658 TREFLE. TRETTE-TRETTE. T R rP'E'Lder
liefdens hedryven z-ynen flaart mede. rad,-
wy s op<
T R A S G Q B A N E ? Dit is een Braszif*
jaanfche Slang, die-dezelve als de-Tweehoofr
dige Slang is.
T R E E L E . Dit is- een, viervoetig.Dier
’ t g,e.en. eerfi-, voor omtrent dertig, jjff.en» be--
leent geworden is-: het onthoud.zich omtrent;
de Kkift van Tempie ,. tuiïchen Nieuw. Or-
lèans- en Mexiko-: deze Ruft is- onnaakbaar-,,
om dat de zandbanken'die voor haar geplaatH-
z y n , zeer verre in Zee uitfpringen , en'de.
Schepen het naderen beletten.. DeSpanjaarden
..die op deze gevaarlyke KuH, fehipbreuk
geleden, hebben , . welke door Wilden bewoond
word die zeer wreed zyn., en geen de
minfte ommegang met de andere Wilden
hunne nabuuren hebben, zeggen dat de Trefle-
een zeer zeldzaam? Dier is>:het-.laeftvan Kruiden
; zyne boven* tanden-zyn-niet van. elk anderen
gefcheiden : de r-yên tanden beflaan
een kring- van- een en-een.halve v o e t : ieder
deri onder- tanden is-drie duimen-breed. De
groette van dit Dier , evenaart die. van den-
Rhinoceros,. op een aehrfte gedeelte na,, het
is* noch zoo'plomp, noehzwaar in zyn en gang;,
niet :- zyn-hals#is?kort;,., en zyn;kop. in,een gedrongen;.
zyn«muil. heeft ,dé. gedaante van een
Klaverblad’; zyn voeten-,-beenen ,.. en-hair,
gelyfeen: naar dezelve deelen der Oflen ,, en
zyne gedaante koomt die van dit Dier zoo
naby*„ dat„ zoo; hy hoornen had.,, men- hem
voor een foort van wilden Os , zou aanr
zienf
ü f f l - T R :E T T E , Dit is. een
Dier van. het-Eiland Madagaskar, rt< geen, de-
grootte van- een R-und van twee jaren heeft..
D e Schr-y ver van het Woordenboek der D ie-
zecht,, dat zy.n kop rond is , en dat zyn
aangezicht naar dat van een Mcnfch gelykt;
da Voor- en. achterpooten gel'yken naar die
van» een Aap zyne hairen. zyn gekroefl;
zyn- fiaart is kort, en zyne ooren zyn gelyk-
vormig? aan die van een Menfch. Flacourt
verzekert dat het naar een ander viervoetig
Dier gelykt , dat Tavocht genoemt word, en
door- Ambrofius Paré befcnreeven is- Voor
’ t overige is. de Trette - Trette een Dier dat
eoeenzaamheit bemint, en door de Inwoon-
dors van dit Eiland , met zoo veel zorgvul-
digheit vermeid word , ais. het hen zelfs
fehuuwt-
T R I L V I S C H , zi&, S x o MrPvi s*onk
T R IP E L . ,; Alana, Dit-,is eenligte-Steen,
die een:kleur, heoffe. die doorgaans*een weinig .
op. het rood trekt-, Zyne grootedig^heit- heeft
doen gelooven dat-het een. Steen is die door
de ondwaardfehe. vuuren» alkbrand m De
Heen G'aridel z e ch t.in een-Memorie die in
het derde Deel van de Memorie n -gedrukt is,
dieïaan. dê Academie van. Parys -aangeboden
zyn , ; dati hy gelooft dat de Tripels delf baar
hout is> dat. in de, aarde, een: verandering;ondergaan,
heeft. ,- die-gefchikt is.om-heti.tot dezen
fïaattte.brengen. Hy is-in-dit-denkbeeld
beveiligt door de befchouwing. der. plaatzen
op welke men de Tripel te Poligny in Bre-
tagne naby Pompeau , vier. uuren v-au Rennes
uitgpaaft. De kuilen uit welke memheni
uitdelft ,, hebben niet meer- als dertig voeten
diepte. Deze putten bevatten ,a-an-a-lle?zyden
groote Hammen van boomen ,. waar van-het
werktuigelyk geHel noch in. diervoegen, bewaart
is dat men moeite heeft om< hen te erkennen..
