Het d. Westwoud is eeue oude plaats, die bij handvest van den 2 Fe-
bruari 1413, in yereeniging met Ooster-Blokker en Wester-Blokker, door
Hertog Willem van Beijeren tot eene stad werd verheven. E r zijn kerken
voor de R.-Kath. en Herv. De laatstgen. is in 1874 en 1875 nieuw ge-
bonwd ter vervanging van een die in de middeleeuwen, geheel van duif-
steen was opgetrokken en in de wandeling het Heidensch kerkje werd
genoemd. In 1840 had Westwoud 313, in 1870 336 inw.
Westwoud, pold. van 408 bund. in de N.-Holl. gem. Westwoud.
Westwoude, geh. in de N.-Holl. gem. Akersloot. Het telde in 1840
alleen 65 en met Stierop 98 inw. In 1870 beliep de gezamentlijke bevol-
king van beide geb. 116 zielen.
Westwouderpolder, pold. van 255 bund. in de N.-Holl. gem.
Akersloot.
Westzaan of West-Zaan, gem. in N.-Holl., ingesloten door Assen-
delft, Wormerveer, Zaandijk, Koog aan de Zaan en Zaandam. In het
zuiden reikt zij tot het nieuwe Noordzeekanaal, door welks aanleg
de gem. naar de zijde van Haarlemmerliede en Sloten nieuwe IJgronden
gewonnen heeft. Sedert de veranderingen in den Franschen tijd heeft
Westzaan de helft van Ruigoord aan Hofambacht en in 1833 West-
Knollendam aan Wormerveer afgestaan. Zonder de nieuwe IJgronden
had het in 1870 915 bund. oppervlakte, thans 215 bund. meer, dus
1130 bund. De grond bestaat uit laagveen en klei (in het I J ) en
is door vele breede sloten en wateren doorsneden. In 1822 had Westzaan
(waartoe destijds nog West-Knollendam behoorde) 1788, in 1840
2273, in 1876 2423 inw. Bij de telling voor 1870 ODderscheidde men er:
1794 Ned.-Herv., 1 W.-Herv., 441 Doopsg., 29 Ev.-Luth. 4 Herst.-
Luth., 173 R.-Kath. en 3 Ned. Isr. Het meerendeel bestaat van handel
en nijverheid. Men vindt er namelijk vele molens en andere fabrieken,
wier voortbrengselen bestaan in blauwsel, chocolade, olie, gezaagd hout,
enz. De gem. bevat het d. Westzaan, benevens een deel der b. Nauerna.
Het d. Westzaan is in de lengte gebouwd, van het zuiden naar het
noorden, met eene elboog in het midden, waar de strekking is van het
oosten naar het westen. In 1840, zoowel ais in 1870, telde men er 2252 inw.
Het deelt zich in de wijken : Westzaansche-Overtoom, Zuideinde, Krab-
belbuurt, Kerkbuurt en Noordeinde. In de Kerkbuurt, staan zoowel het
in 1781 gestichte raadhuis ais de Herv. Kerk. Deze kerk is een groot,
in 1740 vernienwd gebouw, dat weleer met een fraaien toren prijkte,
die 63 meter hoogte had en reeds vódr het ontstaan van den Spaanschen
oorlog het vroegere kerkgebouw versierde. Op den 1 Januari 1843 is dit
gevaarte ingestort, waarbij eene woning, met alie daarin zijnde personen,
onder het puin in den weeken bodem werd gedreven en verpletterd.
Er zijn 2 Doopsgez. kerken, één op het Noord en één op het Zuid. Ook
vindt men er eenige liefdadige gestichten. Een klein, armoedig huisje
wijst men aan ais de woning van den ouderlievenden dorpeling Lambert
Melisz. Men meent dat het d. reeds in de 9de eeuw onder den naam van
Westsaghem is bekend geweest. In 1491 nam W estzaan deel aan het Kaas-
en Broodspel en werd in 1573 en 1574 door de Spanjaarden plat geschoten.
West-Zaandam, westelijk deel der gem. Zaandam.
West-Zanen-en-Krommenie, pold. van 2380 bund. in N.-Holl.,
aan het I J , de Zaan en de Nauwersche-vaart. Deze polder of ban is verdeeld
onder de gem. Zaandam, Koog, Zaandyk, Wormerveer en Westzaan.
Westzijde-van-Aarlander veen, polderl. in de Z.-Holl. gem. Aar-
landerveen.
Westzijde-van-de-Vlist, pold. van 363 bund. in de Z.-Holl. gem.
Vlist.
West-Zomerlandsche-polder, of Klein-Zomerland, pold. van
220 bund. in de Z.-Holl. gem. Heinenoord.
Wesup, of Wezup, b. in de Drenthsche gem. Zweelo, in 1811 met
98, in 1840 met 168, in 1870 met 171 inw.
Wetering, oude stroom in de Friesche gem. Rauwerderhem en Ütin-
geradeel, die uit de Boorne voortkomt en naar het Sneekermeer vloeit.
Wetering, geh. in de Overijsselsche gem. Heino.
Weteringen, streek in de Overijsselsche gem. Diepenveen, in Lage-
Weteringen en Hooge-Weteringen onderscheiden.
Weteringen, geh. in de Overijsselsche gem. Steenwijkerwold.
Wetsinghe, d. in de Gron. gem. Adorp, in 1840 met 209, in 1870
met 201 inw. In 1801 werd de burg Onsta aldaar gesloopt, in 1840
de Herv. Kerk. In de plaats der laatste is voor de gem. Wetsinghe en
Sauwert, midden tusschen beide plaatsen, een nieuwe kerk gebouwd.
Wetsingliermaclen, geh. in de Gron. gem. Adorp.
Wetzens, of Wetsens, d. in de Friesche gem. Oost-Dongeradeel,
met eene Herv. kerk, die op een hoogte is gebouwd. Oudtijds vond men
er ook de staten Groot-Jaarla en Klein-Jaarla. In 1811 telde men er 87,
in 1840 181, in 1876 123 inw.
Weurt, of Weurd, d. in de Geld. gem. Beuningen, in 1840 met
451, iñ 1872 met 604 inw. Het is zeer oud, want het wordt reeds in
eene oorkonde van 1134, ais Wortt, vermeld. Mogelijk is het zelfs het
Vurde van eene oorkonde van 814 of 816. Den 3 Februari 1799 en in
1805 brak hier de Waaldijk door. Men vindt te Weurt eene R.-Kath.
kerk en een landhuis, het Huis te Weurt genoemd.
Weustenraad, of WOGStorLraad, b. in de Limb. gem. Klimmen,
in 1840 met 105, in 1870 met 132 inw.
Weverslo, geh. in de Limb. gem. Venray, in 1870 met 39 inw.
86