiUmorum e,uf-
modi incra portam holocauftorum interiora lavabantur.allata ex Conchis a-
qua, manentibufque Conchis in Atrio interiore. Sed & lavabantur fuper men-
las, de quibus mot. _ jjcflk- .
CAP XXXVII. V. 40. E t ad latus extenus 8i c.. ] Incroitum port*, vel
oftium port* primbm retulic, quodab Atrio exteriore veoientibus. primbmoc-
currit- atque in eoconfcenfo* fuifle gradus indicat vox exterm, Hebr. extra
gradum, h e. ultra gradus in ipfo port* pavimento: confcenfis gradibus, ingre-
dientibus hoc primum oftium port* Aquilonaris.ad humerum utrumque oftii
du* menf* occurrunt, nempe in ipfis angulis interioribus port* ad Aquilonem
persinentibus. E t ad latus alterurn,h. e. & ex altera parte port* in binis alns
angulis ad latus port* Meridianum pertinentibus, qui ex utraque parte yeftibu-
lipo rt* interioris conftituuntur, dua menfie. Exteriorem mtroitum port* Pro;
pheta hicappellat oftium porta, interiorem verb veftibulum tnterius, uti lupra
fecit in deferiptione port* Orientalis. . . . ,
C A P . XXXIX. V . 43. E t labia earum palmi umus &c.] Hebr. u i l J B ,
j qu* vox deduci poteft a n B t t i elevare unde n S lU J elevatus, exceljus, Efa.
1?. 1. atque ita eminentias fignificabit, five quod enmiet, vel quod fuilum aut
i extra perpendiculum prominet. Vel fi deducatur a 1^ 2 fignificabit labium,
oramjittus, margincm, circumferentiam; atque hoc refpe&u affinis eft lignifi-
< cationis voci n BW qu* M»&r,h.c. termimm figpificar. Pfal.- 68.14. Vulg,
hoc locooppugnat Pagninus, fed fruftra; ejus enim argumentis hac pna ratione
jam allata refponderi poteft, quod feilicet 1 labium voci terminum
feu circumftantiam fignificanti eft quam fimillima. Deinde Hieronymus, Sym,
Theod. & Aquil. 1. edit, reddunt labium , LXX yei<r©- in Sixt. cod,
in Compl. autem & Rcgio yjjfMTm, quod eft ornamenti genus quoddam por.
tarum ancepagmentis apponi folitum a du(M uuda, quam ejufmodi ornamentum
quodammodo refert- Super menfas carries oblationis~) Hieronymus , ubi nos
diximus , Super menfas & c. LXX de fuo pofu£rc, E t in menfis defuper te£la
ut eperiantur d pluvia & ftccitate. Thcodoretus hanc etiam LXX fententiam
refert. Quo teftimonio LXX Incerpretum confirniari videtur fententia qu* fu.
pra eft explicata, juxta quam menfas in ipfis Acriis fub dioex utraque part* por-
tx in deferiptione nocabimus. Et quamvis hxc non lint Prophet* verba ,
tamen verb funt LXX Interprecum, & nullo librariorum vitio vel adjefta vel ii
terpolata, magn* profefto funt authoritatis. Quod fiintra veftibulum confti
tuantur menf*, operirentur aureis quidem, aut fortaffe argenteis operculis, quo'
facratiores haberentur & mundiores, dum in eis facra non haberentur. 7 '
verb ad folis vel pluvi* arcendas injurias omnino elfet impertinens. cbm t
fto & muris folidis undique tegerentur. Ch?ld. locum ilium lie reddi
uncini exibant palmi unitts fixi in columnif domus laniena intra v
ftibula circumcirca. Ilium fequuntur Jarhi & Mifna Trad. HTHQ , Domus\
lamorum erat in Aefuilone A ltaris, & in ilia erant otto colttmna breves, &\
quadrata cedrina erant fuper Hits, & uncini ferrei erant fix i in eis, & tr e s \
or dims erant in unoquoque, in quibus fufpendebant & excoriabant fuper men-
fts mar morns qua erant inter columnas. Qu* fententia non eft omninb reji-
cienda j nam prxeerquam quod, fine ejufmodi iincinis Vix ac ne vix quidem ex-
coriari poterant cot Vidim*, fuiffe etiam illos olim in Tabernaculo Mofaico
probat locus Exod. 38.28. De 1770 ficlis fecit E3J11 capita columnarumja.
e. uncinos clpitellorum, metonymia ulitata cotius pro parte. Kiinhi dieje fu-
ilTe uncinos five davos pr* fe ferentes figuram liter* "\ Van infixes columnis
atque ex iis prominentes, ciantque in hoc fad iu tin ipfis excori'arentur pecu-
des. Hujufmodi uncini voce uD’HBlZj aptilfime denotantur. Omnesenimdif.