De Heer Garidel heeft mede aan de
Heer. Bernard de 'Juflieu Hukken van dit delf-
bare hout. in verfchillende. Haten toegezonden.:
men bemerkt in deze: flukken de. trappen-
der verandering, die dit, hout: ondergaat.door
de verder ving die het-in Tripel, doet veranderen.
In eenige ontdekt, men duidejyk de
fchors van het hout: deze Hukken verbrand
zyn de; ge even een.- alle h e die? vo 1 koo men ge-
lykvormig aan die van een.geoeibaar lichaam
is.. In de oude putten vind men dit hout.
wezemlyk, verfleen t~ zynde.
Hoe het ook-zyn-mag,, zoo denkt de Heer
Guettard. echter niet, dat men- zeggen kan ,
dat de Tripel altoos een floffeds'die door de
boomen voortgebracht word-, wélke delf*
baar geworden zyn.. Hy brengt hier roe tot
bewys by., in een-Memorie welke onder die
van de Akademie van. Pary-s*, voor liet jaar
1-755; gedrukt is-, bet onderzoek-dat men-vaneen
TripeL-groef gedaan heeft ,, die, wien omtrent
zeven uuren van Menat , een Stad van
Auvergne vind. Dit onderzoek- verfchafc
geen de milifle blyk van delf baar- hout. Deze
.groeven beflaan de beide boorden van- een
beek. Men vind ’er drie fóorten van- Tripel
in ; te weeten , roode, zwarte eiï graauwe;
zy zyn in beddingen gefchikt die een helling'
van het Ooflen naar het Wellen hebben ; en
zy worden door een aardkorfl van omtrent
twaalf voeten dikte bedekt.
De Tripelfteen gelykt naar hetKryt,. door
-de harde , fyne, en gemakkelyk van een te
fcheiden deeltjes, uit welke hyite zamenge-
ffeelc is; maar hy verfchilt er* hier .in van Hat
,hy door de.zuure- vochten niet opgelotl word.
De overeen-komfl .is jgrooter tufl’ehen de T r i pel
en de -Schiftus.; hy heeft met dezen laat-
. lien de .helling der .'lagen-* ;de:g.emakke]ykheit
-om zich.-zomtyds in blaadjes van:een te fchei-
.den., en ;de fynhett der.deelen gemeen. De
zwarte en Bruine Tripels hechten zich niet
meer aan de tong als de Sehiftus van dezelve
;kleur, waar tegen de roodachtigeïof Ifabelle-
kleurige Tripels en Schiltus,, ’’er.zich korll-
wys aan vallhechten. Ondanks deze over-
eenkomllen, zo denkt. de -Heer 'Guettard echter
, dat hy de Tripels tuflehen de Leem-
aarde en de .Schiltus plaatzen moet, -en ’er
een middelfoort van moet maken : :de Tripel
is gelyk de Leem-aarde onoplosbaar door de
zuure vochten ; hy word gelyk déze door
het vuur verhard; T y 'heeft gelyk de ze, .eenige
zagtheit in het aanraaken ; in een woord, hy
fchynt dezelve voorname ken m erken :te b ezit-
ten, en gelykt ten meer na, als-na ;de kalkachtige
-Steenen.
