dam over Hilversum naar de Utr. grens bij de Hooge-Vuursche en die
van Hilversum naar de Utr. grens zuidwaarts van de Zwaluwebergen,
beiden geopend den 10 Ju n i 1874.
In aanleg is een spoorweg van Amsterdam naar Zaandam, terwijl de
Staat in bet najaar van 1875 op zieh heeft genomen aan te leggeneen
spoorweg van de Zaanstreek over Purmerende en Hoorn naar Enkhuizen.
Noord-Holland had in 1822 380,725, den 16 November 1829 413,988,
den 1 Januari 1840 443,334, den 1 Jan u a ri 1850 477,079, den 1 Januari
1860 521,125, de 1 Januari 1875 620,890 inw. Hierbij moet in acht
genomen worden, dat bij de wet van 11 Ju li 1855 de gem. Haarlem-
mermeer bij N.-Holl. werd gevoegd, en den 1 Januari 1864 het grootste
deel van Leimuiden tot Zuid-Holland overging, j
Bij de telling voor 1870 onderscheidde men er: 309,238 Ned.-Herv.,
4,106 W.-Herv., 159 Eng.-Herv. (Presb.), 32,615 Ev.-Luth., 9,469 Herst.-
Luth., 17,420 Doopsgez., 7,791 Cbr.-Geref., 1,592 Bem., 181 Episc. of
Anglik., 18 Leden der Schotsche Kerk, 18 Herrnh., 157,971 B.-Kath.,
2,723 Oud-K., 5 Grieken, 29,696 Ned.-Isr., 3,257 Port.-lsr. en 1177 on-
genoemden.
Er zijn in N.-Holl. 163 gem. der Ned.-Herv., 2 der W.-Herv., 1 der
Eng.-Herv., 11 der Ev.-Luth. (10 gem. en 1 bijgem.), 5 der Herst.-Luth.,
39 der Doopsgez., 28 der Chr.-Geref., 4 der Bem., 1 der Anglik., 1 der
Herrnh., 108 der B.-Kath., 10 der Oud-B., 16 der Ned.-Isr. (waarvan een,
die van Uithoorn, haar Synagoge in de prov. Utrecht heeft) en 1 der
Port.-lsr.
Koophandel, scheepvaart, markten, fabrieken en handwerken zijn de
hoofdbronnen van bestaan der stedelingen. Op het platteland is over het
geheel het fabriekwezen gering, behalve in de Zaanstreek (waar vooral
papier, stijfsel, olie en planken worden vervaardigd), in de voorsteden van
Amsterdam onder Nieuwer-Amstel en Sloten, in Gooiland, (waar tapijten,
paardendekens en Hilversumsche streep worden geweven), in Krommenie
en Assendelft (waar rolreederijen zijn). Het platteland bloeit vooral door
veeteeit en zuivelbereiding, voorts door landbouw en handel in veldproducten.
De visscherij wordt het meest uitgeoefend door de bewoners van Marken,
Urk, Huizen, Durgerdam, Volendam, Egmond-aan-Zee, Zandvoort en
enkele andere dorpen.
Noord-Holland is met betrekking tot het lager schoolwezen verdeeld in
12 districten. Tot het e e r s t e behooren de scholen in het noord. deel
der gem. Amsterdam, in Aalsmeer (te Aalsmeer, aan den Uiterweg en te
Kudelstaart), Diemen, Nieuwer-Amstel, Sloten (aan den Overtoom, te
Sloterdijk en Osdorp), Watergraafsmeer. — Tot het tw e e d e de scholen
in het zuid. deel van Amsterdam, in Ankeveen, Weesp en Weesperkarspel
(aan den Geinbrng). — Tot het d e r de de scholen in het west, deel der
gem. Amsterdam, in Ouder-Amstel (te Ouder-Amstel, Bijke-Waver en
Duivendrecht), in Uithoorn (te Uithoorn en aan de Kwakel). — Tot het
v i e r d e de scholen in de noord. en noordw. deelen van Amsterdam,
in Blaricum, Bussum, ’s Graveland, Hilversum, Huizen, Kortenhoef, Laren,
Muiden (te Muiden en Muiderberg), Naarden en Nederhorst-den-Berg. —•
Tot het v i j fde de scholen: in Bennebroek, Bloemendaal (te Bloemen-
