Het d. Terheyden is eene fraaie plaats, aan den grooten weg van
Breda naar den Moerdijk. Het telde binnen de kom in 1840 886 inw.
Men vindt er kerken voor de R.-Kath. en de Herv., een Raadhnis, be-
nevens eenige aanzienlijke landgoederen. Ook zijn er overblijfselen van
onde schansen. Den 15 Mei 1624 vielen hier ernstige ontmoetingen tus-
sehen de Spanjaarden en de Staatschen voor.
T e rh e y d en sch e -h o ek , geh. in de N.-Brab. gem. Teteringen.
T e r h e y d e n s o h e -w e g , b. in de N.-Brab. gem. Teteringen, in 1840
met 97, in 1870 met 137 inw.
T e rh o rn e , d. in de Friesche gem. Utingeradeel, in de nabijheid van
vele meren en poelen. Het telde in 1811 382, in 1840 509, in 1875 692
inw. E r zijn kerken voor de Herv. en de Doopsgez.
T e rh o rn e , geh. onder het d. Burgwerd in de Eriesche gem. Won*
seradeel.
T e rh o r st, of te r H o r s t, geh. in de Drenthsche gem. Beilen, in
1840 met 30, in 1870 met 86 inw.
T e rh o r st, geh. in de Limb. gem. Mheer, in 1840 met 44, in 1870
met 64 inw.
Te r -Id za rd , T e r id se r t, of Id za rd , d. met bouw-, weide- en
veenlanden, in de Eriesche gem. West-Stellingwerf. Het telde in 1811
206, in 1840 446, in 1875 467 inw. Het geslacht van Idzerda had hier
vroeger eene belangrijke stins. Tegenwoordig is de Herv. kerk het
meest opmerkenswaardige gebouw.
T e rk ap le , d. met eene Herv. kerk in de Eriesche gem. Utingeradeel.
Het ligt in de nabijheid van vele plassen en telde in 1811 106, in 1840
107, in 1875 159 inw.
TerkOOÜen, geh. in de N.-Brab. gem. Bladel c. a.
Ter-Laan, b. in de Gron. gem. Bedum, in 1840 met 126, in 1870
met 149 inw.
T e r le t, geh. in de Geld. gem. Rozendaal, in 1840 met 18, in 1870
met 33 inw.
T e rm u n ten , of te r -M u n ten , gem. in Gron., in het noordoosten
door den mond van de Eems en in het zuidoosten door den Dollard
bespoeld en verder ingesloten door de gem. Delfzijl, Slochteren, Scheemda
en Nienwolda. Zij besloeg in 1870 ruim 5495 bund., welk cijfer echter
than» door het indijken van den Johannes-Kerkhoven-polder verande-
ring ondergaat. De grond bestaat meest uit klei. Bij Wagenborgen
ligt diluvisch zand, en op de grens aldaar vindt men het Proostmeer.
In 1822 telde de gem. 1709, in 1840 2310, in 1876 2890 inw., in
laatstgenoemd jaar onderscheiden in 2787 Herv., 56 Chr.-Geref., 12Doopsg.,
1 Luth., 1 Episc., 18 R.-Kath. en 15 Isr. Zij bestaan bijna allen van
den landbouw. Scheepvaart, eenige molens en andere inrichtingen vermeerderen
de middelen van bestaan. De gem. bevat de d. T ermunten, Wagenborgen,
Woldendorp en Borgweer, de b. Termunterzijl, een gedeelte van Binnen-
Ae, benevens de geh. Reide, Eiemel, Dallingeweer, Kabofferij, de Vennen,
Baamsum, Grijzemonnikenklooster, Lalleweer, Knuif, de Schans, Hui-
ningaweer, Zomerdjjk, Heemen en Lesterhuis.
Het d. Termunten ligt aan den Eemsdijk en telde in 1870
447 inw. Het is verdeeld in de wijken Groot-Termunten en Klein-
Termunten of Oud-Termunten, voormaals Groot-Menterne en Klein-Men-
terne genoemd. In 1401 stond er het huis Munte of Mente, dat toen, ten
gevolge der binnenlandsche onlusten, werd ingenomen en gesiecht. E r is
eene Herv. kerk, een merkwaardig gebouw, dat bij de stichting blijk-
baar veel grooter is geweest. In den strijd tusschen de Groningers en
Hamburgers (1438) was deze sterkte te Termunten een belangrijk punt.
Ook lag hier in den Spaanschen tijd een fort, welke verschansing den 16
Ju li 1581 door Norrits werd veroverd. Van den st.-Maartensvloed van
1686 en den Kersvloed van 1717 heeft Termunten veel geleden.
T e rm u n te r z ijl, b. in de Gron. gem. Termunten, in 1840 met 340,
in 1870 met 396 inw. Zij is gebouwd aan de uitwatering van het
Zijldiep in de Eems en bloeit door een levendig scheepvaartverkeer.
Oudtijds lag hierbij een merkwaardige tumulus, die echter sedert 1818
is afgegraven.
T e rm u n te r -Z ÿ ld iep , of z ij ld ie p , belangrijke vaart in het oosten
der prov. Gron., die bij Eexta uit het Winschoterdiep voortkomt en in
noordelijke richting naar den mond van de Eems loopt. Deze vaart
maakt grootendeels de gekanaliseerde Oude-Ae of Oude-Ee uit.
T em a a rd , d. in de Friesche gem. West-Dongeradeel, op korten af-
stand van het Eriesche-Wad. Het telde in 1811 770, in 1860 1074, in
1875 1330 inw., die van de onderhoorige b. Vischbuurt en ’t Schoor
medegerekend. Als de hoofdplaats der gem. vindt men er het gemeentehuis.
Vroeger had men er de staten Aylva en Herwey. In de Herv.
kerk ziet men fraaie grafsteenen. De Doopsgez. kerk is uit de Vischbuurt
herwaarts verplaatst. Oudtijds komt dit d. ook onder den naaro
Tonnewerd voor.
Ter-Oele, of T e r o e le , b. met dorpsrechten in de Eriesche gem.
Doniawerstal. Oudtijds vond men er de state Hettinga en eene kerk-
Beide bouwen zijn gesloopt, het laatste in het begin der 18de eeuw,
Ter-Oele had in 1811 90, in 1840 72, in 1875 129 inw.
Ter-Over, b. in de N.-Brab. gem. Alphen-en-Riel, in 1840 met
308 inw.
T e r r ijken, T e r e ik en , of R e y k e n , geh. in de N.-Brab. gem.
Gemert, in 1840 met 23 inw.
T e r seh e llin g , of T e r -S ch e llin g , gem. in N.-Holl., bestaande uit
het eiland van dien naam, dat in het noorden bespoeld wordt door de Noord-
zee, in het noordoosten door het Amelandergat en in het westen door