Oldeberkoop, kaut, in het -Friescho arr. Heerenveen, bevattende de
beide gem. Oost-Stellingwerf en West-Stellingwerf.
Oldeberkoop, of Oudeberkoop, d. in de hoofdpl. der Friesche
gem. Oost-Stellingwerf. Het breidt zieh rondom een plein uit, waarop de
zeer onde, doch vernieuwde kerk en toren staan, en is uithoofde van den
boschrijken omtrek een der schoonste plaatsen nit het zuidoosten der prov.
Met de Deddingabuurt of Dedgeburen bevatte het in 1811 401, in 1840
659, in 1875 907 inw. Het buiten Nièuw-Friesburg draagt tot de schoon-
heid van het d. bij. Ondtijds stond er ook de Lycklamastins. Te Oldeberkoop
worden belangrijke jaarmarkten gehouden.
Oldeboorn, voornaam vlek of d. en de hoofdpl. der Friesche gem.
Utingeradeel, aan de rivier de Boom, teilende in 18111158, in 1840 1712,
in 1875 2008 inw., die van de geh. Oosterboorn, Warniahnizen, Poppen-
huizen, Henswonde, Lekkerterp en Sorremorra (in 1840 227) medegerekend.
E r zijn 4 kerken: één voor de Herv., 2 voor de Doopsgez. en één
voor de Chr.-Geref. De Herv. kerk heeft een hoogen toren. Ook
is er een deftig gemeentehnis en de schoone Andringastate. Vroeger
waren er nog de staten Gauma en Donma. Toen men hier in 14l3
een put groef, steeg daaruit, volgens het onde verhaal, een zoo giftige
damp, dat 18 menschen daardoor omkwamen, weshalve men den put
dempte. In 1581 werd te Oldeboorn eene schans aangelegd tegen de
Spanjaarden.
Oldebroek, kiesdistr. voor het afvaardigen van leden naar de Prov.
Staten van Gelderlandl Het bevat de 6 gem.: Oldebroek, Eiburg, Doorn-
spijk, Epe, Heerde, Hattem.
Oldebroek, gem. in Gelderl., in 1816 saamgesteld uit de schout-
ambten Oldebroek en Hattem, benevens de buurtschappen Heerder-Weesp
en Mullingen van Heerde. Zij wordt ingesloten door Hattem, Heerde,
Epe, Doomspijk, Kamperveen, Zalk c. a. en Zwollerkerspel, behoorende
de drie laatstgen. gem. tot Overijssel. Oldebroek is groot 9189 bund.
Behalve de oeverstreek längs den IJssel, waar klei en naar de zijdo van
Zalk, waar eenig laag veen lig t, bestaat de grond uit zand (diluviseli).
In 1822 had de gem. 2796, in 1840 4137, in 1875 4819 inw., in laatstgen.
ja a r gesplitst in 4222 Ned.-Herv.; 1 W.-Herv., 407 Chr.-Geref., 1
Bem., 187 R.-Kath. en 1 Isr. Landbouw en veeteelt zijn de voorn. mid-
delen van bestaun. De gem. bevat de d. Oldebroek, Wezep en Geldersche-
dijk, benevens de b. Broekdijk, Bovenstreek met Millingen, Echt en
Zwarteweg, Voskuil, Hattemerbroek en Molencaten.
Het d. Oldebroek, oudtijds Hollanderbroek, ontleent zjjn naam aan
eene kolonie van Hollanders, die na den watervloed van 1170 zieh in
dit hooger gelegen oord vestigden. Het wordt sedert 1830 door den
straatweg van Amersfoort naar Zwolle doorsneden en heeft een zeer
welvarend aanzien. E r zijn verscheidene buitengoederen en eene merkw.
Herv. kerk. In 1870 telde men er 473, in 1872 436 inw. In 1516 heeft
het d. veel van de Eampenaren en in 1629 van de Croaten in Spaanschen
dienst geleden.
Oldegaarde, havez. in de Drenthsche gem. Dwingelo.
Oldehof, of Oldenhof, voorm. havez. in de Overijsselsche gem. Markelo.
Oldeholtpa, of Oldeholtpade, d. met een Herv. en eene R.-Kath.
kerk in de Friesche gem. West-Stellingwerf. Het telde in 1811 249, in
1840 407, in 1875 626 inw.
Oldeholtwolde, b. met dorpsrechten in de Friesche gem. West-Stellingwerf.
De kerk is in de 17de eeuw afgebroken. In 1811 had het
82, in 1840 149, in 1875 311 inw. De b. wordt door de straatweg van
Steenwijk naar Heerenveen doorsneden.
Oldehove, of Oldenhove, gem. in Groningen, tusschen de Friesche
gem. Kollumerland c. a. en de Gron. gem. Ulrum, Leens, Ezinge, Aduard,
Zuidhorn en Grijpskerk, 4075 bund, groot, alles vruchtb. kleigronden.
In 1822 had deze gem. 1682, in 1840 2323, in 1875 2453 inw., in laatstgen.
jaar onderscheiden in 1813 Herv., 500 Chr.-Geref., 116 Doopsgez.,
17 R.-Kath. en 7 Isr. De landbouw is de hoofdbron der welvaart. De
gem. bevat de d. Oldehove, Niehove en Saaksum, den polder het Ruige-
zand, de b. Barnwerd, Selwerd, IJskum, Frytema, Engelum, Gaaikemaweer
en Uiterdijk, een deel der b. Kommerzijl, benevens de geh. Aalstun,
Kenwerd, de Kämpen, Balinahuizen en Heereburen.
Het d. Oldehove, in 1840 met 365, in 1870 met 483 inw., heeft eene
Herv. kerk, die met een hoogen en zwaren toren prijkt. Vroeger stonden
daarbij verscheidene adelijke huizen.
O ld e h o v e , voorm. d. in Friesl., sints 1435 een deel der stad Leeuwarden.
De oude toren de Oldehoof was eenmaal het middelpunt van dit dorp.
Oldehuis, voorn. kasteel, aan de westzijde der Overijsselsche stad
Vollenhove, in 1178 door Bisschop Godfried van Rhenen gesticht. Dikwerf
strekte het ten verblijf aan de Utr. kerkvoogden. L ater woonden er de
drosten, en vergaderde er de klaringe. In onze eeuw werd h et tot
eene fabriek ingericht. Thans bestaat de slotgracht nog, doch op de piek
van ’t Oldehuis staan ten deele nog slechts eenige armoedige woningen.
Oldekerk, gem. in Gron., ingesloten door Grootegast, Grijpskerk,
Zuidhorn, de Leek en Marum, zijnde 2165 bund, groot. De grond bestaat
bijna geheel uit klei, doch een klein ged. heeft diluvisch zand en
een ander klein deel laag veen. In 1822 had Oldekerk 795, in 1840
1002, in 1875 1251 inw., in laatstgen. ja a r onderscheiden in : 916 Herv.,
324 Chr.-Geref., 5 Doopsgez. en 6 R.-Kath. ' Zij bestaan meest van den
landbouw. De gem. bevat het d. Niekerk, de b. Oldekerk en Faan, benevens
de geh. Oosterzand, Eekerburen, Cuzemer en Cuzemerbalk.
De b. Oldekerk was vroeger een d., doch doordien in 1623 de kerk
werd afgebroken, heeft het de gedaante van eene b. gekregen. Met de
onderh. geh. telde het in 1840 442, in 1870 473 inw.