Klaaswaal en Numansdorp. De gem. is groot 3499 bund, en bestaat uit
ingedijkte landen, met eene oppervlakte van zeeklei. In 1811 had Zuid-
Beijerland 1031, in 1822 1149, in 1840 1361, in 1876 1864 inw. B\j de telling
voor 1870 onderscheidde men er: 1495 N.-Herv., 178 Chr.-Geref., 1 Herst.-
Luth., 17 B.-Kath. en 12 ongen. Landbouw, vlasserij en veeteelt maken
hunne voorn. middelen van bestaan uit. De bedijking der gronden van
deze gem. is in het laatst der 16de eeuw begonnen met de plaat de Hit-
zert of Hitzaart. Ten gevolge daarvan werd Zuid-Beijerland eene bijzon-
dere heerl., die door den Graaf van Egmond in 1614 aan onderscheidene
koopers is verkocht. De gem. bevat het d. Zuid-Beijerland, de b. Hitzert-
sche-kade, Nieuwendijk en Zwartsluisje, benevens vele verstrooide wo-
ningen.
Het d. Zuid-Beijerland, ook wel den Hitzert genoemd, ligt op en tegen
defi dijk van den Groot-Znid-Beijerlandschen-polder. Het telde binnen
de kom in 1870 701 inw. E r is eene Herv. kerk.
Z u id-B ev e land, schiereil. in Zeeland, door spoorwegdammen met
Walcheren en N.-Brab. verbonden. Het wordt bespoeld door de Hont of
Wester-Schelde, het Sloe, de Zuidvliet en de Ooster-Schelde. Het wordt
reeds vroeg in de geschiedenis genoemd, het eerst in eene oorkonde van
den 24 Januari 966 als ,,Bievelant”, Door overstroomingen en indij-
kingen is het zoo herhaaldelijk veranderd, dat de oude vorm met de latere
geheel verschilt. Het oostelijk Zuid-Beveland, waarin de stad Bei-
merswaal tot een hoogen bloei was gekomen, ging door eenige vloeden
in de 16de eeuw, vooral die van den 5 Nov. 1530, te gronde. Daaren-
tegen werd het eil. Bórssele door het afdammen van de Zwake 1680,
even als Wolfaartsdijk door het aanwinnen van den Lodewijks- of Wil-
helminapolder in 1809 met Zuid-Beveland vereenigd. In 1867 hield Zuid-
Beverland door den dam bij Bath op een eiland te zijn.
Z u id b ro ek , tweede kanton van het arr. Winschoten in Gron. Het
bevat de 10 gem.: Meeden, Midwolde, Muntendam, Nieuwolda, Noord-
broek, Scheemda, Termunten, Veendam, Wildervank, Zuidbroek.
Zu id b ro ek , gem. in Gron., tusschen de gem. Noordbroek, Scheemda,
de Meeden, Muntendam en Sappemeer, ruim 1841 bund, groot. Oorspronkelijk
bestond de grond deels uit zand, klei en hoogveen, doch dit laatste is
reeds lang afgegraven en in vruchtbaar land veranderd. In 1811 had
Zuidbroek 1294, in 1822 .1 4 4 5 , in 1840 1756, in 1876 2576 inw., in
laatstgen. ja a r onderscheiden in: 2286 Herv., 139 Chr.-Geref., 93 Doopsg.,
12 Luth., 25 B.-Kath. en 20 Isr. Vroeger meerendeels veenlieden, bestaan
zij thans van landbouw, veeteelt en koophandel, scheepsbouw, scheep-
vaart en eenigen fabriekarbeid. De gem. bevat h e t d. Zuidbroek, de b.
Uiterburen, Tusschenloegen en Oosteinde, benevens de geh. Zuidbroek-
sterveen, Spitsbergen en Oudedijk.
