broek en Tenge. Daarenboven vindt men er verscheidene groote land-
goederen, als de Po l, de Lathmer, de Beele, enz. Ook bet oude kasteel
iNijenbeek wordt m deze gem. gevonden.
Het d. Voorst ligt aan den weg van Zntphen naar Apeldoorn en aan den
Oosterspoorweg, die hier een Station heeft. De kom is klein, want zij
telde in 1870 niet meer dan 68 inw. E r is eene Herr, kerk, een ond,
merkwaardig gebouw, met een toren van duifsteen. Deze kerk wordt
reeds vermeld in eene oorkonde van den jare 893, rakende de goederen,
die het stift te Prüm (in den Eifel) te Voorst had verworren. In dat stnk
wordt de plaats Yuorst genoemd. Het toezicht over genoemde Prümsche
goederen was opgedragen aan een meier, die op den hoofdhof (den Hof
te Voorst) woonde en tevens het ambt van marktrichter bekleedde. De
eigendom dier Prümsche bezitting werd in 1609 door de Staten van
Gelderland verkocht aan Graaf Ernst Casimir van Nassau.
Voorst, b. in de Geld. gem. Gendringen, in 1840 met 449 inw.
Voorst, b. in de Ov. gem. Zwollerkerspel, een halfuur ten noordw.
van Zwolle, in 1840 met 243, in 1870 met 293 inw. Oudtijds stond hier
het kasteel Voorst, het sterkste van het geheele Oversticht. Dit Slot
wordt reeds in 1190 vermeld, als de zetel van een fier en trotsch gemacht.
. Bisschop J a n van Arkel, heeft, om den moedwil dier edelen te
ftuiken, den Zweder Heer van Voorst in 1361 den oorlog verklaard.
Met hnlp der stedelingen werd in Jn li 1362 de bnrg aangevallen, en
vijftien weken fei bestookt, zoodat de bezetting eindelijk genoodzaakt
was, zieh den 10 November over te geven. Daarop werd het kasteel
gesloopt en met den grond gelijk gemaakt.
Voorst, uithoek van de Ov. gem. ambt Vollenhove, die ver in de
zee vooruitspnngt en nit hooggelegen bouwlanden bestaat. In 1875 is
deze uithoek bedijkt geworden om dien tegen het aandringen der golven
te beschermen.
Voorst, fraai landgoed in Geld., deels in de gem. Gorssel, deels in
de gem. Warnsveld, in 1700 op kosten van Willem III, Koning van
Groot-Bnttanje gesticht en door dien Vorst aan den Hertog van Albemarie
vereerd. Van 1700 tot 1705 was het eene hooge heerl.
Voorste-Diep, beek met drie takken in de Drenthsche gem. Borger.
Met het Achterste-Diep vormt zij de Oostermoersche Vaart of Hunso.
Voorste-Hees, b. in de Limb. gem. Sevenum, in 1840 met 206,
in 1870 met 281 inw.
Voorster-Beob, beek in de Geld. gem. Apeldoorn en Voorst, die
bjj het huis Nijenbeek in den IJsse l uitloopt.
Voorster-Klei, polderl. in Geld, rnim 823 bund. groot. Een ged.
behoort tot de gem. Voorst, een deel tot de gem. Brummen.
Voorste-Steeg, b. in de Limb. gem. Sevenum, in 1840 met 203,
in 1870 met 280 inw.
Voorstonden, b. in de Geld. gem. Brummen, in 1840 met 347, in
1872 met 275 inw. Men vindt er het schoone, uitgestrekte landgoed
Voorstonden. Tot de bevalligheid van dit goed bracht veel toe de kron-
kelende Voorstondenscho-beek, die in den IJssel uitloopt.
Voorstraten, geh. in de N.-Brab. gem. Made.
Voort, geh. in de N.-Brab. gem. Riethoven of Rijthoven.
Voort, (de), b. in de N.-Brab. gem. Hilvarenbeek, in 1840 met
208 inw.
Voort, of Op-de-Voort, geh. in de N.-Brab. gem. Schijndel.
Voorteinde, b. onder het d. Hnlsel, in de N.-Brab. gem. Hooge-en-
Lage-Mierde c. a., in 1840 met 106 inw.
Voorthuizen, d. in de Geld. gem. Barneveld, reeds in eene oorkonde
van 2 November 1031 als Vorthusen vermeld. Het is thans het
kruispunt der wegen van Amersfoort naar Apeldoorn en van Bameveld
naar Putten. Zuidwaarts van dit d. ligt het Station Barneveld-Voorthuizen
van den Ooster-Spoorweg. In 1840 telde men er 517, in 1872 564 inw.
E r is eene Herv. kerk.
Voorveld, geh. in de Ov. gem. Ommen (ambt).
Voorweg, b. in de Z.-Holl. gem. Zoetermeer, in 1840 met 571 inw.
Voorweg, in de Z.-Holl. gem. Hazerswoude, in 1840 met 41 inw.
Vorehten, of Vorgten, d. aan den IJssel in de Geld. gem. Heerde.
Het telde in 1840 298, in 1872 293 inw. Men vindt er eene Herv. kerk
en een veer over den IJssel. Dit d. wordt reeds in 1176 vermeld.
Vorchterwaard, of Vorgterwaard, pold. in de Geld. gem.
Heerde, 64 bund. groot.
Vorden, gem. in Geld., tusschen Lochern, Laren, Ruurlo, Hengelo
en Warnsveld, met eene oppervlakte van 5729 bund. De grond bestaat
uit diluvisch zand, behalve längs de Vordensche-beek en hare takken,
waar men klei vindt. In 1822 had Vorden 2250, in 1840 2837, in 1876
2738 inw., in laatstgen. ja a r onderscheiden in 2327 N.-Herv., 3 W.-Herv.,
5 Doopsgez., 5 Luth., 1 Chr.-Geref., 370 R.-Kath. en 27 Isr. De landbouw
maakt hun voornaamst bedrijf uit. De gem. bevat de d. Vorden
en Mossel, de geh. Linde, Delden en Veldwijk, benevens vele groote
landgoederen, als: Vorden, de Wildenborgh, Hackfort, de Bramel en ’t
Enserinck.
Het d. Vorden ligt aan de Vordensche-beek en wordt door den straat-
weg van Zutphen naar de Pruissische grens doorsneden. Het is niet
alleen eene oude plaats — daar het reeds in 1121 wordt v ermeld maar
tevens een zeer bevallig dorp. Men vindt er eene Herv. kerk, benevens
een merkwaardig kasteel, het Huis te Vorden, met een toren, dien men
meer dan duizend jaren oud acht en dien ten gevolge de verwoesting