i
''• k-
730
opwelt, zijii alle sporea ^-an vulkanische werking op den Kawi
verdwenen. Het is een volkomen uitgebluschte vulkaan. Geene
dampen, geene verbitte pIaatsen,of borrelend water laten zieh
ergens in de kraterruimte ontdekken. Alles is groen. Als ware
het een schoon weideveld, zoo doet zieh het Oro-oro plat aan
het oog voor en honderden van herten , door geen jager
verontrust, door g-een tijger vervolgd, dartelen hier in het
vroHjk genet huns levens op den grasbodem rond, waar voor
6en tiental (misschien voor meer tientallen van) eeuwen slechts
de vnrige baren van eene lava-zee bruisten.
Het konde klimaat van dit hoogplat (ongeveer 56 ä S7° Fahr,
gemiddelde tempera tuur), waar geen tijger meer kan huizen,
zijne uitgestrektheid, zijn hoogst vruehtbare bodem, de bijzonderheid
dat hetzelve door den hoogen, halfkringvormigen
kratermnur tegen de weste- en zuidwestewinden is beschul,
de zuivere lucht der heerhjke zone van 8,280 voet, zijn rijkdom
aan drink water, de gebaande wegen waarlangs men hetzelve
van Batoe kan bereiken, dit alles maakt hetzelve even
zeer geschikt tot het aanleggen eener gezondheids-inrigting ter
genezing van kranken, die aan tropische ziekten (ten gevolge
der aanhoudende hitte) lijden, als tot het aankweeken van Europesche
gewassen. Op Java worden zeer zeldzaam vlakke streken,
welke eene aanmerkelijke uitgebreidheid bezitten, boven
de zone van 4,000 aangetroffen. Er zijn er slechts drie. De
nitgebreidste derzelven is Penggalengan, achter den berg
Malawar, bij Bandong, gelegen; zij is S à 10 palen lang en
breed, doch slechts 4,400 voet hoog; hierop volgt het plateau
Dièng, hoog 6,300'; op zieh zelf is het slechts ongeveer 1 paal
lang en s/^ paal breed, doch wordt omgeven door uitgestrekte, even
hooge, menigwerf vlakke bergstreken; vervolgens dit Oro-plat
op den Kawi, hetwelk 8,280 voet hoog, maar slechts 2,000
voet lang en 1,000 voet breed is. ') Mogten toch de genees-
' ) Buitendien vindt men in het Ajang gebergte, nabij Besoeld, velo uitgestrekte ,
rlakke of zacht glooijende, mot gras begrooide hellingcn in de zone van 6 , 7 en
8,000 voet. (Latere aamnerking.J)
liiü
731
kundigen op Java eenmaal van het denkbeeld terugkomen om
ziekten, ontstaan door het klimaat, — ten gevolge der aanhoudende
hitte, — met arisenijen te M'illen genezen, hetgeen
onmogelijkis, zoo lang de oorzaak van het kwaad, dat is: de
hitte, niet weggenomen kan worden (en möge al een enkele
aanval overwonnen worden, zoo zal de zieke, bij het voortdurend
bestaan der oorzaak, gedurig op nieuw in dezelfde
kwaal terug vallen); mogten zij in de plaats daarvan liever
de levendig werkende geneeskracht der natuur, van het klimaat,
van den dampkring, der koude erkennen! welker werking men
hier op Java, in de zone van 6 ä 8,000 voet, even goed kan genielen
als in Europa; deze gaat alle zoogenaamde tropische ziekten
der Europeers niet slechts op eene zekere wijze te keer, maar
daarenboven wordt het ligchaam, dat gedurende eenige maanden
den weldadigen invloed der koude bleef genieten, door haar op
nieuw als het wäre verstaald en in staat gesteld de hooge temperatuur
(in de heete zone van dit eiland) op nieuw te verdragen. Maar,
helaas! dit eenvoudige geneesmiddel deugt niet om de beurzen
der doctoren en apothekers te vullen ; het arme publiek gaat
voort pillen en drankjes te slikken en — wandelt naar den
kerkhof. i)
Malang, den September, d8H.
Hoewel wij op de bergkruin een holderen, door het gesternte
verlichten nacht doorbragten en er geen regen viel, zoo werd
mijn leger echter van heverlede geheel en al doornat, ten gevolge
van den dauw, welke onophoudelijk door het loofdak
niijner hut druppelde. Geen windje suisde om ons heen.
Den hierop volgenden morgen (temperatuur 5,0^ Reaum.) waren
de benedenste zonen des dampkrings wederom, op gelijke
wijze als gisteren, raet dien halfdoorschijnenden damp bezwan-
') Vele honderden worden het slagtoffer dezer valsche leer. Vödrkörten tijd nog
werd te Soerabaja de hoogste beambte dezer kolonien begraven, die, — wäre hij
beter geraden geworden, had hij , in plaats van de heete lucht der zeekusten , de
koele bergstreken van Java opgezooht, — zieh misschien nog in het genot des
levens zou mögen Verheugen,
m
•Pi,
U'
% i "
I '