Het d. Zuidbroek ligt aan het Schuiten- of Winschoterdiep en heeft door
den Staatsspoorweg gemeenschap met Groningen, Winschoten, enz. Het
is eene aanzienlijke en fraaie plaats, die binnen hare kom in 1870 901
inw. telde. De Herv. Kerk heeft een fraai orgel.
Z u id b ro ek , geh. in de Z.-Holl. gem. Berg-Ambacbt. Met 249 bund.
land maakte het vroeger eene zelfst. gem. uit, die door de wet van 13
Ju n i 1857 bij Berg-Ambacht is ingelijfd. Zuidbroek had in 1822 91, in
1850 105 inw. Zuidbroek vormt een afzonderlijken polder.
Z u id b ro ek , polderl. in de Z.-Holl. gem. Noordwijk.
Zuidbroek, of Z u id b ro ek -v an -H e em sk e rk , polderl. van 172 bund.
in de N.-Holl. gem. Heemskerk.
Z u id b ro ek ste rd iep , vaart in Gron., die uit het Schuitendiep in de
richting naar Veendam is geleid.
Z u id b r o ek ste r v e en , geh.in de Gron. gem. Zuidbroek, in 1840 met 22 inw.
Z u id -B u iteu p o ld e r , pold. in de Z.-Holl. gem. Dubbeldam.
Z uidbuur t, d. of dorpswijk met eene B.-Kath. kerk in de Z.-Holl.
gem. Zoeterwoude, in 1840 met 114 inw.
Zuid-Carolina, b. in de N.-Brab. gem. Mill c. a., in 1840 met 116 inw.
Zuid-Cats-st. A n n a -en -S p a rk sp o ld e r , dijkaadje in Zeeuwsch-Vlaan-
deren, ten jare 1617 gewonnen. Zij behoort deels tôt de gem. Neuzen,
deels tôt Axel. Zij is 359 bund. groot.
Z u id -C ra y e r tp o ld e r , of Z u id -E ra a ije r tp o ld e r , pold. van 218
bund. in de Zeeuwsche gem, ’s Heeren-Arendskerke, in 1700 bedijkt.
Zuid-Craylo, voornaam landgoed in de N.-Holl. gem. Huizen.
Z u id d iep ep o ld e r of do Groote- en- K le in e -Z u id d iep ep o ld e r ,
twee polders in Zeeuwsch-Vlaanderen, deels in de gem. IJzendijke, deels
in de gem. Biervliet. Zij zijn in de 17de eeuw ingedijkt en te zamen
238 bund. groot.
Z uiddorpe, gem. in Zeeuwsch-Vlaanderen, ingesloten door deNederl.
gem. Sas-van-Gent, Westdorpe, Axel, Koewacht en Overslag, benevens
door de Belg. gem. Wachtebeke en Zelzate. Zij beslaat 1051 bund. en
heeft een uit zanderige klei gevormden grond. In 1822 had zij 688, in
1840 878, in 1876 920 inw., in laatstgen. ja a r allen B.-Kath. Zjj vinden
hun bestaan uitsluitend door den landbouw. De gem. bevat het d. Zuiddorpe
en de b. Oude-Polder.
Het d. Zuiddorpe telde in 1870 binnen de kom 302 inw. E r is eene B.-
Kath. kerk. Eene vroegere kerk, die in 1817 is gesloopt, bevatte o. a.
het praalgraf van Johan van Ghistelle, Bidder, Heer van Axel, Maelstede,
Moeren, enz. Men meent, dat aan de zuidzijde van het d. het kasteel heeft
gestaan, waarop deze en andere heeren uit den huize van Ghistelle ge-
zeteld hebben.
Zu id d o rp ep o ld e r -n o o rd e rd e e l, pold. van 353 bund. in de Zeeuwsche
gem. Zuiddorpe. De pold. is in 1673 doorgestoken, doch kort daarna
weder bedijkt.
Z u id d o rp ep o ld e r -z u id e rd e e l, pold. in de Zeeuwsche gem. Zuiddorpe,
groot 225 bund. Even als de Zuiddorpepolder noorderdeel, in