warmte is alsdan waarfchynelyk veel gpóo-J
ter. Men weet dat de polsflagen der kin deuren
menigvLildiger als die der vol-waïfchen
perzoonen zyn ; deze waarneming alleen is
genoeg om te doen denken dat de inwendige
•warmte in dezelve evenredighei.t grooter is.
Men kan byna niet twyftelen , dat.de kleine
dieren geen meer warmte als de groote hebben
, en wel om dezelve reden,want de menigvuldige
kloppingen van.het hart en derflag-,
aderen, zyn des te grooter, als het dier kleinder
is : de kloppingen van het hart van eèri
mofch , volgen zoo fchielyk op. elkanderen,
dat men ze naauwlyks tellen kan.
- Het leven van het kind, is tot-den ouderdom
van drie jaaren,.zeer wankelbaar, maai;
in. de twee o f drie volgende jaaren, werd het
gewilder , en een kind van zes q f zeven, jaa-
ren, heeft meer zekerheit van zyn leven, als
in eenige andere ouderdom., Volgens de
nieuwe tafelen , welke men te London van,
de fterfvelykheit van het menfehelyk geflacht
, 'ia de verfchillende-ouderdommen gemaakt
heeft , blykt.het.dat van een zeker getal
kinderen welke op dezelve tyd gebooren.
worden, ten minllen.de helft, in. de drie eerfte.
jaaren fterft. Volgens deze tafelen, moet dë
helft van het menfehelyk geflacht voor den
ouderdom van drie jaaren. Iterven ,. txygevölg
konnen die geené, welke meer als drie jaaren
geleeft hebben, wel verre van zich over hun
lot te beklagen ,. zich. zelven befchouwen als
gunstiger als de andere gehandelt te zyn.. Maar
deze fterfvelykheit der kinderen is-op andere
plaatzen , op. veel na zoo groot n ie t, als zy
te London is;, want de Heer Duprè déSt.
Maur , heeft uit een groote meenigte waarnemingen
gezien , welke hy in Vrankeryk
genoomen heeft, dat ’er zeven o f acht jaaren
nodig- zyn , voor dat,de helft der. kinderen
fte r ft, welke op een tyd gebooren. worden.
| t . j
Wanneer de.- moeders, zelfs- haare kinderen
zoogen , zoo heeft men redenen om te denken
dat deze- fterker en krachtiger, zyn zullen.
D e melk van hunne moeder is nuttiger
voor hen , als die van. een andere vrouw :
want de vrucht werd in de lyfmoedër door.
een melkachtig vocht gevoed, dat zeer ge-
lykvormig is-- aan- de melk die in dë borftën-
gevormt word. Het kind is , om dus~ te- Ipre-
ken , aan de melk van zyne moeder gewend
in plaats dat de. melk van een andere Min *
zomtyds een zoo verfchillentvoedZel voor
het zciye. is , dat het ’er.zich.mex aan g.éwehr~
nenkan. Wanneer men ziet dat de. kinderen?
.beginnen te kwynen , o f ziek worden , zod
moet men een andere Min neemen ; wanneer
men deze voorzorg niet gebruikt, zoo fter-
ven zy in weinig tyd.. Wat al voorzorgen
moet mén niet gebruiken, om de menfeh de-
klippen der kindsheid te doen ver.myden!
De lichamelyke opvoeding der kinderen,
is een onderwerp van het uiterfte -gewicht.',
dm aan den ftaat gezonde borgeren te ver.-
fchaffen. Men heeft in alle tyden de groote
nuttigheid lïier van moeten gewaar worden;
hier om hééft mede dë Hqllandfche Maat-
fchappy der Wetenfchappeii van Haarlem ,
de volgende vraag voorgeftelx. \Wat is. de befter
'Lvyze clie men in dé Kleding , voeding,, en óefr
feningen der kinderen houden kan , van.het,
QOgenblik van hunne geboorte, tot hünrie jan?-
gelingfchap, om dat zy lang en gezónd zouden,
[even♦ -De bepaalde prys , is aan de Héér
Bcilléxferd,. borger van Geneve toegewezen
die deze vraag zeer wel beantwoord heeft
fn een Werk,, dat tot titel voert : Dijfertatiè
aver de ÜGhamelyke opvoeding dér kinderen. .
