van 1220 of 1221 wordt van de heerl. Schakerlo melding gemaakt. Den
29 Januari 1574 was Don Luis de Requesens hier getuige van de neder-
laag zijner vloot op de Ooster-Schelde.
S ch a lk ed am , voormalige dam in de Lauwers op de Friesch-Gro-
ningsche grens, bij het d. Stroobos.
S ch a lk h a a r , geh. in de Overijsselsche gem. Diepenveen, in 1810
met 42 inw.
S ch a lkw ijk , gem. in Utr., tusschen Houten, Vreeswijk, Tull-en-’t
Waal en de Gold. gem. Culemborg. De grond beslaat ruim 1791 bund.,
wordt in het zuiden door de Lek bespoeld en is gevormd door rivierklei.
In 1822 had Schalkwijk 904, in 1840 1104, in 1875 1177 inw., in laatst-
geiíosmd jaa r onderscheiden in : 973 R.-Kath., 203 Herv. en 1 Luth.
Landbouw en veeteelt maken hunne bronnen van welvaart uit. De gem.
bevat het, d. Schalkwijk, de b. Fothuizen en Rietveld, benevens het
geh. Blokhuizen.
Vroeger werd de heerl. Schalkwijk door de Heeren van Culemborg
bezeten.
Het d. Schalkwijk strekt zich van het zuidoosten naar het noordwesten
in eene rechte lijn uit. Het heeft eene Herv. en eene R.-Kath. kerk
doch de vroegere ridderhofstad Schalkwijk is gesloopt. E r is een station
van den Staatsspoorweg, behoorende tot de lijn Dtrecht—’s-Hertogen-
bosch. In 1870 had het d. binnen de kom 533 inw. In 1523 brak de
Lekdijk bij Schalkwijk door. In 1527 werd het d. geplunderd. Schalkwijk
wordt het eerst in 1165 vermeld.
S ch a lle g a lle -p o ld e r , pold. van ruim 5 bund. in de Zeeuwsche
gem. Groede.
S ch a llu in en , geh. in de N.-Brab. gem. Baarle-Nassau.
S e h a ls u m , of S ch a lzum , d, met een Herv. kerk in de Eriesche
gem. Eranekeradeel. Het telde in 1811 78, in 1840 121, in 1875
167 inw.
S ch a n d e lo , h. in de Limb. gem. Arcen-en-Velden, in 1840 met 249,
in 1870 met 266 inw.
S ch a n s (de), b. in de N.-Brab. gem. Tilburg.
S eh a n s (de), geh. in de N.-Brab. gem. Raamsdonk.
S ch an s (de), geh. in de N.-Brab. gem. de Werken-en-Sleeuwijk.
S ch an s (de), geh. in de Gron. gem. Termunten.
S ch an s-B r e eb e rg , hoeve onder het d. Donkerbroek, in de Eriesche
gem. Oost-Stellingwerf, in 1840 met 5 bew. Oudtijds was het eene sterkte.
S ch a n se g a t, of St.-Andriesgat, in 1599 gegraven gracht tusschen
de Geld. d. Rossem en Heerewaarden. In 1853 is in dit gat eene
sluis met eene brug in den weg van Wamel naar Zalt-Bommel gelegd.
Schansstraat, b. in de Limb. gem. Nederweert, in 1840 met 136,
in 1870 met 108 inw.
Schapenbout) geh. in de Zeeuwsche gem. Axel.
Sch ap en g o r s, pold. van ruim 99 bund. in de Z.-Holl. gem. Rockanje.
S ch ap en h ok , geh. in de Gron. gem. Slochteren.
S ch ap e r sh o ek , b. in de Zeeuwsche gem. Boschkapelle, in 1840 met
104 inw.
Scha rdam, noordoostelijk deel der N.-Holl. gem. Beets, doch van 1817
tot 1854 eene zelfstandige gem., die in 1822 55, in 1840 91 inw. telde
en bijna 190 bund. besloeg. Deze streek bevat het noorderdeel van het
d. Schardam, doorgaans Noord-Schardam genoemd, met het geh. Lutje-
Schardam.
Schardam, d. in N.-Holl., deels in de gem. Beets, deels in de gem.
Oosthuizen. Het wordt het eerst in 1319 vermeld, heeft eene Herv. kerk
in Noord-Schardam en bevat 3 sluizen, die het overtollige water uit het
zuidoostelijk West-Eriesland en het noordelijk Waterland afvoeren. De
oude sluis is in 1388 gelegd. In 1840 had dit d. 175 inw., waarvan 91
in Beets en 84 in Etersheim. In 1870 beliep het cijfer nagenoeg 242,
ais in Beets 151 en 91 onder Etersheim, dat inmiddels bij Oosthuizen
was ingelijfd. Onder de bevolking van het Beetser aandeel is begrepen
die van het geh. Lutje-Schardam.
S cka rdamm e rko o g , pold. van 65 bund. in de N.-Holl. gem. Beets.
S ch a r en d ijk e , d. met eene Chr.-Geref. kerk in de Zeeuwsche gem.
Elkerzee. Het had in 1840 204, in 1870 205 inw. De meeste inw.
vinden hun bestaan in het werken aan de dijken.
S ch a rh u iz en , geh. onder het d. Oldouwer in de Eriesche gem.
Doniawerstal.
Scharl, geh. met dorpsrechten in de Eriesche gem. Hemelumer-Olde-
phaert-en-Noordwolde. De kerk is reeds sedert eene reeks van jaren
gesloopt, even ais de State Hankema. Met het geh. Laaxum telde men
er in 1811 78, in 1840 72, in 1875 141 inw. Vroeger moet Scharl veel
volkrijker zijn geweest: althans in een twist met het naburige Warns in
1306 bleven van weerskanten ruim 150 menschen.
Sobarlo, b. in de N.-Brab. gem. Waspik, in 1840 met 101 inw.
Scharmer, b. in de Gron. gem. Slochteren. Het was tot 1824 een
d., doch toen werd de oude, zeer merkwaardige kerk afgebroken. Vó<5r
de Herv. stond nevens deze kerk een klooster der Kruisbroeders. In 1840
telde men te Scharmer en omstreken 487, in 1870 binnen de kom
alleen 76 inw. Het wordt reeds in 1231, ais Skiramere, vermeld.