de vloed, die hier den 18 November 1421 de ontzettendste veranderingen
te weeg bracht, en onder den naam van den Tweeden st.-Elizabethsvloed
bekend is, overstelpte 72 parochien van dezen waard, waarbij meer dan
100,000 menschen den dood vonden. Wel werden weder 38 dorpen door
ijverige inspanning teruggewonnen, doch 34 waren voor altoos te gronde
gegaan, t. w. Dordsmonde, de Mijl, Ledekerke, Poelwijk, Alloysen, Tol-
loysen, Wey, Annekerke, Wolfbrantskerke, Crnyskerke, Merwede, Harde-
werd, Crayestein, Giessenmonde, Houweningen, Werken, Almstein, Eemde,
Eemskerk en Almsvoet (ten noorden der M aas); Wienmonde, Aartswaard,
Twintighoeven, Achthoeven, Weede, Wieldrecht, Teysselinkskerke, Al-
monde, Dubbelmonde, Datmour, Hoekenesse, Standhaze en Kloosteroord
(ten zuiden der Maas); en Aarnoutsbergen, waarvan men de ligging niet
meer weet aan te wijzen. De stad Dordrecht lag n a a r alle zijden in het
watef. Een stuk dijk bniten de Bietdijksche poort was langen tijd de
eenige wandeling, die de ingezetenen bniten de muren konden doen.
Evenmin als de 38 dorpen, die teruggewonnen zijn, weder onmiddellijk
na de ramp aan het water zijn onttrokken — dit was slechts met 16 het
geval — evenmin is het grondgebied der 34 verdronkenen geheel door
water bedekt gebleven. Van tijd tot tijd zijn verschillende aanwassen in
den plas bekaad of bedijkt, en door het opkomen van platen de water-
vlakte binnen een kleineren omvang besloten. Do eigenlijke Biesbosch
bestaat nu uit vele grootere en kleinere eilanden, met breedere en smal-
lere plassen en kreken daartusschen, waarvan een, die door kunstwerken
wordt gevormd, de Nieuwe-Merwede, reeds de gedaante eener statige
rivier heeft verkregen.
De eilanden in den Biesbosch behooren thans onder 8 gem.: t. w.
Dordrecht, Dubbeldam en Sliedrecht in Z.-Holl., en Werkendam, de
Werken-en-Sleeuwijk, Dussen, Made-en-Drimmelen en Zwaluwe (N.-Brab.)
Onder Dordrecht liggen de bedijkingen of bekade platen de Schrampolder,
de Polder-van-Wijngaarden, de Staart, de Merwedepolder, de Oost-
Merwedepolder, de Sionpolder, het Grensblok, de Groote-Rug, de Kleine-
Bug, de Smaker, de Honderd-Morgen en eenige kleineren.
Onder Dubbeldam: de Tongplaat, met de daaraan verbonden Noord-
plaat en Zuidplaat, de Zwanenplaat, de Midden-Elsplaat, de Noorder*
Elsplaat, de Zuider-Elsplaat, de Zuid-Springer, de Midden-Springer, de
Noord-Springer, de Zwarte-Hoek, enz.
Onder Sliedrecht: Kraaijenstein, de Bonduit, de Kikvorsch- of Otter*
plaat, de Zuilespolder, de Helpolder, de Stededijk, Kort-en-Lang-Ambacht,
de Buigten-bezniden-den-Perenboom, Tilborg of Grobbendonk, Aart-
Eloyenbosch, de Louw-Simonswaard, de Hengstpolder, de Jongeneele*
Buigt, de Huiswaard, de Oude-Kat, de Nieuwe-Kat, enz.
