de , en word ge woon el yk voor alle andere
purgeermiddelen gébruikt , wanner men een
diergelyk middel tegens de roode o f witte
vloed der vrouwen- gebruiken moet. Het
Conferf dat men van de vruchten van den
Eglantïer vervaardigt, is een uitmuntent za-
mentrekkent middel , ’G-géen nuttig tegens dén
buikloop'is , alsmede om de hitte der Gal te
matigen, en de fcherpte van de pis te verzachten.
Men hééft Lkden van de Waterzucht
geheezen, door het gebruik vamhet af-
kookzel der vruchten van den Eglander.
Men roemt de wortel van den Eglantier ,
als een byzonder krachtig middel tegens de
Watervrees, ’t geen een ziekte is , die door
de beeten der Dolle Honden , veroorzaakt
word maar men heeft by ongeluk redenen
om te denken, dat dit hulpmiddel zéér krachteloos
i s : het befte dat men ként , is deKwik-
zalf als een wryfmiddel gebruikt.
Men weet dat ’er geen bevalliger boompjes
als de Roozenboomen zyn^ ’t^zy hunne bloemen
enkel o f dubbelt zyn ; zybetwiften el-
kanderen den rang der fchoonheit. . Onder
alle de verfcheidenheden der Roozenboomen,
heeft men ’er eenige, die. de voorkeur
om zekere hoedanigheden, verdienen. De
Maand-roozen die dus gènoeiiit worden, om
dat z y het geheele ja ar, bloemen konnen
voortbrengen , z.yn om deeze hoedanigheit
k ° 0g-gefchat.; menheeft ’er, die witte dubbelde,
en vleefchkleurige,, enkele en purperkleurige
bloemen, vóórtbrengen. . ‘ ;
De roode Griekfche Roos. die niet geheel
ontluikt, en de M e y -R ö o s , zyn hoogte
fchatten , om dat. zy vroegtydiger als de an>-
dere bloeijen..
De kleine Dwerg-Roozenboonr, ' brengt
Bloemen v o o r t, die zeer dubbelt zyn , en
een fchoone kleur en gedaante hebben , men
aoëmt haar hierom Bevallige Roozen.\
De geele enkele en dubbelde Roozen, zyn
zeer bevallig om de-levendigheit van hunnen
TuLfter, vooral de enkele Roos; de dubbelde
koomt veeltyds tot geen volmaaktheit.
De Kaneel Roos , ’ t z y de enkele o f de
dubbelde ; de Muskaat Roos ?>o f Damaskus
R o o s , dubbelde en enkelde, als mede het
foort van altoos groene muskusachtige Roos*
zyn waardig om .aangekweekt te worden, om
de lieffelyken geur die zy van zich geeven.
Eindelyk, de roode Roozen , die men Provincie
Roozen noemt, als mede de geftreép-
te.R'pozen-, zyn op zich zelfs zeer bevallig-,
öinvormen, een. aangename mengeling, met de.
witte Roozen. Men wil-, dat den gemeen en
Roozenböom die roode bloemen voortbrengt ■
op de Huift geënt zynde , 'groene Roozen.
draagt, het fap van de Huift bedwingt waar-
fchynelyk de vezelen der Roozen.
De verfcliillende foorten vau; Roozen zyn
van. elkanderen in krachten onderfcheiden;
eenige zyn purgeerende;, en' an,dere zamen-
trekkende. Men: bereid van de bleeke of
vleefehkleurigé , o f van de' witte Roozen ,
een ovenschaal t water | ’t gé en nuttig voor
de..gebreeken..der oogen is , en aan geprezen
word: tegens .den buikloop,’ bloedfputuwingeii
en.bloedltorEmgen. Men maakt van dezébloe:-
men een ontbindende Sir'Qop . dus" zyn deze
Roozen voornamcntlykbuikzuiverende , maar
zy bezitten te? gelyk een geringe. zamentrekkende1
kracht -,. die zy van ha are; aardachtige
déden ontleenen. De Muskaat - Roos , en
vooral die geene die uitwarme Landemkoomt,
is by uitftek buikzuiverend: men. moet haar
niet als, met, orazichtigheit .gebruiken.
