. M Y T , Ac arm. 'Dit is een ge (lacht van
ongevleugelde Iniefteiv, dat gewooïielyk zeer
klein is , een rond’ lichaam , twee oogen-,
acht .pooten , . en ëenifpitze kop. heeft, des-
zelfs pooten hebben agt gewrichten. Dit In-
ijeft heeft geen vleugelen: men telt-acht en
twintig o f dertig foorten van Myten ; wy
zullen hier maar alleen van de bekende foorten
fpreekem, en met die geene beginnen,
welke zich tuflchen de opperhuit en het wei
der menfchen verbergen.
. De Myt heeft naauwlyks de grootte van
een Neet, ’t geen hét eitje der Luis is : haa.-'
re gedaante is rond ,, en moeijelyk om. haare
kleinheit te onderfcheideni, zelfs met behulp
van het microscoop. Haar. lichaam dat geen
afdeelingem fchynt_ te'hebbb.en , is echter m<
twaalf ringen verdeelt, waar van dea eerden:
4e rkog.-bevat; zy bedienen ’er zich alleen
van .om de dierelyke zelfftandigheit te kna->
gen., want de Myten, welke van gróeibare'
zelfdandigheeden. lëeven , zyn-. verfchüleht^
gelyk mede verfcheide andere foorten , waar-
van eehige op de Infeften, andere op de Y o r
gelen-,, en weder andere'op^ de viervoetige
Dieren leeven. Die, geene,, van welke wy:
thans fpreeken fchynen zich: alleen .aan de;
menfchen.te hechten: men-vind haarzomtyds.
in. de puiften.der fchorft r in die welke ,doorv
de kinderpokken* veroorzaakt worden., en die:
na de langdurige ziekrens voortkomen.,, of.in
de verdorven tanden ; zy veroorzaken zeer
laftige jeukingen.; het is_ door middel vai\
haar voorfte pooten dat zy groeven onder het
yel maken, gelyk de Mollen zulks in de aar-,
de doen 5 z y komen niet afleen aan de vpe^
tëii, maar noch aan de handen voori: Volgens
Swaminèrdhm § kóomen zy^ólmaakt^m^
haare eijeren tef voorfchyn , 'dóen'blaasjék
ontltaan*op de plaatzen-op(welke zy 'zich bevinden
, en volgen de rimpels van hét vel ;
zy ruften dan eens , en1 fchynen dan weder'
alleen, te arbeiden om jeuk-iïigön teverpor--
zaken; ■ Men heeft geenfi andere- hulpmidd’e -
len als de-fterke' en- doordringende reukën ,
om deze laftige Infeften te verde 1 gé% >‘ge 1 uk~
kig zyn zyzoo.gevaarlyk niet, als'-deiQhiquès
van de Antillifcbe Eilanden. Zie dit wodrt.
Men .vind een ander foort van Myten, in*
de oude mandens van. teenwerk | -en in de
neften der Duiven ; haare.pooten: zyn géiyk:
die der Scorpioenen gemaakt'; zy- ga'an -achterwaarts
y en voeden, zich met dé wovffipjes-
welfee .'z y in ’hetioude hout vinden' ;c die der--
tuinen -1 ppemin;troepen,-deze zymveeljgroö-
ter als.:die;der Vogelen., en byzonder als die
dèr>-Vinken, Van1 wélke in de. Aften van Stök-
hólm gefproken word:;. deze zyn- zoo-.-klein
dat men dezelve: niet zonder behulp van-.een
vergrootiglas) zien kan |I de: Myten der Schapen,
verfchill.en in kleur , en verderven» hunne
wol. Die der 0 (Temreïi .Honden zyn- eirond,,
witaich tig, en mef een zwarte vlak verz
ien : die van het oude: .Graanen van de Kaas,
zyn .-gelykvoxmig .aan die:gëene:, welke mem
in het vel der menfchen. vind? maar zy zyn>
een weinig grooter die der Torren? en. Zy-
wormen,,: oiithouden zich aande borft.of tus-
fchen.de poptfemen-,hét:lichaam -vam deze Infeften:
-zy hebben een rofle kleur , en. lopeM
zeer fn.el.. Die der•boomên:vzyn>niét minder»
meenigvuldig, en lopen mede.zeer fneh..*;
qSrXOJ fc s«? :-
< OO:
N A A L t
N A A N A A LD EN K E R V E L . 'N A A LD E N . ■ LD V iSCH . N A CH T E G A A L .