' pofiti fuifle videntur bini Sc bini undecunque prominentes, ut unam hoftiam
fuftinerent. Quod verb ad trabes cedrinas fpedat & columnas breviores, quas
fin<*uht illi ad uncinos flgendos Ee fuftinenda pondcra, puto illos loqui de Zo-
robabelis vel Herodis Templo j nam in ifto de quo nunc eft fermo ligneis columnis
nihil erat opus, cum firigul* menf* ad fingulos aptarentur frontiumfty-
lobatas, fuper quorumornamentis apte figerCntur clavi, qui quodlibet pon-
dus poffent fuftinere, atque in longa fecula perdurare. Et quod ad debi-
tam ufuique accomodacam uncinorum altitudinem fpedat, earn prxftaret pro
pecudibus'ftylobat* altitudo, qu* oftenfa 'eft efle cubitorum duorura cum di-
midio, quod verb ad armenta, in ipfis columnis. aut poftibus facile figeren-
tur clavi. .Vocem CDTIBIW Kirtihi exponit 1— h. e. yfigymJht, loca
autvafa in quibus poniinttir dll* aut caldari*, ex loco qui ett Pfalfn. ‘68.; 14.
Quamvis autem quod ad ciilinarum vafa fpedat nihil habeat cum his menfis
commune, tamen quod laid phialas ezeipiendo Vidimarum .fanguine rtienfis
appofitas pertiriet, iion tideo cur etiam pedibus non irififtefent ut minbri fiii
parte terram contingerm. Quod fi verum fit. e'* qtioque Hebr*is diceren-
tur D ’ TD a radice qii* concham, aut "ID ({iittfoffam IfgnifiCat, quod
vas fit prqfun^im Ifc ^apdx ut concha vel fofla. Eiatdem %/feyiris<A=< di-
cuntur oil*, qu* pedibus jififtunt. xuVgje >utitm ts fynv fundere laptiffime
fignificabit concha^ vel phialas jllas in quibus jugulatx vidimx fan-
0 N I S X> E S C<R1 T T 1 0
guis iofundebatur, qui colledus deinde in crepidine Aharistffandereturl
Quod fi pedibus ejufmodi conch* infiftebant, merito yj7f'o7m<hs dicerentur, ac
bin* fingulis infiftereiit menfis, minores alia quibus pecudum fanguis excipere-
tur, alt* majores quibus armentorum plurimus. V.. 44. Extra portam interio.\
rem rj-c. ] h.e.cgreflus portam interiorem, fubaudi, vidi ibi fuifle, Gawphy-1
laciaGàntorum, in atrio, inquam, interiors. LXX proprium horum verborunil
fenfum reddiâêre, lntroduxit me, inquiunt, in atrium interius. Unde coUigi.|
tur qu* hadenus dixerat Propheta omiiia àd Port* pertinuifle interiora, incra 1
cujus veflibulum conftitutas fuifle dixerat facrificiorum menfas. Sic Kirahi, q. d.
io fpatio atrii interioris erant Gazophylacia Levitarum carientium j lie & Jo-
nathas & Jarhi. Facies eorum contra viam Auftralem] lXX,ferentia vel ten.\
dentia ad Auftrum. H*c verba aliis quafi per parenthefim immixta videntur,
& fuperioribus illis Gazophylacia cantorum connettenda. Senfus eft Gazophy.
lada Cantorum erant in. portieu. qu* tendit ab Aquilone ( portam namque
egreditur Aquilonarem Propheta ) ad Auftrum. Reliqua funt perfpicua. £>uod\
Gazophylacium erat inlatere porta vel à latere port*, aut ad humerum porta]
( quod idem eft ) refpicientis ad Aquilonem, h .e . Aquilonaris, & facies eo-|
rum contra viam Auftralem, h. e. ex iis Gazophylaciis qux tendiuit in Auftrum.
Senfus fuiflet perfpicuus fi dixiflet, Et Gazophylacium quod eft in an.
gulo duarum porticuum Aquilonaris Sc Orientalis, hxc enim eft qu* ab Aqui.
lone tendit ad Auftrum. Idem confirmant fcquentia, Vna, vel unum, vel id
quod eft ex latere porta Orientalis qua,({uod,re[j>iciebat ad viam Aqutlonis, h. e. |
ad Aquilonem. His omnibus verbis defcribic Gazophylacium, illud porticû$|
Orientalis, quod eft in ejus angulo Aquilonari. Sed dum unum fuifle commémorât
Gazophylacium in latere port* Orientalis vcrfùs Aquilonem,& aliud quo-!
que fimile fubintelligendum fuifle indicavit à latere Meridiano ejufdem porta.]