Men heeft in de'Apothekers-Winkeléeen
overgehaalt water van deze Roozen, *t geen
meer in de keukens: gebruikt word'', Pin den
fmaak der' taarten aangenaam te maken , als
dat het in de GeneéslcÖ'nft vam mitüs'; het
purgeert echter zeer wel , in; een gifce van
acht onfen. De-Roozen die .donker rooft zyn;
én Provintie-Bonzen genoemt worden, gelyk
mede de IVitte-Roozen , zyii. volgens het gevoelen
van een groot. ■ getal Geneesheeren,
-van een. zumentrekken.de..kracht. Men- bereid,
yan dé Pro vintie-Roozen een honing en
een iiroop. die zamentrekkende is.' Uitwendig
bedient men.zich gewoonelyk van deze
Roozen in de zamentrekkende en óploflende
ftoo vingen : men laat haar in ;wyn week en-,
en zy/zyn alsdan nuttig om' de gekneusde ze-
numven të verfterkeh. Deze zeifdè ftdovin-
gen op het hoofd by zwaare kneuzingen geslecht
* >die een verzweering in dit' "deel dry-
gen, Hagen dikwy]s om- dé: igeweldS-ge hoofd-
pynen voor te koomen o f te verzagten.- De
Roozen-zalf word dan eens van Provintie-
Roozen , en dan eens van gemeens Roozen
gemaakt: men bedient.’er zich van tegens de
kloovender lippen..
R O O S :y a n J E .R IC H O , Rofa Hiro-
qontina. Dit is een foort van thlaspi , die
in Woeft.-Arabiën groeit,, op zandachtige
plaatzen-, aan den oever van de Roode-Zee,
van waar wy haar gedroogt bekoómen ;fchopii
men. haar de naaim van. Koos van: Jericho gege
e ven»
„ésven hééft, zoo is zy echter geen Roos,
?n men vind haar in den omtrelc van Jencho
„iet Lemery zecht, dat dit een kleine Plant
is 'die omtrent vier duimen hoogte heeft,
<kc zv houtachtig'ien getakt is , en de gedaante
van een kleine dfchverwige bol heeft : haare
bladeren zyn klein , langwerpig , ingefnee-
den en wolachtig; haard bloemen beftaan uit
vier bladeren, zy zyn klein, krniswys in ai-
ren refeh-ikt, en hebben een witte o f mcar-
naat-kleur; haar zaad is roodachtig en feherp
van fmaak ; haar wortel is enkelvoudig , dik
en houtachtig. Zoo lang deze Plant noch in
haare volle kracht ftaat, zoo heeft zy een
ruiterswyze 'gedaante-; maar, naar mate dat
zy droogt, ftfengelen haare, takken door elkanderen
, de uiteindens krommen zich inwaarts
i vereenigen zich in een gemeen middelpunt,
en vormen een foort van b o l, welke
de Kwakzalvers het gemeen doen geloo-
ven dat zich maar alleen , geduurende de
Kersnacht,. Opent: ,zy verkoöpen haar mede
aan dê Zwangere vrouwen , jnet haar te verzekeren,
dat wanneer zy deze Roos, geduu-
reiide de fmerten der baarfng, in water laten
■ weeken, zy haare takken langtamerhand zullen
zien uitfpreiden , en haare bloemen.op
een aangename wys zullen zien ontluiken ,
ft geen" haar1 in de verio'iling Veel verligting
van fmerten toebrengen zal ; maar op wattyd
hien deze Plant Ooit bevochtigen mag , en ’t
zy zulks door een man, o f vrouw, o f maagd
gefchied , zoo zal zy hét zelfde verfchynzel
vóórtbrengen ; en wanneer men- haar weder
uit het water neemt, zoo zal zy droog worden,
en wederin een fluiten ,• gelyk te voo-
ren. Wanneer men deze plant voor de lucht
blootftelt, zoo kan z y ÏOt een Vocht-meter
dienen ; want zy heeft aandoening van den
invloed der lucht: dus zal zy by droog weder
roefluiten; en tegens de-aamiadering van den
regen opzwellen, en zich uitfpreiden.
