deze bepaling zijn alle inpolderingen of aanplempingen, die de gem. Amsterdam
bewerkstelligde, zoowel aan de Volewpslanden als in den
Buiksloterham, aan eene andere gem. ten deel gevallen. Den 20 Mei 1838
zijn nieuwe grenspalen geplaatst, na overeenkomsten met de gem. Sloten,
Nieuwer-Amstel en Diemen, waarbij verschillende wijzigingen in de om-
schrijving van het platteland der vier gem. zijn gemaakt. De droog-
making van het I J en de aanleg van het Noordzeekanaal hebben eene
nieuwe grensregeling noodig gemaakt, waartoe aan de Staten-Generaal
in de zitting van 1876 en 1877 een ontwerp van wet is ingediend. Bij
die wet is o. a. de terugkeer van Buiksloterham tot Amsterdam bepaald,
waarvoor Amsterdam zieh eene aanzienlijke geldelijke schadeloosstelling
getroost.
Amsterdam, (bladz. 38 reg. 25—30). De bev. van Amsterdam bestond
bij de telling voor 1870 uit 130,845 Ned.-Herv., 3623 W.-Herv., 143 Eng.-
Herv. (Presb.), 26,255 Ev.-Luth., 8323 Herst.-Luth., 4427 Doopsg., 1914
Chr.-Geref., 1033 Bem., 116 Episc., 9 Ieden der Schotsche gem., 1 Mor.
Broeder, 57,458 R.-Kath., 247 Oud-R., 5 Grieken, 28,745 Ned.-Isr., 3209
P ort.-Isr. en 343 ongenoemden, te zamen 264,694 zielen.
Den 1 Jan . 1876 berekende men de bev. op 289,982 inw.
— — (bladz. 40, reg .- 21). Tot de geschiedkundige herinneringen van
Amsterdam behooren: de historische tentoonStelling, van 15 Mei tot
15 October 1876; en de opening van het Noordzeekanaal, op 1 Oct. 1876.
—¡—— (bladz. 41, reg. 12) staat duizenden lees meer dan duizend.
De Kalverstraat alleen heeft (Maart 1877) 224 Winkels.
(bladz. 41, reg. 17). De Botermarkt, waarop de voorm. Regulierspoort
of Waag in 1874 is afgebroken, heeft in 1876 den naam van
Rembrandtplein verkregen. Het plein is van 24 Ju n i van laatstgen. jaar
to t de lente van 1877 in een bevallig wandelpark herschapen.
■— (bladz. 41, reg. 28). Het getal der Ev.-Luth. kerken is 2.
(bladz. 42, reg. 17). Eene veertiende vergrooting van den tuin
van Natura Artis Magistra, in 1873, heeft de oppervlakte daarvan tot
ongeveer 10 bund. uitgebreid.
(bladz. 42, reg. 40). In October 1876 is aan de Stadhouderskade
de eerste paal geheid voor de grondslagen van een nieuw Rgks-Museum.
De plannen zijn van den architect P. J . H. Caypers.
(bladz. 44, reg. 12). De Schouwburg is in 1872 en 1873 fraai
verbouwd. De eerste steen werd gelegd den 28 Aug. 1872.
(bladz. 44, reg. 30). Den 18 Mei 1876 is het metalen standbeeid
opgericht van den staatsman Johan Rudolf Thorbecke, op bet plein,
sedert het Thorbeckeplein genoemd.
(bladz. 45, reg. 1 en 2). De hoogere burgerschool voor meisjes
is geopend 3 Sept. 1872. In de laatste maanden van 1876 zijn
tot stand gekomen eene kweekschool voor onderwijzers en eene gemeen-
telijke hoogere burgerschool met 3jarigen cursus voor knapen.
Am ste rd am , (bladz. 45, reg. 28) staat meubelmakerijen, lees meubel-
makerijen, rijtuigfabrieken, glasblazerijen, houtzaagmolens, eene brandspuit-
fabriek, enz.
Am sw e e r , (bladz. 45, reg. 1 en 2) mosten wegvatten meubelmakerijen,
rijtuigfabrieken, glasbuigerijen.
A n d e lst, (bladz, 46, reg. 3) staat 688, lees 508,
A n d i jk , gem., (bladz. 46, reg. 15). T o t Andijk behoort ook de wes-
toly'ke helft van het d. Oosterdijk, met eene nieuw-gestichte Herv. kerk.
te r Apel, (bladz. 52, reg. 7). In het begin van 1877 is het graven
van een kanaal naar het naburige Fruissische d. Rütenbrook aanbesteed.
A p e ld o o rn , gem. en d., (bladz. 53, reg. 19 van ¡oven). Apeldoorn heeft
veel in bevalligheid toegenomen door den aanleg van het Oranjepark. Den
15 Mei 1876 werd het station Apeldoorn van den Ooster-Spoorweg
voor het verkeer geopend. Tot de stichting eener hoogere burgerschool
is besloten.
A rn h em , dek., (bladz. 59). Door de verheffing der bijkerk van Renkum
tot eene zelfst. parochie in 1875 en het oprichten eener nieuwe par. te
Arnhem (die van st.-Martinus), bestaat dit dek. thans uit 20 par. Behalve
de bijkerk te Indoornik, zjjn er 2 openb. kapellen, één te Hulhuizen en
den in het klooster te Huissen.
A sch a tte rb e ek , of M o o ste rb e ek , beek, (bladz. 62) lees A s ch a tte
rb e ek , of M o o r se rb e ek ,
A ssen d e lft, (bladz. 64, reg. 3). Door de wet van 16 April 1874,
waarbij de gronden in het drooggemaakte westelijke deel van het I J zijn
ingedeeld, heeft Assendelft het grootste deel van den polder Buitenhuizen
aan Spaarndam afgestaan, doch daarentegen nieuwe gronden ten noorden
van het Noordzeekanaal verkregen. In het geheel is de gem. daardoor
met 216 bund. vergroot.
A x e l, (bladz. 68, reg. 1—3), ring der klassis IJzendijke van de Herv.
Kerk, bevattende de 7 gem.: Axel, den Hoek, Hontenisse, Hulst, ter
Neuzen, Sas-van-Gent-en-Philippine, Zaamslag.
B a a r le -N a ssau , d. (bladz. 73, reg. 11 van ioven). In 1860 is eene
nieuwe R.-Kath. kerk in Baarle-Nassau opgericht. Vroeger was er
alleen eene R.-Kath. kerk in het deel dat tot de Belg. gem. Baarle-Her-
tog behoort.
Baarn, gem. (bladz. 73). De ijverige bemoeiïngen van Prins Hendrik
en de opening van den Ooster-Spoorweg (voor welken weg te Baarn een
prächtig-gelegen station is), bevorderen den bloei van dit schoone d.
94 *