Nijenbeek, burg in do Geld. gem. Voorsí, vroeger veel grooter en
aauzienlij ker dan thans. In de 14de eenw strekte het ten gevangenis
aan Hertog Eeinald I I I van Gelder, die er door zijn broeder Eduard
werd opgesloten.
Nijenbeeksche-en-Wilpsehe Klei, pold. van 861 bund. in de Geld.
gem. Voorst.
Njjenhuis, geh. in de Gron. gem. Delfzijl, onder het d. Oterdum.
Nyenhuis, havezathe in de Overijsselsche gem. Wijhe.
Nijenhuizen, geh. in de Gron. gem. Bedum.
Nije-Jthijn, vaart in Friesl., loopende van Tjeukemeer naar de I.an-
geweerster-Wielen.
Nij cnrods, aanzienlijke ridderhofstad in de Utr. gem. Breukelen-
Nijenrode. Uit het geslacht van Nijenrode, door hetwelk dit huis is gesticht,
kwam het in dat van Torck. Thans dient het tot een opvoedingsgesticht
voor meisjes nit voorname gezinnen.
Nijensleek, b. in de Drenthsche gem. Yedder, in 1811 met 245, in
1810 met 363, in 1870 met 316 inw.
Níjenstede, voorm. stad bij Hardenbergh in Overijssel, eene oude
plaats waar reeds ten tijde van Pippin een kerkje werd gesticht. Doch
de stadsrechten werden in 1362 op Hardenbergh overgedragen.
Nijenstein, voorm. bnrg in de Gron. gem. Kantens, in 1812 gesloopt.
Nijentap, klein geh. in de Drenthsche gem. Havelte.
Nijenbruggen, geh. in de Overijsselsche gem. Ommen (ambt).
Nijerf, of Mieuwerf, b. in de Geld. gem. Groesbeek, in 1840 met
179, in 1872 met 221 inw.
Nijetryne, b. met dorpsrechten in de Friesche gem. West-Stellingwerf,
zijnde de kerk in 1750 afgebroken. Zij had met een ged. van het geh.
Oude-Lindedijk in 1811 37, in 1840 144, in 1875 137 inw.
Nijeveen, gem. in Drenthe, door de Drenthsche gem. Meppel en
Havelte, benevens de Overijsselsche gem. Steenwijkerwold en Wanneper-
veen ingesloten. Zij beslaat 2537 bund., bijna alies laag veen, doch in het
uiterste noordw. ook diluvisch zand. Voor eenige jaren vond men in het
veen de overblijfselen van een vaartnig. In 1822 had deze gem. 1103,
in 1840 1402, in 1875 1174 inw., in laatstgen. jaar onderscheiden i n :
881 Herv., 278 Chr.-Geref., 13 Doopsgez. en 2 ongen. De gem. bevat
de beide dorpen Nijeveen en Kolderveen, de b. Nijeveensche-Dijk, Kolder-
veensche-Dijk, Nijeveensche-Bovenbuur, Kolderveensche-Bovenboer en Gor-
tebrijhoek, benevens het geh. de Kolk.
Het d. Nijeveen, in 1477 kerkelijk van Havelte gescheiden, bevatte
met den Nijeveenschen-Dijk in 1840 390, in 1870 379 inw. Bij den
watervloed van Eebruari 1825 gingen 6 menschen en 1100 ongeveer
stnks vee verloren. Het water klom tot 9 voet boven gewoon waterpeil.
N ij eveenSChe-Bovenbuur, b. in de Drenthsche gem. Nijeveen, in
1840 met 267, in 1870 met 159 inw.
N ije v e en s ch e -D ijk , wijk van het Drenthsche d. Nijeveen.
N ije v e ld , schans in de gem. Oostburg, door Prins Maurits aangelegd,
doch ter slechting in 1672 verkocht.
N ije v e ld , voorm. kasteel in de Utr. gem. Veldhuizen, oudtijds een der
voornaamste burgen in het westen van Utrecht. Vooral is het bekend door
het beleg en de verwoesting van 1356.
N ijh o v en , b. in de N.-Brab. gem. Baarle-Nassau, in 1840 met
150 inw.
Nijh u izum , of N ieuw h u izum , d. met eene Herv. kerk in de
Friesche gem. Wymbritseradeel, nabij Workum, in 1811 met 75, in
1840 met 70, in 1875 met 113 inw.
N ijk en (het), b, in de Limb. gem. Roggel, in 1870 met 155 inw.
Nij kerk, vierde kant. van het arr. Arnhem, bevattende de 3 gem.:
Barneveld, Hoevelaken, Nijkerk.
Nij k e rk , gem. in Gelderland, in het noorden door de Zuiderzee
bespoeld, in het oosten door Putten, in het zuiden door Barneveld en
Hoevelaken, in het westen door de Utr. gem. Hoogland en Bunschoten
bepaald. Zij is groot bijna 6380 bund., meest diluvisch zand, doch ten
deele ook klei. Oudtijds was zij grooter, doch de Zuiderzee heeft eenige
knstlanden, o. a. met het kasteel Hulkestein, ingezwolgen. In 1796 had
Nijkerk 5019, in 1811 5444, in 1822 6093, in 1830 6230, in 1840 7008,
¡n 1850 6862, in 1860 7421, in 1875 7688 inw., in laatstgen. jaa r onderscheiden
in 6423 Ned.-Herv., 3 W.-Herv., 54 Chr.-Geref., 10 Lnth.,
2 Doopsgez. 985 R.-Kath. en 211 Isr. De inw. bestaan meerendeels
van den landbouw, térwijl de tabakskweekerij eene voorname plaats in-
neemt. Verder bloeien er veeteelt, scheepvaart, winkelnering en markten,
wolkammerij, touwslaan enz. De scheepvaart wordt bevorderd door eene
haven, die ruim 450 meters lang is. Verder wordt het verkeer onder-
steund door verscheidene straat- en grindwegen en den Centraal-Spoorweg,
waarvan het station Nijkerk den 20 Angnstus 1863 geopend werd. De
gem. bevat de stad Nijkerk, benevens de b. Veen, Wallenhoven, Slich-
tenhorst, Doornsteeg, Holk, Appel en Achterhoek.
De stad Nijkerk, ook Nijkerk op-de-Veluwe en Nieuwkerk genoemd,
is eene opene plaats, die, ofschoon sinds in 1413 met stads-rechten
begiftigd, tijdens de Republiek weder tot het platteland werd gere-
kend. Koning Lodewijk nam haar in 1808 op nieuw onder de steden