S G ra v enw eg , gedeelte van den straatweg tusschen R o tte r d ame_n
Gouda, van de Boflaan to t Kortenoord. Be huizen langs dezen weg
behooren to t Kralingen, Capelle-op-den-IJssel en Hieuwerkerk.
S Gravanvoaran, gem. in de Belgische prov. Luik, waarvan in l8 2 7
eenige perceelen bij de Limb. gem. Noorbeek en in 1843 eenigen bij de
gem. Mesch zijn gevoegd.
’s G ra v e san d e , gem. in Z.-Holl.. in het westen door de Noordzee
en in bet zuiden door het Slnische-Biep bespoeld en verder door de
gem. Monster, de Lier en Naaldwijk bepaald. Haré oppervlakte, in ’t
geheel 3810 bund,, bestaat meest nit alluvisch zand. Alleen in hetzuid-
oosten vindt men klei. Met uitzondering van eenige duingronden onmid-
dellijk langs het strand en aan den Hoek van Holland, zijn de landerijen
éehter uitmuntend bebonwd of tot schoone weiden aangelegd. T.audboinv en
veeteelt zijn er derhalve de hoofdbronnen der welvaart. Behalve het
steedje ’s Gravesande, bevat de gem. ook het Zand-Ambacht. Zij telde
in 1516 ongeveer 750, in 1811 1231, in 1822 1467, in 1840 2099, in 1860
2552, in 1873 3732 inw. Bij de volkstelling van 1870 vond men er 3220
Ned.-Herv., 1 Waalsch-Herv., 224 Chr.-Geref., 13 Ev.-Luth., 10 Doopsgez.,
442 R.-Kath. en 3 Israelieten. Be snelle aanwas der bevolking sedert
1860 is het gevolg van den aanleg van den nieuwen Rotterdamschen
Waterweg, die het znidelijk deel der gem. doorsnijdt en hier de zee
bereikt.
B e open stad ’s Gravesande, veelal ook ’s Gravezande geschreven, ligt
in een lommerrijk, schoon oord van het Westland. Zij telde in 1811 722,
in 1840 1346, in 1860 1568, in 1870 1916 inw. Behalve het Raadhuis,
bevat zij eene Herv. en eene Chr.-Geref. kerk. In de 13de eenw vond
men hier een hofgebouw der Hollandsche Graven. Ook was de stad
toen door poorten en muren ingesloten en had eene haven die in de
Maas uitliep.
Historische herinneringen zijn: de scheepsstrijd op den naburigen arm
van de Maas, op den 4 Juli 1351 ; de brandstichting door de Brielle-
naars in 1418 en de instorting van den hoogen toren der Hervormde kerk
op den 5 Mei 1809.
5S G ra v e slo o t, b. in de Utr. gem. Kamerik, in 1822 met 93, in
1840 met 114, in 1870 met 115 inw. In de beide eerstgenoemde jaren
was 's Gravesloot eene zelfstandige gemeente, doch door de wet van
27 Ju n i 1857 werd zij met Kamerik vereenigd. Be gem. ’s Gravesloot
was 323 bund. groot.
Grebbe, voorm. stad in N.-H., in de nabuurschap van het eiland
Wieringen. Van haré stichting en historie is ons weinig bekend, daar
zij, reeds vóór de plaatselijke geschiedenis in schrift werd gebracht, door
overstroomingen is vernield. Toen Nicolaas Witsen in 1710 de diepte en
platen in de Zuiderzee verkende, won hij berichten omtrent dit Grebbe
in. Baaruit bleek dat de muren van vele gebouwen van duifsteen waren
opgetrokken, dat de stad twee zijlen of sluizen had gehad en er een bijzon-
der groot gebouw had gestaan, waarschijnlijk een kasteel, kerk of klooster.
Op de kaart die hij door den landmeter Izaak de Graaf liet vervaardi-
gen, verzuimde hij niet „de verdronken stad Grebbe” aan te teekenen.
Grebbe, kleine riv. in Utrecht, die oudtijds toen zij den naam van
Noode voerde, veel aanzienlijker is geweest. Zij ligt aan de oostgrens
der gem. Rhenen, naar de Geldersche zijde, en dekt de verschansingen,
op de zuidwestzijde van de Gelderscbe-Vallei. Zij voert het water uit dit
dal in den Rijn.
Gr ebbe (de), fraaie buurt aan de Grebbe, in de gem. Rhenen, aan
den voet van den Heimenberg, in 1840 met 96, in 1870 met 107 inw.
Be hooge boschrijke ligging maakt dit punt, nagenoeg halverwege Rhenen
en Wageningen, tot eene aangename uitspanningsplaats.
Grebm e e r , voorn. meer in -de N.-Holl. gem. Warmenhuizen, sedert
1631 twee polders, de Oude-Greb en Nieuwe-Greb genoemd en 92
bund. groot.
G recht, riv. in Utr. en Z.-Holl., tusschen de dorpen Kamerik en Zeg-
veld. Zij valt bij Woerden in den Rijn.
G r e ed en (de), geh. in de Gron. gem. Eenrum, door de boerderijen
de Groote-Greede en Kleine-Greede gevormd.
Gr e ffe ling , b. in de Geld. gem. Appeltern, in 1870 met 260 inw.
GreíFelkámp, of G r ilfe lk am p , b. in de Geld. gem. Bidam, in
1840 met 574, in 1870 met 590 inw.
G r e ijen, geh. in de Limb. gem. Neer.
Greonterp, buurt met dorpsrechten in de Friesche gem. Wonseradeel,
in 1811 met 104, in 1840 met 117, in 1873 met 214 inw. B e kerk is
in 1780 afgebroken en door een klokketoren vervangen.
’S G r e v e ld u in -C ap e lle , kerk. ring der klasse Heusden van de Herv.
kerk, bevattende de 10 gem. Baardwijk-en-Elshout, Besoijen, Brunen-en-
Nieuwkuik, ’s Gravenmoer, ’s Grevelduin-en-Vrijhoeve-Capelle, Loon-op-
Zand, Raamsdonk, Sprang, Waalwijk, Waspik. E r zijn 10 kerken.
Be ring ontleent zijn naam van het d. Capelle, ook wel ’s Grevelduin-
Capelle genoemd.
G r ev an b e rg (de), heuvel in de Brenthsche gem. Oosterhesselen, aan
den weg naar Balen. Be hoogte bestaat uit een tumulus, die het einde
van het zoogenaamde Hunenkorkhof vormt.
G r ev en b ich t, gem. in Limb., die haar tegenwoordigen omvang eerst
na de eindschikking met Belgie in 1839 heeft bekomen, daar vóór dien
tijd de nu Belgisehe buurt Boijen daartoe behoorde, en het geh. Baniels-
weerd, dat thans een deel der gem. vormt, toen een uithoek der gem. Eelen
uitmaakte. Ze strekt zich langs de Maas uit en wordt ingesloten door
Roosteren, Born en Obbicht-en-Papenhoven (Nederl.), en Eelen, Bilsen en
Stokheim (Belgie). Haré oppervlakte beslaat 413 bund., deels klei-, deels
zandgrond, een veelal zeer vruchtbaren bodem. In 1822 en dus voor
haré veranderde grenzen, had deze gem. 852, in 1840 942, in 1873 1035