in de vorige eeuw voor drie vierden afgebroken, zoodat de huizing nu uit
slechts een klein gebouw bestaat.
B o rg e r , gem. in Drenthe,'tusschen Gasseite, Bolde, Westerbork, Zweelo,
Sleen en Odoorn (Drenthe), Onstwedde en Wildervank (Groningen). Op
eene oppervlakte van 13,035 bnnd., telde zij in 18111177, in 1822 1263, in
1840 2541, in 1870 5200 inw., voor laatstgenoemd jaa r onderscheiden in
4865 Ned.-Herv., 91 Ev.-Luth., 40 Doopsgez., 476 Chr.-Ger., 174R.-Kath.
en 54 Israelieten.
De grond bestaat ongeveer ter helfte uit diluviseb zand, ter helfde uit
ongerept of afgegraven hoog veen en längs de stroompjes bet Oude-Diep,
het Yoorste-Diep en het Achterste-Diep uit laag veen. Een groot deel der
gem. bestaat uit heide. Het bebouwde land leverde in 1870 een oogst op
van 18,216 mud rogge (op 1012 b u n d ), 132 mud garst (6 bund.), 560 mud
haver (op 20 bund.), 540 mud zand-boekweit (op 45 bund.), 748 mud
veen-boekweit (op 187 bund.), 336 mud boonen (op 28 bund.), 180 mud
erwten (op 10 bund.), 72 mud stamboontjes (op 9 bund,), 67,800 mud
aardappeleu (op 452 bund.), 310 mud oliezaad (op 31 bund.), 2400 Ned.
pond vlas en 21 mud lijnzaad (op 31 bund.). E r waren verder 46 bund. met
voedergewassen voor het vee bezet, 85 bund. kunstweiden, 1917 bund.
weiland en 904 bund. hooiland. De veestapel telde 481 paarden, 2507
runderen, 6531 schapen, 132 geiten en bokken, 445 varkens.
De gem. Borger onderscheidt zieh door een groot aantal hunebedden
Ze zijn er namelijk 11 in getal, waarvan 3 van tien tot vijftig minuten
afstands van het dorp Borger en 8 in de omstreken van de buurt
Drouwen liggen. Het hunebed, 10 min ten noord-oosten van Borger, is
het grootste in de Nederlanden. Het heeft nagenoeg 21 el lengte. Naar
het westen beslaat de binnenruimte 2.5 el, die naar het oosten tot 1.5 el
vermindert. De zijsteenen, 45 in getal en van eene geweldige grootte,
staan 1 el van elkander, ofschoon hier en daar door kleinere keijen aan-
eengeschakeld. Op een el boven den grond worden zij door 9 ontzag-
lijk groote steenen gedekt, een cijfer dat blijkbaar eenmaal grooter
was. De grootste der deksteenen schat men op eene zwaarte van 20,000
kilo’s. Eene voorpoort oP portaal van steenen verheft zieh aan de zuid-
oostzijde. In 1685 deed de Eriesche juffer Titia Brongersma dit bed
openen. Zij vond er eenige urnen of kruiken, waarvan zij nogtans niets
dan eenige scherven kon inzamelen. In onzen tijd is om dezen grootschen
steenhoop plantsoen aangelegd.
De gem. bevat de d. Borger en Nieuw-Buinen, de buurten Drouwen,
Drouwenerveen, Buinen, Buinerveen, Drouwenermond, Ees, Westdorp en
Bronneger, benevens het geh. Eidershaar.
Het d. Borger, in 1850 met 519, in 1860 met 655 inw., heeft een
eenigzins steedsch aanzien en bevat 2 kerken, die der Hervormden en
der Chr.-Gereformeerden. De eerste is een gebouw van den jare 1826,
hetwelk de oude parochiekerk heeft vervangen. Yroeger lag in de na-
buurschap de havezathe Westrup.
Borgt! (de), buurt in Limb. gem. Posterholt, in 1840 met 80, in
1860 met 99 inw.
Borgh. (ter), kanton in het Geld. arr. Zutphen, bevattende de 3 ge-
meenten: Wisch, Gendringen en Bergh.
Bo rgh (ter), steedje in de Geld. gem. Wisch, aan den Ouden-IJssel.
Het ligt geheel open en bestaat genoegzaam uit e'ene straat, die
van het kasteel Wisch, waaraan het zijn naam ontleent, zieh in eene
noordwestelijke richting naar den weg van Doesborgh naar Anholt uit-
strekt. ln 1840 had dit steedje 709, in 1860 708 inw. E r zijn 2 kerken,
een Herv. en een R.-Kath.
Borgh (ter), voorm. kasteel aan de oostzijde van het N.-Brab. vlek
Oisterwijk.
Borgh (tor), voorm. havezathe bij het Drenthsche dorp Eelde. In
1759 bestond zij reeds niet meer.
B o r g h a r e n , gern in Limb., tusschen Itteren, Meerssen en Oud-Vroen-
hoven (Limb.) en Lanaken (Belgie). Zij heeft een oppervlakte van 381
bund., grootendeels rivierklei, deels Limburgsche klei. De Maas vormt de
wester grenzen, terwijl de Canjelbeek en de Oude-Canjel haar doorsnij-
den. In 1822 had deze gem. 328, in 1840 437, in 1870 599 inw. In
laatstgenoemd jaa r onderscheidde men hen in 596 R. Kath. en 3 Isr.
De landbouw is het hoofdbedrijf der ingezetenen.
Het d. Borgharen ligt aan de Maas. Behalve door de Kath. st.-Maar-
tens-kerk is het versierd door een ond kasteel, het stamhuis van het
Friesche geslacht der van Haren’s , waarop in 1748 de Graaf van
Löwenthal bij het beleg van Maastricht zijn hoofdkwartier vestigde.
Ogier Sire van Haren, de oudst-bekende eigenaar der heerlijkheid, wordt
op het jaar 1248 vermeld.
BorgSW60 r, d. in de Gron. gem. Termunten, in 1840 met 100, in
1860 met 127 inw. Het is gebouwd op een 8 el hooge wierde en heeft
eene Herv. kerk.
Borköl, d. in de N.-Brab. gem. Borkel-en-Schaft, in 1860 met slechts
28 inw. in de 9 huizen die de kom vormen. Het ligt te midden van
een zeer schraal oord, terwijl de akkers eene zoo geringe uitgestrektheid
bezitten, dat men uit een der huizen, hetzelfde welk, een bal werpende,
daarmede gemakkelijk de ongerepte heide kan bereiken.
Borkel-en-Schaft, gem. in N.-Brab., die, tusschen Bergeyk, Westerhoven,
Dommelen en Valkenswaard (N.-Brab.), Achel en Neer-Pelt
(Belgie) gelegen, eene oppervlakte beslaat van 2478 bund., bijna geheel
zandgrond, met eenige verstrooide moeren en beekklei längs den Dommel.
In 1822 had deze gem. 445, in 1840 511 in 1870 585 inw. De gem. bevat de
beide d. Borkel en Schaft, benevens de geh. Klein-Borkel, Hoek, Heuvel,
Hoef-en-Brug, Peutersend, Heijersend en Klein-Schaft. De ingezetenen,