De kinderen beginnen in den. ouderdom
vau twaalf o f vyftien maanden te. ftamelenv.
Men moet zich niet verwonderen,, dat in alle.
talen en by alle volken , de kinderen altoos
eerft beginnen met Ba 'ba\ Ma ma', en
Ba pa • deze lettergrepen zyn , om dus te
fpreken , de klanken welke het naraurlykftq
aan den menfeh zyn , om dat zy dé .minft’e
bewegingen in de werktuigen van de Igzaak
'vorderen: Men heeft kinderen welke reeds
op hun tweede jaar duidelyk fpreken , en al—
les herhalen wat men hen vóórpraat ; maar
het grootfte gedeelte fpreekt niet voorden,
ouderdom van twee én een half jaar , en zeer.
dikwyls' noch later. Men merkt , dat die
geene welke laat beginnen te fpreken nooit
zoo gemakkelyk als de andere fpreken. Die
geene welke vroegtydig fpreken y zyn in ftaat
om in den ouderdom van drié jaaren te lee*
ren lezen. Voor V overige ,. men kan niet
beflechten ,. of'het nuttig is om dë kinderen
zoo vroegtydfg té onderwyzen ; men heeft
een meen igte voorbeelden van de geringe
voordeelën , welke deze vroegtydige ondër-J
wyzihgen uitgewerkt hebben, men heeft perzoonen
gezien , welke wonderen waren , in>
den ouderdom van- vier , acht, twaalf, en
zeftiën jaaren , en echter niét hooger als zotten,
o f lieden vau een zeer-middelmatig ver-
ftand in den ouderdom van v y f en twintig-
o f dertig jaaren konden gefchat worden, zoo
dat men zou neigèn om te g e lo o v eh d a t de
befte opvoeding die geene i s , welke tracht
©m de krachten van het lichaam en van den
geeft te oefenen én uit te breiden , zonder
dezelve te veel werk te verfch.affen, o f uit
te putten; die geene welke de minfte ge-
'ftrengheit b e z i t d i é geene , in een woort,
die het befte gefchikt is naar de tegenswoor-
dige zwakbeit der kinderen, en te gelyk naar
de krachten die men voorziet dat zy verkryr
gen konnen ,. ieder volgens deszelfshyzon-
der lichaams gefteL
' Van den huwbaren ouderdom|
, De huwbare ouderdom-vergezelt de jongel
in gfchap ,. en gaat voor de jeugd*; hy is?
om dus te fpreken, de lente, van den menfeh,
dit is de tyd der' vermaken. T o t hier .toe
ïchynt de Natuur alleen gearbeid te hebben
tot de behoudenis en aangroei van haar werk;
zy heeft het kind alleen dat geene verfchaft,
dat het om. te leven en te groeijen nodig had;
het heeft geleeft, o f liever gegroeit ineen
byzonder leven, dat altoos zwak, en in zich.
zelven beflooten was , en dat het niet mede-
deelen kan : maar wel ras worden de grond-
jbeginzelen van.het leven vermeerdert , het
heeft niet alleen het geen .het nodig is om te
leven , maar noch om het wezen aan andere
te geven.. Wanneer* deze overvloed van leven
, deze bronwel van kracht en- gezondheid,
niet meer inwendig.gehouden kan worgden,
zoo zoekt zy zich uitwendig te verfprei-
den , en openbaart zich. door verfcheide tekenen.