Quod à Kimhi fuit quoquo adnocatum,8t à Richàrdo. Atque hujus quidem Ga-
zophylacii, quod nondum expreflerat, priùs ufum retulit , fubdens V. 4L Et\
dixit ad me, Hoc eft Gazophylacium &c.~} Illud quod nos conjcfturâ affir-!
mamus de duobus illis Gazophylaciis , teftatum habemus apnd LXX, quoruml
h*c funt in Sixtiano cod. verba ad pr*cedentem verfum, E t introduxit me in\\
Atrium interius, & ecce dua exedra in atrio interiori, una ad dorfum, h. c.
ad latus, porta rejpicientis ad Aquilonem, h. e. ex phrali Hebraica, Aquilona-I
ris, qua fert ad Auftrum, h. e. Porta qu* aperta in latere Templi Aquilonari!
ducit ad Auftrum, & una, h. e. altera exedra ad dorfum Porta qua ad Auftrum,|
h. e. à latere port* Auftralis, rejpicientis autem ad Aquilonem. Sacerdotttm eriti I
qui exCubant in cuftodiis T emph ] Quod ad Meridianum fitum fpeâat cufto-j
dientium cuftodias domûs. Sc eorum minifterium, id deferibitur Num. 3. x j, 28.1
Ha funt familia Caathitarunf & c . habebunt excubias fanftuarii , &j
caftrametabuntur ad Meridianam plagam. Quibus,poftqüam cunClam Taberni.
culi fupellcdtilem demandatam fuifle teftatur, principes a'flignat V. 32. Erin.\
ceps autem principum Levitarum Eleazar fHius Aharon erit fuper excubito-j
res cuftodia Sanftuarii. Hanc autem Caathicarum familiam ad angulum Meri^
dianum & Orientalem pertinuifle perfpedtum eft, & alibi à nobis.confirmatur,
ubi oftendemus caftrorum Ifrael formam totius Templi ideam rettilifle. Qpa in]
diftributione Moyfi & Aharon angulus alter Orientalis & Aquilonaris *ttribui-|
tur,V. 38. Caftrametabuntur ante tabernaculum foederis ad Orientalem plagam]
Moyfis Sc Aharon cum filiîs fuis, habentes cuftodiam Sanâuarij. H* lunt
excubix domûs qux nunc dicuntur cuftodiri in Gazophylacio Oriental! Me-!
ridiano. V. 46. Porro Gazophylacium quod refpioit & e . 3 Illutf eft ( inquitj
Kimhi ) fupra diftum cujus v. 44, mentionem fecerat. Sacerdotum erit qui
excubant ad minifterium Altaris'} Heb. cuftodientium cuftodiam Altaris .Qux
autem h*c fuerlt cuilodia,liquet exLevic.6. la, i j . Ignis iii Altari femperar-l
debit. & c . Quibus verbis perfpicuum eft cur Hieronymus^ pro cuftodia, mini]
fteriùm converterit, quippe quod ejufmodi cuftodia minillerii, folicitudinis, cu-i
r* pleniflima. V. 47. E t menf us eft atrium longitudine centum cubitorum]!
Atrium quod jacet inter has portas intériores nunc metitur Angelus longitu-;
dine centum cubitorum, 8e latitudtne centum ciibilorum per quadrtim.
dr at um j Heb. y^*lQ. LXX ad quatuor ejus partes, h .e . cujus quaterna la-
tera paria erant cubitorum centum. Hieronymus reperit longitudinis & laci-j
tudinis centum cubitos per quadrum. Hie Villalpandus rejicit eorum fenten-;
tiam,qui Atrio interior! Templi Salamonis negant porticus , exedras , gazophylacia,
volûntque illud claufum fuifle humili duntaxac maccriâ trium ordi-l
num lapidum exforum, & unius ordinis lignorum cedri dolatorum hûc'acco-j
modantes locum 1 Reg. 6. 35. quern confirmant teftimonio Jofephi Antiq.lib. 8.1
cap. z. Sed illis opponit primo locum 1 Paral. 28. 12, ubi dicitur data fuifle
à Davide Salomoni deferiptio omnium Alriorum / feilicet interioris & exce-l
rioris^ (ÿ* exedrarum per circuitum in thefituros fanftorum ( in Atrio feili-j
cet exceriori ) diviftdnumque facerdotalium & Levitarum. Q i* nemo nooj
vidcat cadcm efle cum his qux hie recenfentur, Gazophylacia CantorUm in
Atrio interiori, Sc Gazophylacium Sacerdotum excubantium in cuftodiam Tem-|l
pli & minifterium Altaris. II. Opponit locum iRcg. 7. sÆàificavit Salomon
Atrium jnafus rotundum, h. e. eircumquaqut, trium ordinum de lapidi-
bus fettis, (Sr unius ordinis de dolata cedro : qu* de Atrio -exceriore dicuntur
t nam feqiiitur, E t in atrio domûs interiore ( quod eft Atrium Sacerdotum,
quddque 1 Reg. 6. 36. dicitur fimiliter extruäum fuifle tribus ordinibusi
lapidum folitôrum, & um or dine lignorum cedri) its veftibulo downs-
Jam Vero veftibulum domûs altum fuit cubitis 120: tantum a belt ut claufum
