Welgelegen, of het Paviljoen, prächtig Jandhuis in de N.-Holl
gem. Haarlem, ,in 1790 door den baDkier Hope gesticht, vervolgens
door Koning Lodewijk aangekocht, n a 'd e omwenteling van 1813 hetverblijf
der Princessen-weduwen, en sedert 1845 ingernimd voor kunst- en we-
tenschappelijke verzamelingen. Die bestemming is begonnen m et eene kunst-
galerij der werken van levende meesters, waaraan voor weinige jaren een
koloniaal mnseum is toegevoegd. Gedurende het verblijf van Dr. W. C. H.
Staring, in en omstreeks 1860, was er ook bet geologisch mnseum gevestigd.
Op dit lustslot deed Koning Lodewijk in Juli 1810 afstand van den
Hollandschen troon.
Welgelegen, landgoed in de Geld. gem. Apeldoorn, waar ten jare
1819 de Admiraal Jan Hendrik van Kinsbergen overleed.
Welhoek-en-het-Ambacht, pold. van 534 bund. in de Z.-Holl.
gem. Poortugaal, in 1320 ingedijkt.
Well, d. met een kasteel en eene Herv. kerk aan den Maasdijk in de
Geld. gem. Ammerzoden. Het telde met Wellseind in 1840 843, in
1872 964 inw.
^ ö l l » d. aan de Maas, in de Limb. gem. Bergen, met een zeer fraai
kasteel en eene R.-K. kerk. Men telde er binnen de kom in 1870 370 inw.
Weiland, heerl. op het Zeeuwsche eil. Schouwen, bevattende de gem.
Noordwelle.
Welle, voorm. beerb op bet Zeeuwsche eil. Noord-Beveland, in 1304
overstroomd. De overstelpte gronden zijn naderband weder ingedijkt, en
bij Kortgene en Colijnsplaat ingedeeld. E r scbijnt ook een d. Welle
bestaan te bebben.
Welle (de), stroom in de Eriesche gem. Doniawerstal, die uit bet
Koevordermeer voortkomt.
Wellenseind, of Welseind, geb. in de N.-Brab. gem. Hooge-en-
Lage-Mierde, in 1840 met 87 inw.
Wellepoort, polderl. in de Z.-Holl. gem. Berkenwoude.
Wellerlooy, b. in de Limb. gem. Bergen, in 1840 met 240, in 1870
met 330 inw.
Wellestrjjpe, heerl. en pold. van 165 bund. in Z.-Holl., grootendeels
in de gem. Melissant, deels ook in Nieuwe-Tonge. De pold. is in 1480
bedijkt.
Wellseind, b. onder het d. Well in de Geld. gem. Ammerzoden.
Welna, boerderij aan den Amstel in de N.-Holl. gem. Nieuwer-Amstel.
Het was vöör 1847 eene plaats van uitspanning en nog vroeger een
buiten. Bij de mislukte verrassing van Amsterdam door P rin s Willem IX
in 1650 waren de troepen tot biertoe de stad genaderd.
Welplaat, eil., of liever schiereiland tusschen de Oude-Maas en het
flartelsche-Gat in de Z.-Holl. gem. Spijkenisse. De Welplaat bostaat uit
verscheidene kleine pold., die in de vorige en deze eeuw zijn ingedijkt.
Het eil. zelf is met de buitengronden ongeveer 550 bund. groot. Door
een veerdam in bet Hartelsche-Gat is bet met het overige van Spijkenisse
verbonden.
Welschap, geh. in de N.-Brab. gem. Strijp, in 1840 met 33 inw.
Welsrijp, d. met eene Herv. kerk in de Eriesche gem. Hennaarder-
adeel. Voorheen vond men er de state Rumeda. Met de geh. Westerend,
Tepperburen, Oosterend en eenige verstrooide woningen telde men er in
1811 263, in 1840 417, in 1876 558 inw.
Welsum, b. in de Ov. gem. Dalfsen, in 1840 met 167, in 1870 met
154 inw.
Welsum, of Wilsum, d. in de Ov. gem. Olst, op den linker-IJssel-
oever. Het beeft eene Herv. kerk en telde in 1811 467, in 1840 691, in
1870 907 inw., die van het zuidelijk uiteinde, Grapendaal, medegerekend.
Vroeger vond men er de havezatbe Hogenhof. Van 1807 tot 1814 was
Welsum van Olst gescbeiden, zelfs zoodanig, dat het tot een ander gewest
beboorde. Het maakte van 1811 tot 1814 een deel uit.der mairie Nijbroek.
Welten, d. met eene R.-Katb. kerk, die door een rector wordt bediend,
in de Limb. gem. Heerlen. Het telde in 1870 329 inw. binnen de kom.
Wely, b. in de Geld. gem. Dodewaard.
Welzinge, of Welsinge, heerl., tot de Zeeuwsche gem. Ritthem
behoorende. Zij is 421 bund. groot en bad in 1840 104 inw. Oudtijds bevatte
zij een d. van denzelfden naam, van welks kerk reeds in 1247 melding
wordt gemaakt.
Welzingepolder, pold. van l t '/ s bund. in de Zeeuwsche gem.
Ritthem, waarscbijnlijk omstreeks 1550 ingedijkt.
Wemeldinge, gem. op het Zeeuwsche schiereil. Zuid-Beveland, in
het noorden en noordoosten door de Ooster-Schelde bespoeld, en naar
de landzijde bepaald door de gemeenten Kattendijke, Kapelle en Yerscke.
Zij is groot 867 bund. en gevormd door met zand gemengde klei. In
1822 had zij 712, in 1840 810, in 1876 1412 inw., in laatstgenoemd ja a r
onderscheiden in 1370 Herv., 33 Chr.-Geref. en 9 R.-Kath. Zij bestaan
meest van land- en ooftbouw. Behalve het d. Wemeldinge, bevat de gem.
de geh. Zwaak of Zwake, Achterweg, Bonzijweg, Postweg, Schou-
dee of Schoudie, Snoodijk en Nieuwendijk. In de 13de eeuw is Wemeldinge
aan de Oude-Watering van Zuid-Beveland gehecht. Vroeger was het
een afzonderiijk eiland, door de Wich of Wijtvliet van het naburige land
gescheiden.
Het d. Wemeldinge is eene fraaie plaats, in 1870 met 624 inw.
De Herv. kerk Staat aan de westzijde van het d., tusschen twee vliedber-
gen, onder hoog geboomte verscholen. Oudtijds stond er een adel. non-
nenklooster en een convent der Tempelieren, later door de ridders van
st.-Jan bezeten. Nabij het d. Wemeldinge bereikt het Zuid-Bevelandsche
kanaal (geopend den 15 October 1866) de Ooster-Schelde.