VreeIan<J. ° f Vredeland, ligt aan de Vecht, waarover hier eene
ophaalbrug voert. Als herinnering, dat het vroeger versterbt is geweest
W0ri ‘7nhe‘ " 0g door graehten iogesloten. Binnen de kom telde men
in 1870 486 ,nw. De kerk, die den Herv. behoort, Staat in het noord-
westen van t dorp, terwijl men aan de zuidoostzijde nog de grachten en
grondslagen ziet van het eens zoo vermaarde kasteel. Bisschop Hendrik van
jnnh T V,re0land’ in het midden der 13de ooüw, tot eene stad,
doch de burgers droegen, omstreeks het begin der 17de eenw, het halsrecht
aan Heer Gérard van Rhede op. Van hier dat men na 1637 de
plaats nooit meer als stad vermeld vindt. De schoone ligging aan den
helderen stroom, de bevallige openbare wandelplaats en het welig ge-
oomte ma-en Vreeland tot een veelbezocht nitspannigsoord der bewo-
ners van nabunge steden en plaatsen.
HendÜit1? t e J ree!and " tUSSChBn 1253 en 1259 gest!cht door Bissehop
Hendrik van Vianden, om het Sticht tot een voormuur te dienen tegen
eL T T “ VaD, teT Daar°m Was bet eene treurige Staatkunde van
! " . “pV° lge"’ JaD van Nassau> van 1267 tot 1287 de Utrecht-
“ ,l" Tw"’ °m dU taSteel te verPande“ aan denzelfden Amstel-
J e r st!d n . J tege" Wi6DS S S F h6t WaS °Pgericht- De burgers
T“ f U‘reCht Waren er vooral ontevreden over, omdat Gijsbrecht er
an alle schippers zekere rechten vorderde. Bisschop Jan bood te verv
r u l e i L r " gS7 d6r P“ dpeDDingCn aa“ en P°°gde in 1278 evenzeer
rnchteloos om door een beleg het slot terug te winnen. In 1280
moest Arnond van Amstel, het aan de Holländers, toen bondgenooten
der Utrechtenaren, overgeven. In 1340 werd het slot te Vree-
P r l T n 1 r T ä’ 60 Wd d° ° r Bissch0p J a n van Diest aan den
Graaf van Holland. Bisschop J a n van Arkel maakte in 1352 een verdrag
om het in te lossen, waartoe de stad Utrecht en de geestelijkheid de
gelden verstrebten (1363). In 1369 werd het nogmaals verpand, ditmaal
. de” ., T Va" r ‘oener8loot, doch ook nn weder, en wel schier
b T T • l T verstretken der pandpenningen door de Utrechtsche
werd VT ’ / 6VOlge WSarvan het slot aan de stad afgestaan
. Niettemin werd het weer verpand aan den Heer van Abconde,
doch toen ook deze verpanding was geeindigd, bleef de stad in het onge-
L h l n T v t° t , Ila/ e iDlijTlDg VaD Utrecht bÜ de Bonrgondische heer-
schapp,j het Vreelandsehe slot werd gesloopt (1529). Eene groote hoeveel-
TTt n e6r daarVaD " g6bruikt tot °Pbonw ven het kasteel Vreeburg te
Utrecht. Later wilde de ambachtsbeer van Vreeland en de Heer van Zuylen,
te zelfder plaats weder een kasteel bouwen, doch dit is nimmer voltooid.
, oV ^ e “ d ^ k]e ’ voorm- beerl- in het tegenwoordig Zeeuwsch-Vlaanderen,
l o l 1 ,01 OTerstroomd. Het d. Vreemdijke, ondtijds Erondic
genoemd lag m de nabnnrschap van de plaats waar thans het d.
Hoek wordt gevouden.
