920
tot dat do vcrJiitte bodera ia zoo vcrrc bckoeld is, dat zij dien
weder betrederi kunnen.) De therraometer, een halve duim
diep inhet zand gestoken, steeg- tot 65 á 70° Réaum. en in de
schaduw der boompjes tot 55 á 60° Réaum.; dit was ten lli/j
ure; onder hat geboomte had de dampkring,4 voet boven den
beganen grond, een warmtegraad van 33,5° Réaum.
Langzaam zetteden Avij derhalve daréis voort; den afstand der
vier overige poststalions, van Kabongan oostwaarts tot aan Soemberwaroe,
leiden wij echter binnen 2'/2urenaf. Gedurenda den
ganschen togt kregen wij het zeestrand niet in het oog; den
bergrug daarentegen, die met een regten zoom van den Koekoesan
oostwaarts voortloopt, hadden wij aan onze regterhand
steeds binnen het bereik van het gezigt. Tusschen den voet
van dezen bergrug en de kust lag de smalle vlakte ingesloten,
door welke onze wag liep, en wier zandbodem naar het oosten
heen eenigzins vaster werd. Hier is het dan ook, dat een
groot gedeelte der vlakte met sawa's bedekt is en vele nette
dorpen, dat wil zeggen, bosschen van vruchtboomen en
Palmen i), hier en daar in dezalva verstrooid, worden aangetroffen;
zij zijn het, welke den eenigen tooi aan deza overigens
dorre vlakte bijzetten. In een dezer dorpen ligt het vierde
poststation Asam bagoes, dat ongeveer 5 palen van Soembér
waroa, in eene westalijke rigting, verwijderd is. Alvorens wij
dit dorp bereikten, gingen.wij, omtrent middenwegs tusschen
Asam bagoes en het derda poststation Kali tikoas, overdabeek
van gelijken naam (Tikoes); zijn bed, hetwelk een smal kanaal
ter diepte van 15 voet vormde, waarin vele kleine rolsteenen
werden aangetroffen, stond thans geheel en al droog. Idj^n
Figuur d stelt voor den zuidelijkan bergrug, «goenoeng Kéndéng))
der Javanen, gelijk hij zieh vertoont aan den beschouwer,
die in het poststation Asam bagoes is geplaatst. Hij heeft
al het voorkomen van den rand van een plateau en is slachts
op eene plaats, in het zuiden lO'/a tot 12'/2° tan westen van
Want niets anders dan clezc boomen en geene hatten , zijn op eenigen afstand
zigtbaar.
921
hier, door eene kloof doorbroken, waardoor de vermaarde
zooganaamde zure beek, banjoe Paît, uit den krater van den
Idjèn stroomt. Weldra trokken wij, omtrent halfweg tusschen
Asam bagoes en Soembèr waroe, ovar daze banjoe Paît,
die insgelijks kali Poetih wordt geheeten. Het was door deze
kali, dat,bij gelegenheid der uitbarsting van den Idjèn, welke
in 1817 plaats greep, zieh die verbazend groote waterstroomen
ontlastten, die, na het vlakke land overstroomd te hebben,
zieh door da kali Tikoas, waarin de Paît uitloopt, in zee
stortten.
Gelijk de zoo evengenoemde kali vormde zjj eene kloof,
welke eene diepte van 10 voet had, geheel en al droog stond
en wier badding met kleine vulkanische rolsteenen badakt was.
Ik daed ondarzoek bij de Javanen naar de hoedanigheid van
hat watar dier kali, dat door Horsfield en Laschenault wordt
beschreven als uit verdund zwavelzuur ta bestaan; zij verhaalden
mij, dat hetzelve, met uitzondering van die tijden,
waarop uitbarstingen plaats grijpen, slechts in het bovenste
gedeelte der baek, dat hat naast aan den krater ligt, zuur is
en dat haar watar gebezigd wordt tot het besproeijen van sawa's,
hetwelk tot dat einda gehael en al wordt afgaleid.
Kreupelachtige, door de bijl nog gespaard geblevene Acaciabossehen
badekten den dorren, zandigen tufbodem (bij de Javanen
bakand ondar den naam van padas), waarovar mijn weg
naar Soembêr waroe liep, welke plaats ik tan 2"/2 ure beraikte;
hier houdt da strandvlakta, in zoo verre zij bewoond is, op
en vangen de dorre, van alle menschelijk verkeer verstokene
wouden aan, welke den goenoeng Boeloeran omringan. Als
laatsta hoekpilaar van het noorderstrand verheft deze berg
zijnen breadan schedel in het zuiden 50° ten oosten van het
dorp, terwijl zijn voet, dia zieh var uitstrekt, beoosten die
plaats, tot aan de zeekust reikt. Hier houdt de aschbodem,
welken wij tot hiertoe aantroffen, eensklaps op en vangt het
met lava-puinbrokken bedekte tarrein van den goenoeng Boeloeran
aan. Daar er aan geen voortzetten van onzen togt te
denken viel, namen wij ons verblijf in het hôtel van Soem-
\\