kelders op de Schimmeresch, ten noorden van en nabij het kerkdorp
Emmen.
Het d. Emmen, in 1840 met 562, in 1860 met 641 inw., ligt aan
den straatweg van Groningen naar Coevorden, ter plaatse waar deze
weg zieh naar het zuidoosten ombuigt, een kwartier nnrs van het Oranje-
kanaal. Het was reeds in het begin der 13de eeuw aanwezig, daar men
gemeld vindt dat het in 1228 door de Twenthers werd verbrand. Den 14
Augustus 1593, terwijl de Spanjaarden Groningen bezet hielden, begon
Graaf Willem Lodewijk van Nassau hier zijn tocht over het onbegaanbaar
geachte moeras, elk rniter met een takkebos voor zich op het paard. Er
zijn 2 kerken, een der Hervormden en een der Chr.-Geref., welke laatste
in 1843 is gesticht.
Em m en , buurt in de Overijsselsche gem. Dalfsen. Zij telde in 1840
met den Masthoek 421, in 1860 467 inw.
Emrner, of Ernmeren, geh. in de Geld. gem. Steenderen.
Em m ik h o v en , bnurt in de N.-Brab. gem. Emmikhoven-en-Waard-
huizen, in 1840 met 197, in 1860 met 191 inw. Zij is alleen door de
Alm van het d. Almkerk gescheiden.
Em m ik h o v en -en -W a a rd h u iz en , gem. in N.-Brab., tusschen Almkerk,
Giessen, Meeuwen en Dussen, 1480 bund. groot, met een vrucht-
baren kleigrond, en uit de heerlijkheden Emmikhoven, Waardhuizen en
Ganswijk gevonnd. In 1822 had zij 920, in 1840 1047, in 1860 1159, in
1873 1256 inw., die meest in landbouw en veeteelt hun bestaan vinden.
Men rekende de bevolking in 1870 op 646 Herv., 549 Chr.-Geref., 1
Ev.-Luth., 1 Herst-Luth., 1 Doopsgez., en 15 R.-Kath. De gem. bevat
het d. 'Waardhuizen, benevens de buurten Emmikhoven, Nieuwendijk,
Kornsche-Dijk en Verlaatsche-Dijk.
Em m ik h o v en sch e -p o ld e r , pold. van 486 bund. in de N.-Brab. gem.
Emmikhoven c. a.
Em m ik h u iz en , geh. in de Utr. gem. Renswoude. Hierbij is de
Emmikhnizerberg, die, afgescheiden van andere hoogten, tot ongeveer 22
meters oprijst, met een nitgedolven geni in het midden voor den Rhijn-
spoorweg, over welke geni eene houten brug is geslagen.
Em p e , buurt in de Geld. gem. Brummen, aan de Emperbeek, in 1840
met 544, in 1860 met 562, in 1872 met 580 inw.
Em p e l, d. in de N.-Brab. gem. Empelen-Meerwijk, is met 180 inw.
Het ligt aan den Maasdijk en heeft eene R.-K. kerk. In 814 bestond
deze plaats reeds, daar zij in eene oorkonde van dat jaa r onder den naam
van Empele voorkomt.
Em p e l-en -M eo rw ijk , gem. in N.-Brab., door Engelen, ’s-Hertogen-
bosch en Rosmalen (N.-Brab.), Driel en Hedel (Geld.) bepaald. Zij heeft
1461 bund. oppervlakte, en niet dan met uitzondering van enkele zandgronden,
lage kleilanden. De Maas besproeit de noordzijde, de D ieze de west-
zijde. Landbouw, veeteelt en visscherij zijn er de hoofdbronnen van welvaart.
In 1822 had deze gem. 487, in 1840 506, in 1860 586, in 1873 578 inw.
In 1870 berekende men het aantal R.-Kath. op 579, dat der Herv. op
21. De gem. bevat het d. Empel, het fort Creveeoeur, de geh. Diezekant
en het Slot, benevens het zuiderdeel van de buurt Gewande.
Em p e lseh e p o ld e r , pold. van 923 bund. in de N.-Brab. gem. Empel.
Em p e rb e ek , beek in de Geld. gem, Brummen, die in den IJssel
uitloopt.
Em st, d. in de Geld. gem. Epe, in 1860 met 1279 inw. Eerst sedert
1864, wanneer er eene Herv. gemeente is gesticht, rekent men Emst
onder de dorpen.
Em ste rb ro ek , pold. van ongeveer 600 bund. in de Geld. gem. Epe.
E n d e g e e st, oud adell. huis in de Z.-Holl. gem. Oegstgeest, te midden
van zeer schoone dreven.
E n g eb u r en , geh. onder het Friesche d. Grouw (Idaarderadeel).
E n g e lan d , buurt in de Geld. gem. Apeldoorn, in 1840 met 378, in
1860 met 305, in 1872 met 351 inw. Hierbij ligt het bosch Bruggelen
of het Engelanderholt. Hier was in de middeleeuwen de eerste en tevens
de oudste gerechtsplaats van de Veluwe. Englandi wordt reeds in eene
oorkonde van 801 vermeld.
E n g e lan d , geh. in de Geld. gem. Oldebroek, bij de Woldbergen.
E n g e lan d , geh. in de Overijsselsche gem. Gramsbergen.
E n g e lan d , geh. bij Ankum, in de Overijsselsche gem. Dalfsen.
E n g e lb e r t, d. in de Gron. gem. Noorddijk, met eene Herv. kerk, die
op een heuvel is gebouwd. Men telde er in 1840 193, of met de Roode-
Haan 345, in 1860 met genoemde buurt 376 inw.
E n g e lb r e ch tsp lek je , of R o n d en h o ek , pold. van 46 bund. in de
Z.-Holl. gem. Sliedrecht.
E n g e len , gem. in N.-Brab., tusschen Bokhoven, Hedikhuizen, Vlij-
meu, ’s Hertogenbosch en Empcl-en-Meerwijk (N.-Brab.), en Hedel (Geld.).
In het noorden vloeit de Maas, in het oosten de Dieze. In het zuiden
vindt men het Engelermeer en de Bosschesloot, De grond bestaat uit
lage kleilanden, dio meest to t weiden gebruikt worden. Op 728 bund.
bevatte de gem. in 1822 232, in 1840 405, in 1860 428, in 1873 436
inw. In 1870 rekende men het getal R,-Kath. op 481, dat der Herv. op
49, dat der Ev.-Lutb. op 1. Eenige ingezetenen bestaan van de voor-
deelen, die het jagen van schepen op de Dieze opleveren.
Het d. Engelen ligt aan de Dieze. Men vindt er een nieuw, fraai
kasteel, eene Herv. en eene R.-Kath. kerk en een nonnenklooster.
22