H o u k e s , geh. in de N.-Holl. gem. Wieringen.
H o u t (d e n ), d. in de N.-Brab. gem. Oosterhout, in 1840 met 650
inw. De B.-Kath. kerk wordt veel in bedevaart bezocht. Hier stond
eens het stamhuis der Heeren van den Hout of Uitenhout.
H o u t , b. in de N.-Brab. gem. Princenhage, in 1840 met 116 inw.
H o u t , b. in de N.-Brab. gem. Zes-Gehuchten, in 1840 met 201 inw.
H o u t, b. in de Limb. gem. Kessel, in 1840 met 108, in 1870 met
121 inw.
H o u t (de), geh. in de N.-Holl. gem. Hoogcarspel.
H o u tak k e r , geh. in de Geld. gem. Bemmel.
H ou t-B le r ik , of H o ltb le r ik , b. in de Limb. gem. Maasbree, in
1840 met 338, in 1870 met 531 inw.
H ou td ijk en , voorm. gerecht in Utr., thans een ged. uitmakende der
gem. Kamerik. Het is in Groot-Houtdijk en Klein-Houtdijk onderscheiden.
H ou td o rp , b. in de Geld. gem. Ermelo, nabij het kamp van Millingen,
in 1840 met 54, in 1872 met 122 inw.
H o u te (den), voorm. zeer ganzienlijk kasteel bij het N.-Brab. d.
Etten, in 1819 gesloopt.
H o u t e n , gem. in U tr., tusschen Sehalkwijk, Vreeswijk, Jutphaas,
Utrecht, de Bilt, Bunnik, Odijk, Werkhoven, Cothen en Wijk-bij-Duur-
stede (Utr.) en Culemborg (Geld.). Zij heeft hären tegenwoordigen om-
v aD g — 3440 bund. — eetst door de wet van 27 Ju n i 1857 verkregen,
ten gevolge waarvan de gemeenten Oud-Wulven en Schonauwen bij haar
werden ingelijfd. In 1822 had Houten 751, Oud-Wulven 264 en Schonauwen
214 inw., welke cijfers in 1840 bedroegen 957, 256 en 210. In 1860
telde de door de vereeniging dezer drie rechtsgebieden gevormde gem.
Houten 1592 en in 1874 1648 inw., in laatstgenoemd jaa r onderscheiden
in 1038 B.-Kath., 608 Ned.-Herv., 1 W.-Herv. en 1 Luth. Landbouw en
veeteelt maken het bedrijf dezer ingezetenen uit. De gem. bevat de dor-
pen Houten en ’t Gooi, de buurten Schonauwen en Loerik, benevens de
geh. Heemstede, Oud-Wulven, Waijen, Wulven, Maarschalkerweerd, Slacht-
maat, Groot-Koppel en Klein-Koppel.
Het *'(i. Houten telde met Loerik in 1840 683, in 1870 775 inw. Het
heeft eene Herv. kerk, met een hoogen, fraaien toren en eene graftombe
van Dirk vah Veldhuizen. Ook is er een B.-Kath. kerk. Oostwaarts van daar
ligt het Station Houten van den Staatsspoorweg. In eene oorkonde van
1228 wordt dit d. Halten genoemd. In 1421 werd het door de Gelderschen
uitgeplunderd en verbrand.
Hout-en-Douve, of D ou v en d e r hout, b. in de Limb. gem. Mer-
kelbeek, in 1840 met 376, in 1870 met 380 inw.
H ou ten s, geh. in de N.-Brab. gem. Son c. a.
H ou tenpoppen, geh. in de Zeeuwsche gem. Kerkwerve.
H o u te rp o ld e r , pold. van 1633 bund, in N.-Holl., deels in de gem.
Hoogcarspel, deels in de gem. Grootebroek.
H ou tew a a l, voorm. dorpje of b. in de N.-Holl. landstreek Amstelland. Het
is bij den uitleg van Amsterdam tusschen 1658 en 1664 gesloopt, en de piek
I bij deze stad getrokken. De Houtewalerweg ontleent daarvan zijn naam.
H ou tg o o r -en -L e gh , of H ou tg o ir -en -L eg g e , b. in de N.-Brab.
gem. Chaam, in 1840 met 191 inw.
H ou th em , gem. in Limb., tusschen Meerssen, Schimmert, Hulsberg,
Valkenburg en Berg-en-Terblijt. De oppervlakte, ter grootte van 889 bund.,
door Limb, klei en beekklei gevormd, wordt door de Geul bespoeld en
; doorsneden. Van 1661 tot 1785 behoorde Houthem tot de Eepubliek der V er-
j eemgde-Nederlanden, met uitzondering van het klooster st.-Gerlach, dat
binnen zijne muren een deel der Katholieke Nederlanden uitmaakte, doch
, m het genoemde jaa r door Keizer Jozef aan het Gemeenebest werd afge-
staan. In 1822 had deze gem. 595, in 1840 711, in 1874 850 inw., in
laatstgenoemd jaa r onderscheiden in 843 B.-Kath., 5 Ned.-Herv. en 2
W.-Herv. De landbouw is het hoofdbestaan der ingezetenen. De water-
buskruidmolen alhier is buiten werking. Behalve de buurt of het dorp
Houthem, bevat de gem. het d. st.-Gerlach, de buurten Strabeek en
Broekhem, benevens de geh. Houthemerberg en Holswijk.
De b. Houthem telde binnen de kom in 1870 279 inw. E r is hier geene
erk. de par. van Holthem heeft tot kerk de prächtige voorm. klooster-
apel van st.-Gerlach. Bij Houthem liggen groote en schoone landgoederen.
Houthem, geh. in de Limb. gem. Heel.
H ou th em e rb e rg , geh. in de Limb. gem. Houthem.
Houtrak, golf van het I J naar de zijde van Houtrijk-en-PoIanen en
°- a- De wester helft is thans (Maart 1875) in land herschapen.
I Houtrakpo lder, ged. van het drooggemaakte I J , in de N.-Holl gern
üaarlemmerliede, zuidwaarts van het Iloofdkanaal en tusschen de zijka-
aalen die uit dit Hoofdkanaal naar Spaarndam en Halfweg voeren. On
Maart 1875 werd door de Amsterdamsche Kanaalmaatschappij eene
W S M vÄ 287 tUnderS ter bezaaii“S “ et zomergewas De gemiddelde opbrengst per bunder was / 78,—. verpacht.
H outr ijk, voorm. afzonderlijke heerl., een gedeelte der N.-Holl. gern
j aarlemmerliede-en-Spaarnwoude uitmakende.
noord-oost. deel der N.-Holl. gem. Haarlem-
Pe rl ede c. a. Het maakte tot 1863 eene gemeente uit, die, 287 bund
M P » f r M 33*’ - i W . telde. Door de 1
I 27 Ju n i 1863 heeft deze gem., die het dorp Polanen of Halfweg be-
38*