I fuerit humili duntaxat maccriâ. Unde concludic locum ilium i Reg.tf. 36. de
cribus-ordinibus lapidum exforum, intelligendum de columnis omnibus fivcdel
tribus columnarum ordinibus in altum fibi invicem fuperpofitis. Locum an-
tern Jofephb-Antiq. lib. 3. cap. 2. accipiendum de ytlju, five humili macerià
quo Sacerdotes in Atrio interiore opérantes facris diftinguebahtur à populo,
in Atrio exteriore yerfante, qui nihil habet commune cum tribus illis]
ordinibus lapidum politorum. Huhc ydmv ait denotari his Ezechielfs ^verbis
cap. 4 j .10 . In latitudine periboli A tr ii, qui dicitùr Atrii periboltis,'quod
totum interius Atrium, ( de quo eft if)hie fermoJundequaque cingeietur.Td verb
qiiod fcquicur(inquit VillalpandusJJofephus non toirtzvit,quod erat contra viam \
Orientalem in fqciem ddlftcii fepardti, itÆdiftciuin fépaïatum vocat filc^fam
Dei dömum ; itaque ante faciem Orientalem domûs Dei pcribqjùs h ic'five
y«*©- tendebatur, 'à portieu Aquildfiari àd Meridianam.
C 'A P. XLVÏV.48. ' E t menfuïeft veftibulum quoique Mitorum hihc <ftc.]
Heb. q ViH qûam utramqùo: vocein LXX Intèto. in Sixt. Cod.'ritrinu-
efunt, «uX tv ittâ u , qnamvis prior! ex aliis COdd. excidiffe vîdeatur :
Iqüâpropter i(>fùm véftibul’um léçunr, fed^ poftetn vèftibiili licet conüèrtei'e, Vtl
jut Çh°ald. habet, frodtèm vèftibulLftithi, •jfci ' quafi yt&jfrontein véjfttfkrlijh.c.
’g/offltitîm iaretum poitsb menfurayit srb Oriente ad Ocudentem. Hièronym«*
'ndtione proximas voces indiCiVit fuifle & oVN>'at£lue adeo poftem
'iitfùeftibùliim. Metitur eniip hoc foco Angelus craflitudinem mûri anccfrïoris
vêiiibifli gû* irtgredienfibus é rit ÿièrfpeâx !in utroque porte Se imminente foi
nice; qu* quidem partes xdificii meriro veftibuli 'Domine cenfentur ab H«
Vönyiho, cum èas qmnè's 'Se fingiïlas jhxta varias hbtiènès indicet prttdifts
•voit r*SSiva.'qtt* itiier ali» fordteem ëtiàm diicimUs figriificare ; erat àiitem
htte pdrità fttpefaè Fotnicaca. E t laùtttdinèm porta trium cubitorum bitte & c.'
Hebraica ad yerbum convertit'Hié^ÿiîftis/tic'Se Chïlda’fenfiim vcrb'-Ÿirddunt'
■ ■ ;___________ _ ; , j - , ------— -------- 2------- :----------------- —
E X F 1 L L A L <P A N D O $ E L U D . CA V E L L U M .
tvX 'Et làtitudinemporta cubitorum 14, & latera ( Htwfuht ) porta, alamcubi-
Xnrum trium bine & i»àe. Quamvis làtitudinem porc» Hebraica non cradanc,
I fll (a(nen fuifle 14 cubitorum mapifellè colligicur ex ipfo texcu. Confulto ve-
|v [jura port* intelligunt diéla fuifle port*làtitudinem,nimirum quantum ipfa
btera feu- humeri aut poftes diftenduntur ab oftio ufque ad angulos interioris
P -j quod unum dimenfum fuiflerepetita ipfa dimenfio planum facir* Acce-
confiietudo deinceps ab Angelo obfervata in fingulis portis Sanäuarii in qui-
port dimenfam murorum crafficudinemi fpatia metitur.quibus domus ipfa ab
>flio five à poftibus port* ad anguloi ufque interiores utrinque laxâtur ; quam
' uidêm dimenfam retraûionem & latera vocat port*, 8c humeros, & latitudi-
Lm. Ktmh*, Licit quod latitudo. porta vcSlibu/i erat ejufmodi ut temaneret
Hi latus p'oft portam trium cubitorum ab Aquilone, & trium cubitorum ab Au-
~ habetur ergo’ làtitudinem porta fuijfe 14 cubitorum', nam longitudo veftibuli
io cubitorum, ex quibus tolle fex pro lateribus pdrtx, ' très hinc 8c très in-
reminét latitudo port* 14 cubitorum, & ad hoc meliùs explicandum fub-
longitudinem autem Veftibuli 10 cubitorum. • Eandem plané habet Theo^
loretûs Ixpofuionem-cum ICimhiana. V. 49. Otto gradibus afcendebàtur ad
ul Hieronymus, Symmichus’f inquit j quem nos fecutifumus, 8 gradus po-,
c'LXXdecem , Theod. Se Aquila x edin urfdècim, prima autem tiullum nu-
nérum pofuit, fed abfolütè ait, Et gradibus in quibus afeendebatur ad cam, ut
xta confuetudinem piiorum portarum ofto intelligamus gradus, fient inccflexic
mitnachus. Jarhi.Kimhi & Jofephusmonent infecundo Teniploh.e. Herodiano
infli11* gradus. Quoniam autem Villalpândo facrofan&a eft Vulg. ob decret um
vnodi Tridentin* îlli mordicus adhæret. Igiturf'inquit) nos fecundwm Vulg.edit.
