rader James Wimes, den 8 Januari 1597; de stilling der burgertwisten
door Constantijn Huygens, in 1668; de plundering van het huis van
Burgermeester Thÿssen, den 21 Ju n i 1672; de brand, die ook de Groote
kerk verwoestte, op 25 Mei 1686 ; de eisch der burgerij om Prins
Willem IV tot Stadhouder aan te stellen, in den nacht van 24 op 25
April 1747; het oproer van 3 Ju li 1787; de watervloed van 1801; het
bombardement der stad door de Engelschen, den 31 Ju li 1809; het aftrekken
der Engelschen, den 25 December 1809; het instorten van ette-
lijke huizen bij den storm van 29 November 1836 ; het bezoek van
Koning Willem I II, den 25 Mei 1862.
V e e r e -en -V lissin g en , voorn. markgraafschap in Zeeland, in 1555 door
Keizer Karel V ten gunste van Maximiliaan van Bourgondië opge-
rich t en in Ju n i 1567 door Prins Willem I aangekocht. De opvolgers
van Prins Willem I hebben den titel blijven voeren en zijn steeds met
groote pracht als Markgraven gehuldigd. Van de huldiging van Prins
Willem IV, op den 1 Ju n i 1751, en van Prins Willem V, den 28 Mei 1766,
zijn kostbare prachtwerken uitgegeven. Bij ’s Konings komst, den 25 Mei
1862, verwelkomde de Burgemeester Z. M. als „Veere’s geëerbiedigde
Koning en tevens zijn geliefden Markies”.
V e e r g a t, of O u d e -V e e r (het), stroom tusschen den Westerwaard
en de Wieringer gronden in de Zuiderzee.
V e e rh o ek p o ld e r , pold. van 121 bund. in de Zeeuwsche gem.
Oostburg.
V e e rp o ld e r , pold. van 48 bund. in de Geld. gem. Huissen.
V e e rp o ld e r , pold. van 57 bund. in de Z.-Holl. gem. Warmond.
V e e rp o ld e r , pold. van 144 bund. in de N.-Holl. gem. Haarlemmer-
liede c. a.
V e e r sch e -G a t, of V e e r g a t (het), stroom tusschen de Zeeuwsche eil.
Noord-Beveland en Walcheren, loopende van het Sloe naar den Koompot.
V e e r s ta lb lo k , pold. van 261 bund. in de Z.-Holl. gem. Gouderak.
V e e r tig -M o rg en , polder!, van 42 bund. in de Z.-Holl. gem. Nieuw-
Beijerland.
Veer-van-Ossenisse, Hoek-van-Ossenisse, of Knuiternest, geh.
met een overzetveer op Zuid-Beveland, in de Zeeuwsche gem. Ossenisse.
V Cessoü, d. in de Geld. gem. Heerde, aan den IJsse l. Men vindt
er eene Herv. kerk. In 1840 telde het 775, in 1872 753 inw.
V o e s t r a a t , geh. in de Limb. gem. Grubbenvorst, in 1840 met 81, in
1870 met 65 inw.
V e g h e l, achtste kant. van het N.-Brab. arr. ’s Hertogenbosch, bevat-
tende de 7 gem.: Boekel, Dinther, Erp, Heeswjjk, st.-Oedenrode, Uden,
Veghel.
V e g h e l, gem. in N.-Brab., ingesloten door de gemeenten Schjjndel,
Dinther, Uden, Erp, Lieshout en st.-Oedenrode. Zij beslaat 4158 bund.,
en heeft, door de Aa doorsneden, längs die rivier klei, doch elders
meest goede zandgronden. In 1822 telde deze gem. 2534, in 1840 4064,
in 1876 5057 inw. Bij de telling voor 1870 onderscheidde men e r: 4468
R.-Kath., 110 Ned.-Herv. en 1 W.-Herv. Zij bestaan meest van landbouw
en veeteelt, doch deels ook van handel, winkelnering, scheepvaart en
nijverheid, als weverij, Iooierij, branderij, enz. De gem. bevat de d. Veghel
en Seitaart (of Zijtaard) een deel van het d. Eerde, benevens de buurten
Hezelaar, Middegaal, Ven, de Heide, Beukelaar, Heuvel, Havelt, Ham,
Dorshout, Kempkes, Biezen, Zandveld en Doornhoek. De buurt het
Hoogeind is door aanbouw een wjjk van het d. Veghel geworden.
Het d. Veghel, ook Vechel en oudtijds Vecchele genoemd, ligt aan de
Aa en heeft eene haven, die naar de Zuid-Willemsvaart voert. Het telde
in 1840 in de wijk Straatsrot 586 en in de wijk Hoogeind 437 inw.,
dus te zamen 1023. In 1870 beliep het gezamenlijk cijfer 1278 (behalve
32 schepelingen), als 649 in Straatsrot en 629 in het Hoogeind. Het
Raadhuis, de R.-Kath. kerk, de Herv. kerk en het Liefdehuis behooren tot de
meest merkwaardige gebouwen. Het kasteel Erisselstein of Huis-te-Veghel
werd in 1810 gesloopt. Bezienswaardig zijn ook de beide bruggen van den N.-
Brab.—Duitschen spoorweg, de eene over de Zuid-Willemsvaart, de andere
over de Aa. De laatste, eene vaste brug, heeft twee openingen, elk van 9
meter. De andere, over de vaart, is eene draaibrug van 7’/3 meter doorvaart-
wijdte. In 1583 is Veghel door Staatsch krijgsvolk verwoest en in 1616
door de pest geteisterd. Ten jare 1642 werd Veghel door Hertog Filips IV
verpand aan Johan van Broekhoven, doch deze verpanding is bf spoe-
dig opgeheven bf door Hunne Hoogmogenden de Staten niet erkend. In
1825 werd Veghel’s haven, en den 15 Ju li 1873 de spoorweg geopend.
Vegelin-state, of Herema-state, fraai landgoed aan de westzijde
van het Friesche vlek Joure.
V ô k l, d. met eene R.-Kath. kerk in N.-Holl., deels in de gem.
Nieuwe-Niedorp, deels in de gem. Oude-Niedorp, staande de kerk in
eerstgen. gemeente. De eerste pastoor werd in 1612 aangesteld. Veld
had in 1840 142 inw., als 106 onder Nieuwe-Niedorp en 36 onder Oude-
Niedorp. In 1870 waren deze cijfers 346, 204 en 142.
Veldbraak, geh. in de N.-Brab. gem. Baarle-Nassau.
Velddjjk, b. onder het d. Maas-Bommel, in de Geld. gem. Appeltern.
Veld-Driel, d. met eene R.-Kath. kerk in de Geld. gem. Driel. Het
telde in 1840 422, in 1872 680 inw.
Velde (den), ook ten Velde genoemd, b. in de Ov. gem. Gramsbergen,
in 1840 met 98, in 1870 met 106 inw.
Velde (teu), b. in de Ov. gem. Zwartsluis.
Velden, d. met eene R.-Kath. kerk in de Limb. gem. Arcen-en*
Velden. Men telde er in 1840 203, in 1870 244 inw,