bet Haagsche Bosch verbonden. In 1870 telde Voorburg binnen de kom
1452 inw. De voornaamste straat van Voorburg, de Heerenstraat, prijkt
met vele aanzienlijke huizen en welingerichte burgerwoningen. De Herv.
kerk is een schoon gebouw. Ook zijn er kerken voor de W.-Herv,
en de R.-Kath. Voorburg is van hooge oudheid: waarschijnlijk vindt
men in dit d. het Forum-Hadrianum der Romeinen terug. In een geschrift
van omstreeks 960 wordt het als Forenburg vermeld. In 1787 werden
hier 15 huizen van Patriotten, het rochthuis en de buitenplaats van den
Gecommitteerden Raad Bogaard geplunderd.
V o o rb u r g so h e -p o ld e r , pold. van ruim 213 bund. in de Utr. gem.
Vreeland.
V o o rd e ld o n k , of V a r e ld o n k , b. in de N.-Brab. gem. Asten, in
1840 met 435 inw.
V o o rd ijk , b. in de Z.-Holl. gem. Oost-en-West-Barendrecht.
V o o rd ijk sh o o rn sch e -p o ld e r , pold. van 281 bund. in Z.-Holl.,
deels in de gem. Delft, deels in de gem. Hof-van-Delft.
V o o rd ijk s ch e -p o ld e r , pold. in de Z.-Holl. gem. Zevenhoven, 112
bund. groot.
Vo o rdo rp, zuidelijk deel der Utr. gem. Maartensdijk.
V o o r e in d , b. in de N.-Brab. gem. Hooge-en-Lage-Mierde, in 1840
met 106 inw.
V o o rh o e fsoh e -p o ld e r , pold. van 63 bund. in de Z.-Holl. gem.
Bleiswijk.
V o o rh o ek je , pold. in de Z.-Holl. gem. Zegwaard.
V o o rh ou t, gem. in Z.-Holl., ingesloten door de gem. Lisse, Noord-
wijkerhout, Noordwijk, Rijnsbnrg, Oegstgeest en Sassenheim. Zij is groot
1252 bund. en bestaat meest uit kleigronden, die met alluvisch zand
zijn overdekt. Een zeer klein ged. is gevormd door laag veen. In 1811
h ad Voorhout 459, in 1822 487, in 1840 590, in 1850 769, in 1876
1089 inw. Bij de telling voor 1870 onderscheidde men er: 809 R.-Kath.,
140 Herv., 49 Chr.-Geref., 2 Rem. en 1 Luth. Veeteelt en zuivel-
bereidiüg zijn er de voorn. middelen van bestaan. De gem. bevat het d.
Voorhout en eenige verstrooide woningen. Tot de laatsten behoort de
buitenplaats Hageveld of Schoonoord, met het klein seminarie van het
bisdom Haarlem, in 1847 uit de gem. Velsen herwaarts verplaatst. Ook
liggen in deze gem. de bouwvallen van het slot Teylingen.
Het d. Voorhout is eene oude plaats, die reeds in een giftbrief van
vóór 989 als Forenholte wordt vermeld. De kerk, die bij de stichting
van de Republiek der Vereen.-Nederl. aan de Herv. was gekomen, is in
1809 door een zwaren muur in tweeen gedeeld, ten einde Kath. en P ro t,
beiden er hunne godsdienstoefeningen konden houden. In de pastorij der
Herv. gem. zag Herman Boerhaave den 31 December 1668 het eerste
levenslicht. In 1870 telde men binnen de kom van het d. 248 inw.
V o o rh ou t, voorm. ridderhofstad in de Zeeuwsche gem. Kruiningen,
door een natuurlijken zoon van Lodewijk van Male, Graaf van Viaanderen,
in de 14de eeuw gesticht. Het is in 1751 gesloopt,
V o o r -K a tw ijk , polderl. in de Z.-Holl. gem. Berkel.
V o o r lan d , geh. in de Z.-Holl. gem. Groote-Lindt.
V o o r la n d , boerdery in de N.-Holl. gem. Watergraafsmeer. Nog ten
tijde van Koning Willem II was het een buiten, waar onze romandichter
Jacob van Lennep een groot deel zijner jeugd heeft doorgebracht. Dit
buiten werd in 1842 gesloopt.
V o o r lin d en , prächtig landgoed in de Z.-Holl. gem. Wassenaar.
V o o rm eo r , ged. der stad Alkmaar, door het dempen van een voorm.
meertje het Voormeer, sedert 1549 ontstaan.
V o o rn , voorm. eil. in de Geld. gem. Heerewaarden, tusschen de Waal
en Maas en de stroomarmen het Voornsche-Gat en het Waal- of Heere-
waardschegat. Op dit eiland werd in 1601 door Prins Maurits de schans
Voorn aangelegd, die in 1637 te vergeefs door de Spanjaarden werd
aangevallen. In 1672 door de Franschen bezet, hebben deze de vesting-
werken vermeid, ln 1729 en 1730 is het eiland Voorn door een dam aan
het vasteland van Dreumel en door een tweeden dam aan Heerewaarden
gehecht. Thans noemt men dit voorm. eil. den Kopschen-polder.
V o om , adel. huis in de Utr. gem. Oudenrhijn.
V o om e , heerl., wier grondgebied thans een deel van Zuid-Holland,
en voor een klein deel van Zeeland uitmaakt. Tot de stichting der Republiek
was het echter eene zelfstandige landstreek. De heerl. Vöorne
was in vier deelen gesplitst: Oost-Voorne, West-Voorne of Goedereede,
Zuid-Voome of Voorne-over-de-Flakkee en Bommenede. De hoofdplaats
was de stad Brielle.
Waarschijnlyk moet men dien Hugo de Vorne, welke den 26 Ju n i 1108
eene oorkonde van Bisschop Burchard van Utrecht bezegelde, aanmerken
als de eerste Heer van Voome, van wien berichten tot ons gekomen zijn.
Doch volgens oude kronieken kreeg Pelgrim, een jongere zoon van den Holl.
Graaf Dirk VI, de heerl. Voome in 1140 of 1141 als zijn vaderlijk erfdeel en
zouden van hem de Heeren van Voome afstammen. Die kronieken verhalen
Verder, dat zijn zoon Floris hem als Heer van Voome in 1162 (of 1172)
opvolgde. In eene oorkonde van 27 Februari 1168 komt deze Floris als
getuige van Graaf Floris I I I voor. In de vordere opvolging der Heeren van
Voome, die tevens Burggraven van Zeeland waren, is mede nog veel duis-
ters. Machteid van Voome, de echtgenoote van Dirk, Heer van Mont-
joie en Valkenburg, die in 1372 kinderloos overleed, was de laatste van
haar geslacht. J a n van Beijeren, verkozen Bisschop van Luik, ontviDg