iraduum oôonarium nuifleriim ante veftibulum excitavimus quibus ad portam
ifceUditur, vel ad ipfum veftibuli introitum. Et quOttiam rejicienda minimè vide-
LXX Intcrp.tranflatio,qu* B. Auguftino magox autoritatis eft.binos alios gra-
j excitavimus in ipfo introicu veftibuli, in.anceriorum paraftadum cubitali proi
ectura ut vides in veftigio,Sanâuarii, ita tic omnes gradus ad veftibulum ufque
fleendendi deniTint, quoc videlicet numerantur'à LXX Interp. odtoni ufque ad
lortam veftibuli. quoc numerantur.à Vulg. edicionis Interp. E t column« erant in
roinibus} Heb ç p ^ S n Vn DH10y i Ufus eft hoc loco Propheta voce propria
-noy'columnas nas diltinguens,à rcliquis quas haftenus cnumeraverar,vel potK
L columnas diftinguens à poftibus. Deducitur auccn hxc vox à IQVftetit.q. d.
latuamquod in alcum ftec ereéla., vcl quod (ùbfiftat fulciâcque domum cui. fub-
. r Diff-jx 1 voce ^i^qu* poftem figmfîcat, auc columnam muro adpaôam,
VDÿ autem ftantem columnam, qu* muro non adjicec, five ea rotunda fit, five
madiara aut ali.â quacunquc forma. Unde colligimus à muro extantes confpe-
rtas fuifle à Propheta poll dimenfam veftibuli longitudinem & làtitudinem, h. e.
[ùm oculos atque iter dirigerec in Templi portam mox dimÿendam. Has igi-
*ur diras columnas in frontibus five ad frontes appoficas fuifle affirmât, nimirum
L regione paraftadum angularium qu* erant circa portam Templi, U ia in an-
>ulo Mcridiano, altera in Aquilonari, ut vides in veftigio Sanâuarii,
1 c A P - X L I - Ezechielis Paraphraftica explanatio ex VUlalpandi-
; .Explanationum Tom. x. part.-2. l.a .
\ Vi T> introduxit me in f cmplum ]. Introduxit me in priorem Templi pqriem'qii*
dicitur Bafilica, aula, atque Templi nomine plerumque ceqfetur. E t
Wtùfus eft frontes fe x cubitos latitudinis hmc, & f e x cubitos latitudinis inde ]
tt menfus eft utrumque port* poftem dextrum atque ûniftrum, & uniufcujuf-
jue'lac-ifudinem ab Orientein Qccidencem t . cubitorum. Làtitudinem Ta-
i'rnaculi} Quanta nimirum erat fuperliminaris latitudo, & parietis Sandum à
S/éftibulodividentis crafficudo. V- 2. Latitudoporta 10 cubitorum emt} Limen
jiort* latum erat cubitos 10 quàm latum fueratolim Mofaicum Tabernaculum.
