M a lleg a t, in 1671 en 1672 gegraven vaart in de Z.-Holl. gem. Kat-
wijk, om den Rijn eene uitlozing in zee te geven. Doch reeds kort na
hare voltooiing is deze vaart ten gevolge van een storm, die den mond
met zand vulde, verstopt.
M a lleg a t, vaarfc in Z.-Holl. in de gem. Dubbeldam, loopende van de
Oude-Maas ten oosten van de Krabbeplaat naar de Dordsche kil. Hare
verbreeding is in 1875 ernstig ter sprake gebracht.
Mallem, of M a llum , b. in de Geld. gem. Eibergen, in 1840 met
264, in 1872 met 283 inw. Oudtijds stond er eene aanzienlijke havezathe.
Mais en, onde heerl. op beide oevers van de Linge, die later in
Buurmalsen en Geldermalsen werd gesmaldeeld.
Malt ha, .pold. van 43 bnnd. in N.-Brab., deels gem. Willemstad, deels
Fijnaart c. a.
M ame lis, b. in de Limb. gem. Yaals, in 1840 met 128, in 1870 met
143 inw.
Mamert, of Momert, geb. onder het d. Winsum in de Friesche
gem. Baarderadeel.
Manarmanis, haven in het Land-der-Friezen, bij het begin onzer
jaartelling. Zij schijnt omstreeks de Lauwerzee gezocht te moeten wor-
den, waar wellicht de Marne den ouden naam bewaart.
M an c ia -W ïn te rp o ld e r , pold. van 46 bnnd. in de N.-Brab. gem.
Klundert.
M an c ia -W in te rpo ld e r , of N ieuw la n d , pold. van 175 bund. in
de N.-Brab. gem. Standdaarbuiten.
Mander, d. met eene in 1801 gestichte R.-Kath. kerk in de Over-
ijsselsche gem. Tnbbergen, in 1840 met 440, in 1870 met 490 inw.
M an d je sw e e rd , of M an d em ak e r sw e e rd , eil. in de gem. Kampen,
door het Ganzediep, de Goot en de Zuiderzee omspoeld, 581 bund.
groot. In 1840 had het 75, in 1870 96 inw.
Manon, of Maanen, b. in de G^ii. gem. Ede, in 1840 met 304, in
1870 met 452 inw.
Manenholt, voorm. R a rth u iz er Élooster in de Overijsselsehe gem.
IJsselmuiden, in 1477 gesticht. I
M anensche -v e enen, veengronden onder de Geldersche buurtscliap
Manen.
M an en sw e e rd , uiterw. in de Geld. deels in de gem. Wageningen,
zijnde het ged. dezer gem., dat in de Betnwe ligt, deels in de gem. Kesteren.
Deze waard is groot bijna 143 bnnd.
M an enschijnpo lde r , pold. van ruim 25 bnnd. in de Zeeuwsche gem.
st.-Anna-ter-Muiden.
Manenstraat, b. in de Limb. gem. Neeritter.
Manhuiswaard, pold. van 13 bund. in de N.-Brab. gem. Rijswijk.
Mannariacum, of Mannaritum, onde Romeinsche legerplaats op
het eiland der Batavieren. Men meent de plek terug te vinden in het
Geld. d. Maurik.
Manpad (het), fraai landhuis in de N.-Holl. gem. Heemstede, aan
den grooten weg van Haarlem naar Leiden en aan het Manpad, een laan,
die waarschijnlijk haar naam ontleent aan den strijd, die hier den 26 April
1304 tnsschen de landzaten onder Witte van Haamstede en de Vlamingen
voorviel. Op deze gedenkwaardige plek had ook den 8 Ju li 1573 een
gevecht plaats tnsschen Hollanders, die Haarlem poogden te ontzetten, en
de Spanjaarden. T er herinnering aan beide gebenrtenissen heeft Mr.
David Jacob van Lennep, den toenmaligen eigenaar van het Huis te
Manpad, die dit gebouw door zijn Eusticalio Manpadica vereenwigde, hier
in 1817 eene versierde arduinsteenen naald doen oprichten.
M anteaupo lde r , pold. in de Zeeuwsche gem. IJzendijke, ruim 6
bund. groot, waarschijnlijk door den ingénieur P . Manteau van Daalen
of diens aanverwanten bedijkt, hetgeen in het eind der 17de of het begin
der 18de eeuw moet plaats gevonden hebben.
Mantgum, d. in de Priesche gem. Baarderadeel, in 1840 met 259
inw., die van het geh. Tjeintgum (5 in getal) daaronder gerekend. D eHerv.
kerk is een bezienswaardig gebouw. Vroeger lagen er verscheidene staten,
waaronder Hoxwier. De Mantgumerzijl, thans eene brug, was vroeger
eene sluis om in de Middelzee te komen.
M an tgum -en -S ch illa a rd , 2 d. in de Priesche gem. Baarderadeel,
die zoowel in ’t kerkelijke als in ’t burgerlijke vereenigd zijn. Ieder d. heeft
eene Herv. kerk. Zij hadden in 1811 220, in 1840 285, in 1875 336 inw.
M anting, of M an tin g e , b. in de Drenthsche gem. Westerbork, in
1840 met 96, in 1870 met 154 inw. Hierbij ligt het fraaie Mantingerbosch.
st.-Marc, voorm. fort in de Zeeuwsche gem. Zuiddorpe, in 1533 aan-
gelegd, en in Nov. 1645 op de Spanjaarden gewonnen, doch geslecht,
nadat het door het aanwassend water zeer was beschadigd.
Maren, d. in de N.-Brab. gem. Alem-Maren-en-Kessel, aan den Maas-
dijk, in 1840 met 398 inw., die meest van de veeteelt, den hooibouw,
de visscherij en het werken aan de dijken bestaan. E r is eene R.-Kath.
kerk. Uit den grond zijn geraamten van voorwereldlijke olifanten opge-
dolven. In 1504 werd dit d. door de Gelderschen gebrandschat.
Mare, of Maren (de), rivier in Z.-Holl., tusschen Warmond en
Leiden.