1424
1848. Do g. KMoet had eene hevige en verwoestende uitbarsting
op den 16"'™ Mei, des avonds van 7 tot 11 ure; zie bladz. 692 en volg.
d8i8. Java. Van den 4**™ Junij des namiddags tan 3 ure
tot op den 7''™ Augustus, derhalve gedurende 2 maanden,
deden zieh in de läge, \Iakke streken der regentschappen
Andjer en vooral Tjh^ingin, residentie Bantam, bestaande uit
iertiairen of uit alluviaal-hodein, welke op eene tertiaire
basis rust, buitengewoon talrijke schokken gevoelen, welke ongelijk
-van duur en van hevigheid waren, doch geene schade te
weeg bragten. De hoog liggende (^vulkanische) bergdistrikten
hieven er bijna geheel van bevrijd. i) Te gelijk met de
aardbevingen, welke in de westelijke streken van Bantam werden
waargenomen, haddeu er insgelijks hevige schuddingen
plaats in de Lampong-distrikten op Sumatra, derhalve in die
kuststreken^ welke aan de straat Soenda palen. Te Andjer
waren de schokken, naar men verhaalt, van het oosten naar
Westen gerigt. Te Tjiringin werden van den tot den 27"™
Junij niet minder dan 80 verschillende schokken waargenomen.
Van den tot den 20"'®" Julij werd geene aardschudding
bespeurd, terwijl van den 21''"" Julij tot den 7''"" Augustus,
met tusschenpoozen van längeren of korteren duur, wederom
22 afzonderlijke bevingen (schokken) werden gevoeld. (Latere
berigten worden ei- niet gevonden. Zie Jav. Cour, van den
28"°" Junij, IS"^«" Julij, van den 5''™, 16''™ en 26'"=" Augustus,
1848, no 52, 57, 63, 66 en 69.)
üithoofde in de overige deelen van Java te dezer tijd geene
aardbevingen werden gevoeld, — met uitzondering van de
beide volgenden hieronder vermeld, — ja, niet eens de overige
deelen, die aan het vlakke • kustland van Tjiringin en Andjer
van dezelfde residentien grenzen, er door werden aangedaan,
ZOO volgt hieruit, dat in het binnenste der aarde krachten
werkzaam zijn en bevingen kunnen plaats grijpen,die maanden
lang aanhouden en echter binnen eene geringe uitgestrektheid
bepaald blijven; waarschijnlijk is het derhalve, dat die werk-
Een gelijk verschijnsel werd bij de aardbeving van November, 1847, in de residentie
Cheriboii bespeiivd.
1425
zaamheid plaats grijpt in bijzondere haarden, welke niet zcer
diep kunnen liggen.
d848. Java. In den nacht van den 4''»" op den Julij
werden, in de residentie Kediri, drie schokken waargenomen,
die vergezeld gingen van een onderaardsch gedreun. (Jav. Cour,
van den 26='™ Julij, 1848, n" 60.)
d848. Java. Te Buitenzorg werd op den 29»'™ Julij, des
voormiddags ten 9'h ure, een tamelijk hevige schok gevoeld.
(Jav. Cour, van den Augustus, 1848, no 63.)
d848. Boeroe. Van den 7''™ Augustus, derhalve van denzelfden
dag af, waarop te Tjiringin, op Java, de aardbevingen
ophielden, werden den 8»«™, g-»™, 14^™ en den 16'»«" tot
aan den 18''™ Augustus op Boeroe, — een eiland ten westen van
Amboina, dal op een lijnregten afstand van 315 mijlen van
Tjiringin ligt, — behalve vele ligte schokken, zeven geduchte
schuddingen waargenomen, waarvan de laatste zieh door hare
hevigheid onderscheidde en 4 minuten lang duurde. (Jav. Cour,
van den 1»'™ November, 1848, n» 88.)
d848. Java. Op den 18''™ Augustus, derhalve op denzelfden
dag dat men den laatsten schok op het ver verwijderde
eiland Boeroe in de Molukken gevoelde, werd de oppervlakte
der aarde, des voormiddags ten 11 ure, ook te Kediri, op
Java, door 2 schokken in beweging gebragt. (Jav. Cour, van
den 2''™ September, 1848, no 71.)
d848. Java. Op. den 2''™ September, des morgens ten 4 ure,
werden te Batavia ten 4 u. 1' 45' en te Pekalongan ten 4 u.
13' (derhalve bijna te gelijker tijd, üithoofde Pekalongan ongeveer
3 graden oostelijker ligt), benevens in de residentien
Banjoemas, Bagêlèn, Buitenzorg en Bantam tamelijk hevige
schokken waargenomen, welke 10 sekonden, ja, misschien nog
langer aanhielden. Te Batavia moeten de schokken van het
noorden naar het zuiden gerigt zijn geweest:, in Bantam werd
de aardoppervlakte golfvormig van het zuidwesten naar het
noordoosten bewogen^ te Buitenzorg, alwaar de schokken
vergezeld gingen van een donderend gedreun, waren zij, naar
men zegt, verticaal gerigt. In het bureau van den tijdbal te
•tl
• ' I