Et 'latera porta i cubitis hinc çfr quinque-cubitis inde ] Et rcliqua mûri pars ab
>lito ufque ad angulos interiores domus , quinque J^jic cubitorum ex alterutra
>açte, aperiebatur quippe porta in media domo Sanifti. E t menfus eft longitudi-
ime'jusw cubitorum, & làtitudinem xo cubitorum} Et aulx fanéfce longicudi-
uni 40 cubitorum menfus eft, & làtitudinem 20, duplâ nimirum latitudinis lon-
jirudme, qu* maximèab antîquis probatur. V . 3. E t introgrejfus intrinfecus
mvfus eft in fronte porta duos cubitos ] Et deducens me ad Adyca, menfus eft
poftem utrumque Port*, h. e.. craflitudinem muri condudencis oraculum duo-
îumcubitorum,vel paraftades latus utrumque Port*exoînances. E t portam 6
subit or um, & làtitudinem porta 7 cubitorum } Oftium quoque port* menfus eft
I tubicoslatoro,.& humeros, five lacera, porc*, h.e. mûri partes qu* ab oftio
Uendunturad angulos interioris domus 7 cubitorum, V 4. E t menfus eftlati-
fudjnm ejus 10 cubitorum, & longitudinem 10 cubitorum j & dixit ad me, Hoc
tftSaniïum faiittorum} . Et menfus cil Oraculi làtitudinem 20 cubitorum. Si
fongicudinem 20 cubitorum, eu jus altitudo quoque 20" cubitorum fuit 3 & dixic
jniiii &C. ; v . j. E t menfus eft parietem domus 6 cubitorum J Et menfus eft
iflhiém parietis Templi 6 cubiii$.£t latitudine lateris 4 «^Lacera,amender,
e anfas, vel.pilas, menfus quoque eft , & uniufcujufque làtitudinem comperie
e 4 cubitorum. V. 6. Latera autem latus ad latus bis triginta tria. La-
» verb bina fibi invicem relpondentia à pariece domus projiauntur pedes 33
e. cubitos xx. finguli pvojicjuntur cubitos 11. E t erant eminentia qua ingre-
rentur per parietem domus, in lateribus per circuitum, ut confinèrent-, & non
'■ ingèrent parietem T empli ] fit rètraâiones quafdam fecic in ipfis lateribus
mus fn quibus trabes & tabulata cubiculorum domum circumdantium pone-
itur,' né opus cff.c ipfos Templi pari êtes, fodere utcontinere poflcnt trabes ,
as non debuit Templi parietem contingere, nedum illi infiftere. V. 7. E t planer
at in. rotundum afeendens furfumper cochlcUm,& in coenaculum Templi de-
'ebatpergyrum ] Et aditus veloftium inferiorum cubiculorum patebat ad co-
thleam, quo ad media & fuperiora cubicula afeendebatur, qu* quidem cubicula
ni vei fa propemodum domum circuibant. Idcirco latins erat Templumin Jupe ■
iorlbùs] Etfpatium fiebàt mamus furfum afeeudendo ad cameras.acque ‘adeo cnit
ula inter codas five paraftades, latiora erant quo fuperiora. £ t fie de inferio-
Jbus afeendebatur ad fuperiora in medium ] Afeendebatur cnim ad fuperio-
[a cubicula per media, & ad hxc per inferior*. .V. 8. E t vidi in domo al-
‘ ndinem per circuitum, fundâta latera ad menfuram calami 0 cubitorum
rio ] Et vidi interiores collarum retraftiones quibus trabes & tabulata
îulciuntur, ipfxque paraftides muniuntur ; erantque in uuiverfum lingulx re-
raûiones ait* calamum unuth 6 cubitorum & palmi,omnesfimul cubçtos vi-
ginti. v . 9 . E t làtitudinem per parietem lateris forinfecus y cubitorum}
Et lapideus paries qui collas & ,cubicula claudeb.it excrinlecus, latus erat cu-
“ >'tos quinque. E t erat interior domus in lateribus domus ] Totidémque
«ts erat locus ille|inter coftas reluftus, qui in cubicula deinde tributus fe-
iiindum longitudinejn fu it , qui quidem locus & pro xftuariis fuit , Se ut in
!° facra vafa affervanda repouerentur., V.» ro. E t inter Gazophylacia lati-
pdinem xo cubitorum in circuitu domus undiqui ] Et platea qu*dam yigin-
? cubicoslata erat inter Gazophylacia Atnorum & prxdiéta cubicula : qu*
{»idem platea xquè undique lata totam domum cingebat ab Oriente, Mer.