daal, Overveen, Vogelenzang en Meerenberg), Haarlem, Haarlemmerliede
c. a. (te Spaamwoude en Polanen), Haarlemmermeer, Heemstede,
Schoten, Spaarndam, Velsen (te Velsen en Santpoort en in de
Heide aan ’t Noordzeekanaal),. Zandvoort. —- T ot h e t z e s d e de
scholen: in Akersloot (te Akersloot en Zuid-Schermeer, de Woude
en Boekel), Alkmaar, Bergen, Broek-op-Langendijk, Castricum, Egmond-
binnen (te Egmond-binnen en Egmond-aan-de-Hoef), Egmond aan Zee,
Heer-Hugowaard (te Heer-Hugowaard en Veenhuizen), Heilo, Koedijk,
Limmen, Noord-Scharwoude, Oterleek (te Oterleek en Noord-Schermeer),
Oudkarspel, Oudorp, st.-Pancras, Schoorl (te Schoorl en Groet), Warmen-
huizen (te Warmenhuizen en Schoorldam), Zuid-Scharwoude, Zuid-en-
Noord-Schermer (te Groot-Schermer en Driehuizen). — Tot het a even de
de scholen i n : Barsingerhorn (te Barsingerhorn, Kolhorn en Haring-
huizen), Callantsoog, Haringkarspel (in de Kerkbuurt, Dirkshorn en Waar-
land), de Helder (aan de Helder, te Huisduinen en in ’t Koegras),
st.-Maarten (te st.-Maarten, Valkoog en Eenigenburg), Nieuwe-Niedorp,
Oude-Niedorp (te Oude-Niedorp en Zijdewind), Petten, Schagen, Wieringen
(te Hippolitushoef, Oosterland en Westerland), Wieringerwaard,
Anna-Paulowna (te Veerburg en Kerkland), de Zijpe (te Burgerbrug,
st.-Maartensbrug, Schagerbrug, Oude-Sluis en ’t Zand). — Tot het
ach t e t e de scholen in : Abbekerk, Andijk, Blokker (te Ooster-Blokker
en Wester-Blokker), Bovencarspel, Enkhuizen, Grootebroek (te Groote-
broek en Lutjebroek), Hoogcarspel (te Hoogcarspel en Zwaagdijk),
Hoogwoud (te Hoogwoud, Aartswoud en de Weere), Medemblik, Midwoud
(te Midwoud en Oostwoud), Nibbixwoud (te Nibbixwoud en Hauwert),
Opmeer, Opperdoes, Spanbroek, Twisk, Urk, Wervershoof (te Wervershoof
en Hoog-en-Laag-Zwaagdijk), Westwoud (te Westwoud en Binnenwijzend),
Wognum (te Wognum en Wadway), Zwaag, Sijbekarspel (te Sijbekarspel
en Benningbroek). — Tot het n e g e n d e de scholen: op Terschelling (te
West-Tersehelling, Midsland en Hoorn), op Texel (aan den Burg, te
Cocksdorp, Eijerland-zuidzijde, Hoorn, Koog, Oost, Oosterend, Oude-Schild
en ’tWaal), op Vlieland. — Tot het t i e n d e de scholen in : Avenhorn (te
Avenhorn, Scharwoude en Grosthuizen), Beemster, Beets (te Beets en
Schardam), Berkhout, Graft (te Graft, West-Grafdijk en Oost-Graftdijk),
Hensbroek, Hoorn, Obdam (te Obdam en Wogmeer-aan-den-Spierdijk),
Oosthuizen (te Oosthuizen en Hobrede), Oudendijk, Kijp, Schellink-
hout, Schermerhorn, Ursem (te Ursem en Bustenburg), Venhuizen (te
Venhuizen en Hem), Wijdenes (te Wijdenes en Oosterleek). — Tot
het e l f de de scholen in : Broek-in-Waterland (te Broek-in-Waterland,
Zuiderwoude en Uitdam), Buiksloot, Edam (te Edam en Volendam),
Ilpendam (te Ilpendam, den Ilp en Purmerland), Katwoude, Kwadijk,
Eandsmeer (te Landsmeer en Watergang), Marken, Middelie, Monnicken-
dam, Nieuwendam (te Nieuwendam en Zunderdorp), Purmerende (te P u rmerende
en in de Purmer), Bansdorp (te Bansdorp, Durgerdam, Holijsloot
en Schellingwoude), Warder, Wijde-Wormer. — Tot het tie a a l f de
de scholen i n : Assendelft (te Assendelft en Nauerna), Beverwijk, Krom