land, Bolsward, Wonseradeel. Het distr. had in 1869 130,649 inw. en
3989 kiesgerechtigden.
Sneek, prov. kiesdistrict, bevattende de 14 gem.: Sneek, Ylst, Sloten,
Workum, H.ndeloopen, Stavoren, Wymbritseradeel, Hemelumer-Oldephaert-
en-Noordwolde, Gaasterland, Lemsterland, Doniawerstal, Haskerland,
-Uauwerderhem, Hennaarderadeel.
Sneek, derde arr. van Friesland, het zuidwest. deel dezer prov om-
vattende. Bij de indeeling van Friesland in arr., ten jare 1811, werd het voorm.
kwartier Sneek, zoo als dit onder het kon. Holland had bestaan, het derde arr
van het departement Friesland. Het bevatte toen: Sneek, Wymbritseradeel,
Ylst, Bolsward, Wonseradeel, Baarderadeel, Idaarderadeel, Bauwerderhem,
Doniawerstal, Lemsterland, Gaasterland, Sloten, Stavoren, Hindeloopen,
orkum en Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde. Het was gesplitst
in de kantons Bolsward, Hindeloopen, de Lemmer, Bauwerd en Sneek.
Deze verdeeling bleef stand houden tot 1838, toen het kanton Bauwerd
daarvan werd gescheiden en bij het arr. Leeuwarden gevoegd. Daaren-
tegen verkreeg toen het arr. Sneek de gem. Hennaarderadeel, die aan het
kanton Bolsward werd toegevoegd. Sedert dezen tijd heeft het arr. Sneek
aantons, t. w .: Sneek, Bolsward, de Lemmer, Hindeloopen.
Sneek, eerste kant. van het Friesche arr. Sneek. Het bevat de 3
gem.: Sneek, Wymbritseradeel, Ylst
Sneek, klasse der Herv. Kerk in Friesland. Zij bevat 38 gem. en is
m de vier ringen: Sneek, Ylst, Workum en Sloten gesplitst.
Sneek, kerk. ring der klasse Sneek. Zij bevat de 12 gem.: Sneek
Bozum, Britswerd-en-Wieuwerd, Deersum-en-Poppingawier, Goenga-Gauw-
en-Offlngawier, Irnsum, Lutkewierum, Oosterwierum, Bauwerd, Scharne-
goutum-en-Loenga, Sybrandaburen-en-Terzool, *' Ysbrechtum-Tjalhuizum-
en-Tirns. J
Sneek, klasse der Chr,Geref. Kerk, bevattende de 6 gem.: Bolsward,
Koudum, Hindeloopen, Scharnegoutum, Sneek, Workum.
Sneek, dek. van het aartsbisdom Utrecht, bevattende de 14 par. :
Bakhuizen, Balk, st.-Franciscus te Bolsward, st.-Martinus te Bolsward,
Heeg Lemmer, Makkum, st.-Nicolaasga, Oosterend, Sensmeer (Blaauw-
huis), Sloten, Sneek, Workum, Woudsend.
Sneek, gem. in Friesland, bepaald in het zuidwesten door de gem.
Ylst en naar alle overige zijden door Wymbritseradeel. Zij beslaat 894
und. en heeft een door klei gevormden grond, hebbende het noordelijk
deel eens tot de Middelzee behoord. In het zuidelijk deel is de grond
meer of min met zand en veen gemengd.
De gem. telde in 1714 3253, in 1734 3746, in 1748 3958, in 1796
4893, m 1811 5445, in 1822 5971, in 1830 6455, in 1840 7613, in 1850
, in 1860 8484, in 1875 9654 inw., in laatstgenoemd jaar onderscheiden
in 6972 Ned.-Herv., 7 W.-Herv., 611 Doopsgez., 264 C h r-
Geref., 28 Ev.-Luth., 2 Herst.-Luth., 5 Bem., 1604 B.-Kath., 122 Ned.-
Isr., 7 Port. Isr. en 32 ongenoemden.
De gem. bevat de stad Sneek en haren klokslag of rechtsgebied.
De stad Sneek, die eene meer of min hartvormige gedaante heeft,
beslaat' bijna 26 bund, en telde in 1870 binnen de wallen en in de
voorsteden 8456 inw. Van hare vroegere poorten is de fraaie Hoog-
endsterpijp bewaard gebleven. Door de stad loopen verscheidene
wateren, terwijl zij door eenige vaarten gemeenschap heeft met alle
oorden der provincie.
Sneek heeft een welingericht stadhuis, een paleis van justitie en
een waag, waarbij een der drnkst-bezochte boter- en kaasmarkten van
Nederland wordt gehouden. In 1863 is er een nieuw gemeentehuis voor
Wymbritseradeel gebouwd. Onder de kerken bevat de Groote of Maartenskerk
(de Herv. kerk) het graf van den zeeheld Lange Pier. Verder zijn er kerken
der Doopsgez., der Chr.-Geref. en der B.-Kath., benevens eene synagoge.
Aan liefdadige inrichtingen ontbreekt het n i e t : vooral is het Weeshuis
der Herv. een fraai en uitnemend ingericht gebouw. Voor het onderwijs
bezit de stad o. a. een gymnasium, benevens eene gemeentelijke hoogere
burgerschool, reeds in 1864 opgericht. Men vindt er ook eene welin-
gerichte concertzaal en de societeit Leeuwenburg.
De bev. van Sneek bestaat deels van handel en verkeer, deels van
versehillende fabrieken, waaronder nogtans geen enkele van groote uitge-
breidheid. De stad ontbeert tot heden een spoorweg, doch tot den aan-
leg van zoodanige baaD, die Sneek eenerzijds met Leeuwarden, anderzijds
met Hindeloopen en Stavoren zal verbinden, is in November 1875 van
’s rijkswege besloten.
In den klokslag van Sneek bloeien veeteelt en zuivelbereiding.
Sneek is oud en tusschen 1268 en 1294 in de rij der steden
getreden.
Tot de historische herinneringen behooren: de brand van 1295, die
bijna de geheele plaats, op twee huizen na, vernietigde; de branden van
1417 en op Witten Donderdag 1457; het verdrag met de Groningers,
den 14 October 1492; het binnenlaten van-den Frankenlandschen veld-
overste Nittart Fox, den 17 December 1495 ; het aftrekken van dien krijgs-
man en zijne ruwe gasten, den 6 Mei 1496; de verijdelde aanslag der
Saksers, den 18 Maart 1498; de aanval der Bourgondiers onder Floris
van IJsselstein, Graaf van Egmond, den 23 Augustus 1515; hetvernieuwd
beleg der Bourgondiers, van Januari tot April 1517; de landdag, door
Maarten van Bossnm bijeengeroepen, den 11 Augustus 1517; het af-
werpen der Geldersche heerschappij, in 1522; het verwijderen der beeiden
uit de kerken, in 1567 ; de watervloed van 1 Nov. 1570; het bezetten
der stad door Staatsche benden onder Frederik van Bronkhorst en het
gevangennemen van dien aanvoerder in 1572; de terugkeer onder Oranje,
den 20 Augustus 1572; de onderwerping van Sneek aan Kobles, in
den herfst van 1572; de komst van den gevluchten Engelschen Prins
Charles Stuart, in 1651; de staats-vergaderiDg van 1672; de watervloed
van 5 Februari 1825.