Onder Werkendam: de Welgelegenpolder, de Weren-over-de-Bakkers-
kil, het Waardje, de Draaijer, de Nieuwepolder, de Dertien-Morgen, de
Middelwaard, de Middelwaard-van-Bink (grootendeels), de Noord, de
Beverhart, de Guldenwaard, de Kalverwaard, de Groeningwaard, de Gan-
zenwaard, de Kooiwaard, de Eijerwaard, de Kleine-Eijerwaard, Klein-
Donderzand, het Donderzand, de Steenen-Muur of Dooijemanswaard (grootendeels),
de Nicolaina- of Maria-polder, d e V o g e l e n z a n g , de Kleine-Zalm,
de Kroon, de Muggewaard, de Japewaard, de Kievitswaard, de Paulowna-
polder, de Middelste-Kievitswaard, de Achterste-Kievitswaard, Happen-
Hennip, de Hardenhoek, de Pannekoek, de Spieringplaat, de Jantjesplaat,
de Buitersplaat, enz.
Onder de Werken-en-Sleeuwijk: de Borcharenplaat, de Grienden, de
Havermansgrienden, de Prikpolder, Weerenstein of Joachimsveld.
Onder Dussen: de Oude-Dooijemanswaard, de Steenen-Muur of Nieuwe-
Dooijemanswaard (ten deele), de Spiering- of Bloemplaat, de Nelis-
Maanenwaard, de Middelwaard-van-Bink (ten deele), de Bruinhoeksche-
Waard, de Kijfhoek, de Hennip, de Spits, het Pauluszand, het Janne-
zand, enz.
Onder Made-en-Drimmelen: het Prins-Jannezand, de Oranjepolder, de
Stee-van-Kloosteroord *), de Steenplaat, de Noordplaat-van-de-Steur, de
Moordplaat, de Beneden-Dood of Bloemplaat, de Groote-Turfzak, de
Groote-Eelixpolder, de Kleine-Turfzak, de Lepelaar, de Plomp, het Mid-
delste-Jannezand, het Benedenste-Jannezand, de st.-Jansplaat, de Hofman-
plaat, de Oudeplaat, de Kimmen, de Heenplaat, de Gijster, de Jenever-
plaat, de Toontjesplaat, de Spreeuwenhoek, de Hangmat, de Biet-Gijster,
Moken-Holleken, de Amerplaat, de Amerpolder, de Biesgors-van-den-
Amer, de Kruisvlaai, de Keizersdijk, de Elft, de Honderd-en-dertig, de
Groeneplaat, de Noorderplaat, Maltha, de Petrusplaat, de Yischplaat, de
Catharinaplaat, de Lagehof, de Kleine-Hof, de Hoogehof, de Deeneplaat,
de Yischplaat, de Koekoek, de Bol, enz.
Onder Zwaluwe: de Bovenste-Beversluis, de Deeneplaat (ten westen
van de Nieuwe-Merwede), de Buigteplaat, enz.
De breedste stroomen van den Biesbosch zijn, behalve de Nieuwe-Merwede
ende Amer: het Zuid-Maartensgat, het Gat-van-Kielen, het Znidgat, het
Gat-van-de-Visschen, het Gat-van-den-Ham, het Spijkerboor, het Gat-
van-Kampen, het Gat-van-de-Noorderklip, het Steu rg at, het Gat-van-
Lijnoorden, het Boomgat, de Bruine-Kil en de Bakkerskil.
Yan den plas is betrekkelijk nog slechts weinig over. Nogtans zijn de
teruggewonnen oorden, voor zoo ver ze nog den naam van Biesbosch
of ’t Bergsche-Veld dragen, genoegzaam onbewoond. Alleen op zeer
enkele platen is een boerenwoning, stülp of schuur gebouwd.
B ie sek ad en , buurt in de N.-Brab. gem. Zeelst, in 1840 met 108, in
1860 met 98 inw.
B ie sen , pold. in de Z.-Holl. gem. Hagestein en Everdingen, 627 b. gr.
B ie sh eu v e l, geh. in de N.-Brab. gem. Veen.
B ie sh eu v e l, geh. in de N.-Brab. gem. Wijk-en-Aalburg.
B ie slan d , buurt in de Limb. gem. Oud-Vroenhoven, in 1840 met
246, in 1860 met 350 inw.
) Veelal verkeerdelijk de Steen-van-Kloosteroord geschreven.