■ Pce. & ■ Aquilope. V. ï . ‘ E t oftium lateris ad orationem : oftium unum
■ é viam Aquilonis, & oftium mum ad viam Auftralem } Et prxdiâus lo-
qui dereliftus dicebatur, & in varies ufus deputatus erat, potiffimum ad o-
ptionem, animi requiem, 8c P c i muncra fufeipienda dcpùùbatur, ad quem 8c
ab AullroSe ab Aquilone patebat aditus, apertis oftiis à lateribuè veftibuli, SC
in pariece Aquilonari 8e in Auftrali exterioribus. Et à propriis oftiis in ipfis
coftis, vel Âncis, apertis, alia ab Auftro, alia ab Aquilone aperiebatur : quare
facies ad Orientem refpiciebant in binis illjs cubiculis qu* Mutatoria f*pe
appellantur. E t làtitudinem loci dd orationem 1 cubitorum in circuits* ] Et
prxdiâi loci, five cubiculorum , latitudo 7 cuhitotum; tot enim diftat ab inw
teriori domus pariete exterior coftarum. V, 12. E t adtficium quod erat fe -
paratum verfumque âà viam refficientem ad mare latitudinis 70 cubitorumJ
Et ' hujufmodi orationis locus qui à latere Meridiano & Aquilonari Templi ex-
ftruäiis latus erat, h.e. extendebatur ab Oriente in Qccidencem 70 cubirosl j
Paries autem adificii quinque cubitorum latitudinis per circuitum, dr longi-
tudinis yo. cubitorum ] Hujus verb loci exterior paries, qui domum undique
cingebat,latus er-ar vel craffus cubitos j altus^iyerb cubitos 90. V. 13. Etmen-
fus eft damns longitudinem 'do cubitorum, & qkod fep’aratum erat adificium,
dr parietes ejus longitudinis 100 cubitorum ] Quam domum fingillacim Sc per
partes metitus fuerat nunc in unam fummam colligic, ejufque longitudinem ab
Oriente in Occidentem centenario, h. e. perfefto, cubitoruip numéro, définir^
Nam ipfa domûs longitudo & orationis.locus, & parietes, omnia fimul capta,
longitudinem complent centum cubitorum. V. 14. Latitudo autem ante faciem
domus, & ejus quod erat feparatnm contra Orientem loo "cubitorum } Ec
platea quxdam qux jaccbat ante faciem domus, H. e . , ejus celcberrimi atque ex*
imii xdificii, quod Separatum propterea dicitur , & Qricnrcm refpicit, longa
erat cubitos 100, hujus verb p late*làtitudinem paulb fuperiùs 10 cubitis defini-,
trat. V. i f . E t menfus eft longitudinem adificii contra faciem ejüs, quod erat,
feparatnm ad dorfum, ethecas ex utraque parte joo cubitorum ] . £c,menfu's
eft incerioris Atrii quadràtam illam aream, qux domum Domini cingebat, vel
potiûs poftes, veftibula 8c porticus qu* triplici ex latere Occidental), Meridiano
& Aquilonari domui opponebantur. Menfiis eft, inquam, longitudinem por.
ticûs occidux qux refpiciebat Occidentale pofticum domûs, nec non porticus.
Meridianas & Aquilonares, qu* erant ex utraque part(e domus, loo.cubifis : erat
enim are* hujufmodi *qua longitudini latitudo 100 cubitorum. E t Templum,
interius dr veftibula A tr ii} Atque adeb Templum interius menfustll.de
Atrii veftibula. V- iÉ- Liminadr feneftras obliquas, dr ethecas in circuits
per très partes} Atrii porticus ccdrinis conceit* dclup,er laquearibus, qux laque-
ariaVLimina dicuntur, infeiiùs cancellis claudebantur in rhomborum moremob-
liquis non quàdratis angulis perforatis, & Atrii poftes fine etheca triplici ex la.
tere cingentes Templum. ‘ Contra uniufcujufque Urnen ] Poftibus domûs re-
fpondebant e i adverfo non quidem temerè, fed finguli fingulis poftibus, lingula
limina, vel tabulata, fingulis tabulât is. Strat unique ligno per gyrum in circui-
t u f Poftes verb domûs, vel paraftades .operiebantur cabulatisctlbiculprum ia
circuitu trium latcrom Meridiani, Occidentalis & Aquilonaris. Terra autem
ufque ad feneftras ] Hujufmodi autem tabulata paraftadas operiebânt à terra,'
ufque ad feneftras domûs, h. e. ufque ad altitudinem t j cubitorum., Vel, Si fc-
Ildus paries erigebatur ufque feneftras domûs, qu* fuper alcitudirie 27 cubits,
rum aperiebatur in pariete Meridiano & Aquilonari. Etfeneftrx clauf a ..Super
oftia. v. 17 • E t tlfque ad domum interiorem, dr forinfecus per omnem parietem
in circuitu intrinfecus dr forinfecus ad menfuram. v. 8., E t fabrefaäa
Cherubim drpalma, dr palma erat inter Cherub dr Cherub, dua]que facies
habebat Cherub, ; v . 19. Faciem hominis juxta palmam ex hac parte, dr fa ciem
leonis juxta palmam ex alia parie expreftam per omnem domum iff circuitu.)
