1
« L
nJt
i ' l '
l!!".;!
TERUGBLIK.
Ik heb den lezer ihans 45 hoogc, veelal kegelvormige eii
niet kraters doorboorcle vulkanen op Java doen kennen, welke
bijna allen door ons zijn beklommen geworden; hierbij werden
nog 6 zoogenaamde moddervulkanen gevoegd. Eene menigte
andere kegelvormige toppen hebben wij niet lot het tal van
Vulkanen gebragt, hetzij dewijl dezelven ronde, geheel en al
blind eindigende kruinen hebben, of uithoofde de kraters, welke
dezelven misschien vroeger doorboorden, thans niet meer te
onderkennen zijn. Sleehts bij drie der opgenoemde vulkanen
hebben wij een basalt-stroom aangetroffen, hoewel ook deze
telkenmale van geringe uitgestrektheid is. AI het. overiije gesieenie,
waaruit de vulkanische kegels zijn gevormd, is
van irachietischen aard, namelijk, is veldspaath-lava. Eigenlijke
augiet-lava's worden in het vulkanische gebied des eilands
niet aangetroffen; zij worden sleehts als ganggesteentengevonden
in het tertiaire gebergte, deels als fraaije augiet-porphier: L.
no 638, 645, deels als basalt, welke nu eens eene onregelmatige:
L. n" 1046, dan weder eene zuilvormige afzondering heeft,
gelijk L. n°. 1013. De veldspaath-lava der vulkanische kegels
bestaat nu eens sleehts uit veldspaath, namelijk, uit eene digte
felsit-massa, welke gewoonlijk eene bleekgrijze kleur heeft en
waarin glasachtige veldspaath- (riakohth-) kristallen, hetzij groot
of klein, hetzij talrijk of in geringe hoeveelheid hier en daar
vei'Strooid worden aangetroffen; dan weder komen daarbij hornblende
kristallen voor, die veelal naaldvormig van gedaante zijn,
somtijds ook magneet-ijzer, doch altijd is veldspaath het hoofdbestanddeel;
nergens wordt glimmer of kwarts onder de producten
der vulkanische kegels aangetroffen. Deze veldspaathlava,—
AezQ traehiet, — is eenmaal in geweidige stroomen
uitgegoten geworden, doch wordt thans in gloeijende hrokstukken
uit den krater der vulkanen geworpen, en is deels onveranderd
gebleven, deels, door smelting in slakken overgegaan, op de
menigvuldigste wijze veranderd, ja, onherkenbaar geworden.
Sedert ivatmeei^ deze lava niet meer in stroomen wordt uit-
1227
gestört, d. i. niet meer bandvormig, geheel en al gesmolten
längs de hellingen der kegels nederwaarts vlict, deze vraag kau
sleehts in zoo verre met grond van waarschijnlijkheid worden
beantwoord: dat zulks niet heeft plaats gehad, sedert het eiland
door menschen bewoond is. — L. n». 1 — 296 toont aan de
trachiet-gesteenten en andere producten der vulkanische kegels,
gelijk zij van het westen naar het oosten op elkander volgen.
Wij zullen thans beproeven om insgelijks de vulkanen der
overige eilanden van Ncderlandsch Indie van naderbij te leeren
kennen.
• Ii!
^fi!
•'! I
' il