Y e r sek e , gem. op het Zeeuwsche schiereil. Zuid-Beveland, in het
oosten door de Ooster-Schelde bespoeld èn naar de landzijde ingesloten
door de gemeenten Wemeldinge, Kapelle, Schore en Kruiningen. Zij be-
slaat 1354 bnnd. De oppervlakte bestaat nit kleilandeD, die in het noorden
min of meer zavelig zijn. In 1822 had Yerseke 641, in 1840 734, in
1876 1399 inw., in laatstgen. jaa r onderscheiden.in 1199 Herv., 190 Chr.-
Geref., 3 Luth., 2 R.-Kath. en 5 ongenoemden. De ber. bestaat yan den
landbouw en aanverwante bedrijyen. De gem. is eene heerl., wier oudst-
bekende bezitter, Heer Boudewijn, in eene oorkonde van 17 Dec. 1291
wordt vermeld. Behalve het d. Yerseke, vindt men er de b. Yersekendam.
Het d. Yerseke was ondtijds zoo aanzienlijk, dat het in aile opzichten
met Goes kon wedijveren. Het ontving dien ten gevolge van Graaf Willem
den 30 October 1325 bijzondere handvesten en rechten en was in het
kerkelijke den zetel van den onderdeken van Westelijk-Zuid-Beveland.
In 1870 telde men binnen de kom 679 inw. De. dorpskerk, die men
er thans viadt, is in vergelijking met die, welke op 3 Mei 1524 af brandde,
niet te vergelijken. Zij behoort thans den Herv. De toren dezer kerk
is in 182 L afgebroken. De Chr.-Geref. hebben hier mede eene kerk.
Y e r sek en d am , b. in de Zeeuwsche gem. Yerseke, met een overzet-
veer naar Gorishoek op het eil. Tholen. In 1640 werd deze b. door een
bende Spaansche zeeschnimers overvallen, uitgeplunderd en in de asch
gelegd. Men telde er in 1840 187 inw.
Y ls t, kerk. ring der klasse Sneek van de Herv. Kerk. Zij bevat de
10 gem.: Ylst, Gaastmeer-en-Nijehuizum, Heeg, Jutrijp-en-Hommerts,
Nieuwland of Njjland, Oosthem-Abbega-en-Folsgare, Oppenhuizen-en-Uit-
wellingerga, Oudega-Idsega-on-Santfirden, Wolsum en-Westhem, Woudsend-
Ypecolsga-Smallebrugge-en-Indijk.
Y ls t, gem. in Friesl., palende in het noordoosten aan de gem. Sneek
en naar aile o.verige zijden aan de gem. Wymbritseradeel. Zij is groot rnim
716 bnnd., bestaande de oppervlakte (behalve de wateren) genoegzaam
geheel nit zanderige klei. In 1714 had Ylst .838, in 1744 932, in 1748
989, in 1795 1144, in 1811 1115, in 1815 1071, in 1822 1095, in 1830
1094, in 1840 1250, in 1850 1344, in 1860 1385, in 1876 1603 inw. In
laatstgen. jaa r was de bev. onderscheiden in : 1329 Ned.-Herv., 235
Doopsg., 35 Chr.-Geref., 1 Rem. en 3 R.-Kath. De gem. bevat de stad
Ylst en hare jurisdictie of klokslag. Binnen de stad bestaan de meeste
inw. van handel, scheepvaart en nijverheid (voornamelijk het scheepstim-
meren en het zagen van bout). In den klokslag bloeien meest veeteelt
en znivelbereiding.
De stad Ylst ligt aan de Geeuw en breidt zich aan beide zijden in
eene zuidelijke richting ter wederzijde van de Ee of Y uit.' De plaats is
van hooge oudheid, en ontving reeds omstreeks 1250 van den Potestaat
Sikke Sjaardema en ’s L ands Staten stedelijkc rechten. Zij heeft geene
wallen of murën, doch is naar aile zijden door water omgeVen. Hare
grachten zijn met lommerrjjk geboomte beplant, hetgeen haar een beval-
lig aanzien geeft. In 1870 telde de stad binnen hare grachten 1222 inw.
Het tegenwoordige Stadhnis is een gebonw van 1736, doch het is in
1770, toen het adel. huis Popta door de stedelijke regeering werd aan-
gekocht, daarmede (nagenoeg ter helfte) vergroot. E r zijn kerken der
Herv. en Doopsgez.
Tôt 1778 zag men te Ylst overblijfselen van de stins Ylostein. Ook
■ bloeide er vroeger een Karmelieter klooster.
Ylst, steeds den Schieringers toegedaan, heeft door de verdeeldheden
tusschen de Yetkoopers en hunne tegenstanders veel geleden. Het is ge-
durende die tweespalt herhaalde malen ingenomen, geplunderd en verbrand.
In Februari 1825 stond het water in de meeste hnizen ter hoogte van
6 palm.
Y p e c o lsg a , b. met dorpsrechten in de Friesche gem. Wymbritseradeel,
in 1811 met 109, in 1840 met 103, in 1876 met 139 inw. De vroegere
State Abbema is, na hare overrompeling in 1520 door de Schieringers,
gesloopt. De kerk, die nog in 1664 werd vemieuwd, is in de eerste helft
der 18de eeuw afgebroken.
Y sb r e ch tum , fraai d. in de Friesche gem. Wymbritseradeel, in 1811
met 172, in 1840 met 246, in 1876 met 284 inw., die van de geh.
Wons en Pophorne (in 1840 -48) medegerekend. De merkwaardige
Epemastate is een sieraad van het d. Men v indt erwijders eene Herv. kerk,
met een praalgraf in half verheven beeldwerk, ter gedachtenis aan Dnco
Martena van Burmania en zijne vrouw .Eduarda Lucea van Jnckama. In
1515 werd Ysbrechtum door Bourgondische troepen aan kolen gelegd.
Y sg um , geh. onder het d. Dedgum in de Friesche gem. Wonseradeel.
Y t s u m , geh. onder het d. Wolsum in de Friesche gem. Wymbritseradeel.