S ch en k e ld ijk , b. in de Z.-Holl. gem. ’s Gravendeel, in 1840 met
360 inw.
S ch en k en sch an s, geh. onder het d. Deinum in de Friesche gém.
Menaldnmadeel, een kwartier unrs van Leeuwarden, aan de Harlinger en
Sneeker trekvaarten.
Sche rme e r , voorm. moer in N.-Holl., dat volgens octrooi van den
26 September 1631 is drooggemaakt en in 1635 verkaveld. Deze bedij-
king is 4745 bund. groot, daaronder gerekend het voorm. eil. de Maten
en eenige oeverlanden. De grond van dit oude land is laag veen, maar
in de droogmakerij zelve bestaat hij uit klei. De polder behoort onder een
groot aantal gemeenten, namelijk onder Alkmaar, Oudorp, Oterleek, Ur-
sem, Schermerhorn, Zuid-en-Noord-Schermer, Akersloot en Graft. Van de
beide d. of kerkb. ligt Noord-Schermeer of Bedijkte-Schermeer, in de gem.
Oterleek, Zuid-Schermeer of het Zwartekerkje in Akersloot.
In 1870 had het gedeelte onder Oterleek 424, dat onder Schermerhorn
371, dat onder Zuid-en-Noord-Schermer 337, dat onder Akersloot 317,
dat onder Alkmaar 258, dat onder Oudorp 126, dat onder Ursem 110,
dat onder Graft 60 inw. Derhalve beliep de bev. in het geheel 1803
zielen.
S ch e rm e r e ilan d , of E ila n d sp o ld e r , bedijking in N.-Holl., uit-
makende het land tusschen de Beemster en den Schermeer. Het is groot
1760 bund. en bevat de d. de Rijp, Graft, Oost-Grafdijk, West-Grafdijk,
Noordeinde-van-Graft, Groot-Schermeer, Schermerhorn en Driehuizen.
Sch@rmorh.orHf gem. in N.-Holl. tusschen de Beemster, Avenhorn,
Ursem, Oterleek en Zuid-en-Noord-Schermer. Het oostelijk gedeelte, op of
ten noordw. van het Schermereiland gelegen, bestaat uit laag veen, het westelijk
gedeelte, de oostelijke uithoek van den Schermeer, uit klei. De gem.
is bijna 1100 bund. groot. In 1811 telde zij 750, in 1822 854, in 1840
1059, in 1875 1287 inw. Bij de telling voor 1870 vond men e r: 967
Herv., 26 Doopsgez., 12 Luth., en 241 R.-Kath. Zij bestaan meest van
veeteelt, zuivelbereiding en het hennipspinnen. Ook levert de drukke
doortocht nog al voordeel op. De gem. bevat het d. Schermerhorn, de
Buurt-in-den-Schermeer en het geh. West-Mijzen.
Het d. Schermerhorn is eene levendige, welbeboúwde plaats. Het telde
in 1840 643, in 1870 794 inw. Eerst in 1502 werd hier eene kapel
gebouwd. Thans heeft men er eene groote aanzienlijke Herv. kerk. In
1699 heeft Schermerhorn veel door brand geleden.
Sch e rp b ie r , geh. in de Zeeuwsche gem. Oostburg. Het is ontstaan
ten gevolge van den aanleg van het fort Scherpbier, bp het bedijken
van den Henricuspolder. De sterkte Scherpbier is in 1672 gesleeht.
S ck e rp en h e r in g , geh. in de N.-Brab. gem. Oerle.
S eh e rp en is se , gem. op het Zeeuwsche eil. Tholen, naar het zuiden
door de Ooster-Schelde bepaald en verder ingesloten door de gem.
st.-Maartensdijk en Poortvliet. Zij is groot 1072 bund. en door zeeklei
gevormd. In 1822 had zij 962, in 1840 1176, in 1875 1375 inw., iü
laatstgenoemd jaa r onderscheiden in : 1302 Herv., 69 Chr.-Geref., 1
R.-Kath. en 3 Isr. Zij bestaan van een bloeienden landbouw en aanver-
wante bedrijven. De gem. bevat het groote d. Seherpenisse, de b. West-
kerke en de geh. Schoondorp en Gorishoek.
Het d. Seherpenisse, in 1840 met 935, in 1870 met 956 inw., heeft een
geheel steedsch voorkomen, door den regelmatigen aanleg der straten,
reikende in het noorden tot den dijk langs den Pluimpot. De merk-
waardigste gebouwen zijn de Herv. kerk en het Raadhuis.
Seherpenisse, pold. van 383 bund. in de Zeeuwsche gem. Scher-
penisse.
Scherpenzeel, gem. in Geld., ingesloten door de gem. Barneveld
en de Utr. gem. Renswoude en Woudenberg. Zij beslaat 1253 bund.
alies diluvisch zand. In 1822 had zij 932, in 1840 1156, in 1875 1384
inw., in laatstgenoemd ja a r onderscheiden in 1822 N.-Herv., 2 W.-Herv.,
6 Ev.-Luth., 2 Herst.-Lnth., 4 Doopsgez., 3 Chr.-Geref., 40 R.-Kath. en
5 Isr. Zij bestaan meest van landbouw, wolkammerij, enz. De gem. bevat
het grootste deel van het d. Scherpenzeel, benevens eenige verstrooide
huizen. Scherpenzeel heeft wellicht in onde tijden tot de heerl. Amers-
foort behoord. Johan van Scherpenzeel, die in de 14de en het begin
der 15 de eeuw leefde, was een dienstman van den Gelderschen Hertog.
Het d. Scherpenzeel ligt aan den weg van Zeist en Amersfoort naar
Arnhem, zoo dicht' op de Geldersch-Utrechtsche grens, dat, terwijl het
oostelijk deel tot Gelderland behoort, het westelijke Stichtschen grond
uitmaakt. Dit laatste gedeelte, waarin een groot logement staat, behoort
onder de gem. Woudenberg. Tusschen 1798 en 1814 hebben de beide dee-
len tôt hetzelfde département behoord. In 1840 had het Geldersche deel van
het d. 1132 inw. Het Stichtsche deel is minder bevolkt. Men vindt in
dit d. het fraaie huis te Scherpenzeel en eene Herv. kerk, met eene tombe
van den in 1619 overleden bezitter der heerl.
Scherpenzeel, d. met eene Herv. kerk in de Priesche gem. West-
Stellingwerf. Met een uithoek der b. Langelille had het in 1811 152,
in 1840 92, in 1875 445 inw. Bij den watervloed van Februari 1825
stond het water hier 2 meter boven de landen.
Scherperswÿk, of Scharperswijk, polder!, ter grootte van ruim
87 bund. in de Z.-Holl. gem. Bexmond.
Scherwolde, of Scheerwolde, b. in de Overÿsselsche gem. Steen-
wijkerwold, in 1840 met 596, in 1870 met 645 inw. Oudtijds was het
een d. met eene kapel.
Schettens, d. met eene Herv. kerk in de Friescbe gem. Wonseradeel.
Het had in 1811 107, in 1840 144, in 1875 195 inw,, daaronder gerekend
die van de geh. Bittens, Sotrum en Bruindijk (in 1840 49 inw.).
Scheveningen, vlek in de Z.-Holl. gem. ’s Gravenhage, zijnde
met de stad door schoone wegen en eene vaart verbonden. Het is
6 9 *