Wy zyn in de Trip el groeven .van Menât
enPolign.y,nedergedaalt; en w.yrhebben- opgemerkt
dat by den eerlien Qpflag van het
oog, deze foort van-harde aarde die;te Menât
uitgegraven word, naar de Toornen van-Schis- .
tus gelykt ; en die van Poligny , naar ont*
bondé' deelen van boomen : maar onder de
een'en andere gedaante, is den Tripel niets
anders als een Leem-aarde, die meer of min
llug, en dikwyls okerachtig is , die door hét
water vervoert is , dat déze zelfltandigheit
heeft laten doorzinkèn > die onder het neder-
ftryken beurtelings geplaatlle lagen gevormt,
of een gedaante in de onderaardfche holligheden
aangënoomen heeft. De Tripel word
door de Jnweelflypers, Koperflagers , Spie-
gelmakers, enz. gebruikt, om hunne werken
te polyllen en glanfig te maken.
T R I T O N , Tritonus; Dus noemt men
een zeer fchoone Vogel van Nieuw-Spanje ,
die aanmerkelyk om zyne fchoone vederen,
en aangenaam gezang ïs , die h y , zoo als
Nicrenwerg zecht, op drie verfchillende wy-
zen weet te veranderen , indiervoegen dat
wanneer men deze drie verfchillende toon en
hoort vóórtbrengen , het veel eerder fchynt
dat zy door drie verfchillende luchtpypen als
door een eenige voortgebracht worden. Zié
N i e r e m m i g , Hiß. Nat, Exot♦ L , 'X,
c, 34.
T R I T O N S. Dus worden een;foort van
-Zee-Monlters genoemt, waar van eenige
Schryvers gelchreeven hebben , die door ee-
Miige Schilders-uitgebeelt zyn, en waar van
eenige Dichters wonderbare zaken zingen.
De.Zee-Tritons zyn niets anders als de Zee-
Menfbhen , die . men in de Brazilliaanfche
Zee vind ; de Wilden noemen hen Tpapapia♦
Z ie Z e e -M ensch.
T R O C H I T E S . Men geeft dezen naam
aan gewrichten , die. de gedaante van kleine
raderen o f Harren ;hebben , -zy zyn zomtyds
met een ©pening in het midden doorboort,
en aan de oppervlakte .geguaveert: men wil
dat deze lichamen., die men zoo d-Ikwyls in
de aarde vind , de gewrichten van getakte
Zee-wormen zyn , die men Medufaas-hoof-
■ deii y o?Boomachtige Zeevarren noemt. Rum-
phius , o f veel eerder Halma , heeft in een
Dier van dit foort 81840 gewrichten, o f zeer
. onderfcheide gedeeltens van leden getelt.
W y zullen van dit foort van Dier op het
woord Z e e -P-almb oom fpreeken, alwaar
wy mede de HiHorie van'de E nc -r in i t e s ,
.de E t r o q u e s , enz. befchryven zullen.
T R O M P E T , Buccinum. Deze naam
-geeft men aan een Zee-Schèlp om zyne ge*
lykvormigheit met een Trompet. Het on-
derfcheidbare kenmerk van deze Schelp , is
dat zyne opening o f mond, breed, zeer langwerpig
, en eenigzins met tanden bezet is ,
waar door hy van den Purperhoorn onder-
fcheiden is , wiens mond rond is ; hy verfchilt
van den Potshoorn , hier in , dat zyn
fchelp met geen punten bedekt is.
Schoon men drie geflachten van de Trompetten
; de Rotshoorns , en de Purperhoorn ^
om de uitwendige gedaante van hunne Schelpen
maakt, ;zoo is echter het Dier dat deze
Schelpen . bewoont , byna het zelfde 5
zy bezitten alle de eigenfehap om een vocht
uit te geeven dat gelykvormig aan dat gene
is , dat de Ouden uit de Purperhöorns trokken.
- Dit geflacht, van de Trompetten bevat een
groot getal foorten van Schelpen, aan welke
men verfchillende naamen gegeeven heeft,
die -overeenkomftig met hunne uiterlyke ge*
daante zyn; tot deze behoort de Groote wit-
O o-oo- 2 ^