Het d. Vries, in 1811 met 294, in 1840 met 415, in 1870 met 653
inw., wordt doorsneden van den straatweg tusschen Assen en Groningen.
E r is een H e rr, kerk, die voor eene der oudsten der prov. wordt
gehouden. Op de jaarmarkt, die in October plaats vindt, heeft een belangrijke
verkoop ra n re e plaats.
V r ie sch e lo o , V r ie s s c h e lo o , of F r ie s c h e lo o , d. in de Gron. gem.
Bellingewolde, van hooge oudheid. Het ligt aan de Aa, niet ver van
de Pruissische grens en telde in 1811 454, in 1870 868 inw., die van
den omtrek medegerekend. Men vindt er eene Herv. kerk, met een
merkwaardigen predikstoel. Vriescheloo heeft veel te verduren gehad
in de beide Münstersche oorlogen van 1665 tot 1667 en van 1672 tot
1674. In 1844 heeft deze omtrek door het doorsteken van den Zoddendijk
veel geleden.
V r ie sla n d , pold. van ruim 88 bund, in de Z.-Holl. gem. Hekelingeü.
V r ie sw ijk , F r ie sw ijk , of V r ie z ew ijk , b. in de Overijsselsche gem.
Diepenveen, met het gelijknamig landgoed. Het telde in 1840 117, in
1870 106 inw.
V r ie z ek o op , of V r ie s ek o o p , heerl., uitmakende een deel der Z.-Holl.
gem. Leimuiden.
V r ie z ek o o p , b. in de Z.-Holl. gem. Leimuiden, in 1840 met
281 inw.
V r ie z ek o o p sch e -p o ld e r , pold. in de Z.-Holl. gem. Leimuiden,
volgens octrooi van 7 Eebruari 1741 bedijkt, na uitgeveend te zijn. Deze
pold., die 421 bund, groot is, heeft één bestuur met den Grietpolder.
V r ie z en v e en , V r ie s en v e en , of F r ie z en v e en , gem. in Overijssel,
ingesloten door de Overijsselsche gem. Hardenbergh (ambt), den Ham,
Hellendoorn, W ierden, Almelo (ambt) en Tubbergen, benevens door de Pruiss.
(Bentheimsche) gem. Wilsum. Zij beslaat 7214 bund., zoowel hoog veen
als diluvisch zand en laag veen. De gem., die een deel der heerl. Almelo
uitmaakt, telde in 1811 2042, in 1822 2182, in 1830 2600, in 1840
2893, in 1876 3561 inw,, in laatstgenoemd ja a r onderscheiden in : 3080
Herv., 57 Chr.-Geref., 388 B.-Kath. en 36 Isr. Zij bestaan meest van
landbouw, veenderij, koophandel, weverij enz. De gem. bevat het
groote d. Vriezenveen, de b. Bruine-Haar en een groot aantal verstrooide
huizen.
Het d. Vriezenveen dankt zijn ontstaan aan volkplanters, deels uit
Holland, deels uit Friesland, die op het einde der 14de eeuw van den
Heer van Almelo een groot deel woest veen erlangden. Naar de eerstge-
komenen werd het eerste kanaal de Hollandergracht, naar de later gekomen
de geheele kolonie Vriezenveen genoemd. Deze volkplanting ontving in 1420
verschillende rechten van Heer Egbert van Almelo en zijne gade Elisabeth
van Voorst en erlangde daarvan uitbreiding in 1452 van Heer Johan van
Almelo en Vrouwe Johanna van Bheden. Het d. is tweemalen verplaatst.
Eerst stond het aan den Oudenweg, toen aan den Buterenweg
en sedert 1666 achttienhonderd meter noordwaarts van laatstgenoemde
streek. Het d. Vriezenveen is een uur lang en bevatte in 1870 1456 inw.
Beeds vroeg legden de Vriezenveeners zieh op den handel toe, weshalve
zij met tuinzaden, linnens en tafelgoed het vaderland doorreisden en dien
handel eerlang tot Zwitserland, Spanje en de Oostzee uitstrekten. Te
st.-Petersburg yooral maakten zij goede zaken, en nog heden zijn eenige
voorname winkels in de Russische hoofdstad het eigendom van Vriezen-
veensche compagnieschappen. Vanhier, dat Vriezenveen verscheidene
aanzienlijke huizen vertoont, zoowel als schamele hutten van arbeiders.
De tegenwoordige Herv. kerk van Vriezenveen, in 1801 nieuw opge-
trokken, dankt aan de Ned.-Herv. gemeente van st.-Petersburg drie
fraaie kaarskroonen, benevens drie luchters voor den predikstoel en
den voorzangersbank. De twee andere kerken in de gem. behooren
den Chr.-Geref. en R.-Kath. Den 1 October 1814, en nog meer den 3
Mei 1840, heeft dit d. veel door brand geleden. In 1875 hadden er
werkstakingen der arbeiders plaats, die een tijdlang een gespannen
toestand te weeg brachten.
V r i j b e r g h e , heerl. in de Zeeuwsche gem. Oud-Vossemeer, in 1840
met 34 inw,
V r i j e -A m b a c h t e n , heerlijkheden in de N.-Holl. landstr. Kennemer-
land, zijnde de Vrije-Geer, Houtrijk, Polanen en Raasdorp, aldus genoemd,
omdat zij vrij waren van ’s Graven beden.
V r i j e - e n - L a g e -B o e k h o r s t , heerl. in de Z.-Holl. gem. Alkemade,
36 bund. groot, die to t de wet van 11 Ju li 1855 eene zelfst. gem. uit-
maakte. Zij had in 1822 54 en in 1840 56 inw.
V r i j e n b a n , gem. in Z.-Holl., tusschen Delft, Hof-van-Delft, Rijswijk,
Stompwijk, Nootdorp, Pijnacker, Berkel, Overschie en Kethel. Zij beslaat
2014 bund., wordt in het noordwesten door de Vliet, en in het zuid-
westen door de Schie bezoomd en bestaat deels uit kleilanden, deels uit
laag veen. Zij is bij de wet van 11 Ju li 1855 uit de drie gem. Vrijenban,
Ackersdijk-en-Vrouwenregt en Ablsregt saamgesteld, nadat reeds vroeger
Biesland bij Vrijenban was ingelijfd. In 1822 had Vrijenban 744, Bies-
land 32, Ackersdijk c. a. 116, en Abtsregt 102 inw. In 1840 was het
cijfer voor Vrijenban (met Biesland) 979, voor Ackersdijk 153, voor Abtsregt
170. In 1860 had de nieuwe gem. Vrijenban, na de vereeniging van
Ackersdijk en Abtsregt, 1411, in 1876 1474 inw. Bij de telling voor
1870 vond men er 704 Herv., 50 Chr.- Geref., 47 Luth., 7 Rem., 559
R.-Kath. en 7 ongenoemden. Zij bestaan vooral van veeteelt en zuivel-
bereiding; voorts van landbouw en verschillende burgerlijke bedrijven.
Men heeft er o. a. eene fineer- en latzagerij, 2 olieslagerijen, eene bran-
derij, eene flesschenfabriek, enz. De gem. bevat het zuidelijk ged. van
de b. Delfgaauw, de b. Koningsveld (die als eene voorstad van Delft is
aan te merken), het geh. Klein-Delfgaauw en een groot aantal verspreide
woningen.