. R Ö O Z E N - E E T E R . Dit is een
Worm die zoo nadeelig voor de jonge en tce-
dcre Roozenknoppen is, dat hy in wemigtyd
het hart der Roozen , en haare geheele zelf-
ftandigheit verflind , ■ in diervoegen ., dar de
bloemen nooit tot volmaaktheitkoomen wanneer
zy eenmaal door deze Wormen aangecaft
worden.
R O O Z E N H O U T . Dit is een foort
van hout ft geen men dus , om deszelfs
reuk,, noemt- „ welke die- der Roozen evenaart;
men noemt het mede Rhodus-bout, en
Cyprus-Uut , om dat het op deze Eilanden
groeit,, als mede in de Levant, op de Kana-
rifche Eilanden , en op Mavrcnique, alwaar
men het mede de naam van Aspalath geeft.
De gevoelens verfchillen over den Boom
van welke men .dit -hout - betoomt, ft geen
een kleur als verdorde bladeren heeft,en met
aderen vervult is , • die door haare verfcheidenheden
, bevallige vakken vormen. De
Antillifche Eilanden verfchaffen een meenig-
te van dit hout^’ t geen zeer gefchikt tot draaien
fchrynwerk is , om dat het zeer fraai ge-
polyft kan worden: het heeft een bleeke gee-
le kleur , die door de tyd ros, word ; het is
harftachtig, hart, en zeer kwallig.
De Hollanders trekken door o verhaal ing*
uit het Roozenhout een zeer doordringende;
Olie , die men in plaats" van den wezently-
ken Olie van Roozen, gebruiken kan, in de
zamenftelling van balfem , tegens de beroert-
h e it, en den hoofdverfterkenden balfem.
De -Reukwerkers maaken mede gebruik van
het Roozenhout, om deszelfs aangenaamen
geur. - - . , .
Op Jamaika , - -groeit een ander loort van
Rhodus-bout, ft geen weinig reuk heeft; ee-
nige Lieden zien het voor Roozenhout aan.-
Schoon men ras bemerkc, wanneer men het
naauwkeurig onderzoekt, dat het ’er vanver-
fchilt. De -doorluchtige Natuur-Onderzoe-
Icer Sloane , zecht, dat de Ham van-dezen
Boom inwendig wit is-, en dat dit hout, wau-
neer hét gebrand-word, een zeer aangename'
geur van zich geeft. Zyne bloemen .zyn w it,
en in troffen , gelyk die der Vlier , by een
gefchikt: de vruchten van dezen Boom , ge--
ïyken naar Laurierbeziën. _
In China groeit mede een foort van RJjo-
dus-bout, ft geen in dat Land Tfttan genoemt
word , en by nimementhéit fchoon is. --Dit
hout heeft een zwarte kleur die op het rood
trekt, het is met aderen doórftreept, die zoo
fyn zyn dat men ze voor gefchildert zou aanzien.
■ De werken die men van dit hout vervaardigt,
worden zoo hoog gefehat, dat men
ze tot veel hooger prysi betaalt als de verlakte;.
QDubalds).
R O O V E R . Dit iseeen foort van Watervogel,
van het Eiland Feroe; de Inwoon*
ders noemen 'hem Trtisn ’c geen Koover be-
teekent, óm' dat hy de andere Vogelen van
hun aas befóoft ; hy vervolgt hen , en pikt
hen zoo- lang, tot dat zy hunnen prooi.laten
sg -g .a . vallcnV