? Het perfte. teken van den huwbaren Ouderdom
, is een foort van verdoving in-de liezen
| een foort van gewaarwording in de dee-
?en welke het kenmerk der S-exeri uitmaken,
en die tot dien tyd onbekent w as; ’er vertoo-
nen zich op dezelve een meenigte kleine ver-
heventheden, welke; een witte kleur hebben;
deze witte knobbeltjes zyn de zaden van nieuwe
voortbrengzelen , namen tlyk dat foort van
hairen, welke deze deelen bedekken moeten;
De klank der ftem word fehor en ongelyk,
geduiirende een vryaanmerkelykeuitgeftrekt-
heid van tyd ,, hier na is zy yeebvolder, veel
gewifler , veeLfterker , en veel zwaarder als
te vooren : deze verandering- is zeer merkbaar
jn de jongenp ; zoo zy minder aanmerkelyk
in de mysjes is , zoo is dit alleen om dat dei>
^lverftcm, natuurlyk veel fcherpcr is.
Deze tekens,va:n. den huwbaren.ouderdom
zyn gemeen in dë beide Sexen , maar men heeft
.’er noch andere ,. welke aan ieder derzelver
byzonderzyn: deuitvloeijing.der maandfton-
den, en de uitzetting van den boezem in de
.vrouwen; de haart en de uitfehieting van het
zaadvocht in de mannen. Onder het geheele
menfehelyk geflacht , koomen de vrouwen
vroeger tot den huwbaren ftaat als de mannen;
maar deze tyd is verfchillent by de verfchil-
lende -volken ,. en fchyht voor. een gedeelte
van de gefteltheit der luchtftreck , en van het
voedzcl af te hangen. In alle de zuidelyke
deelen van Europa ,, en in de fteden , is het
grootfte gedeelte der jonge dochters huwbaar
wanneer zy twaalf jaaren- bereikt hebben, en
de jongens in den ouderdom van veertien jaa-
reni; in de Noordelyke Landfchappen , en
op het land , zyn de dochters zulks naauwlyks
in haar veertiende, en de jongens in hun
zeftiende jaar.
. In de heetfte geweften yan Azia,- Afrika,
en Amerika, Zyn de. dochters- op het tiende,
en zelfs op het negende jaar huwbaar. . De
maandelykfche uitvloeijingen fchoon minder
overvloedig in de warme landen, gefchied
echter veel vroeger als in de koude landen;
D e tyd die tuflehen deze uitvloeijingen verloopt,
is ten naaften by dezelve byalle Volken
, en men heeft hier omtrent meer verfchil
-van perzóon tot perzoon , als van Volk tot
-Volk ;: want in het zelfde geweft , en onder
het zelfde Volk , heeft men vrouwen i wel-
-ke alle veertien dagen aan deze natuurlyke
uitvloeijingen onderhevig zyn , en andere
.welke v y f o f zes weken hier van bevrydzyn,
maar de.gewoonelyke tuflehenpoozing is een
maand, op eenige dagen na. De hoeveelheit
van dëftoffewelke.gelooft word,, fchynt van
dè.hoeveelheit van-het voedzcl , en van de
.ongevoelige uitwaaflemingen af te hangen \
de vrouwen die meer als andere ceten , en
minder oefening, doeii , hebben overvloedi—
-ger maandftonden.. De hoeveelheit, van deze
uitloozing verfchilt veel in de verfchillende
-perzoonen y en in de verfchillende omftan-
digheden , men kan dezelve echter op een
hoeveelheit van een o f twee oneen tot een
pond , en meerder begrooten. De uitvloei-
jing: duurt drie, vier ,, of. v y f dagen,, in het
grootfte gedeelte der vrouwen en zes , zeven
, o f acht dagen in eenige andere. De
overtolligheid van het voedzel en bloed',,
is de ftoffe lyke oorzaak der maand (tonden
de toevallen welke haare uitvloeijing voor
gaan , zyn zoo veel zekere kenmerken van
G T voW -