polder, Paradijspolder, Rodenpolder, Havensehor, Gistelarepolder, Veersen-
polder, Zuidkerkpolder en Golepolder, te zamen groot 481 bund., gevormd.
Gro o t-B abbe r spo lde r , pold. in de Z.-Holl. gemeenten Vlaardinger-
Ambacht en Kethel-en-Spaland, 216 bund, groot.
Gro o t-B eda f, geb. in de N.-Brab. gem. Baarle-Nassau.
G r o o t-B en tv e ld , fraai landgoed in de N.-Holl. gem. Bloemendaal
c. a ., bij het Aardenhout.
G ro o t-B e rgh em , geh. in de Limb. gem. Ulestraten, met 79 inw.
in 1870.
G ro o t-B o e im e e r , pold. van 153 bund, in de N.-Brab. gem. Prin-
cenhage.
G ro o t-B r e ed en b ro ek , westelijk deel van het Geld. d. Breedenbroek.
G ro o tebro ek, gem. in Noord-Holland, tusschen Andijk, Bovenkarspel,
Venhuizen en Hoogkarspel. Zij heeft eene oppervlakte van 1236 bunders,
door zeeklei gevormd. In 1811 had deze gem. 1509, in 1822 1512,
in 1840 1649, in 1874 2004 inw. Bij de volkstelling van 1870 onder-
scheidde men er 1447 R.-Kath., 468 Herv., 2 Luth, en 1 Rem. De gem.
bestaat uit de dorpen Grootebroek en Lutjebroek, die haar bloei aan
de veefokkerij en landbouw danken. Beide dorpen behooren tot de
Streek, makende Grootebroek in deze gemeente het oostelijke, Lutjebroek
het westelijke deel uit.
Het d. Grootebroek, in 1811 met 958, in 1840 met 1046, in 1870 met
1170 inw., heeft een fraai raadhuis, eene R.-Kath. en eene Herv. kerk en
een aanzienlijk weeshuis. Grootebroek is in 1364, in vereeniging met
Bovenkarspel, door Hertog Albrecht van Beijeren, Graaf van Holland, tot
eene stede verheven, die in 1402 met Lutjebroek en vervolgens met Hoogkarspel
werd vergroot. De rechten van Grootebroek waren uitgebreider
dan die der overige kleine West-Friesche steden. Ook heeft de stede 2 poorten
gehad. In 1681, 1694 en 1750 richtten zware branden hier groote ver-
woestingen aan. Yan 1811 totju 1838 was Grootebroek de hoofdplaats in
een kanton, dat de gemeenten Grootebroek, Andijk, Wervershoof, Bovenkarspel,
Hoogkarspel, Westwoude en Venhuizen omvatte.
Groot-Cambron, pold. in de Zeeuwsche gem. Stoppeldijk, 333 bund,
groot, in 1708 bedijkt.
G ro o t-C o v e lsw ad e , voorstad van Utrecht.
Gro o t-Cromstrijen, pold. van 1237 bund, in de Z -Holl, gemeenten
Strijen en Numansdorp, bedijkt in 1625 en herdijkt in 1628.
G ro o t-D o ch te r en , buurt in de Geld. gem. Laren, in 1840 met 309,
in 1872 met 323 inw.
G r o o t-D o rg e e st, of G r o o t-D o r r e g e e st, geh. in de N.-Holl. gem.
Uitgeest.
G ro o te -B lade lij n sp o ld e r , of B la d e lin g sp o ld e r , pold. in de Zeeuwsche
gem. Zuidzande, rnim 95 bund, groot, waarscbijnlijk ten tijde van
Keizer Karel V ingedtjkt. Oudtijds vindt men dezen polder ook door den
naam van Robertus-Christiaanspolder aangewezen.
Gro o te -B lan k a a r t, pold. in de Z.-Holl. gemeenten Stompwijk en
Zoetermeer, 64 bund, groot.
Gro o te -B lok p o ld e r , pold. van 501 bund, in de Z.-Holl. gemeenten
den Bommel en Ooltgensplaat, in 1600 ingedijkt.
Gro o te -B o om , of G ro o te -B o om p o ld e r , pold. van 412 bund, in
de Zeeuwsche gem. st.-Krúis, bedijkt in 1698.
G ro o te -B o s, geb. in de N.-Holl. gem. Heer-Hugowaard.
Groote-Braak (de), meer in de N.-Holl. gem. Sloten c. a., door
eene inbraak in het I J ontstaan. De Hollandsehe spoorweg is door mid-
del van een dam door dit water gevoerd.
Gro o te -B r ek k en , meer in de Friesche gem. Lemsterland.
G r o o te -C o rn e liap o ld e r , pold. in de Zeeuwsche gem. Groede, in
1649 bedijkt en 48 bund, groot.
G r o o t e -D u iv en d r e ch ts ch e -p o ld e r , pold. in de N.-Holl. gem.
Ouder-Amstel, groot 735 bund., waarvan 225 b. met een zomerpeil van
1.60 el en 510 bund, met een zomerpeil van 1.97 el onder A. P.
Gro o te -G a a stme e r , klein meer in de Friesche gemeenten Wym-
britseradeel en Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde.
Gro o te -G a r sh u iz e r -V o o rw e rk , geh. in de Gron. gem. Stednm.
Gro o teg a st, kerkel. ring van de klasse Groningen der Herv. Kerk.
Zp bevat de 13 gem. : Grootegast-en-Doezum, Lettelbert-en-Enumatil, Lut-
kegast, Marum en-Noordwijk, Midwolde-en-de-Leek, Niokerk-Oldekerk-en-
de-Faan, Nuis-en-Niebert, ’t Oldebert of Tolbert, Oostwolde-Leege-en-Hooge-
Meeden, Opende, Sebaldeburen, Wilp, Zevenhuizen. E r zijn 19 kerken.
G ro o teg a st, gem. in Groningen, omringd door de gemeenten Grijps-
kerk, Oldekerk en Marum (Gron.), en Achtkarspelen (Friesl.). Zij beslaat
eene” oppervlakte van 6686 bund, en heeft een bodem, die afwisselend door
zand, hoog veen, klei en laag veen is gevormd. De grenslijn naar de zijde
van Achtkarspelen bestaat uit het riviertje de L auwers. De gem. bevat de d.
Grootegast, Doezum, L utkegast en Sebaldeburen, het oostelijk deel van h et d.
Stroobos, de buurt Westerzand, deelen der buurten Jouwer of Cusemer-
balk en Westerhorne, benevens de geh. Kornhorne, Opdorp, Eibersbu-
ren, de Ees, Topweer, Uithorn, Hilmahuis, de Wierden, het Peebosch en
de Snipperij. In 1811 had deze gem. 2258, in 1822 2428, in 1840 3001,
in 1874 4300 inw., in laatstgenoemd ja a r onderscheiden in 3483 Ned.-
Herv., 755 Chr.-Geref., 40 Doopsgez., 5 Luth, en 17 R.-Kath. De inwo-
3 0 *