reeds vóór den jare 1400 bekend was. Het adel. hnis is in den jare 1800
afgebroken.
Zwiggelte, b. in de Drenthsche geni. Westerbork, in 1811 met 151,
in 1840 met 184, in 1870 met 205 inw.
Zw ijn d r e ch t, kerk. ring der klasse Dordrecht van de Herv. Kerk.
Zij bevat de 7 gem.: Dubbeldam, Groote-Lindt-en-Heer-Oudelands-Am-
bacht, Heerjansdam-en-Kijfhoek, Hendrik-ldo-Ambacht, Ridderkerk, Rijs-
oord-en-Strevelshoek, Zwijndrecht.
Z w ijn d r e ch t, gem. in Z.-Holl., uitmakende het oostelijk deel van
den Zwijndrechtschen-'Waard. Zij is ingesloten door de gem. D ordrecht, Dubbeldam,
’s Gravendeel, Groote-Lindt, Hendrik-ldo-Ambacht en Papendrecht.
Door de Merwede en de Oude-Maas bezoomd, is de oppervlakte door zee-
klei gevormd. De grootte daarvan beloopt 438 bund., doch deze oppervlakte
bezit de gem. eerst nadat de wet van 11 Ju n i 1855 bij Zwijndrecht de
vroeger zelfst. gem. Meerdervoort heeft ingelijfd. In 1811 had Zwijndrecht
alteen 562, in 1822 688 en in 1840 2016 inw. Met Meerdervoort, dat in
1840 413 inw. telde, beliep de bev. in 1860 2606 en in 1876 3180 inw.
Bij de telling voor 1870 onderscheidde men er i 2853 Ned.-Herv., 1 W.-
Herv., 31 Chr.-Geref., 12 Doopsg., 12 Ev.-Luth., 2 Rem., 96 R .-K a th ,
4 Ned.-Isr. en 3 ongenoemden. De meesten vinden hun bestaan op de
scheepstimmerwerven, in zoutkeeten, eene glasblazerij en andere fabrieken.
Anderen bestaan van het aankweeken van groenten, of in den landbónw en
daarmede verwante bedrijven. De heerl. Zwijndrecht komt ook onder
den naam van Schobbelandsambacht voor. Daartoe behooren de Vol-
gerlanden.
Het d. Zwijndrecht, tegenover Dordrecht, langs de Merwede en Oude-
Maas gebouwd, is eene levendige plaats, op en aan den dijk van den
Zwijndrechtschen-Waard gebouwd. Het is zeer oud, want reeds in eene
oorkonde van 1006 komt het onder den naam van Zwindrecht voor.
Echter is het in de 12de eeuw door het water overstelpt en eerst in de
14de eeuw op de stroomen heroverd. Men telde er in 1870 2041 inw.
binnen de dorpskom. E r ligt hier een spoorwegbrug over de Oude-Maas.
Zw ijn d r e ch t, pold. van 132 bund. in de Z.-Holl. gem. Zwijndrecht.
Z w jjn d r e ch tsch e -W a a rd , bedijking in Z.-Holl., ongeveer 3710
bund. groot, tusschen de Merwede, den Noord of Oord, de Waal en de
Oude-Maas. Een binnenstroom is de Devel.
Z w ijn sle g e r (het), strook veengrond in de Ov. gem. Kampen.
Zwijnsbergen, voorm. landgoed in de N.-Brab. gem. Helvoirt, nabij
de plaats waar de Nemer zich met de Leibeek vereenigt. In vorige eeu-
wen was het een der ondste en aanzienlijkste kasteelen n it dit ged.
van Brabant.
Z w ijn sp o ld e r , kleine pold. in de Z.-Holl. gem. Giessendam.
25win (het), voorm. zeeboezem in het noorden van Viaanderen, die
zich van de duinen bij Cadzand tot Brugge uitstrekte. Zij was in de
middeleeuwen de zuidwester grens van Oud-Priesland en vormde late r de
scheiding tusschen Nederland en Belgie naar de zijde van de Noordzee.
Allengs opgeslijkt, verdween in 1872 en 1873, bij de bedjjking van den
Willem-Leopold-polder, het laatste overblijfsel t daarvan. Aan dezen zee-
arm had de stad Brngge in den grafelijken tijd haar uitstekenden bloei
te danken. Ook de kleinere steden Oostburg, Rodenburg (later Aarden-
burg), Damme, Sluis, Hoeke, st.-Anna-ter-Muiden en Monnikenreede —-
waarvan Monnikenreede genoegzaam geheel verdween —> danken haar
ontstaan en vroegere groote welvaart. In 1340 werd op het Zwin een
zeeslag door de Engelschen tegen de Pranschen geleverd, welke laatsteD,
schoon over 123 bodems te beschikken hebbende, de nederlaag leden.
Z w in p o ld e r , pold. van 240 bund. in Zeeuwsch-Viaanderen, deels in
de gem. Retranchement, deels in st.-Anna-ter-Muiden. De polder is in
1864 ingedijkt.
Zwinderen, b. in de Drenthsche gem. Oosterhesselen. Zij had in
1811 101, in 1840 134, in 1870 162 inw.
Z w in d e r s ch -V e en , geh. in de Drenthsche gem. Oosterhesselen, in
1870 met 61 inw.
Zw in g e lsp a an , geh. in de N.-Brab. gem. Fijnaart.
Zwolle, kiesdistr. voor het afvaardigen van leden naar de Tweede
Karner der Staten-Generaul. Het bevat, volgens de wet van den 6 Mei
1869, de 19 gem.: Zwolle,Nieuw-Leusen, Avereest,Dalfsen, Ommen(stad),
Ommen (ambt), Zwollerkerspel, Kampen, Graf hörst, I Jsselmuiden, Wilsum,
Kamperveen, Zalk-en-Veecaten, Oldebroek, Doornspijk, Eiburg, Heino,
Hattem, Heerde. In 1869 had dit district 87,693 inw. en 2625 kiesge-
rechtigden.
Zw o lle , prov. kiesdistr. in Overijssel. Het bevat alleen de gem. Zwolle.
Z w o lle , eerste arr. in Ov. Toen het eerst arr. werden gevormd voor de
toenmalige Hollandsche departementen van het Eransche-Keizerrijk werd
dit arr. saamgesteld uit het kwartier Zwolle, zooals dit tijdens het Konink-
rijk Holland had bestaan, met toevoeging van eenige noordwestelijke
deelen van het kwartier Deventer, o. a. het schoutambt Dalfsen. Aanvan-
kelijk was het arr. gesplitst in 5 kantons, t. w. Zwolle, Kampen, Hasselt,
Steenwijk en Vollenhove. Deze verdeeling hield stand ook onder het
Koninkrijk der Nederlanden tot 1838, behoudens eenige wjjziging der uitge-
strektheid van eenige schoutambten of gemeenten. In 1838 werden de
5 kantons verminderd tot 4, zooals dit sedert gebleven is. Deze 4 kantons
z\jn: Zwolle, Kampen, Vollenhove en Steenwijk.
Z w o lle , eerste kanton van het arr. Zwolle. Het bevat de 7 gem.:
Avereest, Dalfsen, Hasselt, Nieuw-Leusen, Staphorst, Zwolle, Zwollerkerspel.
Z w o lle , klasse der Herv. Kerk in de prov. Overijssel. Zij bevat 24
gem. met predikanten, en telt 3 ringen, t. w. Zwolle, Hasselt en Ommen.