in 1356 door Keizer Karel IV tot Hertog verheven. Ook verpandde deze
Keizer hem de steden Düren, Sinzig, Remagen en den burg te Kaiserswerth.
Na den dood van Reinald I I I van Gelder in 1373 kwam Hertog
Willem I I I van Gulik in ’t hezit van Gelderland. Doch met zijn broeder
Reinald stierf de mannelijke lijn dezer vorsten uit, ten gevolge waarvan
Gulik, dat aan Hertog Adolf van den Berg ten deel viel, van Gelder
werd gescheiden. Ook kwam een vierde deel des lands aan de mächtige
Heeren van Heinsberg, die echter in 1473 uitstierven, waarop Gulik en
Manderscheid de erfenis deelden. Het hoofdgedeelte van Gulik bleef
met Berg vereenigd tot aan de verovering van het land op den
linker-Rijnoever door de Franschen, in 1794. Door het Weener-
Congres werden eenige deelen aan het koningrijk der Nederlanden toege-
kend, t. w. de steden Sittard, Susteren en Urmond, benevens de dorpen
Tegelen, Steyl, Herkenbosch, Melick, Grevenbicht, Born, Buchten, Holtum,
Dieteren, Limbricht, Guttekoven, Einighausen, Broek-Sittard, Eygelshoven
en een deel van Millen. Daarbij kwamen bij de grensregelingen van 1817
met Pruissen nog kleine gedeelten van Kaldenkirchen en Richterich.
G u l p (d e ), beek in de Belgische prov. Luik en het hert. Limburg,
die bij Henri-Chapelle ontspringt, bij Slenaken in Nederland komt en te
Gulpen in de Geul valt. De Walen noemen de beek la Galoppe.
Gulpen, prov. kiesdistrict in Limburg, bevattende de 14 gemeenten:
Bocboltz, Gulpen, Margraten, Mheer, Noorbeek, Slenaken, Simpelveld, Vaals,
Schin-op-Geulle, Strucht, Oud-Valkenburg, Valkenburg, Wittern, Wijlrd.
Gulpen, vijfde kanton van het Limb. arr. Maastricht, bevattende de
14 gem.: Gulpen, Bocholtz, Cadier-en-Keer, Margraten, Mheer, Noorbeek,
Oud-Valkenburg, Schin-op-Geulle, Simpelveld, Slenaken, Strucht, Vaals,
Wijlre, Wittern.
Gulpen, dek. van het bisdom Roermond, bevattende 16 parochien en
3 rectoraten. De par. z ijn : Eys, Epen, Gulpen, Holset, Margraten, Mechelen,
Mheer, Noorbeek, Oud-Valkenburg, Schin-op-Geulle, Schulder, Slenaken,
Vaals, Vijhlen, Wahlwiller, Wijlre. De rectoraten zijn: Reimerstok,
Sibbe-en-IJzeren en Wittern. Openbare kapellen zijn: te Noorbeek, Blumenthal,
Lemiers en Scbaesberg. Eene bijkerk is te Nijswiller.
Gulpen, gem. in Limburg, door de gem. Wijlre, Wittern, Slenaken.
Noorbeek, Mheer, st.-Geertruid en Margraten omringd en 3118 bund, groot.
De grond, van tertiaire formatie, is met Limbnrgsch klei overdekt en
heeft längs de rivier de Geul en de beek de Gulp rivierklei. Het geheele
terrein is bergachtig van 90 tot 300 el boven AP . In 1822 had deze
gem. 1577, in 1840 2080, in 1874 2465 inw., inlaatstgenoemdjaaronder-
scheiden in 2357 R.-Kath., 34 Herv., 3 Luth. en 71Isra elieten . De
landbouw is hun voornaamste bedrijf, doch men vindt er ook eene brou-
werij, eene branderij, 2 korenmolens, eene steen- en pannenbakkerij en
eene boekdrukkerij. De gem. bevat de dorpen Gulpen en Reymerstok, de
buurten Ingber, Pesaken, Del en Euverem, benevens de geh.'Bcllinghuizen,
Waterop, Houtstraat, Landsraad, Berghem, Terlinden, Crapoel, Bek en de Hut.
Het d. Gulpen, in 1860 met 932, in 1870 met 1176 inw., ligt op de
oostelijke a fhelling van een 160 el hoogen berg, längs wier voet de Gulp
stroomt. Het is een zeer fraai dorp, dat verlevendigd wordt door den
doorvoer längs den steenweg die van Aken naar Maastricht geleidt. Het
heeft eene R -K. kerk, eene kleine Herv. kerk, en eene synagoge. Aan de
zuidzijde van het d. ligt het oude, fraaie kasteel Neuborg. In 1283
stonden hier de vijandelijke legers der Brabanters en Gelderschen, met
hunne bondgenooten, tegenover elkander, gereed om het verschil over de
erfopvolging in Limburg door een veldslag te beslechten. Zij werden echter
door broeders Minorieten bewogen om dat voomemen te staken. In den
zomer van 1284 waren die legers hier elkander andermaal genaderd, doch
ook toen kwam het door bemiddeling tot geen treffen. Van 1661 tot
1795 was Gnlpen de hoofdplaats van Staatsch-’s Hertogenrade.
Gunne, huis in de Overijsselsche gem. Heino.
G u n t e r s t e i n , oude ridderhofstad in de gem. Breukelen-st.-Pieters,
aan de Vecht, in het begin der 17de eeuw eene bezitting van Johan van
Oldenbarneveld, in 1672 door de Franschen verwoest en sedert in modernen
smaak herbouwd.
Guttekoven, of Guttecoven, d. met eene R.-K. kerk in de Limb,
gem. Limbricht, teilende in 1840 390, in 1870 358 inw.