Onderdendam, kiesdistr. voor de Prov. Staten in Groningen, bevat-
tende de 14 gem.: Bedum, Winsum, Leens, Ulrum, Kloosterburen, Eenrnm,
Baflo, Warffum, Adorp, Middelstum, Kantens, Usquert, Uithuizen, Hoogkork'.
O nderdendam , tweede kant. van het Gron. arr. Appingedam, bevat-
tende de 14 gern. : Adorp, Baflo, Eenrum, Kloosterburen, Leens, Ulrum,
Winsum, Bedum, Kantens, Middelstum, Uithuizen, Uithuistermeden,
Usquert, Warffum.
Onderdendam, klasse der Herv. Kerk in Gron., verdeeld in 4 ringen :
Middelstum, Uithuistermeden, Leens, Winsum. Zij telt 37 gern.
Onderdendam, bloeiend d. in de Gron. gem. Bedum, aan het
Boter- of Zijldiep, waaruit hier vaarten naar Warffum, Middelstum en
Winsum geleid zijn. Vroeger bestond het uit twee buurten, een onder
Ondèrwierum en een onder Menkeweer. In 1840 is het met de stichting
eener Herv. kerk een dorp geworden, dat in 1870 600 inw. (570 in en
30 buiten de kom) telde. In 1840 had het cijfer derbev. 498 beloopen. Er
bloeien verscheidene handwerken. Het Bechthuis, waar het kantongerecht
vergadert, is in 1803 gebouwd.
On d e rd ÿk , geh. in de N.-Holl. gem. Schagen.
O n d o r d ijk s c h o p o ld o r pold. van 197 bund. in Overijssel, deels in
de gem. Kampen, deels in Wilsum.
Onder-en-Eind, b. in de Limb. gem. Helden, in 1840 met 233, in
1870 met 245 inw.
O n d e r -N ieuw en h a g en , west, deel van het Limb, dorp Nieuwenhagen.
O n d e r s te - I iO C h t, noord. deel der gem. de Locht in Limb, gemeenten
Kerkrade en Heerlen.
Onder-Speckholtz, b. in de Limb. gem. Kerkrade, in 1870 met
286 inw.
O n d e rw ie rum , b. in de Gron. gem. Bednm, tot 1840, toen de kerk
werd afgebroken, een d. Zij had in 1840 115, in 1870 121 inw.
Onna, b. in de Overijsselsche gem. Steenwijkerwold, in 1840 met 190,
in 1870 met 360 inw.
Onnema, voorm. bürg, in de Gron. gem. Kantens.
Onnen, b. in de Gron. gem. Haren, in 1840 met 264, in 1870 met
481 inw.
Onrust, droogte in de Noordzee op de Haaks voor het Gat van Texel.
On ru stp o ld e r , pold. in de Zeenwsche gem. Wissekerke, in 1846 in-
gedijkt en 331 bund. groot.
Onsenoort, of Onzönoort, heerl. in N.-Brab., oudtijds een deel van
de heerl. Heusden, doch na de omwenteling van 1795 met de vroegere
Luiksche heerl. Nieuwkuik tot ccn gem. saamgesmolten. In vroegere eeuwen
droeg zij den naam van Hondsoirde. Zij is, even als de pold. Onsenoort,
bijna 80 bund. groot en had in 1840 133 inw. VdfSr den brand van
1646 was de b. Onsenoort veel meer bevolkt. E r is een fraai kasteel.
Onsta, voorm. bürg in de Gron. gem. Adorp, te Sauwert, met muren
van twaalf voet dikte. In 1400 werd de bürg door de Schieringers uit
Groningen verwoest. Het werd echter weder opgebouwd, doch in 1721
gesloopt.
Onsta, voorm. bürg in Gron., bij het d. Adorp, in de 15de eeuw
gesticht en in 1801 gesloopt.
Onstwedde, gem. in Gron., ingesloten door Wildervank, Nieuwe-
Pekela, Oude-Pekela, Wedde en Vlagtwedde in Gron. en Odoorn en Borger
in Drenthe. Zij beslaat ruim 10,683 bund., wordt door de Mussel-Aa door-
sneden en bestaat deels uit diluvisch zand, dat er eenige läge heuvelen
heeft gevormd, deels uit hoogveen. De bev. is in onze eeuw zeer snel
vermeerderd, want in 1811 telde zij 887, in 1822 1076, in 1840 2405, in 1875
6620 inw., hoofdzakelijk het gevolg van de ontginning der hooge venen.
Ten laatstgenoemde jare was deze bev. onderscheiden in : 4017 Herv.,
1161 Chr.-Geref., 157 Luth., 115 Doopsgez., 1037 R.-Kath., 125 Isr. en
8 ongen. Landbouw, schapenfokkerij en veenderij zijn er de hoofdbronnen
der welvaart. De gem. bevat de d. Onstwedde, de Horsten en Mussei
of Onstwedder-Mussel, het zuidoost. deel van ’t dorp Nieuwe-Stadskanaal,
de b. Veenhuizen, Tange, Buinermond, Boerendiep, benevens de geh.
Smeerling, Wessinghuizen, ter Wupping, Höfte, ter Maarsch, Sterenberg,
Barlage, Marke en Achter-Holte.
Het d. Onstwedde, met eene Herv. en eene Chr.-Geref. kerk, telde in
1840 893, in 1870 767 inw. Het ligt bevallig in het geboomte, bij een
schoonen esch.
O nstw edde r -Ho lte , läge heuvelstreek aan den weg van Onstwedde
naar Wedde, in eerstgen. gem.
Onstw edde r -M usse l en Stad s-M u sse lk an a a l, Chr.-Geref. gem.
in de Gron. gem. Onstwedde.
Onwaard, voorm. afzonderlijke gem. in Z.-Holl., bestaande uit de
polders Onwaard, Oud-Kraaijerpolder en Kraaijenisse, benevens een deel
van den Nieuwe-Kraaijerpolder, bijna 793 bund. groot. Zij had in 1822
159, in 1840 169 inw., doch is door de wet van 13 Ju n i 1857 bij Melis-
sant gevoegd.
Onwaard, Oud-Onwaard, of A a rd d ÿ fe sw a l, pold. in de Z.-IIoll.
gem. Melissant, in 1502 het eerst en eene eeuw later, na in 1570 onder-
gevloeid te zijn, op nieuw ingedijkt.' De polder is 193 bund. groot.
Onzalige-Bosch, groot bosch in de Geld. gem. Rheden.
Onz e -Liev e -V rouwe -te -Sluis, voorm. d. bij de thans Zeeuwsche
stad Aardenburg, bÿ den vloed van 7 September 1477 verdronken.