V r e e s w y k , gem. in Utr., ingesloten door de Utr. gem. IJsselstein
Jutphaas, Honten, Schalkwijk en Tnll-en-’t Waal, alsmede door de
Z.-Holl. gem. Vianen en Hagestein. Zij beslaat 810 bnnd., meest klei,
doch deels ook alluviaal zand. In het zuiden vloeit de Lek, door wier m idden
de grens naar de zijde van Z.-Holl. loopt In 1811 had Vreeswijk 783,
in 1822 875, in 1840 1143, in 1876 1247 inw., in laatstgen. ja a r onderscheiden
in : 714 Herv., 2 Rem., 516 R.-Kath., 3 Isr. en 12 onge-
noemden. Zij bestaan meest van veeteelt, scheepvaart, doortocht en
landbonw. De gem. bevat, bebalve het d. Vreeswijk, het groote landgoed
de Wiers, benevens andere bnitens en eenige verstrooide grootere en kleinere
hoeven längs den Lekdijk, den Wiersdijk en de Tiendkade.
Pudtijds was Vreeswijk een twistappel tusschen Holland en Utrecht,
of liever tusschen de heerl. Vianen en het Sticht. Tusschen 1289 en 1375
zijn verschillende oorkonden nitgevaardigd, welke op dien twist betrekking
hebben. Den 12 Januari 1582 gaven de Staten van Utrecht aan de stad
Utrecht het gerecht Vreeswijk in pand, welk pandschap in 1677 is veran-
derd in een gift, ten gevolge waarvan Vreeswijk eene heerl. der stad
Utrecht is geworden.
Het d. Vreeswijk dankt zijn oorsprong aan de vaart, die de Utrechtenaren
in de 12de eeuw n a ar de Lek hebben aangelegd. Waarschijnlijk
is het de Dam-ter-Nieuwervaart, die in eene oorkonde van 1289 voor-
komt. In 1870 telde men binnen de dorpskom 1036 inw. Nadat in
1373 de vaart was verbreed en nitgediept, werd daarbij de sterkte Gildenburg
gebonwd, en andere vestingwerken aangelegd, doch waarvan nu
niets meer is overgebleven. E r is in deze eenw weder eene batterij
gesticht, die door breede grachten is omringd. Merkwaardig zijn de
schutsluizen, die de Vaart gemeenschap met de Lek geven, de Herv. en
de R.-Kath. kerk, benevens de schipbrng, die, in 1839 en 1840 gelegd,
2022 meter lengte heeft. Tot de historische herinneringen behooren :
het vrnchteloos beleg van Gildenburg door de Hollanders in 1481; de
overgave van die sterkte aan de Hollanders, den 28 September 1482;
de vruchtelooze pogingen van Maarten van Rossum, om Vreeswijk te
bemächtigen, den 25 October 1527 ; het gevecht tusschen de Utrechtsche
bnrgers en de militie onder den Graaf van Eiferen, den 9 Mei 1787.
Vrekwijk, of Vreekwÿk, b. in de N.-Brab. gem. Denme, in
1840 met 298 inw.
Vressel, b. in de N.-Brab. gem. st.-Oedenrode, in 1840 met 278 inw.
Vries, gem. in Drenthe, ingesloten door de gem. Eelde, Peize,
Roden, Norg, Assen, Rolde, Anlo, Zuidlaren en Haren, van welken dé
laatstgen. to t de prov. Groningen behoort. Aan de kleine stroompjes,
die het bezoomen of doorkronkelen, liggen strooken laag veen, doch het
grootste deel der gem. — mim 10,884 bund. — bestaat uit diluvisch
zand. In 1811 had Vries 1270, in 1822 1378, in 1840 1741, in 1876
2846 inw., in laatstgen. jaa r onderscheiden in : 2634 Herv., 182 Cbr.-
Geref., 3 Doopsgez., 15 R.-Kath. en 12 Isr. Zij bestaan voor het meeren-
deel van den landbouw. De gem. bevat het d, Vries, de b'. Donderen,
IJd e , Tinarloo, Zeijen en Bunne, de geh. Taarlo, Winde, Zeegze, ter
Aard, Oude-Molen, Zegerveen, Rhee, Nienw-Ubbena of Ubbena, Benkoelen
en het zuidelijk ged. van de Pnnt.