Ha g e , of H a g en , buitenbuurt der Overijsselsche gem. Kämpen.
H a g e (ter), Marienhage, of te r H a g en , voorm. monnikenklooster
bij Eindhoven, tot SO Ju n i 1874 in de gem. Tongelre, sedert 1 Juli
daaropvolgend in de gem. Eindhoven. In 1419 gesticht, is het ten gevolge
van den oorlog in 1581 en 1629 verwoest, en na laatstgenoemd jaar
in een Staat van verval gebleven, tot het in eene fabriek van wollen
Stoffen werd herschapen.
H a g e (ter), voorm. nonnenklooster in Axeler-Ambacht, dat van 1230
tot 1578 bestond, en in laatstgemeld jaar werd verwoest.
H a g e (ter), of Terha g en, geh. in de Limb. gem. Elsloo.
H a g e la n d , geh. in de N.-Brab. gem. Ossendrecht.
H a g e lin g e rb u u r t, b. in de N.-Holl. gem. Velsen, in 1840 met
152 in w.
H a g en , twee landgoederen in de Geld. gem. Ambt-Doetinchem, be-
staande uit het bevallig jachthuis Klein-Hagen en de aanzienlijke boerderij
Groot-Hagen.
H a g en b ro ek , eene der stads weiden van Kämpen in Overijssel, 82
bund. groot.
H a g en v o o rd e , voorm. havezathe in de Overijsselsche gem. Wijhe,
vele jaren lang in het bezit van het geslacht Voorst of Voerst, doch in
1810 afgebroken.
H a g e ste in , gem. in Z -Holl., tusschen Vianen en Everdingen (Z.-
Holl.) en Tnll-en-’t Waal en Vreeswijk (Utr.), Zij is groot 1068 bund. en
heeft een vruchtbaren bodem, door rivierklei gevormd. Enkele plekken zijn
betrekkelijk veel hooger dan het omringende oord. Oorspronkelijk was Hagestein
het zuidw. deel eener groote heerlijkh., die ook Jaarsveld, Everdingen,
Honswijk en ’t Waal omvatte, en eene reeks van jaren een twistappel
vormde tusschen het Graafschap Holland en het Sticht Utrecht. Sedert
1425 bleef echter de heerl. aan Utrecht, tot de groote omwenteling op
het eind der vorige eeuw in 1798 verandering in ’s Lands verdeeling
bracht. Na de omwenteling van 1813 kwam Hagestein weder aan
Utrecht, tot de wet van den 27 April 1820 het weder aan Z.-Holland
toevoegde. In 1822 had deze gem. 525, in 1840 655, in 1874 993 inw.
Bij de volkstelling van 1 Dec. 1869 onderscheidde men er 507 R.-Kath.,
399 Ned.-Herv. en 1 Ev.-Luth. Landbouw en veeteelt zijn er de hoofd-
bronnen van welvaart.
Het d. Hagestein, waar de zendeling Switbert in de 8ste eeuw het
Christendom predikte, was in de 14de eeuw eene stad, toen veelal Gas-
parde of Gaspemweerde genoemd, terwijl alleen het kasteel d en ' naam
van Hagestein droeg. Slot en stad werden in 1405 door Graaf Willem IH
van Holland veroverd, sedert welken tijd de naam Gasparde weinig of
niet meer voorkomt. Nog in 1674 werd van de vesten van Hagestein
gesproken. Het d. telde binnen de kom in 1870 227 inw. Het heeft eene
in 1830 vernieuwde Herv. kerk. Het kasteel ligt te niidden van hoog
opgaand geboomte.
H a g e v e ld , klein seminarie in de Z.-Holl. gem. Voorhout, aldaar in
1848 verplaatst van Hageveld onder V e l s e n , waar het als eene afdeeling van
het in 1799 gestichte seminarie te Warmond, was gevestigd. Het werd
in 1825 gesloten, doch later weder heropend.
Ha g o o rt, heerl. en pold. in de N.-Brab. gem. Drongelen c. a., in
1840 nog slechts met 2 h. en 8 inw. In 1740, toen er nog 8 huizen
stonden, verzochten de inw. om eene eigene (Herr.) kerk. Voor 1798
was het eene Brabantsche enclave, te midden van het Hollandsch gebied.
Hajem, of H a iju n i, geh. onder het Eriesche d. Wons (gem. Won-
seradeel).
H a in k , b. in de N.-Brab. gem. Rosendaal c. a., in 1840 met 190 inw.
H ak k e la a r sb ru g , brug en tolhek in de N.-Holl. gem. Muiden, over
de trekvaart bij Naarden. In de nabuurschap werd den 27 Ju n i 1296
Graaf Ploris V vermoord. In 1813 en 1814 hadden er vele schermutse-
lingen tusschen de Nederlanders en Eranschen plaats.
H a k k e lsum , voorm. d. in de Groninger-Ommelanden, door den
Dollard gesloopt.
H ak k e r sh o ek , geh. in de Overijsselsche gem. Raalte.
H ak k o v e ld , pold. van 47 bund. in de N.-Brab. gem. Wijk-en-Aalburg.
H a k sb e r g -en -h e t-P la tte , veld op de westzijde der Woldbergen
in de Geld. gem. Doornspijk, bekend door eene overwinning der Gelderschen
op de Overijsselaars in 1521.
H a i, buurtschap in de N.-Brab. gem. Bscharen, uit de buurten Hoog-
Hai, Langenboom, Lage-Peel en Lage-Heide gevormd, in 1840 met 401,
in 1870 met 494 inw. Te Langenboom is eene R.-Kath. kapel.
H a i, b. in de N.-Brab. gem. Boxtel, aan de Aa, die hier het Halsche-
Water wordt genoemd, in 1840 met 117 inw. Aan den Hälschen toi, ge-
meenlijk de Halsche Barrifere genoemd, viel in 1714 tusschen de Engel-
schen en Franschen een gevecht voor.
H a lb lo k , b. in de Z.-Holl. gem. Gouderak.
H a id e rb r in k , b. in de Geld. gem. Ede, bij Bennekom.
H a len , geh. in de N.-Holl. gem. Schagen.
H a le r , b. in de Limb. gem. Hunsel, in 1840 met 198, in 1870 met
201 inw.
H a lf-M ey l, geh. in de N.-Brab. gem. Oerie.
H a lfw e g , o fP o lan en , d. in de N.-Holl. gem. Haarlemmerliede c. a. en
ter wederzijde der sluizen, die het water uit de ringvaart van den Haar