Hempolder, eil. en polder in de gem. Akersloot, op de westzijde van
het Alkmaardermeer, ruim 71 bund. groot.
Hempolder, pold. in de N.-Holl. gem. Schoorl, groot 65 bund.
Hemrik, d. met eene Herr, kerk in de Friesche gem. Opsterland,
aangenaam in het geboomte gelegen. Het is van hooge oudheid. In 1811
telde het 331, in 1840 352, in 1874 420 inw.
Hendrik-Ido-Ambaoht, gem. in den Zwijndrechtachen-Waard (Z.-
Holl.) ingesloten door de gemeenten: Ridderkerk, Heer-Jansdam, Groote-
Lindt, Zwijndrecht, Papendrecht en Alblasserdam, vormende de rivier de
Noord of Oord, met hären zijtak de Pelsert, naar de zijde der beide laatstver-
melde gem. de grensscheiding. De gem. is 1192 bund. groot, en heeft een
bodem van zeekloi. In 1822 had zij 1239, in 1840 1324, in 1874 2667
inw. Bij de telling voor 1870 vond men er 2563 Ned.-Herv. en 5 R.-Kath.
Veefokkerij, zuivelbereiding, vlasserij en steenbakkerij zijn er de hoofd-
bronnen van welvaart. De gem. is uit de heerl. Hendrik-Ido-Ambacht,
Oostendam en Schildmans-kinderen-ambacht saamgesteld. Zij bevat het d.
Hendrik-Ido-Ambacht, de b. Oostendam en heeft eenige buitengronden,
ten deele gevormd door eilanden of platen tusschen de Noord en de Pelsert,
den Noord en het Oostendammergat, enz.
Het d. Hendrik-Ido-Ambacht ontleent zijn naam aan Hendrik Ido, die
in 1331 een der medebedijkers van den Zwijndrechtschen-Waard is ge-
weest. De fraaie Herv. kerk pronkt met een aanzienlijken toren. Aan de
pastone werd in 1805 door Jonkvrouw Christina Elisabeth Pompe van
Meerdervoort eene bibliotheek vermaakt.
Hendrik-Ido-Ambacht, polder in de Z.-Holl. gern, van dien naam
640 bund. groot.
Hendrik-Veerse-polder, polderland in de Zeeuwsche gem. Groede.
Hengelo, gem. in Geld., ingesloten door Steenderen, Warnsveld, Vörden,
Ruurlo en Zelhem. De grond — 4940 bund. — bestaat bjjna geheel
uit diluvisch zand. Alleen de zuidwesthoek bezit klei. In 1822 had deze
gem. 2400, in 1840 3001, in 1874 3490 inw. Bij eene telling voor 1870
vond men er 2218 Ned.-Herv., 1 W.-Herv., 3 Herst.-Luth., I Ev..Luth.,
2 Doopsg., 1174 R.-Kath. en 41 Ned.-Isr. Landbouw, veeteelt en handel
iu vee en veldproducten maken er de hoofdbronnen der welvaart uit.
Behalve het hoofddorp Hengelo, bevat de gem. de kerkbuurt Keijen-
burg, benevens de buurten ’t Gooi, Noordink, Bekveld, Varssel en Duns-
borgshoek.
Het d. Hengelo, in 1840 met 581, in 1872 met 727 inw., bezit twee
kerken eene Herv. en eene R.-K. Het heeft veel aanzien en ligt zeer
fraai aan het krüispunt van den weg van Zutphen naar Aalten en dien
van Borculo naar Doesborgh.
Hengelo, gem. in Overijssel, tusschen Delden (stad), Delden (ambt)
Borne, Weerselo, Lonneker en Haaksbergen, beslaande eene oppervlakte’
van ruim 3994 bund. Met uitzondering van eenig klei längs de Oelerbeek
en de Barglosche beek, die deze gem. van het zuidoosten naar het noordwes-
ten doorstroomen, bestaat de bodem uit diluvisch zand. In 1811 had Hengelo
2847, in 1822 2908, in 1840 3561, in 1874 5963 inw., in laatstgenoemd
ja a r onderscheiden in : 3102 N.-Herv., 6 W.-Herv., 240 Doopsg., 39 Ev.-
Luth., 2 Herst.-Luth., 27 Chr.-Geref., 2476 R.-Kath., 67 Isr. en 2 on-
genoemden. De meeste inwoners vinden hun bestaan in landbouw, fabrieken
en handel. Men vindt er belangrijke weverijen van calicots enbont, eene
uitgebreide Iiatoenspinnerij, eene spoelerij en kettingsterkerij, eene ijzer*
gieterij en stoomwerktuigenfabriek, enz. Ook heeft de Maatschappij ter
exploitatie van Staatsspoorwegen er een werkplaats. Behalve het vlek
of dorp HeDgelo, bevat de gem. de buurten Ring, Woolde, Oele of Eule
en Bekkum.
Het vlek Hengelo, veelal als het middelpunt van Twenthe beschouwd,
ligt ter plaatse waar de groote wegen van Zwolle naar Enschede en
van Deventer naar Oldenzaal elkander kruisen, terwijl het een kruispunt
is der staatsspoorwegen en van de lrjn Almelo-Salzbergen. In 1840 had
het 1830, in 1870 2380 inw.
Tot de gebouwen die opmerking verdienen, behooren: de Herv., de
R.-Kath., de Doopsg., en de Isr. kerken, de Beurs en het Stationsgebouw.
De oude heeren van Hengelo schijnen territoriale heeren geweest te
zijn, want bijna alle huizen zijn op zekere erfpacht of jaarlijkschen cijns
gebouwd, die op het huis te Hengelo voldaan moesten worden. Dit slot,
aan de westzijde van Hengelo gelegen, is reeds voor lang gesloopt. Met
Paschen 1595 brandden te Hengelo 48 huizen, nevens vele stallen en
schüren, af.
Hengevelde, d. met eene in 1819 gestichte R.-Kath. kerk in de
Overijsselsche gem. Wijhe. Men rekende de bev. in 1840 op 337, in
1870 op 250 zielen.
Hengevelde, d. met eene R.-Kath. kerk, in de Overijsselsche gem.
Ambt-Delden, in 1840 met 355, in 1870 met 386 inw.
Hengforden, of Hengvoorde, b. in de Overijsselsche gem. Olst, in
1840 met 476, in 1870 met 593 inw.
Hengstdijk, gem. in Zeel., ingesloten door Ossenisse, Hontenisse en
Stoppeldijk, 882 bund. groot, met een deels door klei, deels door klei
en zand gevormden bodem, een der minst vruchtbaren van het district.
E r ligt ook veel derrie, die als turf wordt uitgegraven. De noorder helft
van dekreek de Groote-Vogel behoort mede tot deze gem. In 1822 had
Hengstdijk 609, in 1840 670, in 1874 761 inw., in laatstgenoemd jaa r onderscheiden
in 711 R.-Kath. en 50 Herv. Zij bestaan gcnoegzaam allen van
den landbouw en daarmede verwante bezigheden. Behalve het d. Hengstdijk,
bevat de gem. de b. Koningsdijk, en de gehuchten Oude-Stoof en Plat«
tendijk.
Het d. Hengstdijk is gebouwd aan den dijk, die op körten afstand even-
wijdig met het water de Groote-Vogel loopt. Het had ten jare 1870 binnen de