Feneftrx verb Templi qu* fuper hujufmodi pariece aperiebaneuf, ab eodem ira
abfeondebantur ut ex Acriorum pavimento inferiori videri non poffent. Et fc-
neftrxdaufx triplicioperimenco cancellis,valvis arque aulxis V . .17. aperi-
bbantur fuper alcicudinc oftii Orientalis domûs, per parietes exterioris' domûs
ufque ad parietem interioris; nam in intcriori domo feneftrx non .erant, atque
infeadem aîtitudine procurrebant turn in parte domus Meridians & Aquilonari,
turn in exceriori coftarum & cubiculorum. Vel,intrinfecus h. e. in interiori
domo Sanéli Sanéiorum,& forinfecus in exceriori Sanâi admenluram operiebau-
tur omnia tabulis ejufdem menfur*,in quibus v. 18 infculpebantur imagines Che.
rubinorum atque Palmarum ita ordine difpofitörum, üc inter binos quoique Che. j
rubinos palma una ftatuéretur : inter binas quafquc palmas unus Cherub. Cherubini
autem uniufcujufque difpolitio ita erac.ut è quacernis quibus conftabac ani- ]
malium formis v . 19 humanam ad palmam converterec ex parte una leoninam adl
palmam alteram ex parte altera. Nam alis, quxeertia dicitur facies, utramque |
palmam ex «quo tangebant; vitulinis pedibus, qu* quarca dicitur facies, neu-1
tram palmam fed ipfum pavimentiim contingebant. Atque hac eadem quam dixi
difpoficione expnffa erat domus circumquaqiie univerfa, ita ut in Sanftuario o-
doni computarentur Cherubini in quacernis parietibiis, & duodeni fi ejfdçm an- J
nunierenfur Cherubini in quacernis parietibus, & dtiodeni li eifdem arinumeren-
tur quaterni qui Arcam circumftant, ac duodeni item in exteriori domo ; ue omnes
Cherubini templi 24 fuifle credantur. V. 20. Be terra ufque adfuperiora porta
Cherubim & palma ccelata erant in pariete Templi ] Quantum' erigebatur Ori-
entalis port* lumen, vel oftium, tantundem à terra parietes Templi & oraculi in-
fculptis Cherubinis ac palmis, uc dixi, exornabantur, h. e. in altitudine cubitorum
2». V. 2i. Limenquadrangulum) Aul* verb fanât* port* ( qu* quadrat*
erat non fornicata) poftisuterque latus erat quartâ parte latitudinis port* , unuf-
qnifque oélavâ;latus enini erat cubitum cum quart* cubiei parce. Superliminartf
verb ejufdem menfuræ.quod primi ordinis Atriorum epiftyliis xquè libratum erat;
Epillyliorum menfuram &ornamenca définît. E t fades SdnEluàrii, dfpeUus con-’
tra afpeElum ] Et Sanâi fanâorum, 8c Sm â i facies,quippe qu* ad eandem fpe-
dlabanccoeli regionem, 8c eodem afpeâu videri poterant, erant omnino fimilex
difpoficione, ornamentis, inauftaturis, unâ fymmécriâ difparcs, cùm hujus ante-
pagmentum utrumque ex quarts, illius ex quinta latitudinis port* faâum fuifle
dicatur. V. xx. Altaris ligne* 3 cubitorum altitudo, dr longitudo ejus duorum
Cubitorum} Altäre verb, quod cx ereflis quacernis quadracis cigniSj aliifque in
jfummo 8c in imo connexis, quafi ex offibus contexuit Solomon, ac cedrinis
tabulis undique conveflivit, aureifque denium laminis contexit, altum erac
cubitos très , longum xquè ac latum cubitos 2. Etlocutus eft ad me, Hac eft.
menfa coram Domino ] Ec dixit mihi qui me ducebac Angelus, Hoc altaré, quod
in confpeûù Dei femper manet, menla dicicur, quippe cui facer ignis & fuavO'
fpiransfuffi us imponitur.Vel feiifus eft, abfolutâ Altaris enarràtioné ad dextram
Altaris converfus duâor meus dixit mihi, H*c eft menfa panum propoficionis See.
V. 13 . E t duo oftia étant in Templo, & in Sanüuario ] Sanâi & Oraculi oftium
unumquodque binis elaudebatur foribus. V. 24. E t in duobus oftiis ex utraque
parte bind erant oftiola, qua in fe invicem plicabantur ; bina enim oftia erant ex
utraque parte oftiorum} In quorum fingulis ex utraque parte oftii fingula oftiola
aperiebantur, in utnfque bina, qu* oftiola fuis quoque foribus claudebantur-
apertis enim majoribus valvis minores quoque aperiebantur, atque unàcum illi
claudebantur, quamvis claufis majoribus facile minorés aperirentur : bina enin
oftia erant ex utraque parte oftiorum, ex alterutra fingula. • V . .27. . E t ccelata
erant in ipfis oftiis Templi Cherubim, & fculptura palmarum,peut in pa-
rietibus quoque expreffa-jtrant} Ec in cympanis valvarum opere fculptoris
eminebant figurz Cherubim 8c palmarum, illis omnino .fimiles , quas. in parietibus
Templi expreffas fuifle retulimus. gttamobrem & grofpor,
rant lima in Veftibuli fronte forinfecui 3 Et .pulchrum quidem ,ç
“ C' m