Passons, of Paezens, d. met eene Herv. kerk aan de Wadden, in
de Friesche gem. Oost-Do'ngeradeel. Het had in 1811 479, in 1840 637,
in 1875 641 inw., meest visschers. Het d. ontleent zijn naam aan het
stroompje de Peazens, dat vroeger aanzienlijker was dan -th an s, nti het
eene dorpvaart 1 is. Deze yaart maakt de scheiding uit tusschen Oost-
Dongeradeel en West-Dongeradeel.
Païen, of Op-de-Palen, geh. in de Groninger gem. Middelstum.
P a l e n b e r g , d. met eene R.-Kath. kapel in de Limb. gem. Schaes-
berg, in 1840 met 259, in 1870 met 307 inw.
P a l e n s t e i n s c l i e - p o l d e r , pold. in de Z.-Holl. gem. Zegwaard. Deze
pold. ontleent zijn naam Tan het voorm. adel. huis Palenstein.
P à l i n g s t r a a t , b. in N.-Brab. deels in de gem. Etten c. a., deels in
de gem. Hoeven c. a. Zij is met de b. Donk in dezelfde gem. nauw verbonden.
P a lm a r , voorm. klooster in Gron., dat door den Dollard is verzwolgen.
In 1327 werd in dit klooster een landrecht voor Reiderland vastgesteld.
P a m p e l t , boerenhoeve in de Geld. gem. Ede, aan den weg van
Otterloo naar Hoenderloô, door schoone korenvelden omrïngd. Men kan
het een oase in eene woestijn noemen, daar wijd en zijd zicb dorre, eenzame
heiden nitstrekken. Hierbij verheft zich de Pampelt of Pransche-berg.
P a m p u s , ondiepe plaats in de Zuiderzee, tusschen Waterland en
Gooiland, aan den mond van het I J . Vdor het graven van het Noord-
Hollandsche kanaal werden de groote schepen, die van of naar Amsterdam
stevenden, hier met scheepskameelen over de droogte gebracht.
P a n k r a s (st.), gem. in N.-Holl., ingesloten door Koedijk, Oudorp,
Heer-Hugowaard en Broek-op-Langendijk, grootendeels zandgrond, met
eenig klei in het westcn. De gem. is 440 bund. groot en telde in 1811
248, in 1822 265, in 1840 330, in 1875 475 inw. Bij de telling voor
1870 vond men e r: 390 Herv., 6 Luth. 3 Doopsg. en 34 R--Kath. Zij
bestaan meest van landbouw, veeteelt en zuivelbereiding. De gem. bevat
het grootste deel van het d. St. Paneras, het geh. Boterhuizen, henevens
een deel van den Vronermeer.
Het d. St. Paneras, waarvan het zuiderdeel tôt Koedijk behoort, bestaat uit
eene lange reeks wijd uit een gebouwde woningen rondom een vlakken
zandgrond. Oudtijds droeg het den naam van Vrone, doch sedert de ver-
woesting der plaats door Graaf Jan I in 1297 en hare herbouwing
is. zij alleen bij den naam van haren beschermheilige bekend geweest. De
bev. bedroeg in 1870 491 zielen, waarvan 131 in Koedijk. De verwoeste
kerk van Vrone stortte in 1303 in : de dorpelingen noemen de plek waar
zij stond, nog het Oude-Kerkhof. De tegenw. kerk, die in 1574 aan de
Herv. kwam, is in 1740 en 1841 vernieuwd.
P a n g r a s g o r s , pold. in de Z.-Holl. gem. Rockanje, in 1697 ter be-
dijking uitgegeven en ruim 98 bund. groot. In 1840 had hij 16 bew.
P a n d e l a a r , of P a n t o l a a r , b. in de N.-Brab. gem. Gemert, in
1840 met 262 inw.
P a n h e e l , b. in de Limb. gem. Heel, in 1840 met 175, in 1870 met
189 inw. E r zijn hier meermalen Romeinsche oudheden opgegraven.
Panhovensche-Heide, geh. in de Limb. gem. Ottersum.
P a n n e k e e t , geh. in de N.-Holl. gem. Zuid-Scharwoude, in 1840
met 46 inw.
P a n n e k o e k , geh. in de Gron. gem. Aduard.
P a n n e r d e n , gem. in Geld., tusschen Zevenaar, Herwen-en-Aerdt,
Millingen, Bemmel en Duiven, 1124 bund. groot, ailes vruchtbare
klei. De Rijn en de Oude-Rijn bespoelen deze gem. naar het zuiden, westen
en noorden. Yan die stroomen is de Oude-Rijn vol biezen en slijk.
Vroeger was de gem. grooter, doch door het graven van h et Pannerdensche-
Kanaal, is het westelijk ged. bij de Honderd-Morgen daarvan gescheiden en
in 1818 bij Bemmel gekomen. Daarentegen is de vroegere Cleefsche streek
de Kijfwaard, die in 1816 bij Nederland kwam, in 1836 met Pannerden
vereenigd. In 1822 had deze gem, 571, in 1840 761, in 1875 1054 inw.
in laatstgen. ja a r onderscheiden in 1042 R.-Kath., en 12 Herv. Zij bestaan
deels van den landbouw, deels van den arbeid aan groote publieke
werken, benevens het steenbakken, vervoer van hout en andere materialen,
het wasschen van grind, enz. De-gem. bevat het d. Pannerden, denPan -
nerdenschen-Waard, de Kijfwaard en Lobberden.
Het d. Pannerden ligt fraai aan het pand van den Rijn, dat door het
Pannerdensche-kanaal is gevormd, tegenover het nieuwe groote fort op
den dam, welke de waterscheiding van Rijn en Waal regelt. Het telde -
binnen de kom in 1840 507 inw.
Pannerden is eene oude plaats. In de 13de eeuw behoorde het aan den
Proost van Luik, doch kwam door koop in 1281 aan het kapittel te
Emmerich.
Pannerdensche-Kanaal, pand van den Rijn, in Geld. tusschen
Pannerden en Bemmel. Het is van 1701 tô t 1707 op kosten der pro-
yinciën Gelderland, Utrecht en Overijssel gegraven.
Pannerdensche-Waard, pold. van 228 bund. in de Geld. gem.
Pannerden. De Waard had in 1840 189 inw.
Parmingen, of Paningen, d. met eene R.-Kath. kerk in de Limb.
gem. Heiden. Het bevatte in 1870 242 inw, Bij dit d., in de Peel, is
o. a. eene groote Romeinsche médaillé opgegraven.
Pannoven, b. in de Limb. gem. Gennep, in 1870 met 37 inw.
Panoven, b. in de Utr. gem. IJsselstein, in 1840 met 142 inw.
Panser, voorm. burg. in het Gron. d. Vierhuizen, in of kort vddr
1769 afgebroken.
Pan-van-Groot-Berkliey, duinvallei in de Z.-Holl. gem. Wassenaar.
Pan-van-Klein-Berkhoy, duinvallei in de Z.-Holl. gem. Wassenaar.
Pan-van-Persÿn, duinvallei in de Z.-Holl. gem. Katwijk.