N A A L D EN K E R V E L f Sc andix fê-
mine roflrato vidgaris , dit is- een'plant
die'overvloedig, en byna alomme-, 'onder de
■ granen groeit, als iftede in de velden, en op
wyngaardeti. Haar wortel is enkelvoudig%
wit , zoo dik als een vinger, vezelachtig,
koomt alle jaren op nieuw vo ö r t, en heeft
een-zoete fniaak , -die met iets rinsachtig ge-
mengt is : zy fchiet verfcheide-fteelen uit ,
die een voet hoog,' dungetakt,.wolachtig',
aan de boven zyde groen , én aa'H hér ©ndër-
ftë gedeelte rpodacntig zyn* Haare bladeren
•zyn'ten naaften by,gelyk die van de Cor-iam
der ingefneden , zy hebbenveen zèetachtige
en eenigzins fcherpe fmaak. Op de toppen
zyn zonnefchermen geplaatft', w.elke kleine
.bloemen onderfteunendeze hebben 'v y f
blaadjes, welke als die wan ’de Leliën' ge--
fchikt. zyth. Op deze .bloemen volgt een
vrucht die uit twee langwerpige zaden za^.
mengeftelt is , zy gelyken naar- naald&iv, zyn
bol en gegroeft..
Deze plant bevat veel wezentlyk zout r zy
word afzettende ,. wondhelénde , oploffen-
de ,- en. nuttig tegens de: gebreken'der blaas
gefehat. Eenige Liederi eeten deze . plant
raauw wanneer zy rioch.malfch i s , by wyze
van Salade..
N A A L D E N of P E N N E N , Tnrbo'i
aut Strombus , dit is een'gfeflacht van een-»
fchelpige fchelpen , die. in een flangentrek
gèkronkelt ,zyn, en van welke de Heer d"1 Ar-
gedviller zyh negende gedacht maakt: deze
lchelp heeft éen wydey platachtige , . ronde T
en getande,- o f ongetande mond , zemtyds is
z y met ooren bezet, en zy eindigt altoos in
een lange en zeerféherpe punt: de Schelpen
die dit gedacht uitmaken | en welkers namen
het meefte bekent zyn, zyn de- E ls ,. de MaK
priem , het Gebakerde Kind , de Zee-Ton ,.
de Trommelfchroef, de Paudekropn,. de
Snuitpen , de-Persfchroefy.de Bandpennen,.
en de Wenteltrap.. •
• Men heeft zoo wel Zoetwater-Naalden ,.
als Zee-Naalden,. welke geen ander kenmerk,
als hunne gedaante-zelfs hebben, die naar een
Els gelykt.. De fleer DlArgenville, Zöomdr-
phofe , pi, 117, 9 voegt ’er by , dat hy Aard-
Naalden,,benevens Trompetten , gevonden.
De voortgaande beweeging der Naalden:,
gefchied op dezelve wy ze, als die der Maah-
horens , door middel van een.groot fpierach-
tig:déèl, aan welk men dë haam van Poet y in
■ deze Zee-Slakken geeft. . f
De Heer Adanfon ,1 • plaatft de Naalden onder
dó- eenfchelpige Maarihoréns , van het
foort van die geene , welke hoorns hebben,
en welkers o ogen: in derzel vè r wortels . geplaatft
zyn : dit is* het riegênde gedacht van
zyne :eenfchelpige Schelpen : hy geeft hen
de naam van Ter.ebra. in ’t. Lacyn.
N A A L D V I S C H , Acm , dit is .een
•gedacht van Viifchen , die” dus om. de zon-
-detiinge gedaante: van hunnen kop , ■ genoemt
worden ; hunne twee kaken waar van de on-
denfte de langfte.is-fj- zyn zoo uitgerekt T dat
•zy de gedaantes van een Naald hebben : zy
zyn met kleine tanden bezet, die. zeer dicht
by. elkanderen ftaan. - Deze yidchen zyn zom-
tyds een vadem lang', maar zy zyn zeldzaam,
dikker als een vinger.-:
Men hééft in den Indifchen Oceaan , een
-fóóït' van.Naaldvifch , welkers ftaart zoo
fbherp:en fnydende als een fcheermes is ; hy
kwetft en dborb’oort onder het zwemmen, al«
le viffehen die hy ontmoet...
. N A C H T E G A A L , Philomela , feu
Luscinia : dit is'een Vogel van wélke men*
twee voorname foorten onderfcheid.
i. De - B o s'c H - N a c h t e g a a l , dit is
een Trekvogel die de eerfte plaats onder de:
zangvogelen bekleed. Zooveel alsdeLeeuw-
rik , óm de. kracht en ge makke lykheit van-zy-
nen zang gezocht word , zoo verre word hy
door de Bofch-Nachtegaal in de zagte aan-
gena.amhek der ftem, door de verfcheiden-
heit van zyne licfFelyke tqonen, en door zyne
welluidende fleepingen t:n kweelingen ,
overu'oflen. Deze Vogel is een weinig klein—
der als- een Mufch , fchoon hy veel-langer
fehynr.. H y weegt niet meer-als een ons ?
zyn bék is laugwej'pig , zagt., buigzaam, en-
zwanachtig ; wanneer hy berm opent. zoo?
vertoont hy een wyde keel. die een oranjeachtige
kleur heeft; hy heefrgroote levendige
oogen ; zyn kop, hals en rug , zyn met.
vaal e : vederen bedekt, welke veel gl.ansryker»
S 3," aan.i