Caterspolder, pold. in de N.-Brab. gem. Woensdrecht, groot IS?
bund., in 1861 ingedijkt.
Catert, geh. in de Limb, gern, Heel c. a.
Catharijne, of Buiten-Catharijno, westelijke voorstad van Utrecht,
vroeger eene ambaehtsheerlijkheid, die in 1715 door de stad Utrecht
werd aangekocht.
C a tharinapolder, pold. in de Zeeuwsche gemeenten Axel en Broek-
kapelle, 411 bund. groot, in 1846 ingedijkt.
Catharinendal (St.), nonnenklooster, in 1646 gesticht, bij de N.-
Brab. stad Oosterhout, ter vervanging van een vroeger convent, dat in
1268 te Vroenhout onder Bosendaal zijn oorsprong had genomen.
C a tsh o ev e , hofstede in de Zeeuwsche gem. Groede, eens bewoond
door den staatsman en dichter Jacob Cats.
Casop, of Kasop, geh. in de Limb. gem. Herkenbosch-en-Melich.
Cattenbroek, of Kattenbroek, geh. en heerl. in de Utr. gem.
Zeist. Zij had in 1840 41, in 1860 22 inw.
Cattenbroek, of Kattenbroek, heerl. en polder in de Utr. gem.
Linschoten, in 1840 met 96, in 1860 met 80 inw.
Caumer, huurt in de Limb. gem. Heerlen, in 1840 met 221, in 1860
met 240 inw.
Caumerbeek, beek in de Limb. gem. Heerlen, die door het water
van eene voortreffelijke fontein, de Koude bron, gevormd, naar de Molenbeek
vloeit.
Cellemuiden, geh. in de Overijsselsche gem. Zwollerkerspel, nabij
het Zwartewater en de stad Genemuiden.
C en tra a l-S p o o rw eg , of N ed e r lan d sch e -C en tra a l-S p o o rw eg ,
spoorweg, waarvoor in 1859 concessie werd verleend. De grondwerken
zijn aangevangen in 1861. De opening der lijn van Utrecht tot Hattem
had plaats 20 Aug. 1863, der lijn Hattem tot Zwolle 4 Ju n i 1864, en
die van Zwolle tot Kämpen 10 Mei 1865. De weg is bijna 101 kilometer
lang, waarvan de schoone IJsselbrug bij het Katerveer 473 meter beslaat.
Chaam, gem. in N .B r a b ., tusschen de gemeenten Ginneken, Gilze-
en-Bijen, Alphen-en-Biel, Baarle-Nassau (Ned.) en Meerle (Belgie). Zij
beslaat 2987 bund. oppervlakte, alles diluvisch zand, en had in 1822
1070, in 1840 1350, in 1870 1395 inw., voor laatstgenoemd ja a r onder-
scheiden in 1300 B.-Kath., 90 Ned.-Herv., 4 Bem. en 1 Luth. De land-
bouw maakt het voornaamste bedrijf der ingezetenen uit. Men verbouwt
er meest rogge, haver, boekweit en aardappelen. De gem. bevat het d.
Chaam, de buurten Heikant, Dassemus, Snijders-Chaam en Ginderdoor
of Chaamdijk, benevens de geh. Houtgoor, Leg, de Sluis, enz.
Het d. Chaam strekt zieh in de lengte van het noordwesten naar het
zuidoosten, längs den weg van Breda naar Baarle uit. Het had in 1840,
met de verspreide huizen in den omtrek, 396, in 1860 binnen de kom
alleen 291 inw. E r zijn 2 kerken, een Herv. en een E.-Kath. Chaam is
zeer oud, aangezien oude kronieken het als een der maalsteden der
Franken vermelden. In 1243 werd het de hoofdplaats eener h e e rl.,
die door Godevaart van Breda aan zekeren Willem werd geschonken. In
1624 had het veel van de Spanjaarden te lijden.
Chaambosch, geh. in de N.-Brab. gem. Gilze-en-Bijen.
Chaamdijk, of Ginde rdo o r , buurt in de N.-Brab. gem. Chaam, in
1840 met 142, in 1860 met 141 inw. Men noemt haar ook Dijk-en-Door.
Gharlois, gem. in Z.-Holl., tusschen Botterdam, Katendrecht, Delfs-
haven, Schiedam, Pernis, Bhoon, Oost- en West-Barendrecht en IJssel-
monde, en ruim 2000 bunders groot. Door de wet van 15 Ju li 1869 zijn
eenige buitengorzen längs de Maas en een deel dier rivier van haar af-
gescheiden en aan Botterdam toegevoegd. De grond, uit klei gevormd,
is zeer vruchtbaar, en levert, behalve het noodige voedsel voor een aan-
zienlijken veestapel, inzonderheid tarwe, koolzaad, erwten, gerst, hennip
en vlas. De bevolking dezer gem. is in de laatste jaren snel toegeno-
men: in 1822 had zij 2010, in 1840 2806, in 1870 4663 inw. Bij de
telling van 1860 onderscheidde de bevolking zieh in 3271 Ned.-Herv.,
; 29 Chr.-Afg. (Chr.-Ger.), 4 Ev.-Luth,, 40 B.-Kath. en 1 ongenoemde.
Behalve landbouw en veeteelt, maken handel, scheepvaart en verschillende
bedrijven de middelen van bestaan uit. Men vindt er scheepstimmerwer-
ven en eene vlasbereiding-fabriek. De gem. ontleent haar oorsprong aan
| eene bedijking van den ouden Kolderwaard in 1460, door Karel, Graaf
van Charolais, zoon van Hertog Eilips van Bourgondie, Graaf van Holland,
later onder den naam van Karel de Stoute bekend.
Het groote, schoone d. Charlois had in 1840 1040, in 1860 1285 inw.
Het heeft eene fraaie haven, eene ruime Herv. kerk en längs de dijken
weelderig geboomte. In zijne geschiedenis Staat de inwijdingsdag der kerk
in Eebruari 1512 als hoogst noodlottig opgeteekend. Priesters en leeken
ä gingen toen in processie op het ijs, in een stoet, welke op meer dan 8000
f personen werd begroot. Plotseling echter bezweek de ijskorst, en eene
t groote menigte kwam in den stroom om.
Charlois, pold. i n ‘de gem. Charlois, gr. 770 bund., in 1460 ingedijkt.
Chartroysen, voorm. Karthuizerklooster bij Utrecht. Het was tijdens
f de regeering van Koning Willem I en vervolgens eene veelbezochte plaats
I van uitspanning, waar de jeugdige gespelen elkander den veelbesproken
I Monnikenboom aanwezen. Sedert de laatste jaren is het sleehts eene
i gewone boerderij.
Chevremont, buurt in de Limb. gem. Kerkrade, in 1840 met 430,
[ in 1860 met 382 inw.
Christoffelpolder (st.), pold. van ongeveer 80 bund. in de Z.-Holl.
I gem. Sommelsdijk, in 1488 bedijkt.